میزگرد «پژوهش و امنیت غذایی» همدان| نمی‌توان شوک وارد شده به بازار را به سرعت به تعادل برگرداند

به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، 25 آذرماه مصادف با روز «پژوهش» در تقویم است که با توجه به اینکه تأکید بر پژوهش و تشویق پژوهش گران و دانشمندان به فعالیت‌های پژوهشی مورد نیاز کشور، یکی از مهم ترین راه‌های رسیدن به خودکفایی است به کار گیری این مهم در حوزه کشاورزی نیز به تحقق امنیت غذایی در ملل ختم می‌شود.

امنیت غذایی سنگ بنای یک جامعه توسعه یافته و عنصر اصلی سلامت فکری، روانی و جسمی آن جامعه است. ناامنی غذایی ذخیره سرمایه اجتماعی افراد مشمول آن و نیز معناداری هنجارها و ارزش‌های انسانی و دینی را شدیداً تحلیل خواهد برد. لذا ناامنی غذایی تهدیدی بالفعل یا بالقوه علیه ارزش‌های بنیادین نظام اسلامی خواهد بود. ناامنی غذایی دامنه انتخاب افراد را شدیداً محدود، و در بسیاری موارد حق انتخاب را از آنها می‌گیرد و از این رو قابلیت‌ها و استانداردهای زندگی‌شان را تنزل خواهد داد. ناامنی غذایی در یک نظام سیاسی- اجتماعی ارزشهای حیاتی و در نتیجه امنیت ملی آن را تضعیف خواهد کرد.

فائو اعلام کرده که برای تامین غذای مورد نیاز جمعیت 9 میلیارد نفری جهان در سال 2050، باید تولید کنونی را دو برابر کرد. تحقق این هدف مستلزم رفع موانعی از قبیل محدودیت زمین‏های کشاورزی، کمبود آب، قیمت بالای انرژی، افت سرمایه گذاری در زمینه تحقیقات کشاورزی و افزایش ضایعات غذایی می‏باشد. توسعه پایدار در بخش کشاورزی، عاملی حیاتی برای تغذیه جهان در دهه‏‌های آتی است.

ناامنی غذایی عزت نفس یک ملت، به عنوان ستون اصلی توسعه و استقلال ملی، را تخریب و با ایجاد اختلال در انباشت سرمایه اجتماعی، کنش‌های جمعی را بسیار پرهزینه می‌کند و در نتیجه امکان وفاق و وحدت ملی را کاهش می‌دهد. بدلیل وجود این رابطه مهم و تنگاتنگ ، ارتقاء سطح امنیت غذایی و امنیت ملی در قانون اساسی، قوانین و سیاست های کلی برنامه‌های دوم، سوم و چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در افق سال 1404 خورشیدی، مورد توجه خاص و ویژه قرار گرفته است.

در این میزگرد که با عنوان «پژوهش و امنیت غذایی» در دفتر خبرگزاری تسنیم همدان برگزار شد، مهندس شهسواری معاون اقتصادی و برنامه‌ریزی سازمان جهاد کشاورزی استان، مهندس نظرپور معاون بهبود تولیدات دامی سازمان، دکتر قاسم اسدیان رئیس مرکز آموزش تحقیقات و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی، مهندس شهرام پرورش معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان، قراگوزلو مدیرروابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی استان و جمعی از خبرنگاران تسنیم حضور داشتند.

بررسی تعریف جامعی از امنیت غذایی و میزان موجودیت آن در استان، اوضاع تولید محصولات کشاورزی و چگونگی استفاده از پژوهش‌ها در این حوزه برای تولید محصولات کشاورزی، چرایی بی توجهی به پژوهش‌ها و حفظ ژنوم محصولات داخلی و موانع بر سر راه امنیت غذایی و غیره در سطح کشور از جمله مباحثی بود که در این میزگرد تخصصی مورد نقد و بررسی هر کدام از حاضرین قرار گرفت.

تسنیم: در مورد اهمیت پژوهش در حوزه کشاورزی و جایگاه کنونی استان در امنیت غذایی بفرمایید چرا که در این برهه از زمان مردم و شهروندان با توجه به شرایطی که در بازار حاکم است و محصولات کشاورزی را نیز در بر گرفته نگرانی هایی دارند؟

مهندس شهرام پرورش:سالانه حدود 5 میلیون تن محصولات کشاورزی در همدان تولید می شود که 4 میلیون تن از این میزان شامل محصولات زراعی و باغی می‌شود و به دنبال کار کاربردی و علمی در این تولیدات هستیم و هم و غم خود را تامین امنیت مواد غذایی قرار داده‌ایم.

موضوع تولیدات در استان با توجه به سطح زیر کشت موجود اهمیت بالایی دارد و همین امر سبب شده تا به دنبال کارهای پژوهشی در این بخش باشیم و نیازمندی‌های خود را به این حوزه سفارش دهیم تا راهبردها را به ما انتقال دهند و ما این پژوهش‌ها را در مرحله اجرا به بهره برداران منتقل کنیم.

حدود 3 تا 3.2 میلیون تن محصولات زراعی با بیش از 40 نوع در استان تولید می‌شود که سال گذشته رکورد خوبی در تولید گندم داشتیم و در این بخش به دنبال کیفیت علاوه بر کمیت هستیم و حدود دو سال است که نان تولیدی مردم استان حدود دو سال است که از محصول خود استان تامین می‌شود 628 هزار تن گندم مازاد بر نیاز تولید شده که از سوی مراکز خریداری شده و امسال کمترین سن زدگی را در محصولات خود داشتیم که با بهره گیری از دانش بوده و به دنبال کمترین میزان مصرف سموم در مزارع هستیم.

به دنبال تنوع در ارقام محصولات زراعی در استان هستیم که نشأت گرفته از پروسه تولید و پژوهش در استان است.

در بحث آفات و امراض در تولید گندم در حال کنترل آن هستیم که مهمترین آفت سن است که در همدان به میزان کمتر از 7 دهم درصد سن زدگی را داریم که میانگین آن در کشور یک درصد است و در سایر محصولات چون سیب زمینی که آب بر است و به سبب کمبود آب در استان علاوه بر کمیت که به دنبال کاهش سطح هستیم افزایش میانگین تولید را در استان دنبال می کنیم. در این بخش به 41.6 میانگین تولید سیب زمینی در استان رسیده ایم که بالاتر از میانگین کشوری است و در کنار آن در بخش ارقام جدید بیشترین میزان بذری که در کشور تولید می‌شود در استان همدان انجام می‌شود اکنون ارقام صنعتی و خوراکی را وارد می کنیم که میانگین عملکرد را بالا ببریم.

اکنون مصرف سرانه سیب زمینی در استان به سبب گرانی‌های اخیر بالا رفته، در گذشته میزان سرانه این محصول حدود42 تا 46 کیلو بود که اکنون به یقین این میزان افزایش یافته و سعی می‌کنیم تا در تامین این محصول مشکلی نداشته باشیم.

در محصولات باغی چون گردو انگور که چهره جهانی داریم در حوزه پروسه تولید کشمش با مرکز تحقیقات کارهای مشترکی را انجام می دهیم تا از نظر کیفی و کمی محصول بهتری را داشته باشیم و از سوی دیگر در بحث تولید گردو موضوع سرشاخه کاری را دنبال می کنیم که با کمک مجموعه پژوهش به ارقام آن تنوع می دهیم و در این طرح درختان گردوی استان را اصلاح نژادی می کنیم تا محصول تولیدی استان مورد نظر مصرف کنندگان باشد.

در بحث گشنیز و رازیانه بیشترین تولید کشور را داریم و صادرات این محصول را نیز به کشورهای خارجی انجام می‌دهیم.

این تعریف به سه عنصر «موجود بودن غذا»، «دسترسی به غذا» و «پایداری در دریافت غذا» استوار است. مفهوم «دسترسی به غذا» نیز دسترسی فیزیکی و اقتصادی به منابع جهت تامین اقلام غذایی مورد نیاز جامعه است که تابعی از درآمد ، اشتغال و قیمت بوده و معنای «پایداری در دریافت غذا»، ثبات و پایداری دریافت ارزش‌های غذایی مورد نیاز جامعه است. امنیت غذایی نه تنها مستلزم عرضه کافی مواد غذایی در سطح کلان است بلکه ناظر بر توزیع عادلانه غذا به منظور دستیابی همگان به آن نیز هست.

یکی از ابعاد کلی این موضوع بخش "اقتصادی" آن است، زمانی می‌توانیم ادعا کنیم امنیت غذایی را ایجاد کردیم که مواد غذایی با قیمت مناسب عرضه شود تا همه مردم قادر به خرید بوده و بتوانند به راحتی آن را تأمین کنند. دومین بعد نیز موضوع مباحث بهداشتی، کیفیتی و سلامت محصولات است و اگر قرار باشد پژوهشی انجام گیرد در این دو باید انجام گیرد.

تمام تلاش همکاران ما در سازمان این است تا بتوانیم از منابع استفاده بهینه داشته باشیم و در مورد منابع آب در حال طراحی سیستم‌هایی برای مصرف کنترل آب هستیم ضمن اینکه در حوزه مباحث زیست محیطی در حوزه کشاورزی نگاه عمیقی وجود دارد چرا که نمی‌توانیم به بهای تولید محصولات کشاورزی محیط زیست خود را نابود کنیم و در این بین ارتباط تنگاتنگی وجود دارد که حتما باید مورد توجه قرار گیرد.

بر این اساس در حوزه مباحث کیفی و سلامت غذا پژوهش‌ها بر روی استفاده از گونه‌های سالم و روش‌هایی برای مصرف کمتر منابع متمرکز است. ظرف مدت 60 سال گذشته 50 میلیون نفر به جمعیت کشور افزوده شده و نیاز تغذیه ای مردم افزایش یافته ضمن اینکه نوع زندگی و سبک تغذیه‌ای مردم تغییر کرده است و به هر صورت همه این موارد نیازمند بازنگری های زیاد است تا بتوانیم نیازهای امروز جامعه را تأمین کرده و نگاهی به آینده داشته باشیم چرا که در سالهای آتی نیز سبک زندگی مردم تغییر می‌کند و باید پیش‌بینی کنیم که چه نیازها و الزاماتی بوجود می‌آید تا برای آن برنامه‌ریزی‎های استراتژیک در حوزه کشاورزی داشته باشیم.

اسدیان: فائو پیش بینی کرده که در 20150 جمغیت جهان به بیش از 9 میلیارد نفر می‌رسد و میزان غذای موجود باید به دوبرابر برسد و ایران از این امر مستثنی نیست.

ایران از نظر ریسک‌پذیری امنیت غذایی در بخش متوسط است

مواردی که تولید محصول را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ اکنون مهمترین چالشی که جهان و ایران با آن مواجه است کمبود آب، قیمت بالای انرژی و هزینه‌های بالا، افت سرمایه و از همه مهمتر تغییر اقلیم است که در کشور نیمه خشک ایران فرسایش خاک و غیره  را به دنبال دارد. 969 میلیون نفر در دنیا دچار مشکل غذا هستند و از گرسنگی رنج می‌برند این افراد روزانه کمتر از یک دلار هزینه برای خوراک دارند و هرچند ایران از نظر ریسک پذیری امنیت غذایی در بخش متوسط قرار گرفته است.

موضوع الگوی مصرف در امنیت غذایی مورد توجه است و حجم زیاد ضایعات نان که در کشور 35 درصد ضایعات نان داریم و غذای 15 تا 20 میلیون نفر را دور می‌ریزیم که این موضوع مهمی است ضمن اینکه اتلاف زیاد منابع آبی از دیگر مشکلات است و اکنون در جهان  در کشور ما 1.2 الی 1.4 کیلوگرم ماده خشک است که در استان همدان این میزان 1.65 و قابل قبول است که در دو دهه قبل 8 دهم کیلوگرم بود و این اتلاف آبی که انجام می‌شود به جای آن چیزی دریافت نمی‌کنیم.

بی توجهی در نگهداری محصولات زراعی و باغی معضل دیگری است که در خانه‌های ما ایرانیان رعایت نمی‌شود به عنوان مثال برخی اقلام و محصولات کشاورزی را به صورت جعبه‌ای و کیلویی خریداری می‌کنیم تا قیمت آن نیز کمتر تمام شود ولی نمی‌توانیم در منزل به خوبی از آن نگهداری کنیم و مقداری از آن خراب شده و دور ریخته می‌شود که این اقدام ضایعات 35 درصدی در کشور را ایجاد می‌کند.

کشورها چند چالش بزرگ دارند و یکی از آن جوانی جمعیت است که نیاز به اشتغال و توسعه دارد و دوم مشارکت‌های اجتماعی مردم در جامعه کاهش یافته است بزرگترین چالش در کشور ما این موضوع است در تعریف اشتغال فردی که روزانه یک ساعت کار داشته باشد شاغل محسوب می‌شود ولی آیا این یک ساعت کفاف تامین مواد غذایی برای آن فرد را می‌دهد.

موضوع فناوری در ارتقای بهره وری به میزان 100 درصدی موثر است، بازاریابی موضوع دیگری است که حائز اهمیت می باشد ضمن اینکه موضوع دیگر بسته بندی مواد غذایی و توزیع عادلانه آن است. تغییر اقلیم می تواند موجب سیلاب، فرسایش، رسوب در سدها و مشکلات بسیار دیگری شود همچنین کاهش تنوع زیستی از دیگر مسائل است.

از بین بردن بانک ژن و زادآوری طبیعی توسط سیلاب از دیگر مشکلات است

 در 5 دهه قبل متوسط بارش‌ها در همدان حدود 350 میلی متر بود و در طول این مدت بارش ما به 310 میلی متر رسیده و به طور متوسط یک میلی متر از بارش‌ها کم شده است. حجم بارش تغییر نداشته و کم شده است در سطح جهان سالیانه حدود نیم درجه افزایش دما و در همدان 4 دهم درجه افزایش دما داریم. ولی لازم به یادآوری است که به ازای هر درجه افزایش دما نیاز گیاه به آب به میزان 17 افزایش پیدا می‌کند و از سوی دیگر با مشکل کم آبی مواجه هستیم.

هر چیزی باید برنامه داشته باشد و ما باید از الگوی مصرف در تهیه غذاها استفاده کنیم به عنوان مثال مصرف حبوبات در منازل بسیار کاهش یافته و طبخ آش محدود به ایام رمضان شده است.

در افغانستان بالغ بر 11 میلیون نفر جمعیت در فقر سنگین غذایی به سر می‌برند، در کشور یمن در هفته یک وعده غذای سالم و دسترسی به منابع آّب ندارند ولی در کشور ما مشکل به این شکل نیست ولی در برخی کلانشهرها مردم برای بقا به کشاورزی معیشتی میل می‌کنند.

تسنیم: در مورد پژوهش در حوزه کشاورزی و ظرفیت استان بفرمایید؟

اسدیان: باید توسعه پایدار یعنی توسعه بدون تخریب را مد نظر داشته باشیم و بعد به کشاورزی پایدار برسیم به گونه ای که بازار هدف داشته باشیم، الگوی مصرف داشته باشیم و پس بدانیم الگوی تولید باید چگونه باشد موضوعی که اصلا به آن توجه نمی شود.

سیر را به گرجستان تحت برنامه فرامرزی بردیم و در آنجا کشت کردیم از آنجا که کشاورزی مقوله پیچیده ای نیست خود آنها مشغول به تولید سیر شدند و اکنون یک گرم سیر از ما خریداری نکردند.

افغان ها منابع ژنتیکی زعفران و کشاورزی ایران را بردند

ایران بیش از 7 هزار سال است که زعفران را می شناسد و به هر شکلی زعفران را تولید می‌کند ولی افغانستان 15 سال است که زعفران را می‌شناسند ولی 3 سال متوالی است که سازمان جهانی فائو و یونسکو برند تولید با کیفیت زعفران را به افغانستان دادند البته این موضوع سیاسی است و به سبب کاهش تولید مواد مخدر بوده است چرا که افغانستان 7 هزار تن تولید مواد مخدر داشت و جالب است که این میزان نه تنها کاهش نیافت بلکه به 8 هزار تن رسیده است و حالا ژرم پلاسم زعفران ایران را غارت کردند وبه عنوان کشور پیشتاز به جلو می‌روند. و در این راستا خود ایران هم نتوانست استانداردها را افزایش و میزان بار آلودگی محصول را پایین بیاورد در حالی که افغان‌ها بهداشت عمومی هم ندارند.

کل مصرف زعفران جهان 300 تن است که 250 تن آن را ایران تأمین می‌کند و ایران به اسپانیا و امارات و دیگر صادر می کند و آنها آن را بسته بندی کرده و به نام خود عرضه می‌کند.

اکنون تجارت زعفران 8 میلیارد دلار است؛ در بخش صادرات 94 درصد زعفران مصرفی دنیا را ایران تولید می‌کند اما یک گرم به نام و برند ایرانی صادر نمی‌شود.

گیاهان دارویی معادل اقتصاد نفت می‌توانند به کشور کمک کنند، بنابراین باید از این پتانسیل‌ها و استعدادها به نحو مطلوب استفاده کنیم نه این که گیاهان دارویی را به صورت خام صادر کنیم تا کشورهای دیگر از ارزش افزوده آن استفاده کنند و برای این کار باید از تکنولوژی استفاده کنیم.

تسنیم: در حوزه تولیدات گوشت قرمز و طیور در استان و پژوهش در این بخش چه اقدامایت انجام شده و چرا قیمت گوشت رو به افزایش می رود و یا با کمبود گوشت در استان مواجه می‌شویم؟

محمد نظرپور، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان: وظیفه اصلی معاونت بهبود تولیدات دامی حمایت و هدایت بهره برداران در ارتباط با تولید مواد پروتئینی مورد نیاز مردم از جمله، شیر خام، گوشت قرمز و مرغ، عسل و تخم مرغ است ضمن اینکه ارزش ریالی تولیدات و اماکن دامی که در استان داریم بالغ بر 87 هزار میلیارد ریال است و گردش مالی قابل توجهی در زمینه فعالیت دام و طیور در استان وجود دارد.

حدود 70 هزار نفر اشتغال در زمینه دام و طیور در استان وجود دارد و با توجه به محدودیت منابع آب، خاک و سرمایه در استان و افزایش جمعیت بدون پژوهش نمی‌توانیم افزایش کمی و کیفی تولیداتمان را در راستای امنیت غذایی داشته باشیم.

اعتقاد داریم که اگر پژوهش انجام ندهیم با ادامه روند قدیم نمی‌توانیم به امنیت غذایی دست یابیم و تنها سازمانی هستیم که وسیع ترین حوزه پژوهش و تحقیقات و بیشترین محقق را در استان داریم. در کل کشور تنها سازمان تخصصی که نیروی هیئت علمی دارد سازمان تحقیقات کشاورزی است که نیروهای آن 13 هزار نفر هستند و 3 هزار نفر از آنها هیئت علمی هستند.

به قدری پژوهش و تحقیق برای ما اهمیت دارد که خود ما نیز به مروج تبدیل شده ایم، در بخش دام نژاد گاو هلشتاین را در استان داریم و نیازی به وارد کردن تلیسه این نژاد نداریم و شاید خود ما صادرکننده نژاد هلشتاین ایرانی هستیم. با توجه به اینکه بیشترین درصد مراتع استان مراتع فقیر است نمی‌توانیم به شیوه‌های گذشته چرای دام سبک را داشته باشیم و نمی‌توانیم دام بیشتری را به مراتع ببریم بلکه باید در سیتسم بسته دام سبک خود را پرورش دهیم و این جز با کار اصلاح نژادی و کار تحقیقاتی میسر نمی‍شود. یعنی باید درصد زایش گوسفند را بالا ببریم و گوسفندی که 7 دهم درصد بره زایی داشته را باید به 1.5 الی 2 برسانیم و درصد بهره وری را بالا ببریم تا گوشت مورد نیاز مردم را در سیستم بسته تولید کنیم.

از سهم خونی نژادهای پرتولید خارجی استفاده کردیم و در استان این در حال انجام است ضمن اینکه از مواد ژنی تعیین جنسیت شده در واحدهای شیری استفاده کردیم تا تلیسه‌ گوساله‌های ماده را داشته باشیم تا بیش از 90 درصد زایش‌ها به ماده‌زایی برود و این در نتیجه تحقیقات انجام شده است.

توسعه نژادهای گوشتی- شیری سمینتال را هم در برنامه های اجرایی خود داریم چرا که به گوشت قرمز نیاز داریم.

تعداد قابل توجهی از دام از استان و کشور خارج می‌شود و ما را با کمبود گوشت و یا افزایش قیمت گوشت مواجه می کند، باید نژادی را داشته باشیم که تولید گوشت اولویت نخست آن و تولید شیر اولویت دوم آن باشد بر این اساس نژاد سمینتال را در سطح دامداری‌های استان ترویج می‌کنیم.

بحث تلقیح مصنوعی ملکه زنبور عسل را با استفاده از سهم خونی نژاد کارنیکا در استان داریم که یک نژاد پر تولید و آرام است و تنها استانی هستیم که مرکز آموزش تلقیح مصنوعی دارد، ضمن اینکه محققی داریم که دستگاه تلقیح مصنوعی را اختراع و اکنون در حال تولید انبوه آن است. از سایر استانها و کشورها به مرکز آموزش استان آمده و از دستگاه همدان استفاده می‌کنند و هدف ما تولید بهترین ملکه زنبور است تا جمعیت بیشتری زنبور را تولید و عسل بیشتری داشته باشیم.

اعتقاد داریم که تولیدکننده باید افزایش بهره‌وری را داشته باشد و در حال حاضر آزمایشگاهی را در اختیار بخش خصوصی قرار داده‌ایم تا دامدار مواد غذایی و مرغدار مواد غذایی را برای آنالیز به آزمایشگاه بیاورد تا بهترین بهره‌وری را داشته باشد.

شرایط اقلیمی ما با سایر کشورهای اروپایی قابل قیاس نیسست چرا که آنها بالای هزار میلی‌متر بارندگی در سال دارند و مشکلی از نظر تولید علوفه ندارند، ما کشوری با پوشش خشک و نیمه خشک هسستیم، ضمن اینکه 80 درصد تولیدات ما در واحدهای روستایی است که برای ما حائز اهمیت است و توضیحات قبل در مورد واحدهای صنعتی بود.

همزمانی زایش را در واحدهای روستایی انجام می‌دهیم تا بتوانیم خارج از فصل طبیعی زایش آنها را تلقیح کنیم و سپس همزمانی می‌کنیم تا کل گله در بازه زمانی 60 روزه تلقیح داشته و رنج زایمان نیز در یک بازه اتفاق افتد. از 35 الی40 سال پیش نژاد هلشتاین را به کشور وارد کردیم.

تسنیم: چرا با توجه به شرایط موجود و کاهش قدرت خرید مردم قیمت گوشت در همدان افزایش یافت و آیا نمی شود بخشی از نهاده ها را در کشور تولید کنیم و وابستگی به خارج را کاهش دهیم؟

شهسواری: در مورد میزان تولید واقعیت این است برای اینکه محصولی در بازار با قیمت خوب عرضه شود، دو فاکتور عرضه و تقاضا را داریم در بازار تولید یکسان است ولی تقاضا نوسان دارد که بخشی از نوسانات قیمت نیز به خاطر افزایش قیمت نهاده ها افزایش می یابد ولی قیمت متعادل به این معنی است که قیمت تمام شده برای تولید کننده و مصرف کننده مقرون به صرفه باشد اگر قرار باشد قیمت نهاده‌ها و انرژی بالا برود و تولید کننده مجبور شود با هزینه بالا تولید کند ولی در بازار افزایش قیمت نداشته باشیم به طور قطع تولید کننده متضرر می‌شود و در دور بعد از مدار خارج می‌شود.

به دلیل شرایط خاص فرهنگی که داریم مصرف گوشت گوسفند در ایران بیشتر است، هزینه تولید گوشت گاو نسبت به هزینه تولید گوشت گوسفند متفاوت است و می توانیم گوشت گاو را انبوه تر با هزینه کمتری تولید کنیم، در مورد مراتع نیز ایران کشوری مثل برزیل و استرالیا و غیره نیست در برزیل 95 درصد تعلیف و تغذیه دام در طبیعت انجام می شود ولی در ایران حدود 90 درصد نهاده ها وارداتی است.

اسدیان: برای تولید هر کیلوگرم گوشت قرمز حدود 12 کیلو و در برخی از واحدهای صنعتی 8 کیلوگرم علوفه مصرف می‌کنیم در حالی که در خارج از کشور این میزان کمتر از 6 کیلو مصرف دارند که هزینه تولید را کاهش می‌دهد و به همین میزان مصرف انرژی در داخل زیاد و در خارج کم است و این موارد را زیاد جدی نگرفتیم. ضمن اینکه مکانیزاسیون را نیز مورد توجه قرار ندادیم. با همین منابع قادر به تولید 118 هزار تن انواع محصولات هستیم که میتوانیم آن را به 300 هزار تن افزایش دهیم.

نظر پور: در استان نیز الزام کشت علوفه داریم و به ازای هر 10 رأس گاو شیری الزام یک هکتار کشت علوفه و به ازای هر 50 رأس دام سبک نیز یک هکتار کشت علوفه الزام وجود دارد. ذرت و سویا را نمی توانیم در کشور تولید کنیم چرا که آب آن را نداریم.

تسنیم: یکی از مؤلفه‌ها و یا ویژگی‌های امنیت غذایی قدرت خرید مردم است ولی با شرایط اقتصادی کنونی سازمان جهاد کشاورزی به سهم خود چه اقدامی انجام می دهد تا رنج این شرایط بر مردم تحمیل نشود به عنوان مثال تا چند ماه اخیر یک شانه تخم مرغ 16 هزار تومان به فروش می‌رسید و اکنون به 23 هزار تومان رسیده است و در مورد گوشت قرمز و مرغ هم افزایش قیمت را داشتیم؟

شهسواری: در مزیت نسبی امکان تولید داریم ولی برای تولید نهاده وقتی می بینیم صرفه‌ای برای ما ندارد مسیر دیگری را انتخاب می کنیم. فعلا شوک‌های اقتصادی که در شرایط تحریم اتفاق می‌افتد اینگونه نیست که به سادگی از آن عبور کنیم به هر حال مسائل و مشکلاتی را پیش می‌آورد که طبیعی است.

در حوزه تولید کمبود محسوسی نداشتیم و فرکانس‌های تولید از قبل وجود داشته و روال طبیعی خود را طی می‌کند که در این بخش مشکلی نداریم، اما در بازار نگرانی‌های ذهنی وجود دارد که باعث تخلیه کالا در بازار می‌شود و افزایش تقاضا ایجاد می‌شود.

نوسانات بازار آنی نیست که بتوان شوک وارد شده به بازار را به سرعت به حالت تعادل برگرداند

صنایع مرغداری ما عمدتا وابسته به نهاده‌های وارداتی است و طبیعتا با تحریم‌ها قیمت آن افزایش می‌یابد و بخشی از آن به تقاضای زیاد بر می‌گردد، در مقطعی مردم به بازارها گرایش می‌یابند و نوسانات بازار آنی نیست که بتوان شوک وارد شده به بازار را به سرعت به حالت تعادل برگرداند، پیش بینی می‌کنیم که در مدت نه چندان دور قیمت مرغ در همدان کاهش می‌یابد.

در مورد سایر محصولات نیز، بخشی به شرایط افزایش قیمت دلار و ایجاد انگیزه صادرات برای صادر کنندگان سبب شد بخشی از محصولات در کشور عراق صادر شود که با قیمت بسیار خوبی در بازار خارجی عرضه می‌شد و به نفع تولید کننده محصول را می‌خریدند.

دولت با ممنوعیت صادرات سیب‌زمینی به نفع مصرف کننده داخلی سعی کرد تا از مصرف کننده حمایت و افزایش قیمت را مهار کند، در مورد گوجه فرنگی نیز به همین منوال که گوجه گلخانه‌ای صادر نمی‌شود، به هر جهت ما به منابع ارزی نیز نیاز داریم ولی در مجموع اقتصاد بخش کشاورزی اقتصاد پیچیده‌ای است چرا که به نوعی با امنیت غذایی مردم و رزق و روزی آنها بستگی دارد و مهمترین رسالت دولت هم صرف نظر از مباحث اقتصادی در بخش کشاورزی امنیت غذایی است ولی دولت سعی می‌کند تا تعادل را به گونه‌ای برقرار کند تا مردم از نظر آرامش روانی و دسترسی به منابع غذایی مشکل نداشته باشند.

نظر پور: قیمت واقعی مرغ بالاتر از 11 هزار تومان است، 60 درصد نیاز مرغداری ذرت و مابقی گنداله سویا است که به آن وابسته بوده و نمی‌توانیم نیاز خود را تولید کنیم، پس باید واردات داشته باشیم و بر این اساس افزایش قیمت طبیعی است. از سوی دیگر اعتصاب کامیون ضرر زیادی به ما زده و بدعت بدی را برای قیمت‌ها گذاشته و تمام قیمتها را افزایش داده است.

پرورش: بخشی از گرانی محصولات کشاورزی به سبب صنعت حمل و نقل و عدم نظارت بر بازار است، در مورد تأمین نهاده‌ها سعی کردیم از تولیدکننده‌ها حمایت کنیم، فعلا آرامشی در بخش تولیدات گیاهی داریم و فعلا بحث ممنوعیت صادرات سیب‌زمینی باز نشده و به واقع تولید یک کیلو سیب‌زمینی هزار تومان برای تولیدکننده هزینه دارد. نمی‌توانیم امنیت غذایی را فدای بسیاری موارد کنیم.

در مورد روغن تا قبل از این دولت حدود 90 درصد روغن وارد می‌شد و اکنون ضریب خوداتکایی کلزا به 85 هزار تن رسیده و در برنامه‌ریزی پیش‌بینی شده تا امسال بیش از 10 هزار تن کلزا در استان تولید کنیم.

گزارش از مریم و فاطمه رحیمیان انور

انتهای پیام/ ت