دریابست؛ روایتی از وضع معیشتی صیادان استان هرمزگان در جشنواره فیلم عمار

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، محمود شهبازی کارگردان مستند «دریابست» درباره ایده این مستند گفت: سازمان شیلات دو سال است که به اجرای طرحی به نام دریابست در استان هرمزگان می‌پردازد. براساس این طرح و در طول اجرای آن، به مدت بیست روز هیچ صیادی حق ماهی‌گیری در آب‌های منطقه را ندارد و هرگونه فعالیت صیدی ممنوع است. درگیری ذهنی من در این مستند با طرح این سوال شروع شد که چرا این طرح اجرا شده‌است؟ استدلال شیلات این است که وقتی دریا بحرانی می‌شود و گونه‌های صید رو به نابودی می‌روند، اجرای این طرح موجب احیا و حفظ صیدگاه‌ها می‌شود. این حرف درست است اما اتفاقات دیگری در حال وقوع است که برای صیادان سنتی مشکلات بسیاری را ایجاد کرده‌است. بدین ترتیب، مستند «دریابست» با محوریت مسائل و مشکلات صیادان سنتی منطقه هرمزگان و نوار ساحلی مکران ساخته شده‌ و حاوی این هشدار است که اگر جلوی برخی اتفاقات گرفته نشود، یک روز برای همیشه شاهد حاکم شدن دریابست در منطقه خواهیم بود و دریا برای همیشه تعطیل خواهد شد.

این مستندساز با اشاره به منطق صحیح طرح دریابست گفت: دریابست تعریف بسیار زیبایی دارد و منطق آن این است که در زمانی که دریا خراب است و گونه‌های صید روبه نابودی یا درحال تخم‌ریزی هستند، به مدت 20 روز صید و صیادی ممنوع و دریاروی تعطیل شود. این حرف ظاهر و منطق درستی دارد اما پرسش کلیدی آن است که در دو سال گذشته چه اتفاقی افتاده‌است که ناگهان مسئولان به فکر حفظ گونه‌های دریایی و اجرای دریابست افتاده‌اند؟ چطور تا قبل از اجرای این طرح، سال‌ها بود که صیاد سنتی در تمام طول سال به ماهی‌گیری در دریا می‌پرداخت، دریا خراب نمی‌شد و هیچ خطری هم آبزیان را تهدید نمی‌کرد. اکنون چه شده‌ا‌ست که ناگهان به فکر بحرانی شدن دریا و نجات آبزیان افتاده‌اید؟ ما در این مستند به دنبال یافتن پاسخی برای این سوال بودیم.

وی با اشاره به سابقه و چگونگی اجرای طرح دریابست گفت: در سال 95 این طرح به صورت همگانی اجرا شد و برای همه صیادان اعم از صیادان سنتی و صنعتی به اجرا درآمد اما در سال 96 فقط به کشتی‌های صید صنعتی اختصاص یافت چراکه صیادان سنتی نسبت به آن معترض شده بودند و این اعتراض  به یک مطالبه عمومی تبدیل شده بود. در ادامه اجرای این طرح، به کشتی‌های "ترالِر" میدان داده شد؛ این کشتی‌ها به بهانه صید ماهی‌های ریزی به نام "مکتوفیده"، صید تجاری انجام می‌دادند. صید کشتی‌های ترالر، صید کف دریا است، تور آن‌ها مثل یک جوراب است و هیچ چیز از چشم تورهایشان خارج نمی‌شود.

وی با اشاره به تخلفات صورت گرفته در اجرای این طرح، افزود: اکنون اتفاقی که افتاده این است که به اسم اجرای طرح دریابست، به صیادان سنتی اجازه ماهیگیری نمیدهند اما برخی از کشتی‌ها به راحتی اجازه ماهیگیری در منطقه را پیدا می‌کنند.

این مستندساز  گفت که گروهی از افراد ذی نفوذ چهره‌های سیاسی و بازنشسته  تعدادی کشتی صنعتی با هدف صید ترال را به ایران وارد کرده‌اند. جالب است این نوع صید ترال در برخی از کشورها ممنوع است.

شهبازی درباره مشارکت و حمایت نهادها در ساخت این مستند گفت: تا لحظه‌ای که فیلم آماده نمایش شد، آن را با هزینه شخصی خودم ساختم اما پس از تولید فیلم،‌ آن را به سازمان اوج ارائه کردم که این سازمان از مستند حمایت کرد و تهیه کننده آن شد و اکنون فیلم به طور کامل در اختیار این سازمان است.

وی با اشاره به دستور رییس جمهور مبنی بر توقیف فعالیت این کشتی‌ها گفت: اکنون نامه‌ای مشتمل بر بیست و دو بند از دفتر رییس جمهور به استانداری‌ها ارسال شده‌است که به موجب آن، این کشتی‌ها موظف به رعایت و اجرای این موارد بیست و دوگانه هستند تا پس از آن بتوانند فعالیت صید خود را از سر بگیرند. در این مسیر مسئولان مختلف کشور اعم از فرماندار جاسک و امام جمعه شهرستان با ما همراه شدند و به کمک‌های بسیاری به ما کردند.

گفتنی است مستند «دریابست» به کارگردانی محمود شهبازی و تهیه کنندگی سازمان هنری رسانه‌ای اوج، برای نخستین بار در نهمین جشنواره مردمی فیلم عمار رونمایی می‌شود.

انتهای پیام/