یادداشت| بایدها و نبایدهای تخریب سازههای غیرقانونی در کراچی توسط دولت پاکستان
از حدود یک ماه قبل تاکنون دولت پاکستان با درخواست دادگاه عالی این کشور مصمم به تخریب سازههای غیرقانونی و همین طور مغازه‌های مشمول در طرح‌های عمرانی شده است از همین روی هر روز در حال تخریب سازه‌ها و ساختمان‌های غیرمجاز در شهرهای مختلف است.
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم ، «حسین محمدی» با ارسال یادداشتی نوشت؛ شهرها مهم‌ترین نشانه‌های تمدن هر ملت به شمار می‌آیند، نشانه‌هایی که قدمت و صلابتشان، نمادی از اصالت و استواری صاحبان و ساکنان اصلی آنهاست. فضاهای شهری هم نمادی از اندیشه‌ها، آداب و رسوم، روابط و تعاملات مردم در طول سالیان متمادی است. از این روی هر چه بر قدمت شهرها و زیستگاه‌های انسانی افزوده می‌شود، ارزشمندتر می‌شوند و مردم قدمت یک مکان یا عرصه شهری را نمادی از هویت خویش می‌دانند.
با اندک توجهی به میراث فرهنگی بشر در سراسر جهان، می‌توان دریافت که اقوام نامدار و پرآوازه تاریخ، آثاری بزرگ از خویش به یادگار گذاشته‌اند، اما با همه این ها برخی از معابر و سازههای شهری نیز بدقواره و بی‌اصول هستند و وجود آنها باعث می‌شود چهره شهرها زشت شود. بسیاری از این سازه‌ها و معبرها در صورت بروز کوچک‌ترین لرزه، سلامتی مردم را هم به خطر می‌اندازند.
«کراچی» یکی از این شهرها است که با قدمت بالا مرکز اصالت و تمدن نه تنها پاکستان بلکه جهان است اما با این وجود این شهر 3700 هکتار بافت فرسوده دارد. «دولت تحریک انصاف» پس از موفقیت بالا در انتخابات ایالت سند به اهالی کراچی قول داد تا هر سال 10 درصد از این مساحت نوسازی شود و همین طور کراچی را با وجود شرایط آب و هوایی متفاوت با پنجاب، همانند لاهور از فضای سبز برخوردار کند؛ به همین دلیل مدیران شهری شهرکراچی راهکارهای بسیاری را پیش‌بینی کرده‌اند تا با کمترین مشکل، این مهم محقق شود و در این راه دادگاه عالی پاکستان آن ها را به صورت مستقیم مورد حمایت و پشتیبانی خود قرار داد.
کراچی دارای 2044 مغازه غیر قانونی می‌باشد که از ماه گذشته تاکنون دولت پاکستان 744 مغازه ساخته شده در املاک غیرقانونی را در شهر کراچی تخریب کرده و اعلام کرده به جای این مغازه ها فضای سبز خواهد ساخت. تعداد زیادی از نیروهای ضد شورش پلیس و تکاوران ارتش بلدوزرها را برای تخریب سازههای غیر قانونی همراهی می‌کنند تا از بروز هر نوع حادثه ناگوار یا اقدامات احتمالی معترضان جلوگیری کنند.
چند روز قبل نیز دولت پاکستان در بیست و یکمین روز اجرای طرح «بازگشت املاک عمومی» در طی یک شب یک هزار و 43 مغازه را که به صورت غیر قانونی ساخته شده بودند در کراچی تخریب کرد.. سه بازار مهم فروش البسه، پارچه و همچنین فروش میوه در کراچی به همین اتهام کاملا تخریب شدند و خاکبرداری و مسطح سازی زمین این بازارها نیز به سرعت انجام شده است.
به گفته «بشیر احمد صدیقی» یکی از مقامات شهری کراچی این کار با شناسایی کامل املاک و مغازه های غیر قانونی قرار گرفته و در این طرح عمرانی تا 82 روز آینده این پروژه را در کراچی بعنوان بزرگترین کلانشهر پاکستان به اتمام خواهند رساند. برای جلوگیری از سوءاستفاده مجدد افراد سودجو از زمین ها و املاک عمومی نیروی نظامی ویژه ای تشکیل شده است که ماموریت دارد به سرعت علیه ساخت و سازهای غیر مجاز اقدام نماید. حتی دیوار کشی و حصار زمین های شرکت راه آهن ملی پاکستان در کراچی نیز هم مشمول این طرح شده است.
دادگاه عالی پاکستان اعلام کرده است اگر تکلیف تمام زمین‌های غصب شده توسط زمین خواران مشخص شود بخش عمده ای از بدهی‌های خارجی دولت پاکستان تسویه خواهد شد به همین علت قرار است بعد از شهر کراچی این پروژه در شهرهایی مانند لاهور و راولپندی نیز شروع شود و املاکی که در این شهرها به صورت غیر قانونی ساخته شده‌اند و یا مشمول طرح های عمرانی شهری هستند نیز تخریب شوند.
البته مردم نیز از طرفی معترض هستند و از اینکه دولت در خصوص اجرایی کردن این طرح بخوبی اطلاع رسانی نکرده و مهلت لازم را برای تخلیه به آنان نداده اند گلایه دارند و مدعی هستند که دولت و مقامات شهری کراچی به طور قانونی به جز اجرای طرح‌های عمرانی و احداث خیابان‌ها، معابر، پارک و فضای سبز و یا احداث مراکز خدماتی اجازه تصرف و تخریب مغازه ها و املاک مردمی را ندارند، این در حالی است که به گفته آنان دولت با این کار فقط حدود 40 هزار نفر را بیکار کرده است و همچنین آنان توانایی ساخت چنین پروژه های عمرانی بزرگ را در آن مناطق نخواهد داشت؛ بعلاوه اینکه مردم می گویند دولت ممکن است قیمت پرداختی یا میزان معوض زمینی که دولت پس از تصرف زمین یا ملک در اختیار مالک قبلی قرار می‌دهد مورد مخالفت قرار گیرد و یا ممکن است مردم در قبال واگذاری 200 متر از زمین خود نتواند زمین یا ملکی با این متراژ در دیگر مناطق کراچی خریداری کند.
به هر حال به گفته دولت قرار بر این شده است تا به صاحبان مغازه های تخریب شده وام مسکن و یا مغازه‌ای در دیگر قسمت های شهر تحویل دهند. اما به نظر می رسد این مشکل ارتباطی به دولت ندارد چرا که دولت نیز مجبور به تبعیت از نظر کارشناسانی است که قیمت زمین را به صورت رسمی محاسبه کرده‌اند.
دولت از طرفی بارها به کسبه اعلام کرده است که این مغازه ها در مناطق مهم و مشهوری چون صدر، گلشن اقبال و.. قرار داشتند که مشمول قرار گرفتن در طرح های عمرانی نیز هستند، هر چند ساخت و سازهای غیرمجاز عمدتا در اراضی راه آهن پاکستان است که به عنوان سرانه عمومی برای بهداشت و درمان، بیمارستان، مدرسه و فضای سبز درنظر گرفته شده اند و دولت برای احقاق حق مردم قصد بازگرداندن این اراضی به شهر را دارد. متخلفین متهم هستند که از سال‌ها پیش املاک عمومی و دولتی را به صورت غیر قانونی تصرف کرده و آن را تبدیل به مغازه کرده اند، به همین علت این طرح با پاکسازی املاک غیر قانونی ساخته شده در اطراف بزرگراه ها و کمربندی‌های شهر کراچی نیز ادامه خواهد یافت.
نکته پایانی اینکه قانون پاکستان به دولت این اجازه را می‌دهد که طرح‌های نوسازی و بهینه سازی معابر را هر گونه که صلاح می‌داند اجرا کند به این معنا که مردم به ناچار باید با دولت در این خصوص همکاری کنند و آن مقدار از ملک را که لازم است را در اختیار طرح‌های عمرانی شهری قرار دهند پس مقاومت کسبه کراچی در این زمینه فایده ای ندارد. در واقع قانون به مردم اجازه نمی‌دهد که به خاطر منافع شخصی خود، جلوی طرحی را که منافع عمومی در پی خواهد داشت را بگیرد هرچند به بیکاری تعداد زیادی از مردم در کوتاه مدت منجر شود، اما باید به این نکته نیز توجه داشت که دولت پاکستان موظف است همزمان با تخریب مغازه ها بلافاصله برای ضمانت قطعی به صورت فوری الزام به جبران خسارت به مردم در مناطقی که به صورت غیر قانونی ساخته نشده و فقط مغازه و املاک آن ها مشمول قرارگیری در طرح های عمرانی شهری بوده کند تا با این طریق باعث بیکاری تعداد زیادی از کسبه و دردسرهای احتمالی در شهر «قائد اعظم» نشود.
انتهای پیام/.*