نبرد جانانه رزمندگان گیلانی در عملیات بیت‌المقدس ۲ در سرمای شدید ارتفاعات ویولان

به گزارش خبرگزاری تسنیم از رشت،‌ زمستان سال 1366 اولویت عملیات‌ها، از جبهه جنوب به جبهه شمال غرب تغییر یافت و عملیات بیت المقدس 2 با حضور نیروها و رزمندگان گیلانی به‌عنوان بستر اصلی این مقصد انتخاب شد؛ اهدف این عملیات پیش روی به سمت شهر سلیمانیه عراق وسد دوکان و قلعه دیزه تعیین شد.

منطقه مورد نظر که برای عملیات بیت‌المقدس 2 انتخاب شده بود، در شمال سلیمانیه قرار داشت که از سمت شمال به ارتفاعات گرده‌رش و ویولان، از جنوب به ارتفاعات الاغلو، دولبشک و باش قلعه، از غرب به ارتفاع گوجار و از شرق به ارتفاعات آمدین و گلان منتهی می‌شد.

رودخانه قلعه چولان منطقه مورد نظر انجام عملیات را به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم کرده بود به طوری‌که از شمال تا جنوب منطقه عملیاتی امتداد داشت و در حالی‌که عقبه نزدیک منطقه، شهر بانه بود از طریق جاده کاگر - بانه به منطقه عملیاتی متصل می‌شد.

آن‌چه که در مورد عملیات بیت‌المقدس مهم است این بود که دشمن بعث در انتظار انجام عملیات بزرگ ایران در جبهه جنوب بود و حمله احتمالی در جبهه شمالی را تنها از محور آمدین و آن هم به صورت محدود تصور می‌کرد. بر همین اساس، خط آمدین را تقویت کرده و نسبت به هرگونه تحرکی در این محور هوشیار بود.

ارتش رژیم بعث عراق درمجموع با 6 تیپ پیاده و دو تیپ کماندویی از سپاه یکم و تیپ 3 نیروی مخصوص گارد و دو تیپ نیروی مخصوص و یک گردان تانک و سه گردان کماندویی و دو گردان توپخانه در منطقه مورد نظری که عملیات بیت‌المقدس در آن انجام شد حضور پیدا کرد.

ارتش اسلام نیز در این عملیات با فرماندهی قرارگاه خاتم الانبیاء(ص) با دو قرارگاه نجف شامل لشکر 5 نصر با 12 گردان، لشکر 6 فتح با شش گردان، لشکر 21 امام رضا(ع) با10 گردان، لشکر 55 ویژه شهدا با 6 گردان، تیپ مستقل 18 الغدیر با 5 گردان، تیپ مستقل 35 امام حسن(ع) با 8 گردان حضور داشت.

علاوه بر این تیپ مستقل قائم(عج) نیز با 5 گردان، تیپ مستقل 48 فتح با 5 گردان و تیپ مستقل 61 توپخانه محرم  و قرارگاه قدس شامل لشکر 57 حضرت ابوالفضل(ع) با 4 گردان، لشکر 52 قدس با 5 گردان و لشکر 10 سیدالشهدا(ع) با 15 گردان آماده نبرد با دشمن بعثی شدند.

در کنار سایر نیروهای دخیل در عملیات بیت‌المقدس 2، لشکرهای 27 محمدرسول‌الله(ص) با 8 گردان، لشکر 31 عاشورا با 8 گردان، لشکر 32 انصارالحسین با 7 گردان،‌ تیپ مستقل 20 زرهی رمضان با 2 گروهان تانک و نفربر، و تیپ مستقل 40 توپخانه رسالت برای نبرد، خود را آماده کردند.

طرح عملیات بیت‌المقدس به گونه‌ای تنظیم شده بود که اهداف آن در سه مرحله تحقق پیدا می‌کرد؛ در مرحله نخست، ارتفاعات ویولان، دشت هرمدان، یال‌های ابتدای ارتفاع گوجار و یال‌های مقابل این ارتفاع که بر ارتفاع و تنگه الاغلو تسلط داشت و نیز ارتفاعات الاغلو، قمیش و دولبشک به همراه تنگه دولبشک - الاغلو باید تصرف می‌شدند.

مرحله دوم این عملیات نیز بر اساس وضعیت موجود جبهه جنگ به‌صورت پیش‌روی به طرف ارتفاعات موکبه و قیوان پیش‌بینی شده بود و در مرحله سوم نیز عملیات به سمت سد دوکان ادامه پیدا می‌کرد؛ البته دو مرحله اخیر هنگامی انجام می‌شد که زمان‌بندی دست‌یابی دشمن به اهداف مرحله نخست طبق برنامه اولیه پیش رفته و خللی در آن وارد نشود.

یکی از مشکلاتی که برای اجرای عملیات بیت‌المقدس 2 فراروی رزمندگان اسلام بود انجام آن در فصل سرما و یخبندان و در میان ارتفاعات صعب العبور بود که آنان باید علاوه بر اقدامات شناسایی و طراحی عملیات، فعالیت‌های گسترده‌ای نیز برای باز نگه‌داشتن جاده‌ها در مقابل ریزش برف انجام می‌دادند.

با تمام تفاسیر موجود، عملیات بیت‌المقدس 2 در ساعت یک بامداد روز 25 دی سال 66 با رمز مبارک "یا زهرا" توسط رزمندگان جبهه اسلام آغاز شد که در آن ابتدا یگان‌های قرارگاه نجف و سپس یگان‌های قرارگاه قدس در سه محور ویولان، دشت هرمدان و ارتفاع قمیش به مواضع دشمن هجوم بردند.

 قرارگاه قدس در آغاز حمله نیروها، در محور چپ موفق شد اهداف خود را تصرف کند ولی دست‌یابی به ابتدای ارتفاع دولبشک که پیش‌بینی شده بود در شب اول تصرف شود تا به‌عنوان جای پا برای ادامه عملیات مورد استفاده قرار گیرد به‌دلیل مشکلاتی میسر نشد.

در ادامه، قرارگاه قدس موفق شد با پایداری و استقامت نیروهای خود بر مشکلات موجود در منطقه فائق آید و تا ظهر روز اول ماموریت مرحله اول خود را به میزان زیادی به انجام برساند؛ در همین راستا قرارگاه نجف نیز در ساعات نخست عملیات اهداف خود را تصرف کرده و سعی کرد به تنگه و ابتدای الاغلو دست پیدا کند.

این عملیات در شرایطی توسط نیروهای اسلام در منطقه مورد نظر به انجام می‌رسید که تحرک موثر و آن چنانی از سوی نیروهای دشمن بعثی مشاهده نمی‌شد و این وضعیت که به‌گونه‌ای ناشی از عدم تصور او از حمله ایران در جبهه شمالی بود تا پایان در روز اول عملیات ادامه پیدا کرد.

در ادامه مرحله نخست عملیات و در شب دوم آن، قرارگاه قدس از سمت آمدین و تنگه دولبشک وارد میدان نبرد شد و موفق شد خط دشمن را در محور آمدین بشکند و به مواضع عراق رخنه کند، البته به دلیل عدم پاک‌سازی کامل مواضع و مقاومت و سیاست دشمن نتوانست خط را به طور کامل پاک‌سازی کند.

در هجوم به تنگه دولبشک نیز رزمندگان به‌دلیل عدم شناسایی کافی و تاریکی مطلق نتوانستند خط اول دشمن را دور بزنند، به‌همین دلیل به مواضع اولیه خود بازگشتند؛ قرارگاه نجف نیز در این شب وارد عمل شد و از ساعت یک و نیم بامداد از درون تنگه قمیش، نزدیک روستا، حرکت کرده و تا حدود ساعت 3 و نیم فقط توانست به نزدیکی تنگه الاغلو برسد.

سرانجام قرارگاه نجف نیز به علت وجود برخی مشکلات از قبیل کمبود زمان، عدم شناسایی و پاره‌ای مسائل دیگر امکان انجام عملیات را منتفی ساخته و به شب بعد از آن موکول کرد اما در شب سوم همزمان با آغاز تعرض یگان‌های پیاده، آتش توپخانه روی حدفاصل الاغلو - دولبشک متمرکز شد و نیروهای قرارگاه قدس به ابتدای دولبشک و نیروهای قرارگاه نجف به بیش از نیمی از ارتفاع الاغلو دست یافتند.

پس از عدم موفقیت نیروهای خودی برای تصرف کامل ارتفاعات دولبشک و الاغلو در حالی که فرماندهان اسلام درصدد بودند آخرین تلاش خود را در شب چهارم برای پشت سرگذاردن این دو ارتفاع به کار ببرند، عراق در بعدازظهر روز سوم به قسمتی از مواضع تثبیت نشده قرارگاه قدس پاتک زده و بخشی از نیروهای این قرارگاه را عقب راند.

نیروهای رژیم بعثی در ادامه نیز توانستند قله اصلی الاغلو را بازپس گیرند و در نتیجه، قوای خودی که به دلیل عدم وجود جاده از پشتیبانی وسایل مهندسی و مهمات بی‌بهره بودند و سرمای شدید نیز آنها را آزار می‌داد، عقب‌نشینی کرده و دشمن موفق شد خود را به دهانه تنگه الاغلو برساند و 2 گردان از نیروهای قرارگاه نجف را در محاصره قرار دهد.

این دو گردان توانستند ساعتی بعد با استفاده از دامنه شمال گوجار که دور از دید عراقی‌ها بود، به عقب بازگردند.

در شب چهارم، قرارگاه نجف با به کارگیری دو یگان خود ضمن تصرف مواضع مورد نظر اگرچه توانست به نزدیکی قله الاغلو برسد اما به دلایلی همچون ابهام نسبت به امکان استقرار، عدم پشتیبانی لازم و مواردی نظیر این از ادامه پیش‌روی صرف‌نظر کرد.

از شب پنجم عملیات به علت قطع بارش برف، آسمان منطقه صاف شد و زمینه مناسب برای فعالیت هوایی فراهم آمد؛ به این ترتیب، جنگنده‌های دشمن بعثی در دو و سه نوبت منطقه را بمباران کردند و در اوایل صبح نیز نیروهای رژیم بعث عراق در محور آمدین پاتک زدند که البته نتیجه‌ای در بر نداشت و ناموفق بود.

در روز ششم علمیات بیت‌المقدس 2، نیروهای عراقی‌ها دوبار به سمت منطقه قمیش و یک بار نیز به سمت منطقه بالوسه پاتک زدند که البته در هر دو بار فقط توانستند خط اول خودی در بالوسه را تصرف کنند که پس از ساعاتی این خط نیز مجدداً در اختیار نیروهای ایرانی قرار گرفت.

در شب هفتم و در مرحله سوم عملیات، قوای خودی مجدداً در محورهای الاغلو و دولبشک وارد عمل شده و موفق شدند ضمن پیش‌روی در داخل تنگه الاغلو، روی یال‌های چپ تا موازی قله اصلی الاغلو و نیز روی یال گوجار مستقر شوند نزدیک صبح هم یال پایین قمیش پاک‌سازی شد، ولی نیروها نتوانستند روی دولبشک استقرار پیدا کنند.

پس از موفقیت به‌دست آمده، در حالی که فرماندهی عملیات درصدد بود در شب بعد، ادامه ارتفاع الاغلو را تصرف کرده و ارتفاع دولبشک را نیز از ناحیه عقبه آن دور بزند، اما پاتک دشمن در صبح روز هفتم عملیات، نیروهای خودی را وادار کرد به غیر از گوجار از سایر مواضع به‌دست آمده عقب‌نشینی کنند.

بلافاصله در شب بعد عملیات، نیروهای خودی به مواضع دشمن تعرض کردند که ناموفق بود اما پس از آن، دشمن با پاتک دیگری توانست مابقی نیروهایی را که بر تنگه الاغلو مشرف بودند را به عقب براند؛ این وضع سبب شد تا فرماندهی در اصرار به ادامه عملیات تجدید نظر کند و به این ترتیب، عملیات متوقف و نیروها به تثبیت مواضع متصرفه خود مشغول شدند.

در عملیات‌های انجام شده چندگانه در انتها نیروهای خودی ضمن تصرف بیش از 70 درصد از اهداف از پیش تعیین شده خود و زمین‌هایی همچون ارتفاعات ویولان، گلاله، پنجه‌ای گوجار و یال چپ گوجار قمیش، امکان تردد نیروهای قرارگاه رمضان به مناطق آزادشده در داخل خاک عراق فراهم آمد.

 785 تن از سربازان دشمن نیز در این عملیات به اسارت سپاه اسلام درآمدند و 2 هزار و 500 نفر نیز کشته و زخمی شدند؛ در کنار این موارد 15 دستگاه تانک و نفربر، 30 دستگاه خودرو و دو دستگاه ماشین آلات مهندسی دشمن منهدم و تعداد 15 دستگاه تانک و نفربر،‌ 8 دستگاه خودرو و 8 دستگاه ماشین آلات مهندسی نیز به غنیمت رزمندگان اسلام درآمد.

در این میان رزمندگان لشکر قدس که با گردان‌ها و با نفرات خود در عملیات بیت‌المقدس 2 حضور داشتند هنگام‌ پیشروی‌ با دشواری‌های زیادی‌ از جمله طی کردن مسیرهای طولانی‌ به‌ مدت ‌6 تا 8 ساعت‌ در میان‌ برف‌ و کوهستان‌ مواجه شدند به طوری‌ که مجبور بودند علاوه‌ بر دشمن، به‌ نوعی‌ با طبیعت‌ و سرمای‌ کشنده‌ منطقه‌ نیز مبارزه‌ کنند.

رزمندگان شجاع و نیروهای قدسی‌ استان گیلان در عملیات بیت‌المقدس 2 با تقدیم شهدای زیادی متشکل از نیروها و فرماندهان خود در عرصه نبرد جانانه ایستادگی کردند به طوری‌که هیچ چیز حتی سرمای فزاینده منطقه مورد نظر عملیات نیز نتوانست جلوی پیشروی و مقاومت آنان را سد کند.

انتهای پیام/ش