انتقاد تند یک مدرس دانشگاه به تئاتر بینوایان
رفیق نصرتی، مدرس و منتقد تئاتر بامداد شنبه در برنامه زنده میزانسن در برابر حسین پارسایی، نمایش بینوایان او را فاقد هر گونه ارزش زیبایی‌شناسی توصیف کرد.
به گزارش خبرنگارفرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، شبکه شما در برنامه‌ای سؤال‌برانگیز، ساعات اولیه روز شنبه میزبان حسین پارسایی، کارگردان نمایش بینوایان و رفیق نصرتی، منتقد و مدرس تئاتر بود. اجرای این برنامه برعهده مهرداد رایانی مخصوص بود که سال گذشته نیز در برنامه چشم شب روشن نیز میزبان حسین پارسایی و عوامل نمایش «اولیورتوئیست» بود.
با اینکه در روزهای اخیر اهالی تئاتر از تلویزیون بابت انبوهی از رپرتاژ آگهی‌های نمایش بینوایان - که مستقیماً مورد انتقاد قوه قضاییه بابت اشاعه فحشا قرار گرفته است - نسبت به این برنامه نیز انتقاد داشتند؛ اما این برنامه به فضایی جنجالی بدل شد تا از دل آن برخی رویدادهای تاریخی بار دیگر مطرح شود. از جمله نقش تاریخی حسین پارسایی در خصوصی‌سازی تئاتر که این روزها با تعطیلی یک به یک تماشاخانه‌های خصوصی - به عنوان مهمترین عنصر خصوصی‌سازی تئاتر- همراه است.
در این برنامه حسین پارسایی در ابتدا سخنانش در حالی از تمدید نمایش پس از سی روز و استقبال مردم گفت که شواهد بسیاری از برنامه گروه و هماهنگی با شهرام کرمی، مدیر کل هنرهای نمایشی برای اجرا در 60 شب وجود دارد. از جمله گفتگوی خبرنگار تسنیم و شهرام کرمی پیش از آغاز نمایش بینوایان که به گفته این مدیر فرهنگی، تهیه‌کنندگان اثر خواهان اجرای 60 شب نمایش در هتل اسپیناس پالاس بوده‌اند. آقای پارسایی بینوایان را محصول خصوصی‌سازی دانست و مهرداد رایانی مخصوص - که یکی از مهره‌های اصلی در خصوصی‌سازی تئاتر در دهه هشتاد بوده - در دفاع از گفته پارسایی گفت «اکنون همه در حال کار کردن هستند و این دستاورد تئاتر خصوصی است. پارسایی با تئاتر خصوصی مخالف بود.»
آقای رایانی مخصوص در این برنامه خصوصی‌سازی تئاتر را برآمده از یک نگاه علمی دانست و حسین پارسایی در دفاع از این مسئله گفت در دفتر پژوهش اداره کل هنرهای نمایشی برای این منظور سمینارها و جلسات علمی بسیاری برگزار شده است. این گفته‌های رایانی مخصوص و پارسایی با انتقاد شدید رفیق نصرتی مواجه شد و او از مصائبی گفت که خصوصی‌سازی بر سر تئاتر آورده است.
نصرتی با اشاره به این موضوع که اساساً خصوصی‌سازی در حوزه مناسبات تئاتری بوده و کاری با کیفیت آثار هنری نداشته است، تأکید کرد با خصوصی‌سازی همه چیز به سوی فروش رفته است و مناسبات سرمایه حتی معادلات را در تالار مولوی، به عنوان نماد تئاتر دانشگاهی و تجربی را از بین برده است.
در ادامه پارسایی در حالی اعلام کرد مردم برای دیدن بینوایان دست‌وپا می‌زنند و بلیت می‌خرند و از فالش‌خوانی نوید محمدزاده دفاع کرد که شواهد نشان می‌دهد این نمایش با افت شدید مخاطب روبه‌رو شده است. شما می‌توانید در تصویرهای زیر پلن فروش دو روز آتی بینوایان را بررسی کنید.
پارسایی در دفاع از نوید محمدزاده که با انتقاد شدید رفیق نصرتی در عدم تواناییش در حوزه تئاتر موزیکال روبه‌رو شده بود، به شکل عجیبی گفت محمدزاده خواننده نیست و تلاش می‌کند که خوب باشد و مردم این را می‌پذیرند. وی درباره این پرسش که چرا از نمایش‌های مذهبی به نمایش موزیکال تغییر موضع داده است به علی رفیعی رجوع کرد و گفت مگر او سال‌های خاک و شن را با موضوع عاشورا کار نکرده است. او گفت «انتخاب حق مسلم ماست.»
این گفتار با انتقاد نصرتی همراه شد. او گفت مخاطب بینوایان با هیاهوی رسانه‌ای و بیلبوردها سرکار دارند و مخاطب معمول تئاتر نیست. وی گفت «شما باش و کارت را بکن؛ اما اگر رسانه مستقل باشد مردم راحت می‌توانند فیلم کار را دانلود کنند و بینوایان اصلی را ببیند.
این گفته نصرتی اشاره به انتقادهایی داشت که کار حسین پارسایی یک کپی خام‌دستانه از نسخه شرکت مکینتاش دانسته‌اند و این روزها در فضای مجازی قطعاتی از اجرای پارسایی با آن مقایسه با نسخه اصلی در دسترس عموم قرار گرفته است. البته حسین پارسایی مدعی شد که وی از نسخه فیلم تام هوپر استفاده کرده است و آن را اعلام کرده است. این مسئله پیشتر نیز توسط خبرگزاری تسنیم درباره کپی بودن نمایش و فقدان خلاقیت در اثر پارسایی بررسی شده بود.
رفیق نصرتی به این ادعای پارسایی شدیداً انتقاد کرد و گفت «شما بی‌سوادی چون این نسخه سینمایی هم متعلق به شرکت مکینتاش است و عوامل مکینتاش در پشت‌صحنه فیلم هوپر حضور داشتند. هیچ کمپانی این کار را تولید نکرده است و تمام میزانسن‌ها کپی است از نسخه برادوی 2014. در کار شما هیچ خلاقیتی نداشتنید. اشعار بسیار بد ترجمه شده‌اند.»
پارسایی در پاسخ به این انتقاد مدعی شد در ایران همه می‌توانند کار پرهزینه کار کنند و درباره منابع مالی نمایش نیز گفت باید از سرمایه‌گذار پرسید. وی درباره اولیورتوئیست ادعا کرد سرمایه اولیه 400 میلیون تومان از تجمیع پول تهیه‌کنندگان بوده و بخشی از هزینه‌ها نیز از پیش‌فروش نمایش به دست آمده است. وی گفت من درباره ورود پول کثیف به بینوایان مشکلی ندیدم.
در ادامه این برنامه رفیق نصرتی به ادعای پارسایی مبنی بر گستردگی مخاطبان بینوانان اشاره کرد و گفت مخاطبان این نمایش تنها بورژواهای تهران هستند. او گفت «این نمایش نظام آموزش را تخریب می‌کنند. در میان دانشجویان ناامیدی ایجاد می‌کند.»
این مدرس تئاتر به اشاره به تجربه‌اش در دانشگاه گفت این روزها دانشجویان می‌پرسند چطور یک بازیگر بدون هیچ آموزش تئاتری در پروژه‌ای گران‌قیمت، بدون داشتن المان‌های درست بازیگری ستاره می‌شود در حالی که آنان باید برای رسیدن به یک بیان و بدن خوب سال‌ها تلاش کنند.
پارسایی در این مقال از نصرتی خواست بگذارد این گونه نمایشی در ایران تجربه شود. وی گفت برای نشاط جامعه تئاتر کار می‌کند که نصرتی گفت این نمایش برخلاف تصور پارسایی در میان دوست‌داران تئاتر یأس آفریده است.
پارسایی نیز گفت گروه‌های فکری دیگری برای مخاطب تئاتر شدن هم هستند و از نصرتی خواست بگذارد یک بینوایان با همه ابعادش وجود داشته باشد. او گفت «من در حال آموختن هستم. من به خودم نمی‌بالم که بینوایان کار می‌کنم. من اساساً یک آدم تئاتریم و می‌خواهم کار کنم. به من سالن ندهند می‌روم سالن می‌سازم. من با کسی کاری ندارم. من جای کسی را تنگ نکرده‌ام و گوشه کسی را نمی‌گیرم.»
رفیق نصرتی در برابر این ادعاها گفت «شما میزان بازخورد را فروش در نظر می‌گیرید.» پارسایی در واکنش پرسید «فاکتور گیشه چه اشکالی دارد؟» و نصرتی پاسخ داد «پلان اقتصادی شما سبب نابودی بسیاری چیزها شد. سلیقه شما نوید است و لطفاً از زیباشناسی حرف نزنید.»
انتهای پیام/