تحلیل بودجه نهادهای فناوری اطلاعات و ارتباطات براساس لایحه بودجه ۹۸

باشگاه خبرنگاران پویا، فناوری اطلاعات و ارتباطات با حوزه تأثیرات گسترده بر فرهنگ، اشتغال، اقتصاد، سیاست و … امروزه از بحث‌برانگیزترین و حساس‌ترین بخش‌های اداره کشور به‌حساب  می‌آید.

یکی از چالش‌های زمستانی این حوزه، لایحه بودجه و جایگاه فاوا در آن است که امسال انتقادات توئیتری وزیر ارتباطات را نیز برانگیخت و فضای بحث و گفتگو را از همیشه داغ‌تر کرد.

با توجه به آراء و نظرات مختلف در این زمینه، در ادامه به تشریح چگونگی تخصیص بودجه به حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و نهادهای مرتبط با آن می‌پردازیم:

با توجه به اینکه بودجه عمومی دولت در سال 1398 مبلغی بالغ‌بر 407 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده است می‌توان گفت که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با ایجاد درآمد 6800 میلیارد تومانی حدود 1٫6٪ در تأمین بودجه عمومی و 3٪ در میزان درآمدهای دولت سهم دارد. این در حالی است که مهم‌ترین منابع عمومی دولت یعنی منابع نفتی ومالیاتی به ترتیب حدود 35٪ و 37٪ درمجموع بودجه عمومی نقش دارند.

 پژوهشگاه فضایی ایران،سازمان تنظیم مقررات وارتباطات رادیویی، دبیرخانه کمیسیون تنظیم مقررات،پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان فضایی ایران، دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات وشرکت سهامی ارتباطات زیرساخت رامی‌توان به‌عنوان مهم‌ترین نهادهای وزارت فاوامعرفی نمود که دربودجه این وزارت برای خودجایگاهی دارند.

 از دیگربازیگران ونهادهایی که به‌طور مستقیم با این حوزه مرتبط بوده و ردیف بودجه مختص خود را دارند می توان به مرکز ملی فضای مجازی،پژوهشکده مطالعات فناوری (وابسته به نهاد ریاست جمهوری) و پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات(وابسته به جهاد دانشگاهی) شاره کرد. حذف مرکز ملی فضایی از لایحه بودجه 98 اتفاقی است که در نهادهای فعال حوزه فاوا بایدبه آن توجه نمود.

در لایحه امسال درمجموع 3763 میلیارد تومان به وزارت ارتباطات اختصاص‌یافته که نسبت به سال گذشته کاهشی 4 درصدی داشته و شورای عالی فضای مجازی با بودجه 45 میلیارد تومانی رشدی 88 درصدی را پیش رو خواهد داشت که به‌جای خود قابل‌ توجه و تحلیل است. پس از خود وزارت ارتباطات از مجموعه نهادهای ذیل این وزارت، پژوهشگاه فضایی ایران و سپس سازمان تنظیم مقررات بیشترین بودجه را به خود اختصاص داده‌اند. اگر از دیدگاه برنامه‌ها به بودجه نگاهی بیندازیم، درمجموع امسال دو برنامه «توسعه کاربردها و خدمات بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات» و «توسعه زیرساخت‌های بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات» بیشترین بودجه رااز اعتبارات وزارت ارتباطات به خود اختصاص داده‌اند. (به ترتیب بالغ‌بر 38٪ و 3٪)

از نظر درآمد، در لایحه امسال درآمدی 6884 میلیارد تومانی ازوزارت ارتباطات انتظار می‌رود که سازمان تنظیم مقررات با نقشی بیش از93٪ ، رتبه اول در ایجاد درآمد دولتی را کسب کرده است. شرکت ارتباطات زیرساخت که مسئولیت فروش پهنای باند را بر عهده دارد با حدود 4٪ ، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات با حدود 5/. ٪ و سازمان فضایی نیز با حدود 2/. ٪ در رتبه‌های بعدی درآمدی وزارت فاوا قرار می‌گیرند.

 درلایحه 98 درآمدهای زیربرای سازمان تنظیم مقررات، به‌عنوان اصلی‌ترین منبع درآمدوزارت ارتباطات پیش‌بینی‌شده است:

حق امتیاز شبکه و جریمه عدم انجام تعهدات (6090 میلیارد تومان، بالغ‌بر 94٪ درآمد سازمان و 88٪ درآمد کل وزارت)حق استفاده از فرکانس رادیویی (185 میلیارد تومان، کمتر از 3٪ درآمد سازمان)درآمد حاصل از نامبرینگ ( 86 میلیارد تومان، بیش از 1٪ درآمد سازمان)درآمد حاصل از حق السهم سازمان (70 میلیارد تومان)

آذری جهرمی در انتقاد خود نسبت به لایحه بودجه با عنوان کردن تعیین تکلیف فرکانس‌های در انحصار صداوسیما و کابل‌های مسی در انحصار مخابرات، در حقیقت تصمیمی را هدف قرار داده که قابلیت افزایش درآمد وزارت از بزرگ‌ترین منبع درآمدیش، یعنی سازمان تنظیم مقررات را بسیار بالا می‌برد. ایشان همچنین انتقاداتی نسبت به بودجه دولت الکترونیک داشته‌اند که به‌جای خود قابل‌بحث و بررسی است؛ به‌صورت خلاصه در بودجه 98 به سازمان‌هایی به‌ صورت مجزا بودجه‌هایی جهت توسعه خدمات دولت الکترونیک خود اختصاص داده‌شده است که می‌تواند نقش مهمی در این امر ایفا نماید؛ اما وزارت ارتباطات به‌عنوان اصلی‌ترین بازیگر این حوزه تنها ردیف بودجه‌ای 22 میلیارد تومانی با عنوان «توسعه زیرساخت‌های خدمات دولت هوشمند و تولید محتوای بومی» دریافت می‌کند که این مورد ازنظر وزیر ارتباطات موردنقد قرارگرفته است.

** حسین زیبنده

انتهای پیام/