مکتب فکری امام خمینی(ره)

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم،علی دارابی طی یادداشتی در روزنامه صبح نو نوشت:در ایام‌الله دهه فجر و بزرگداشت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی قرار داریم. بی‌شک از جمله مهم‌ترین و بنیادی‌ترین مسائل مرتبط با تحلیل و تفسیر انقلاب اسلامی بررسی مکتب فکری امام خمینی(ره) است. چرا که هنر بزرگ امام(ره)  آن بود که صرفاً نفی و طرد سلطنت و رژیم وابسته به بیگانه پهلوی را مدنظر قرار نداد و «حکومت اسلامی» را جایگزین مطلوبی برای آن معرفی کرد. در یک دسته‌بندی کلی بر این باورم که مهم‌ترین مؤلفه‌های مکتب فکری امام(ره)   به‌شرح زیر است:
قاعده نفی سبیل:
از دیدگاه اسلام، حفظ و اعتلا و برتری مسلمانان یک اصل اساسی و غلبه و سلطه بیگانگان بر مسلمانان امری نارواست. اگرچه در ترجمه و عملی کردن این قاعده فقهی فقها و مراجع بزرگی چون میرزای شیرازی در فتوای تنباکو ... قدرت مرجعیت، شیعه و دین را به رخ کشیده‌اند، اما بی‌شک امام خمینی (ره) پرچمدار نستوه و بی‌امان مبارزه با سلطه اجانب و بیگانگان بوده است. نقطه عطف نهضت اسلامی 15 خرداد از سال 1342با رهبری امام(ره)  از مبارزه علیه سلطه بیگانگان آغاز شد: اصلاحات ارضی، انجمن‌های ایالتی و ولایتی و سپس کاپیتولاسیون که منجر به دستگیری و تبعید امام(ره) از ایران به عراق برای مدت 15 سال شد و سپس در پیروزی انقلاب اسلامی تا رحلت همواره امام(ره)با صدای بلند و رسا مخالفت صریح، علنی و قاطعانه خود را با سلطه بیگانگان و اجانب بر مقدرات جامعه ایران اعلام کردند. نفی ظلم و ظلم‌پذیری، برائت از مشرکان، شعار نه شرقی و نه غربی، دعوت به قیام و جهاد از جمله مهم‌ترین میراث امام خمینی(ره)در مبارزه با سلطه بیگانگان است.
دفاع از فلسطین و مقابله با رژیم اشغالگر قدس که از راهبردهای مهم امام(ره) محسوب می‌گردد در همین قاعده نفی سبیل جای می‌گیرد.
مردم سالاری دینی:
در مکتب فکری امام؟ره؟   مردم به‌مثابه سرمایه اجتماعی واقعی و حقیقی هستند مسوولان منتی برای خدمت به مردم ندارند و خود را باید نوکر و خادم آنان بدانند . در اداره امور کشور «رأی مردم و اکثریت ملاک و معتبر» است. همه اعتبار حکومت و نظام بر آن است که «دین و دنیای مردم» را آباد و احیاء کنند. فلسفه انقلاب اسلامی بر پایه نفی استبداد، یکه‌تازی، خود محوری و از طرف دیگر اتکاء به آرای عمومی از طریق انتخابات و سایر مکانیزم‌های قانونی تعریف شده است. امام(ره) و مردم رابطه‌ای صادقانه، روراست با هم داشتند و اتفاقاً بزرگ‌ترین مزیت و دستاوردی که تاکنون بر جای باقیمانده است حفظ روابط صادقانه امام(ره) و رهبری با مردم بوده است.
حفظ نظام:
امام(ره)، حفظ نظام را از ضروریات مسلم و اوجب واجبات می‌دانست و این مهم را در برگیرنده حفظ نظام جامعه و زندگی مردم می‌دانست و مراد از آن در برگیرنده حفظ آراستگی درونی جامعه و نهادهای آن از هرگونه هرج و مرج، ساماندهی معیشت مردم، حراست از کیان کشور و ایستادگی در برابر هجوم دشمنان به جامعه اسلامی 
بوده است.
امام خمینی(ره)همواره بر «جمهوریت» و «اسلامیت» نظام تأکید داشت و نظام جمهوری اسلامی را ترجمان این دو بر می‌شمرد. استقلال، آزادی، وحدت و اتحاد اقوام ایرانی را در پرتو اسلام و ایران را از مؤلفه‌های مهم حفظ نظام می‌دانست.
عدالت اجتماعی:
فقها عدالت فردی را ملکه‌ای نفسانی می‌دانند که شخص را بر ملازمت بر تقوا برمی‌انگیزاند و افزون بر آن عدالت اجتماعی است که رعایت حقوق افراد و «عطا کردن حق هر ذی حق» است.
در مبانی نظری امام (ره) ، عدالت زیر بنای یک جامعه اسلامی است و لازمه تحقق آن حمایت از محرومان، مستضعفان، پابرهنگان و تقدم ایثارگران و مجاهدان بر سایرین است، اما با اعتقاد قلبی می‌گفت: «یک موی کوخ‌نشینانی را به همه دارایی و ثروت کاخ‌نشینان نمی‌دهم. امام(ره)  باور داشت که «خوی کاخ‌نشینی و اشرافی‌گری، تجمل‌پرستی برای مسوولان جمهوری اسلامی مضموم است و خوف آن وجود دارد که به‌تدریج مسوولان کاخ‌نشین شوند» !؟
امام(ره) بر این باور بود که اگر امتیازات و حقوقی برای رزمندگان، مجاهدان و ایثارگران جنگ، دفاع و شهادت است این« حقی است خدایی» که به پاس مجاهدات باید پرداخت گردد و اگر امروز با گذشت چهل سال از پیروزی انقلاب اسلامی جامعه ما رنجی می‌برد، از همین فاصله‌های طبقاتی و کاخ‌نشینی و اشرافی‌گری برخی مسوولان است که به «اعتماد عمومی» به‌شدت آسیب وارد کرده است.
کارآمدی و جامعیت دینی:
امام(ره) بر این باور بود که اسلام بر پایه «فقه جواهری» و قرائت به «زمانه و مقتضیات آن» که در «تحول و پویایی» است پاسخگوی عصر امروزی در اداره و مدیریت جوامع مسلمانان است. «اجتهاد مستمر فقهای شیعه» و اتکاء به سنت، عقل، اجماع و کتاب از دین چهره‌ای امروزی، جامع و کارآمد می‌سازد. امام خمینی؟ره؟     اعتقاد داشت که اگر ما «احکام اولیه» و «ثانویه» را برای برون‌رفت از مشکلات و پرسش‌های مقدری که در اداره کشور مطرح است مورد توجه قرار دهیم هیچ بن بستی بر سر راه کارآمدی نظام اجرایی کشور وجود نخواهد داشت. بر همین پایه بود که تئوری «ولایت فقیه را از دل حکومت اسلامی» بیرون آورد که در عصر غیبت امام زمان ؟عج؟ پاسخگو و راهگشای جامعه مسلمانان باشد.

انتهای پیام/

بازگشت به صفحه رسانه‌ها