تحلیل افقهی از نشست سوئد؛ توافقات طرف‌های یمنی قابل اجراست؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم ،  گفت وگو های یمنی - یمنی  پس از یک هفته  سرانجام پنجشنبه ( دیروز ) این هفته  در استکلهم سوئد به پایان رسید.  در این دور از گفت وگو ها  دو طرف  بر تبادل اسراء ، اجساد،  آتش بس  در استان الحدیده  و تعز توافق کردند.  به منظور بررسی ابعاد مختلف این توافق گفت وگویی  با " سید هادی افقهی"  کارشناس بر جسته تحولات غرب آسیا  انجام  دادیم  که  متن آن  به شرح  ذیل است.

" سید هادی افقهی " با اشاره به فراهم شدن مقدمات برگزاری نشست استکلهم گفت: آمریکایی ها این نشست را طراحی و مهندسی کردند.  آنان  تاریخ  و مکان گفت وگو های یمنی - یمنی را مشخص ساختند.  در حقیقت،  بعد از ماجرای قتل " جمال خاشقجی " روزنامه نگار منتقد سعودی  در سفارت عربستان  در استانبول بود که  ژنرال " جمیز ماتیس " وزیر دفاع آمریکا گفت: اکنون وقت آن رسیده است، طرف های درگیر در یمن پای میز مذاکره بنشیند  و به بحران این کشور خاتمه دهند.  این دعوت و برنامه ریزی  را  برای اولین بار آمریکایی ها انحام  دادند.  انصارالله  از این دعوت استقبال کرد،  منتها استقبال آنان  به  این معنا  نیست  که  پای میز مذاکره  بنشیند  و هر چه  طرف مقابل خواست،  آنها را بپذیرند  و اجراء کنند.  نکته  دیگری  که  باید  بدان  اشاره  کرد،  این است  که  طراحان  نشست استکهلم واژه  " مذاکره "  را  برای  این نشست انتخاب نکردند بلکه  آن  را  نشست  " مشاوره ای " نامیدند  زیرا از این  واهمه  داشتند، نشست استکلهم  به نتیجه ملموس  نرسد و  با شکست مواجه شود. این  موضوع  می تواند به نوعی  یاس  و ناامیدی  به همراه  داشته باشد  لذا  واژه نشست مشاوره ای  را برای آن  انتخاب کردند.

خاتمه دادن به جنگ
این کارشناس بر جسته تحولات غرب آسیا  در پاسخ  به این  پرسش " با توجه  به سقوط  جایگاه عربستان  پس از قتل خاشقجی  و شرکت  ولیعهد این کشور در نشست گروه 20 آیا در این  نشست  توافقی  برای  پایان دادن به  جنگ یمن  صورت گرفت؟ " گفت: در اینجا چند نکته مهم  به چشم  می خورد.  اول اینکه،  دعوت از گروه های متخاصم  برای  حضور در پای میز مذاکره  خیلی  پیشتر از برگزاری  نشست گروه 20 در" بوینس آیرس "  آرژانتین بود.  دوم  آنکه  در نشست گروه 20 " محمد بن سلمان "  ولیعهد عربستان  موفق نشد  با مقامات آمریکا و سایر کشورها  دیدار و گفت و گوی مفصلی داشته باشد،  فقط یک دیدار سرپایی با رئیس جمهور روسیه  و فرانسه داشت  که  در رسانه ها پخش شد .  در اینجا باید گفت  قتل خاشقجی هر چند جنایت بزرگی  است اما این جنایت با قتل عام  مردم  یمن  و تجاوز به این کشور اصلا قابل مقایسه نیست البته قتل خاشقجی  یک کمک  فنر سیاسی  بود  و ریاض  را از لحاظ سیاسی  تحت فشار قرار داد  والا  این قتل  در تحولات  میدانی  یمن هیچ نقشی  نداشت. نا گفته نماند،  پس از شکست نیروهای ائتلاف عربی به  فرماندهی عربستان  در اشغال بندر الحدیده یمن، آنها به این  نیتجه رسیدند که جنگ را خاتمه دهند  و مسائل  را  به سمت میز مذاکره  هدایت کنند تا از این طریق بتوانند  به اهداف خود برسند.  به اعتقاد بنده، ائتلاف عربی از طریق مذاکره نخواهند توانست به اهداف خود دست پیدا کنند.

برنامه منسجم انصار الله

وی  درباره  روند گفت و گوهای یمنی - یمنی  برای  پایان دادن  به  بحران  این کشور گفت:  تاکنون هیات نمایندگان انصار الله ، مردم  و حکومت یمن  با برنامه  و دستورکار مشخص  و کاملا شفاف در پای میز مذاکره  حاضر شده اند  اما هیات نمایندگی دولت مستعفی  یمن  و متحدانش  یک هیات مسنجم  و یکپارچه نیستند و به همین دلیل،  این هیات همواره  نشست های  مذاکرات  را  نیمه کاره  می گذارد  و اجازه  نمی دهد، این نشست ها به توافق مشخص و مدونی برسند  مگر همین  بحث تبادل  اسرا و اجساد بین دو طرف  بود  که  در نشست استکلهم  به توافق رسیدند  و یک یاد داشت تفاهمی  در این زمینه امضا کردند البته مسائل دیگر مثل موضوعات اقتصادی، سیاسی و امنیتی  و بحث خلع سلاح  گروه های مختلف، موضوعات بسیار حساس  و پیچیده ای هستند  که  باید در نشست های بعدی  مورد بحث و گفت وگو قرار بگیرند.

الحدیده و تعز توافقات نانوشته

افقهی  درباره  توافق آتش بس  در " تغز " و کشتی رانی  در بندر الحدیده  تحت نظارت سازمان ملل گفت:  این یک توافق نانوشته و شفاهی است.  در حقیقت،  نیروهایی که اطراف شهر تعز مستقرند از محل  درگیری ها مقداری دور خواهند شد.  توافق دیگر درباره  الحدیده است.  شما می دانید  بارها نیروهای سعودی - اماراتی  و متحدانشان  برای  اشغال الحدیده  به این  منطقه حمله کرده اند اما همواره با شکست مواجه شده اند. الحدیده یک بندر بسیار مهم برای انصار الله  و ارتش یمن است  و اگر الحدیده را از دست بدهند یعنی صنعا  را  از دست داده اند  لذا  انصارالله  و ارتش یمن  اجازه نمی دهند،  کنترل این  بندر توسط  نیروی دیگری  انجام شود.  به همین دلیل،  در توافق استکهلم  قرار  شد  نیروهای امنیتی  محلی  در شهر و بندر الحدیده باشند  و نیروهای مسلح  اضافی از این شهر فاصله بگیرند. بر اساس  این توافق نانوشته  ناظران  بین المللی  فقط  بر آمد  و شد کشتی ها نظارت خواهند داشت.  بدیهی است که بندر الحدیده  در جنگ آسیب دیده  و برای فعال سازی  آن  باید  مورد  بازسازی  قرار بگیرد. پس از این بازسازی است که بندر الحدیده  فعال خواهد شد  و شناورها،  کمک های  بشردوستانه، دارو، سوخت ....را  به این بندر منتقل خواهند کرد.

محک اجرایی ساختن مفاد توافقات

این کارشناس تحولات غرب آسیا در پاسخ  به  سئوال  دیگری  مبنی بر اینکه " چه تضمینی برای اجرایی  شدن  توافقات شفاهی استکلهم  وجود  دارد؟ " گفت :  شرکت کنندگان  در این نشست گفته اند این توافقات را اجرایی خواهند ساخت. در حقیقت،  دو طرف  یکدیگر را در خصوص  اجرایی ساختن مفاد توافقات استکلهم  محک می زنند.  اگر خوب  اجراء  شد،  روند گفت وگو ها به مرحله بعد انتقال پیدا می کند.  در این  مرحله  درباره فرودگاه  صنعا  و بانک مرکزی یمن  بحث و گفت وگو خواهد شد. هیات نمایندگی  دولت فراری یمن  معتقد است  پروازهایی  که از فرودگاه صنعا انجام می شود  باید ابتداء  در فروگاه عدن به زمین بنشیند و مورد بازرسی قرار گیرد اما انصارالله با رد چنین  درخواستی می گوید: اگر قرار است  پروازی  از فرودگاه  صنعا به خارج  از کشور انجام شود،  می تواند این پرواز تحت نظارت سازمان ملل صورت گیرد.  مسئله دیگر،  موضوع  انتقال بانک مرکزی یمن  به صنعا است .  چند سالی  است  این بانک  به عدن منتقل  شده  و این موضوع  مشکلاتی  را فراهم کرده است.  اکنون  حقوق  و دستمزد  کارمندان  رسمی دولت  در صنعا  قطع شده است  لذا به نظر می رسد مطالبات انصارالله به حق و قانونی است.

اعزام ناظران بین المللی

وی درباره اعزام ناظران بین المللی  به یمن گفت:  اکنون  ناظران اندکی در این کشور حضور دارند و قرار  شده است،  وقتی  که  بنادر الحدیده  فعال سازی شدند،  ناظران بیشتری به  یمن  گسیل شوند.  در شرایط کنونی  سازمان ملل  نیروی نظامی  در یمن ندارد. چنانچه  مفاد توافقات استکلهم ا جرایی شد،  ممکن است،  مناطقی  که  مورد اختلاف است  سازمان ملل  ناظران و صلح بانانی  به آنجا اعزام کند.

سخن از پایان جنگ و تشکیل دولت وحدت ملی زود است

این تحلیلگر مسائل غرب آسیا نشست استکلهم  را مثبت  ارزیابی کرد  و گفت:  توافقاتی  که  در این نشست  حاصل شد،  باید دید که چقدر جنبه اجرایی به خود می گیرد.  اگر خوب اجراء  شد،  امید به بهبودی  وضع  و گسترش  آتش بس از منطقه الحدیده  به  دیگر مناطق  وجود  دارد اما اگر بخواهیم خیلی  امیدوار باشیم  چون  دو طرف  به یک توافقاتی  دست یافته اند  لذا جنگ یمن  خاتمه می یابد. خیر،  آلان  خیلی زود است  که  از پایان جنگ  و تشکیل  دولت  وحدت ملی  سخن  بگوئیم.

ایران حامی گفت‌وگوها

افقهی در پایان به تبلیغات منفی آمریکا علیه ایران اشاره کرد و گفت: غربی ها در رسانه های خود این سئوال را  مطرح می کردند  چرا ایران  ساکت است  و کمکی نمی کند؟  چرا به انصارالله  فشاری وارد نمی کند؟  آنان هدفشان این  بود، بگویند: این تهران است که تصمیم نهایی درباره جنگ یمن می گیرد  نه انصار الله .  طرح چنین مسائلی  در رسانه ها یک دروغ کاملا آشکاری است. اگر رابطه ای بین تهران و  انصارالله  وجود  داشته باشد، فقط  یک رابطه سیاسی است،  نه اینکه ایران  بخواهد  در روند گفت وگو های یمنی - یمنی  دخالت کند و اگر این گفت وگو با شکست مواجه شد، بگویند، ایران اجازه نداد که جنگ یمن  به  پایان برسد  در حالی  که تهران  از همین نشست استکلهم  کاملا حمایت کرده  و گفته است ما می خواهیم مذاکرات کاملا یمنی-  یمنی باشد و هیچ کشوری خارجی در آن  دخالت نکند و  به هیچ یک  از طرف های مذاکره کننده فشاری وارد نسازند.

انتهای پیام/