نامه بسیج حقوقدانان به آیت‌الله جنتی درباره استانی‌شدن انتخابات مجلس
سازمان بسبج حقوقدانان در نامه‌ای خطاب به دبیر شورای نگهبان نکاتی را درباره طرح استانی‌شدن انتخابات مطرح کرد.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم، سازمان بسیج حقوقدانان، در نامه‌ای خطاب به آیت‌الله جنتی، دبیر شورای نگهبان، نسبت به موضوع استانی شدن انتخابات نکاتی را مطرح کرد.
متن نامه به‌شرح ذیل است:
1 ــ طراحان طرح دلیل خود برای استانی شدن انتخابات را توجه نمایندگان به وظایف محلی و بی‌توجهی به مسائل ملی عنوان می‌کنند. این یک مسئله درست است و اشکال است. اما سؤال این است که؛ چرا این اتفاق افتاده؟ و آیا راه‌حل آن این است؟ آیا این بهترین راه‌حل است؟ دیگر کشورها برای حل این مشکل چه اقداماتی انجام داده‌اند؟
برای پاسخ به این پرسش باید دید؛ چرا مردم منطقه از نماینده خود پیگیر حل مسائل و مشکلاتشان هستند؟ چرا این‌قدر که از نماینده توقع دارند از فرماندار و شهردار و امام‌جمعه و... توقع ندارند؟ دلیل آن این است که در نظام اداری متمرکز کشور که همه تصمیم‌گیری‌ها در تهران متمرکز است، نماینده مردم تنها فردی در آن حوزه انتخابیه است که به مسئولان تراز یک کشور اعم از رئیس جمهور و وزیر و معاون وزیر و... دسترسی دارد. هیچ یک از مسئولان محلی چنین دسترسی‌ای به مرکز تصمیم‌گیری کشور ندارند. طبیعی است که در این نظام اداری متمرکز، مردم از نماینده بیشترین توقع را دارند و او هم به‌دنبال حل این مشکلات خواهد رفت. کشورهای توسعه‌یافته جهان برای حل این مشکل اختیارات بیشتری را به ایالت‌ها معادل استانداری در کشور ما و شوراهای شهر دادند تا بخش زیادی از مشکلات مردم در همان سطح محلی حل‌وفصل شود. در چنین شرایطی مردم دیگر از نماینده توقع حل مشکلات محلی را نداشته و نماینده نیز وقت بیشتری برای پیگیری مسائل ملی خواهد داشت.
2 ــ بزرگ کردن حوزه‌های انتخابیه تنها صورت مسئله را پاک خواهد کرد، مشکلات مردم همچنان باقی خواهد ماند، با این تفاوت که دیگر مردم مأمنی برای طرح مشکلاتشان نخواهند یافت. با پاک کردن صورت مسئله مشکلی حل نخواهد شد، تنها صدای مردم مناطق محروم و دورافتاده در ساختار تصمیم‌گیری کشور قطع می‌شود. در هیچ کشور توسعه‌یافته‌ای چنین نظام انتخاباتی‌ای که در طرح ارائه شده وجود ندارد. در هیچ کشور توسعه‌یافته‌ای نظام انتخاباتی در سطح استان بر مبنای نظام انتخاباتی اکثریتی برگزار نمی‌شود. در کشورهایی که انتخابات پارلمانی بر مبنای نظام اکثریتی برگزار می‌شود، حوزه‌های انتخابیه، اکثریت تک‌نماینده‌ای هستند، به‌عبارت بهتر هیچ کشور توسعه‌یافته‌ای نظام انتخاباتی اکثریتی را در حوزه‌های انتخابیه چندنماینده‌ای اجرا نمی‌کند، دلیل آن اینست که نظامات اکثریتی این ویژگی را دارند که جناح اقلیت در آن به‌طور کامل حذف می‌شود. اگر انتخابات در یک حوزه انتخابیه با چند نماینده برگزار شود، اکثریت تمامی کرسی‌ها را از آن خود خواهد کرد و اقلیت به‌طور مطلق حذف خواهد شد. هرچقدر حوزه انتخابیه بزرگ‌تر شود و تعداد نمایندگان آن افزایش یابند، اقلیت‌های بیشتری حذف می‌شوند و آراء هدررفته در انتخابات افزایش می‌یابد، لذا کشورهای توسعه‌یافته برای کاهش آراء هدررفته به‌منظور تطابق بیشتر نتایج انتخابات اکثریتی بر واقعیات اجتماعی، آن را در حوزه‌های تک‌نفره برگزار می‌کنند.
3 ــ با استانی‌شدن انتخابات، تعیین‌کننده اصلی نمایندگان یک استان، رأی مرکز استان خواهد بود. اگرچه نامزدها باید 10% رأی حوزه‌های انتخابیه خودشان را به‌دست آورند، اما در همان حوزه انتخابیه فردی پیروز می‌شود که بیشترین تعداد رأی استان را آورده باشد. با این مدل چه اتفاقی می‌افتد؟ با توجه به اینکه در بسیاری از استانها، بالاخص استانهایی که مرکز استان جزو کلان‌شهرهاست قریب به 50% جمعیت استان در مرکز استان زندگی می‌کنند، رأی مرکز استان و گرایش سیاسی یا مذهبی یا قومی مرکز استان تعیین‌کننده کل نمایندگان استان خواهد شد.
برای مثال در یک حوزه انتخابیه 5 نفر بالای 10% رأی می‌آورند، کدام‌یک از آنها انتخاب می‌شود؟ آن که همراهی گرایش غالب در مرکز استان را با خود به‌همراه داشته باشد! از آنجا که در چنین سازوکاری اقلیت‌ها (اعم از اقلیت سیاسی، قومی، مذهبی در استان) حذف می‌شوند، سطح بالایی از تنازعات سیاسی، مذهبی، قومیتی در استانها به‌وجود خواهد آمد. وقتی مردم در یک حوزه انتخابیه به فردی بیشتر رأی می‌دهند اما از آن حوزه انتخابیه فرد دیگری به‌پشتیبانی رأی مرکز استان انتخاب می‌شود طبیعی است که باعث ایجاد نارضایتی شدید در مردم آن منطقه می‌شود، ضمن اینکه انگیزه حضور مردم برای مشارکت در انتخابات را هم کاهش خواهد داد.
4 ــ در سازوکارهای انتخاباتی در جهان، بین وسعت یک حوزه انتخابیه با میزان مشارکت در انتخابات یک نسبت معکوس وجود دارد، یعنی هرچه وسعت حوزه انتخابیه گسترش یابد مردم هم به‌دلیل شناخت کمتر از نامزدهای انتخاباتی مشارکت کمتری در انتخابات دارند، به همین دلیل در کشورهای توسعه‌یافته حوزه‌های انتخاباتی اکثریتی را کوچک و تک‌نماینده‌ای در نظر می‌گیرند تا رأی‌دهی مردم نیز آگاهانه صورت گیرد و مردم بر مبنای شناخت از نامزدها به انتخاب نماینده مورد نظر خود بپردازند. طبق این طرح، شهروندان در یک حوزه انتخابیه چه شناختی از نامزدهای دیگر حوزه‌های انتخابیه استان دارند؟ با چه شناختی باید به آنان رأی بدهند؟ از کجا بدانند باید به چه‌کسی رأی بدهند یا ندهند؟
5 ــ در طراحی نظامات انتخاباتی بین وسعت حوزه انتخابیه با تأثیر پول در انتخابات یک نسبت مستقیم وجود دارد، یعنی هرچه حوزه انتخابیه بزرگ‌تر شود، تأثیر پول در انتخابات نیز افزایش می‌یابد. با گسترش حوزه‌های انتخابیه در این طرح، هزینه‌های انتخاباتی نامزدهای انتخاباتی نیز به‌شدت افزایش می‌یابد.
6 ــ در مرکز شهرستان‌ها مردم بیشتر به فرد رأی می‌دهند تا به حزب، اما در مراکز استانها رأی مردم لیستی و حزبی است، بنابراین با این مدل قطعاً افرادی رأی می‌آورند که نامشان در لیست‌های ائتلافی قرار گیرند و اینجاست که به‌خاطر رشدنیافتگی احزاب، تجربه برخی از انتخابات تکرار می‌شود و خرید و فروش لیست با هزینه‌های بالا رقم می‌خورد که برای انقلاب آورده‌ای نخواهد داشت ضمن اینکه نارضایتی مردم را به‌دنبال دارد.
انتهای پیام/*