گزارش تسنیم|ترکیه٬ کردهای سوریه و آمریکا

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ رسانه‌های امروز ترکیه باز هم سراغ تیترهای حماسی و هیجانی رفتند. بسیاری از روزنامه‌های ترکیه به این موضوع افتخار می‌کنند که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور آمریکا٬ دیروز جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید آمریکا را به حضور نپذیرفته است.

این روزنامه‌ها پیش از ورود بولتون٬ اظهارات او در مورد ضرورت حمایت آمریکا از کردها را برجسته کرده و حتی برخی از دانشجویان ملی‌گرا نیز با سر دادن شعارهایی علیه پ.ک.ک و آمریکا خواستار آن شدند که بولتون هرچه زودتر از آنکارا بیرون فرستاده شود.

دیدار 2 ساعت و 10 دقیقه‌ای جان بولتون و ابراهیم کالن سخنگوی اردوغان نتیجه چندانی نداشت و چانه‌زنی‌های آنکارا و واشنگتن به نقطه‌ای نرسید که رضایت را اردوغان برای دیدار با بولتون تامین را کند.

مواضعی که موجب نگرانی آنکارا شد

رسانه‌های ترکیه غالباً خروج آمریکا از سوریه را همچون پیروزی بزرگی برای اردوغان و دولت ترکیه توصیف کردند و چنین تصور می‌شد که ارتش ترکیه برای ورود به شرق فرات٬ هیچ مانع و مشکلی ندراد، اما تغییرات تدریجی مواضع آمریکا٬ ترکیه را نگران کرد و ظاهراً برخی از چهره‌های امنیتی و نظامی آمریکا٬ توانستند ترامپ  را اقناع کنند که روند خروج را کُند کند.

استعفای برت مک گورک در اعتراض به تصمیم ناگهانی آمریکا در مورد خروج از سوریه٬ سخنان سناتور گراهام لیندسی٬ پامپئو و بولتون در مورد ضرورت دفاع از کردها به عنوان متفقین واشنگتن٬ مجموعاً باعث شد که ترکیه خود را در موقعیتی ببیند که از سوی یک ابرقدرت متفق٬ به عنوان یک کشور خطرناک ضدکُرد معرفی می‌شود.

این در حالی است که جلب اعتماد مردم استان‌های کردنشین به شدت برای حزب عدالت و توسعه اهمیت دارد و مقامات آنکارا٬ علاوه بر آن که از حمایت آمریکا از نیروهای ی.پ.گ برافروخته شدند! تلاش کردند تا خود را از اتهام ضدکُرد بودن برهانند.

طی چند روز اخیر بسیاری از مقامات ترکیه در مورد رویکرد این کشور به مسئله کردها اظهارنظر کرده‌اند. ابراهیم کالن سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه اعلام کرد٬ ترکیه با پ.ک.ک می‌جنگد و نه با برادران کُرد.

عمر چلیک سخنگوی حزب عدالت و توسعه اعلام کرد: هیچ کسی حق ندارد در مورد دوستی با کردها و حمایت از آنان به ترکیه درس بدهد. چرا که جمهوری ترکیه همواره بهترین دوست تمام کردها بوده است.

ژنرال خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه نیز عبارات کالن را تکرار کرد و حتی دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی که بر اساس اندیشه‌های راست افراطی پان ترکیستی خود به دادن هرگونه امتیاز به کُردها مخالف است٬ در سخنرانی خود اعلام کرد: ما علیه برادران کُرد تبار خود حرکتی انجام نمی‌دهیم و هدف اصلی ترکیه مبارزه با ترور است.

البته مقامات ترکیه در کنار واکنش‌هایی که به آمریکا نشان می‌دهند٬ متوجه این واقعیت شده‌اند که آمریکا در شمال سوریه٬ به آشکارترین شکل ممکن دچار سردرگمی و بلاتکلیفی شده و مکانیسم تصمیم‌گیری واشنگتن در مورد آینده سوریه و خاورمیانه٬ در عمل با زنگ زدگی و گیر روبرو شده است.

به همین دلیل می‌خواهند از این مجال حداکثر استفاده را ببرند و با واکنش‌های سریع و به ظاهر برافروخته٬ مذاکرات را آن قدر کش بیاورند که بتوانند امتیازات بیشتری کسب کنند. در غیر این صورت و در صورتی که ترکیه برای ورود به شرق فرات از اراده کامل برخوردار بود و از بابت واکنش آمریکا نگران نمی‌بود٬ زودتر از این٬ برای عملیات٬ اقدام می‌کرد.

آیا شرق فرات یک مساله‌ داخلی است؟

در ماه‌های اخیر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه همواره بر ضرورت حمله به شرق فرات تاکید و اعلام کرده تا زمانی که پ.ک.ک و دنباله یا امتداد سوری آن یعنی نیروهای ی.پ.گ در شمال سوریه متوقف نشوند٬ تهدیدات علیه امنیت ملی ترکیه ادامه خواهد داشت.

اردوغان از این موضوع چندین هدف را به شکل همزمان و موازی دنبال کرده است:

1. به دنبال شکست‌های سنگین شاخه نظامی پ.ک.ک در شمال عراق و همچنین در داخل مرزهای ترکیه بر اثر حملات متعدد هوایی و زمینی٬ آنکارا حالا بر آن است که پ.ک.ک را در شمال سوریه نیز متوقف کند و به تهدیدات این گروه پایان دهد.

2.اردوغان به دنبال آن است که در شمال سوریه و در مناطق کردنشین٬ عرب‌نشین٬و ترکمان نشین٬ به جای نیروهای وابسته پ.ک.ک٬ گروه‌های سیاسی و نظامی تحت حمایت خود را مستقر کند و در آینده سوریه سهم و نفوذ بیشتری داشته باشد.

3.اردوغان با برجسته‌سازی تبلیغات ضرورت حمله به شرق فرات٬ خواسته‌های ملی گرایان افراطی ترکیه همچون حزب حرکت ملی٬ دولت باغچلی٬ مصطفی دستیجی٬ حزب وحدت بزرگ و دیگران را تامین کرده و با برجسته کردن ضرورت مفهوم مبارزه با تروریسم٬ علاوه بر رضایت خاطر هواداران حزب عدالت و توسعه٬ خشنودی جمع کثیری از ترک‌های وابسته به دیگر احزاب ترکیه را نیز به دست می‌آورد.

4.اردوغان ترجیح می‌دهد در معادلات و موازنات منطقه‌ای هم زمان با آن که در مذاکرات آستانه در کنار ایران و روسیه قرار گرفته٬ در برابر آمریکا نیز از کارت‌های خود استفاده کند و خیلی وقت‌ها ضرورت حمله به شرق فرات را به ابزار چانه زنی تبدیل می‌کند. اردوغان امیدوار است با پافشاری بر مواضع خود٬ دستکم در مورد مسائلی همچون تحویل گرفتن هواپیماهای جنگنده اف 35 و سامانه موشکی  پاتریوت و نیز مساله فتح الله گولن٬ امتیازاتی از واشنگتن کسب کند.

5.تضعیف پ.ک.ک و دنباله‌ سوری آن یعنی پ.ی.د و ی.پ.گ به شکل غیرمستقیم٬ به معنی تضعیف حزب دموکراتیک خلق‌ها (HDP) نیز هست. این حزب که پس از زندانی شدن صلاح الدین دمیرتاش٬ فیگن یوکسک داغ٬ ادریس بالوکن و سری ثریا اُندر بخش مهمی از توان خود را از دست داده٬ حالا عملاً به دست جریان چپ ترک افتاده و ضربه زدن به جریانات کُردی شمال سوریه٬ بر نتایج حزب دمورکاتیک خلق‌ها در انتخابات شهرداری‌های ترکیه نیز تاثیر منفی خواهد گذاشت.

6.اردوغان می‌خواهد در انتخابات مارس 2019 میلادی٬ در یک فضای حماسی٬ از سویی رای ملی‌گرایان را به سوی ائتلاف جمهوری جلب کرده و کاری کند اغلب شهرداری‌ها به دست حزب عدالت و توسعه و حزب حرکت ملی بیفتد و از دیگر سو٬ می‌خواهد آکپارتی را همچون حزبی معرفی کند که در برابر خواسته‌های آمریکا ایستادگی می‌کند. اردوغان می‌خواهد با برجسته کردن این مفهوم٬ به حزب جمهوری خلق بتازد و این مفهوم را در افکار عمومی ترکیه جا بیاندزاد که حزب جمهوری خلق هیچگاه نتوانسته در برابر خواسته‌ها و اعمال نظرهای آمریکا و اروپا مقاومت کند و همواره تسلیم خواسته‌های آنها شده است.

آیا اوضاع برای ی.پ.گ بهتر شده است؟

تعلل آمریکا و وعده‌های نیم‌بند در مورد محافظت از متفقین کُرد٬ هنوز هم نتوانسته شوک ناشی از اعلام تصمیم خروج را برطرف کند. به همین دلیل٬ سران پ.ی.د، با مسکو و دمشق وارد گفت‌وگو شده‌اند و حالا شرایط برای حمله ترکیه٬ سخت‌تر و پیچیده‌تر شده است و این بار نه به خاطر حضور نظامیان آمریکایی بلکه به خاطر شکل‌گیری اجماع نظر نسبی بین کردها٬ دمشق و مسکو.

انتهای پیام/