۹۵ درصد کارگران با قرارداد موقت فعالیت می‌کنند

به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمانشاه، استان کرمانشاه در سال‌های اخیر همواره بیشترین نرخ بیکاری را در کل کشور داشته است تا واژه بیکاری با این منطقه عجین شده باشد که این موضوع مشکلات اجتماعی و روانی بسیاری ایجاد کرده است و در این میان تعطیلی واحد‌های تولیدی و خدماتی و تعدیل نیروی آن‌ها شرایط را برای کارگران سخت‌تر نیز می‌کند.

هرچند تعداد کارگران رسمی و غیررسمی استان کرمانشاه بسیار بالا است اما بیکاری موجود در جامعه سبب شده که این افراد نسبت به کمترین حقوق قانع باشند و این موضوع زمینه تضییع حقوق کارگران را به صورت آشکارا فراهم کرده است و پرداختن به موضوع وضعیت کارگران همچون تضییع حق و حقوق آن‌ها سبب شد با اولیا علی‌بیگی، رئیس کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور , دبیر اجرایی خانه کارگر کرمانشاه به گفت‌وگو بنشینیم.

تسنیم: جامعه کارگری چند درصد جامعه را تشکیل می‌دهند؟

علی‌بیگی: بیش از نیمی از جامعه ایران جامعه کارگری است و تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی هستند. این 40 میلیون نفر اعلام شده برای کارگران آمار رسمی است در حالی که کارگران غیررسمی بسیاری وجود دارند که کار می‌کنند و مشمول بیمه هستند اما بیمه نیستند. کارفرمایان یا کارگاه‌ها متأسفانه خلاف قانون عمل می‌کنند و این افراد را تحت پوشش بیمه قرار نمی‌دهند بنابراین بیش از نیمی از جامعه کارگر هستند.

تسنیم: کرامت و جایگاه کارگر در جامعه کنونی در چه سطحی قرار دارد و دیدگاه خود کارگران و مسئولان نسبت به این موضوع را چطور ارزیابی می‌کنید؟

علی‌بیگی: یکی از دغدغه‌های کنونی کارگران کرامت نیروی کار است. با وجود اینکه ما در حکومت اسلامی زندگی می‌کنیم و به طور طبیعی قوانین و مقررات و عملکرد مسئولان باید مبتنی بر آموزه‌های دینی باشد اما متأسفانه امروز شأن و منزلت کارگر که مورد تأکید دین مبین اسلام است کمرنگ است و از طرف مسئولان، دولت و مجلس به آن توجهی نمی‌شود.

در تاریخ اسلام نقل شده زمانی که پیامبر اسلام(ص) با فردی به نام سعد انصاری دست می‌دهد متوجه زبری دست سعد انصاری می‌شود و هنگامی که از او درباره دلیل زبری دستش می‌پرسند گفته می‌شود که من به خاطر خانواده‌ام ناچار به استفاده از بیل و کلنگ هستم و این آثار زبری به خاطر این بیل و کلنگ است و پیامبر خم می‌شود و دستان او را می‌بوسد. در حالی که پیامبر در تاریخ تنها دست فاطمه زهرا(س) و دیگری کارگر را بوسیده است و این روایت جایگاه و منزلت کار و کارگر را تبیین می‌کند و این رفتار پیامبر یک نماد است که در جامعه‌ای که کار و کارگر ارزشمند باشد آن جامعه توسعه‌یافته و در حال پیشرفت است.

بنابراین این رفتار پیامبر به این معنا نیست که مسئولان دستان کارگران را ببوسند بلکه کارگران حاضر هستند دستان مسئولان را ببوسند اما مسئولان نیز به دغدغه‌های مشروع و قانونی کارگران توجه کنند و این رفتار پیامبر به این معنا است که منزلت و کرامت نیروی کار باید مورد توجه قرار بگیرد و این پیام را برساند که کارگر در دین مبین اسلام مورد تکریم و ارزش است.

امام صادق(ع) می‌فرمایند کسی که تلاش کند و برای کسب روزی حلال کار کند همچون مجاهدی است که در راه خدا می‌جنگد یعنی می‌فرمایند کار جهاد و کارگر مجاهد است. ما با مجاهدهای عرصه تولید چگونه رفتار می‌کنیم؟ آیا واقعا منزلت کارگر امروز در جایگاه خود قرار دارد؟

چنانچه بخواهیم بدانیم شأن و کرامت کارگر در جامعه به چه اندازه است باید به مدارس مراجعه و افکارسنجی کنیم و از دانش‌آموزان درباره شغل آینده آن‌ها بپرسیم و چنانچه یک نفر از این دانش‌آموزان گفتند که تمایل دارند در آینده کارگر شوند نشان می‌دهد فرهنگ‌سازی شده و کارگر به معنای واقعی و براساس توصیه‌های پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) عمل کرده‌ایم. امروز هیچکس حاضر نیست بگوید که کارگر است چون شأن و جایگاهی ندارد.

اساس توسعه هر کشوری نیروی کار آن کشور است اما ما به چه اندازه به این موضوع توجه داشته‌ایم که اندیشه نخبگان به واسطه نیروی کار محقق می‌شود و چنانچه نیروی کار نباشد آن اندیشه‌ها هم مسکوت می‌ماند. بنابراین من اعتقاد دارد نخستین موضوعی که مسئولان شامل دولت و مجلس و حتی قوه قضاییه باید مورد توجه داشته باشند شأن و منزلت کارگر است و به این یک هفته خلاصه نشود و مسئولان باید در طول سال رابطه مستقیمی با این مجموعه داشته باشند و مطالبات آن‌ها را رصد کنند و در جهت رفع آن‌ها گام بردارند.

تسنیم: عدم امنیت شغلی و ابهام در آینده کاری سبب کاهش انگیزه نیروی کار می‌شود. وضعیت جامعه کارگری استان کرمانشاه را از این نظر چطور ارزیابی می‌کنید؟

علی‌بیگی: امروز یکی دیگر از مهمترین و اساسی‌ترین دغدغه جامعه کارگری در شرایط موجود عدم امنیت شغلی است. اکنون کارگرانی دارای 10 یا 20 سال سابقه کار هستند اما همچنان با قرارداد یک ماهه یا سه ماهه و خیلی محدود با قرارداد یکساله فعالیت می‌کنند. بنابراین آنچه که امروز جامعه کارگری را آزار می‌دهد و نگران کرده آمار بیش از 95درصد قراردادهای موقت است و این مشکل در سراسر کشور از جمله استان کرمانشاه وجود دارد.

بیش از 95 درصد جامعه کارگری با قراردادهای موقت فعالیت می‌کنند با وجود اینکه غالب آن‌ها در مشاغل با ماهیت مستمر کار می‌کنند و این آمار روز به روز در حال افزایش است زیرا هر نیروی رسمی که بازنشسته می‌شود یا جایگزین نمی‌شود یا با قرارداد موقت جایگزین می‌شود. بنابراین مطالبه جدی ما از دولت و مجلس ساماندهی قراردادهای موقت است. قراردادهای موقت عزت را از جامعه کارگری گرفته و کرامت نیروی کار را مخدوش و حتی آزادگی را از تشکل‌های کارگری سلب کرده است.

فردی که نماینده کارگر با قرارداد سه ماهه در کارگاهی است چگونه می‌تواند مطالبات صنفی کارگر را پیگیری کند و آیا کارفرما تحمل دارد؟ به طور طبیعی بعد از پایان قرارداد عدم نیاز مطرح خواهد شد و هیچ قانونی نیز برای سؤال کردن از آن‌ها وجود ندارد.

نه‌تنها کارگران بلکه فعالان کارگری هم مصونیت کاری ندارند و بنابراین تأکید ما بر این است. کشور ما جز بنیانگذاران و 50 کشور اول عضو سازمان جهانی کارگر و از کشورهای پیشرو در این موضوع است. هنگامی که ما در یک نهاد بین‌المللی عضو هستیم و برای حق عضویت آن هزینه می‌کنیم بهطور طبیعی باید توصیه‌های آن‌ها را براساس منافع ملی مورد توجه و نظر قرار دهیم.

سازمان جهانی کار برای این موضوع دو راهکار دارد. نخستین راهکار این است که گفته می‌شود یک فرد چنانچه سه سال در یک شغل اشتغال به کار داشت آن شغل ماهیت مستمر دارد و بنابراین کار نیز باید با قرارداد دائم باشد و به طور طبیعی هنگامی که شغلی سه سال دوام دارد ماهیت آن مستمر است.

در برخی از کشورها در یک کارگاه 70 درصد کارگران با قرارداد دائم و 30 درصد با قرارداد موقت مشغول به فعالیت می‌شوند که این 30 درصد نیز به خاطر اقتصاد بازار و فراز و نشیب‌های اقتصادی است اما متأسفانه در کشور ما که جز 50 کشور پیشرو در عضویت سازمان جهانی کار بودیم بیش از 95 درصد کارگران با قرارداد موقت مشغول به کار هستند و هر روز نیز این آمار افزوده می‌شود تا به 100 درصد برسد.

بنابراین تاکنون اراده‌ای از دولت و مجلس در زمینه ساماندهی قراردادهای موقت به عنوان مشکل اساسی جامعه کارگری دیده نشده است و پیشنهاد ما این است که هنگامی که موضوع اصلاح قانون کار مطرح می‌شود دولت و مجلس ماده هفت قانون را در اولویت قرار دهند. ماده هفت قانون کار که مربوط به تعریف قراردادهای کار است شفاف‌سازی و ابهام‌زدایی شود به این معنا که یک تعریف جامع و کاملی از قراردادهای کار انجام شود که هیچ ابهامی در آن نباشد که مورد سوءاستفاده قرار نگیرد.

راهکار ما این است که کاری که ماهیت مستمر دارد کارگر باید با قرارداد دائم کار کند و کاری که ماهیت فصلی دارد با قرارداد فصلی کار کند و کاری که ماهیت معین و موقت دارد از کارگر با قرارداد موقت استفاده شود و هیچوقت گفته نمی‌شود کاری که ماهیت فصلی یا معین دارد کارفرمایان از کارگران با قرارداد دائم استفاده کنند.

چنانچه تعریف جامع و کاملی از قراردادها وجود داشته باشد امروز شاهد این نابه‌سامانی‌ها در حوزه کار نیستیم و بنابراین درخواست ما این است و امید داریم دولت و مجلس به این موضوع توجه جدی داشته باشند و از این فرصتی که به نام هفته کار و کارگر پیش آمده به دغدغه‌ها بیشتر توجه داشته باشند.

امنیت ملی برای هر کشوری دارای اهمیت است و اعتقاد دارم امنیت شغلی نیروی کار پیش زمینه امنیت ملی است و ما باید امنیت روانی اجتماعی جامعه را ارتقا دهیم که بتوانیم امنیت ملی را تضمین کنیم و بدون توجه به امنیت اجتماعی نمی‌توان به امنیت ملی دست یافت. بنابراین از بعد سیاسی نیز باید دارای اهمیت باشد. تأمین امنیت شغلی کارگران وظیفه مسئولان و کارفرمایان است و چنانچه به دنبال ارتقای بهره‌وری در محیط کار هستند باید تلاش کنند امنیت شغلی را برای کارگران در محیط کار فراهم کنند.

براساس آمار بهره‌وری در کشور ما بسیار پایین است اما بهره‌وری چگونه حاصل می‌شود؟ آیا از کسی که دغدغه امنیت شغلی و معیشت داشته باشد و در مرتبه دوم با علاقه شغل را انتخاب نکرده باشد و با رشته تحصیلی وی همخوانی نداشته باشد می‌توان انتظار بهره‌وری داشت؟ کارگری که به کار مراجعه می‌کند و نمی‌داند که پایان ماه تمدید قرارداد می‌شود یا نه آرامش دارد که به کیفیت محصول و بهره‌وری توجه کند؟ آیا کارگری که امید ندارد دو ماه دیگر در کارگاه حضور دارد یا نه دلبسته و علاقه‌مند به آن محیط کار می‌شود؟ بنابراین زمانی می‌توانیم انتظار بهره‌وری از نیروی کار داشته باشیم که آرامش را برای او فراهم کنیم و آرامش نیز تنها با امنیت و رفاه ایجاد می‌شود.

کارگری که احساس آرامش نکند به طور طبیعی به آن مجموعه نیز دلبسته نمی‌شود و زمانی که دلبسته نباشد محصول نیز کیفیت ندارد و بهره‌وری پایین است. چنانچه انتظار داریم مردم کالای ایرانی مصرف کنند باید تلاش کنیم محصول باکیفیت وارد بازار کنیم که به مردم نیز ظلم نشود و علاقه‌مند به مصرف کالای ایرانی شوند زیرا حاضر نیستند با مشقت و سختی کار کنند و در نهایت محصول بی‌کیفیت خریداری کنند.

بنابراین چنانچه کارگر احساس امنیت و آرامش کند به تولید کالای باکیفیت نیز توجه خواهد کرد و امید داریم مسئولان به موضوع امنیت شغلی کارگران در شرایط شرایط حساس منطقه‌ای که به امنیت ملی برمی‌گردد توجه ویژه‌ای کنند.

تسنیم: آیا افزایش حقوق کارگران با تورم موجود در جامعه همخوانی دارد؟

علی‌بیگی: سومین دغدغه کارگران معیشت آن‌ها است. کرامت، امنیت و معیشت برای یک زندگی ضروری است. امروز با یک میلیون و 500 هزار تومان می‌توان یک زندگی سه و نیم نفره را مدیریت کرد؟ جامعه کارگری امروز از نظر معیشت دچار مشکلات فراوانی و در بخش‌هایی با سوءتغذیه مواجه است. کارگر بهترین هنرمند است و هنرمندانه زندگی می‌کند زیرا هیچکس نمی‌تواند حتی یک ماه را با 2.5 میلیون تومان بگذراند اما کارگر با حقوق ماهانه 1.5 میلیون تومان زندگی شرافتمندانه‌ای را برای خود و خانواده خود فراهم می‌کند و این زندگی هنرمندانه است.

مسئولان باید به معیشت کارگران و خانوار کارگری توجه کنند و البته امسال در زمینه شورای عالی کار وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تلاش کرد و با تشکل‌های کارگری همسویی را نشان داد که یک مزد منصفانه‌ای براساس شرایط تولید و بنگاه‌ها به تصویب رسید و اگر چه این مزد امروز هم پاسخگوی نیازهای حداقلی جامعه کارگری نیست و فاصله بین معیشت کارگران و مزد یک فاصله 60 درصدی است و این ناشی از این است که در سال‌های گذشته مزدی که در شورای عالی کار به تصویب می‌رسید با نرخ تورم سبد معیشت خانوار همخوانی نداشت و این فاصله عمیق امروز ایجاد شده است.

امسال خوشبختانه نرخ تورم 8.5 بود و اگرچه این آمار ایرانی است و همیشه روی این آمارها بحث وجود دارد اما به ناچار می‌پذیریم و در قانون گفته می‌شود که تورم 8.5 با حداقل مزد 19.5 و این گام مؤثری بود اما کافی نیست. باید یک پروسه زمانی سه ساله یا پنج ساله تعیین شود که در این مدت فاصله و شکاف عمیق ایجاد شده بین مزد و معیشت ترمیم شود و چنانچه این اتفاق نیفتد به طور قطع جامعه کارگری با وضعیت معیشتی بسیار ناگواری روبه‌رو خواهد شد بنابراین باید تلاش شود هم دولت و هم کارآفرینان به موضوع معیشت کارگر توجه کنند.

متأسفانه اینگونه جا افتاده است که کارگر چینی کارگر ارزان است اما براساس آمار و اسناد مستند کارگر ایرانی ارزانترین کارگر جهان است و برای اثبات آن می‌توان به تأثیر دستمزد بر هزینه‌های تولید مراجعه کرد. چنانچه به این موضوع صادقانه وارد شوند که تأثیر دستمزد بر هزینه‌های تولید در ایران به چه میزان است آن زمان متوجه می‌شویم که در حوزه دستمزد کارفرمایان خیلی هزینه نمی‌کنند.

تسنیم: نیمی از جامعه کارگر هستند آیا در استان کرمانشاه نیز اینگونه است؟

علی‌بیگی: استان کرمانشاه رکوردار بیکاری در کشور است. یکی از نشانه‌های توسعه هر کشور یا استان آمار تأمین اجتماعی است و آمار بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی در هر استان مبین این است که آن شهر صنعتی یا غیرصنعتی است. متأسفانه آمار استان کرمانشاه بسیار پایین است و اصلاً قابل قبول نیست.

موضوع اشتغال و بیکاری در سطح کشور به‌ویژه در سطح استان کرمانشاه هشداردهنده است و باید جدی تلقی شود. امروز دغدغه هر خانواده کرمانشاهی موضوع اشتغال و بیکاری است و به هر خانواده‌ای که مراجعه کنیم حداقل با یک بیکار مواجه می‌شویم. این آمار یک تهدید برای نظام و منافع ملی است. امروز وضعیت بیکاری در کشور به‌ویژه استان کرمانشاه نقش آتش زیر خاکستر را دارد.

این مردم در تنگناهای و فشارهای اقتصادی حضور دارند اما از نظام هم فاصله نگرفتند و این مردم از ما منصف‌تر هستند و باید قدر این مردم که با این همه فراز و نشیب طی 40 سال گذشته روبه‌رو شده‌اند اما همچنان همراه نظام و رهبری هستند و در تمام عرصه‌های لازم حضور دارند را بدانیم اما شأن ملت این نیست. عظمت ملت ایران فراتر از این است که ما هر ماه منت بگذاریم که یارانه واریز می‌شود. بنابراین دولت و مجلس و مسئولان باید به موضوع اشتغال و بیکاری جوانان توجه اورژانسی داشته باشند.

تسنیم: براساس گزارش مرکز آمار نرخ بیکاری استان کاهش داشته است. این موضوع به نظر شما صحت دارد؟

علی‌بیگی: زمانی که آماری اعلام می‌شود باید جامعه آن را حس کند یعنی زمانی گفته می‌شود وضعیت معیشتی مردم ارتقا پیدا کرده مردم باید این وضعیت خوب را سر سفره‌های خود ببینند. زمانی که گفته می‌شود وضعیت اشتغال مناسب است خانواده‌های کرمانشاهی باید آن را حس کنند اما این حس وجود دارد. البته باید ببینیم چه تعریفی از اشتغال وجود دارد. چنانچه تعریف واقعی از اشتغال داشته باشیم وضعیت بیکاری فراتر از این آمار اعلام شده است. از نظر ما شاغل به کسی گفته می‌شود که در ازای کاری که انجام می‌دهد مزدی که دریافت می‌کند حداقل‌های زندگی را تأمین کند اما فردی که 300 یا 400 هزار تومان حقوق دریافت می‌کند زنگ تفریح است و شغل محسوب نمی‌شود.

تسنیم: دریافت حقوق 300 تا 400 هزار تومان به رویه‌ای عادی در استان کرمانشاه تبدیل شده است.

علی‌بیگی: متأسفانه در حوزه خدمات شرایط بسیار اسف‌بار است و غالباً در حوزه‌های خدماتی همچون مطب پزشکان با وجود اینکه بیشترین درآمد را دارند اما ظلم آشکار در حق نیروی کار رخ می‌دهد و در این شرایط وظیفه اداره کار استان کرمانشاه این است که بازرسی را در این حوزه‌ها که متوجه هستیم بیشتر کند و با بازرسی‌های منظم می‌توان این موضوعات را سامان بخشید.

تسنیم: رسانه‌ها اهمیت ویژه‌ای در سراسر جهان از جمله استان کرمانشاه دارند. بسیاری از خبرنگاران از نظر بیمه و حقوق در وضعیت مناسبی به سرنمی‌برند. خانه کارگر به این موضوع ورود پیدا کرده است؟

علی‌بیگی: افرادی که متولی هستند خود آن‌ها یا نخستین افرادی هستند که ظلم می‌کنند یا نخستین افرادی هستند که مظلوم واقع می‌شوند و از این دو حالت خارج نیست. عده‌ای منادی دفاع از حق هستند اما توجه به رفتار آن‌ها در واقع ناحق هستند و برای عده‌ای توقع می‌رود حداقل نسبت به وی قانون رعایت شود اما مظلوم واقع می‌شود. به طور نمونه در صدا و سیما غالب افرادی که در این مجموعه فعالیت می‌کنند به طور آشکارا حقوق آن‌ها تضییع می‌شود و فاقد هرگونه امکانات اولیه قانونی هستند.

در استان کرمانشاه رسانه‌ای که براساس رسالت واقعی خود عمل کند وجود ندارد چون همه درگیر فعالیت‌های سیاسی شده‌اند یا دنبال معاملات هستند. تصور بنده این است که بر اساس شرایط و اقتضای مکانی و زمانی اظهارنظر می‌کنند.

من از سال 84 وارد جریان کارگری شدم و وابسته به هیچ‌یک از جریانات سیاسی نیستم و اصولگرا یا اصلاح‌طلب نیز نیستم. از بدو ورود به دنبال کار صنفی بوده‌‌ام. برخی با تغییر دولت تنها ظاهر خود را تغییر می‌دهند و فکر آن‌ها تغییری نمی‌کند و این موضوع یکی از مشکلات اساسی کشور به‌ویژه استان کرمانشاه است.

بارها گفته‌ام که وابسته به اصلاح‌طلبان یا اصول‌گرایان نیستم چون اکنون بسیاری تنها به دنبال این موضوع هستند که ثابت کنند ما از چه جناحی هستیم.

در جریان اغتشاشات سال گذشته جلسه‌ای در فرمانداری با حضور اصولگرایان و اصلاح‌طلبان برگزار شد و به آن‌ها گفتم که استکبار جهانی تمام تلاش خود را به کار گرفت و خاورمیانه را به هم ریخت که امنیت ما را زیر سؤال ببرد اما نتوانست اما امروز شما اصلاح‌طلبان و اصولگرایان امنیت ما را مخدوش کردید و رفتار شما سبب شد امروز مردم به هیچ گروهی دیگر اعتماد ندارند و این آتش شعله‌ور شده نیز دامن هر دو گروه را خواهد گرفت.

بنده به هیچ دولتی وابسته نیستم و تنها مدیون کارگر هستم و تا روزی که کارگران حامی و پشتیبان من باشند در عرصه حضور دارم و چنانچه روزی پشتیبانی آن‌ها نیز نباشد بدون شک با خیالی آسوده عرصه را ترک خواهم کرد زیرا وامدار کسی نیستم.

چنانچه در جامعه مشکلاتی وجود دارد بخش عمده آن به دلیل این است که رسانه‌ها به وظیفه اصولی خود عمل نکرده‌اند. جایی تخلف دیدند و چنانچه خودی بود نادیده گرفتند و ذره‌بین را گرفتند چنانچه طرف مقابل کوچکترین ضعفی داشت اطلاع‌رسانی کردند و در نتیجه آن اکنون بی‌اعتمادی عمومی حاکم شده است.

به نظر شما لازم بود که به خاطر تعدادی نجومی‌بگیر این موضوع به حدی بزرگ شود که تمام شبکه‌های تلویزیونی و مجازی درباره این موضوع صحبت کنند؟ به خاطر این تعداد محدود کاری کردیم که مردم نسبت به تمام مسئولان بدبین شدند، چون ما می‌خواهیم به هر قیمتی که شده طرف مقابل را تضعیف کنیم و هر دولت، دولت قبلی را زیر سؤال می‌برد.

دولت قبل طرح هدفمندی یارانه‌ها را اجرا کرد و هر کدام از ما پشت تریبون آن را تحول و جهاد اقتصادی نامیدیم و هیچکس نگفت این طرح در شرایط کنونی تحریم و وضعیت نامساعد اقتصادی مناسب نیست اما اکنون چون آن طرف بر سرکار نیست همه علیه این طرح صحبت می‌کنند.

اکنون همه از طرح تحول سلامت صحبت می‌کنند و گویی آنچه که انقلاب و اسلام و ملت ایران را نجات می‌دهد این طرح است اما چهار سال دیگر همه علیه آن نظر می‌دهند. البته از نظر بنده طرح تهوع سلامت است زیرا صندوق‌های بیمه‌ای به‌ویژه تأمین اجتماعی را به باتلاق می‌برد. مشکل این است که کارشناسی جامعه براساس خواسته مافوق است و تا زمانی که اینگونه اظهارنظر کنیم در جای خود صحبت نمی‌شود. به قدری انسان‌ها را بزرگ یا کوچک می‌کنیم که دیگر اعتقادی برای مردم باقی نمانده است.

زمانی که خانه کارگر را تحویل گرفتم کادر اجرایی قبل را کنار گذاشتم و افراد جدیدی را انتخاب کردم. آن موقع خانه کارگر جزو شورای هماهنگی اصلاح‌طلبان بود و نخستین مصوبه بنده خروج خانه کارگر از شورای اصلاح‌طلبان بود زیرا در جامعه کارگر اصولگرا، اصلاح‌طلب و بی‌سیاست نیز وجود دارد و مگر قرار است ما یک جریان را هدایت و مورد حمایت قرار دهیم؟ من تمام فعالیت‌های خانه کارگر استان کرمانشاه را معطوف به موضوعات صنفی کردم و خادم کارگر اصولگرا و اصلاح‌طلب هستم و تمام تلاش خود را به کار می‌گیرم که کارگران را وارد جریانات سیاسی نکنم و به موضوعات صنفی خود بپردازیم.

امید دارم به شرایطی دست یابیم که همچون اوایل انقلاب اصولگرایی و اصلاح‌طلبی کنار گذاشته شود و به عنوان فرزندان انقلاب به فکر مردم باشند.

تسنیم: خانه کارگر استان کرمانشاه چه خدماتی را به جامعه کارگری ارائه می‌دهد؟

علی‌بیگی: ما در استان کرمانشاه مطالبه‌گر نیستیم و انتظار داریم دیگران همه کار برای ما انجام دهند اما خود هیچ قدمی برنمی‌داریم. به طور نمونه در مراسم هفته کار و کارگر مدعوین به طور غالب دولتی‌ها هستند تا کارگران و این یک ضعف عمده و ایراد اساسی است. در حالی که این مراسم مربوط به کارگران است و این قشر باید هزینه کنند و بنابراین تا زمانی که رویکرد ما اینچنینی است شرایط بهبود نمی‌یابد.

براساس قانون هرکسی در مجموعه‌ای فعالیت می‌کند باید مشمول بیمه تأمین اجتماعی قرار بگیرد و در غیر این صورت از طرف کارفرما تخلف رخ داده است و کارفرما جریمه می‌شود و حق بیمه و جریمه پرداخت می‌شود. اما تاکنون خبرنگاری از این بابت مراجعه نکرده است. بنابراین چنانچه موضوعی در این راستا باشد ما موظف به رسیدگی هستیم.

خانه کارگر در دو حوزه به صورت مؤثر فعالیت می‌کند. اول حمایت‌های حقوقی از نیروی کار و دیگری ارائه خدمات و امکانات رفاهی برای کارگران است. چنانچه از کارگری حقی ضایع و به ما اطلاع‌رسانی شود به طور حتم در حوزه کار و تأمین اجتماعی پیگیری می‌شود. در حوزه رفاهی در سطح کشور مهمانسراهایی در شهرهایی همچون یزد، اصفهان، اردبیل، شمال، مشهد و قشم همچون سایر وزارتخانه‌ها برای کارگران وجود دارد.

تسنیم: در زلزله تعداد بسیاری شغل خود را از دست دادند. آیا بیمه بیکاری آن‌ها پرداخت شده است؟

علی‌بیگی: در مناطق زلزله‌زده 800 نفر تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی رفتند و در بازدید از مناطق زلزله‌زده وعده‌هایی داده شد. با وجود اینکه برای ایجاد درمانگاه سطح‌بندی وجود دارد و باید تعداد بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی به حد نصاب برسد اما مقرر شد در سرپل‌ذهاب این درمانگاه ایجاد شود زیرا سرپل‌ذهاب، قصرشیرین و گیلان‌غرب سه شهر مجاور هستند که تعداد بیمه ‌‌شدگان آن‌ها در مجموع به سطح مورد نظر خواهد رسید. در این سه شهرستان هیچگونه امکانات بهداشتی مربوط به تأمین اجتماعی وجود ندارد و با این شرایط ایجاد درمانگاه در سرپل‌ذهاب ضروری است. مقرر شد که زمین را فرمانداری و مابقی هزینه‌ها را تأمین اجتماعی تأمین کند.

کارگرانی که در مناطق زلزله‌زده بیکار شدند و دارای بیمه بودند تا زمان راه‌اندازی مجدد کارگاه مشمول بیمه بیکاری قرار گرفتند. چنانچه فردی این شرایط را دارد مراجعه کند به طور حتم پیگیری خواهد شد. برای روستاییان مناطق زلزله‌زده ماده هشت آیین‌نامه صندوق روستاییان عشایر تصریح دارد که در مناطقی که با حوادث غیرمترقبه روبه‌رو خواهند شد سهم بیمه کارگر را دولت موظف است پرداخت کند و بنابراین روستاییان مناطق زلزله‌زده که بیمه روستاییان عشایر هستند از این حق خود آگاه باشند که در این ایام نباید حق بیمه را پرداخت کنند.

تسنیم: برای ساماندهی کارگران ساختمانی چه اقداماتی انجام شده است؟

علی‌بیگی: در حوزه کارگران ساختمانی قوانین و مقررات مناسبی وضع شده است و امروز خود تأمین اجتماعی نگران است که بیش از 700 تا 800 هزار کارگر ساختمانی مشمول بیمه شده‌اند و دولت نیز به تعهدات خود عمل نمی‌کند. زمانی که دولت و مجلس قانونی را وضع می‌کنند از همان روز که این فرد مشمول بیمه شد مشمول خدمات تأمین اجتماعی است و این هزینه‌های زیادی به سازمان تحمیل شده و دولت نیز به رسالت و تعهد خود در پرداخت بیمه امتناع می‌کند که می‌بینیم امروز بدهی‌های دولت به تأمین اجتماعی به رقم هنگفتی رسیده است اما در سطح کشور ساماندهی کارگران ساختمانی شروع و شناسایی شده‌اند و بیش از 800 هزار نفر افراد در این بخش تخت پوشش تأمین اجتماعی قرار گرفته‌اند اگرچه 52 هزار نفر شناسایی شده‌اند که کارگر ساختمانی نیستند اما از بیمه کارگر ساختمان استفاده می‌کنند. افرادی بودند که در بعضی موارد چندین اتومبیل با مدل بالا داشتند یا پزشک و صراف بودند.

در جامعه ما برخی مشکلات از نظر فرهنگی وجود دارد که باید اصلاح شود و اگر قانونی برای گروه‌های خاصی تعیین می‌شود اجازه نمی‌دهیم افراد مورد هدف بهره‌مند شوند. براساس آمار از سال 84 آمار خویش‌فرماها کاهش یافته و در مقابل آن آمار بیمه‌شدگان که یارانه دریافت کرده‌اند افزایش یافته است. بنابراین 52 هزار نفر با سند شناسایی شده‌اند که رابطه‌ای با کارگر ساختمانی ندارند اما از یارانه بیمه کارگر ساختمانی استفاده می‌کردند.

تسنیم: ارتباط کارگران با تشکل‌های کارگری و خانه کارگر استان را چطور ارزیابی می‌کنید؟

علی‌بیگی: عمده مشکل استان کرمانشاه عدم ارتباط با تشکل‌های کارگری است یعنی تشکل‌یابی و تشکل‌گرایی در استان کرمانشاه بسیار ضعیف است و اصولا ما از کار تشکیلاتی آگاه نیستیم و مردم نیز علاقه‌ای به آن ندارند در حالی که در استان‌های دیگر اینچنین نیست و رشد آن‌ها به خاطر این است که جامعه هدف همچون کارگران ساختمانی با تشکل مربوطه ارتباط تنگاتنگ دارند و هماهنگی بین آن‌ها برقرار است که نسبت به حقوق صنفی خود مطلع می‌شوند. به طور نمونه یک کارگر ساختمانی باید بداند که تأمین اجتماعی سهمیه‌هایی دارد و باید از آن‌ها استفاده کند. به دلیل عدم شناخت کارگر ساختمانی و عدم هماهنگی و ارتباط با تشکل‌های کارگری و خانه کارگر حقوق آن‌ها تضییع می‌شود و تنها انتظار دارند دیگران از حقوق آن‌ها دفاع کنند اما این ظرفیت وجود ندارد که به صورت انفرادی به آن‌ها رسیدگی شود بلکه آن‌ها خود باید از ما مطالبه داشته و پیگیر باشند که بتوانیم حقوق آن‌ها را اصلاح کنیم.

در شرایط موجود فرصت‌های مناسبی فراهم است اما کارگران استان مقداری بی‌رمق هستند. ماهیت تشکل کارگری ایجاد امکانات حقوقی و رفاهی است و وظیفه ما برگزاری دوره‌های آموزشی برای آن‌ها است اما باید مورد استقبال قرار بگیرد. تلاش می‌شود این شرایط ایجاد شود اما کوتاهی از آن‌ها است و براساس علم حقوق جهل از قانون نافی از مسئولیت نیست.

ما وظیفه داریم تمامی کارگرانی که در سطح استان در حوزه کارگری فعالیت می‌کنند تحت پوشش قرار دهیم یعنی هر فردی به عنوان کارگر به ما مراجعه کند و حقی از آن تضییع شدن مسئولیت داریم پیگیر حقوق او باشیم و مختص به گروه یا بخش خاصی نیست و مشاوره‌های حقوقی به آن‌ها ارائه می‌شود.

تسنیم: در استان کرمانشاه کارگاه زیرزمینی وجود دارد؟

علی‌بیگی: کارگاه زیرزمینی در استان کرمانشاه بسیار است اما بازرسی برای این موضوع در حیطه وظایف خانه کارگر نیست و هرچند از طرف ما به صورت عام رصد می‌شود اما خود کارگر باید مراجعه کند و بازرسی‌های ادواری از رسالت‌های تأمین اجتماعی و اداره کار است. کارگران غیررسمی در استان وجود دارند که از حداقل‌های شورای عالی کار بهره‌مند نیستند و فاقد بیمه تأمین اجتماعی هستند و این موضوع در سطح کشور قابل کتمان نیست.

تسنیم: استان کرمانشاه کارگاه بزرگ دارد؟

علی‌بیگی: در مجموع کارگاه‌هایی بزرگی همچون سیمان و پتروشیمی در استان وجود دارد و بیش از 1000 نفر در پتروشیمی مشغول به کار هستند. در چینی کرد بیش از 1300 نفر اشتغال داشت اما اکنون تعداد محدودی فعالیت دارند. 30 درصد بیمه‌شدگان در کارگاه‌های بزرگ مشغول هستند و مابقی در کارگاه‌های زیر 50 نفر و 10 نفر اشتغال دارند.

یکی از شاخصه‌های توسعه در هر استان رشد صنعت و رشد بیمه‌شدگان فعال در آن حوزه است. اعلام می‌شود که 240 هزار بیمه شده داریم اما گفته نمی شود که چه تعداد آن اختیاری و چه تعداد اجباری است. برای به دست آوردن آمار توسعه استان باید تعداد بیمه‌شدگان اجباری را مدنظر قرار دهیم. بیمه شده اختیاری به فردی اطلاق می‌شود که خود فرد خودش را بیمه می‌کند اما بیمه‌شده اجباری به فردی گفته می‌شود که از طرف کارفرما بیمه می‌شود. بنابراین بیمه اجباری را باید مبنای اشتغال استان در نظر گرفت و در بیمه اجباری شاغلان در بخش صنعت از اهمیت برخوردار هستند و این آمار نشان‌دهنده وضعیت توسعه استان است.

امید دارم رسانه‌های استان نقش خود را به درستی ایفا کنند. چنانچه در هر استان و مجموعه‌ای رسانه‌ها حضور فعال، آگاهانه و عادلانه داشته باشند بسیاری از مشکلات رفع می‌شود و نقد و تشویق با هم وجود داشته باشد.

انتهای پیام/ ت