"ویزای ابریشم" و توسعه توریسم در آسیای مرکزی

به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، به نقل از وِستنیک قفقاز، قزاقستان و ازبکستان در حال اجرای طرح یک ویزای مشترک هستند. توسعه یک طرح جدید به نام «ویزای ابریشم» به پایان رسیده است. این امر اجازه ورود اتباع خارجی به قلمرو هر دو کشور در صورت دریافت ویزا از هر یک از هر دو کشور را خواهد داد. نشریه دیپلمات در مقاله " آیا ویزای ابریشم توریسم را در آسیای مرکزی افزایش خواهد داد؟" می‌نویسد که تابستان گذشته دختر رئیس جمهور قزاقستان و رئیس کمیته امور بین الملل، دفاع و امنیت سنای قزاقستان داریگا نظربایوا ایده ایجاد یک ویزای مشترک را مطرح کرد.

نظربایوا با اشاره به یک " شنگن آسیایی "، تأکید کرد که یک ویزای عمومی، سطح اعتماد میان دولت‌های قزاقستان و ازبکستان را افزایش داده و به توسعه گردشگری در هر دو کشور کمک خواهد کرد: "برای توریست‌های اروپایی و آسیای جنوب شرقی، آسیای مرکزی، یک منطقه جغرافیایی بکر و دور افتاده است. وقتی که آنها به این منطقه سفر می‌کنند، انتظار دارند از همه کشورها و جاذبه ها در یک سفر دیدن کنید. بنابراین ما نیاز به یک ویزای مشترک داریم. "

اولوگ‌بیک قاسم‌خواجه‌یف، معاون اول کمیته توسعه گردشگری ازبکستان، در دسامبر 2018 گفت که طرح "ویزای ابریشم" توسط کمیته‌های هر دو کشور تصویب شده است و تنها بحث در مورد جزئیات فنی و تجهیزات باقی مانده است. احتمالا ویزا در فوریه 2019 اجرایی خواهد شد. قاسم‌خواجه‌یف همچنین یادآور شد که مقامات تاجیکستان و قرقیزستان مایل به پیوستن به طرح ویزای مشترک هستند. از سوی دیگر، قزاقستان می‌خواهد از آذربایجان و ترکیه نیز برای شرکت در این پروژه دعوت کند.

"ویزای ابریشم" بخشی از یک روند گسترده‌تری است که در منطقه توسعه یافته است. در طول چند سال گذشته، کشورهای آسیای مرکزی به طور قابل توجهی قوانین ویزای خود را با کشورهای مختلف جهان برای جذب گردشگران بیشتر ساده سازی کرده‌اند. از سال 2017، شهروندان 45 کشور، از جمله کشورهای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه  و اتحادیه اروپا، این امکان را داشتند که بدون ویزا به قزاقستان مسافت کرده و تا 30 روز در این کشور اقامت داشته باشند. در نتیجه، تنها در سال 2017، تعداد گردشگران قزاقستان به میزان 18 درصد افزایش یافته و در 9 ماه نخست سال جاری به 5.8 میلیون بازدید کننده خارجی رسید. سطح پایین ترافیک گردشگری، حدود 200 هزار گردشگر در سال 2014، دولت تاجیکستان را وادار کرد تا در رژیم ویزای خود تجدید نظر کنند. با اجازه تقاضای ویزای آنلاین به جای درخواست کتبی، تاجیکستان در شش ماه اول سال 2018 توانست تعداد مهمانان خود را به 900 هزار نفر افزایش دهد.

پس از مرگ رئیس جمهور اسلام کریموف در سال 2016، ازبکستان به رهبری رئیس جمهور جدید، شوکت میرضیایف نیز برای جهان شناخته‌تر شد. در ماه فوریه سال 2018، دولت ازبک یک رژیم بدون ویزا با 7 کشور جدید، یعنی اسرائیل، اندونزی، کره جنوبی، مالزی، سنگاپور، ترکیه و ژاپن برقرار کرد. بعدها، تاشکند یک سیستم ویزای الکترونیکی جدید را معرفی کرد و روش‌های ساده‌ای را برای شهروندان 39 کشور دیگر معرفی کرد. به همین دلیل تعداد گردشگران از 2.2 میلیون نفر در 9 ماه اول سال 2016 به 4.4 میلیون نفر در دوره مشابه در سال 2018 افزایش یافته است. در ماه ژانویه 2019، میرضیایف اعلام کرد شهروندان 45 کشور (به استثنای ایالات متحده، چین، هند و برخی دیگر) برای ورود به ازبکستان نیازی به ویزا ندارند.

بر خلاف همسایگان خود در منطقه، ترکمنستان این روند را دنبال نمی‌کند. این کشور همچنان برای شهروندان کشورهای دیگر آسیای مرکزی بسته است چه برسد به آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها. در نتیجه گردشگری در ترکمنستان بخش غیرقابل توسعه اقتصاد است. کمتر از 10 هزار نفر در سال از این کشور بازدید می‌کنند.

در سال 2017، سهم گردشگری در کل تولید ناخالص ملی کشورهای آسیای مرکزی 3.4 میلیارد دلار، حدود 2 درصد کل تولید ناخالص داخلی بود. بنابراین، بخش گردشگری دارای پتانسیل زیادی برای توسعه است که به کسب درآمد اضافی و ایجاد مشاغل جدید در کشورهای منطقه کمک خواهد کرد.

براساس مطالعه اخیر سایت TripAdvisor، 47 درصد از گردشگران خارجی بر این باورند که رژیم ویزای واحد در آسیای مرکزی می تواند موجب جذب آنها به این منطقه شود. از این دیدگاه، "ویزای ابریشم" یک گام جدی در جهت درست است.

از طرف دیگر، تنها مانع توسعه گردشگری در منطقه، ویزا نمی‌باشد. دسترسی به حمل و نقل و امنیت همچنین از مشکلات جدی می‌باشد. ارتباطات راه آهنی و هوایی بین کشورهای آسیای مرکزی هنوز جای کار زیادی برای بهتر شدن دارد. علاوه بر این، پروازهای منظم بین هر یک از این کشورها با روسیه، چین و ترکیه بسیار بیشتر از پرواز میان خود آنها است. پرواز منظم بین تاشکند و دوشنبه در آوریل 2018 بود که پس از 25 سال برقرار شد. ارتباط هوائی بین آستانه و دوشنبه در دسامبر 2018 برقرار شد. اما در حقیقت، ما در مورد پرواز تنها یک هواپیما در هفته صحبت می‌کنیم. پروازهای بین بیشکک و تاشکند، دوشنبه و آستانه کمتر از سه بار در هفته انجام می‌شود. با توجه به مسائل امنیتی، نزدیکی جغرافیایی آسیای مرکزی به افغانستان نیز موجب نگرانی گردشگران می‌شود. بروز خشونت در قزاقستان، مثلا کشتار در آق‌تپه و آلماتی در سال 2016 و کشته شدن چهار گردشگر تابستان گذشته در تاجیکستان، پذیرش آسیای مرکزی را به عنوان یک مقصد توریستی خطرناک تقویت می‌کند. بنابراین، اگر دولت‌های آسیای مرکزی به طور جدی به توسعه گردشگری در منطقه متعهد باشند، نه تنها باید رژیم‌های صدور ویزا را ساده کنند، بلکه باید منابع قابل توجهی را در بهبود ارتباطات حمل و نقلی بین کشورهای منطقه و تقویت امنیت آنها سرمایه‌گذاری کنند.

انتهای پیام/