در منحصربه‌فردترین پایگاه انقلاب در دزفول چه می‌گذشت؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم از دزفول، انقلاب اسلامی ایران دستاوردهای فراوانی داشته است که یکی از این دستاوردها گستردگی فعالیت‌های قرآنی  است. خبرنگار تسنیم در چهل سالگی پیروزی انقلاب اسلامی به  منظور بررسی جلسات قرآن  در شهرستان دزفول  پیش از انقلاب و بعد از انقلاب، با افراد مطرح  این عرصه «رحیم سعیدی‌فر پیشکسوت جلسات قرآن پیش از انقلاب» و همچین «محمد اسماعیلی دبیر کانون جلسات قرآن بعد از  انقلاب» به  گفت و گو پرداخته است.

رحیم سعیدی فر درباره چگونگی تشکیل جلسات قرآن در شهرستان دزفول گفت: جلسات قرآن در سطح شهرستان به سبکی که درحال حاضر است، نبودند. در سال 1340 به صورت سنتی در مساجد و اجتماع چند نفری بعد از نماز مغرب و عشا ، آن هم نه آموزشی بلکه فقط در حد قرائت قرآن بود که پس از نهضت امام راحل درسال‌های 1340 و 1341 جلسات قرآن در مساجد یکی پس از دیگری با حضور پیر و جوان دایر شدند. این جلسات در برخی مساجد به صورت فعال و علاوه بر قرائت قرآن، تجدید، تفسیر، روانخوانی و سخنرانی برگزار می‌شدند.

وی درباره عکسل العمل  رژیم طاغوت  به برپایی جلسات قرآن در مساجد بیان کرد: علاوه بر جلساتی که در مساجد برگزار می‌شد ، جلساتی دیگر نیز به صورت دوره گردی  و شب‌های مختلف در هفته توسط جوانان تشکیل شد و با توجه به برنامه منظمی که داشتند (قرآن ،ترجمه، نهج البلاغه، مقاله ،سخنران) ساواک به این گونه جلسات حساسیت بیشتری نشان می‌داد.

پیشکسوت جلسات قرآن پیش از انقلاب گفت: جلسات در مساجد کنترل شده بودند چرا که برخی از خادمین با ساواک بودند و برخی از ائمه جماعت با یک فشار و تهدید  تسلیم می‌شدند ولی با وجود همه این مسائل، جوانان به اندازه‌ای خوش فکر بودند که متوجه نیروهای نفوذی در بین مردم می‌شدند، به عنوان مثال در جلسات قرآنی  نیروهایی که کنترل شده ساواک بودند برای قرائت قرآن می‌آمدند و گه گاهی نیز سخنرانی می‌کردند ولی برای ما شناخته شده بودند.

 ماموران ساواکی نخستین حاضران در جلسات قرآنی بودند

وی در ادامه افزود: چند جلسه در دزفول با اسم‌های انجمن جوانان، انجمن قرائت قرآن، قرائت قرآن محمدی و دانشوران بود که مسئولشان شهید سبحانی بود و یک جلسه هم  به اسم شب شنبه داشتیم. افرادی که مامور ساواک بودند به عنوان نیروی نفوذی وارد جلسات می‌شدند البته برای ما شناخته شده بودند اما چون جلسات قرآن عمومی بود نمی‌توانستیم مانع ورودشان شویم.

سعیدی‌فر افزود: در جلسات عمومی فعالیت خاصی نداشتیم که حساسیت ایجاد کنیم  ولی در باطن جلسات‌مان موضوعات جلسات خاص خودمان را داشتیم که هدفمند آنها را اجرا می‌کردیم. «مطالعه کتب خاص پرورش نیرو» از جمله کارهایی بود که در جلسات ویژه قرآنی داشتیم، به یاد دارم یک مامور ساواک داشتیم که در تمام جلسات قرآن مساجد حضور داشت حتی یک شب با وجود باران شدید، اولین کسی بود که در جلسه قرآن حضور پیدا کرد و جلسه با 4 نفر که یکی از آنها ساواکی بود برگزار شد.

وی در پاسخ به این سوال آیا  امام جمائت مساجد با توجه به فشار ساواک مانع برگزاری جسلات قرآن می‌شدند، گفت: سه سال قبل از انقلاب بود که ساواک غیر مستقیم به وسیله برخی از هیات امناء مساجد  و یا برخی از ائمه جماعات که نیرو ساواک شده بودند جلسات قرآن را تعطیل و در مساجد را بستند. خوب به خاطر دارم  امام جمعه‌ای داشتیم که گفت  جلسات مسجد باید تعطیل شود در مسجد را قفل و دو چوب ضخیم به صورت ضربدری پشت در زد وقتی این مساله را به "شهید دانش" اطلاع دادیم او را منزلش دعوت می‌کند و تا صبح با او صبحت می‌کند به گونه‌ای که در مسجد و چوب‌ها را درآورد و  خودش هم همراه  جوانان در جلسات قرآن شرکت کرد و به کلی متحول شده بود.

پیشکسوت جلسات قرآن پیش از انقلاب گفت: با وجود موانع بسیاری که در برگزاری جلسات قرآن داشتیم اما جوانان دزفول یک ذره از آرمان‌های انقلابی خودشان کوتاه نیامدند. ما برنامه خاص خودمان را برای مخالفین داشتیم. تعدادی از جوانان نوبتی جلوی اداره ساواک کشیک می‌دادند که امروز چند نفر وارد ساواک شد و ماموران نفوذی ساواک را شناسایی می‌کردند. جلسات کمونیستی در دزفول زیاد بود ما تمام آنها را شناسایی کرده بودیم. جوانانی که در جلسات قرآن بودند به جرات می‌توانم بگویم  2 درصد از آنها هم منافق نظام نشدند  فرزندان دزفول کارهای بسیار بزرگی برای انقلاب انجام دادند که خدا را شکر نتیجه بخش هم بود.

وی با بیان خاطره از شهدای قرآنی گفت:  یکی از کارهایی که ما باید انجام می‌دادیم حفظ نکردن اسامی همدیگر بود تا در هنگام دستگیری توسط نیروهای ساواک اسامی دوستان‌مان را لو ندهیم. شهید رجایی، شهید کلولی و شهید فرزانه از نفراتی بودند که در این جلسات همیشه حضور داشتند.

شهادت عاقبت ترک مزاحمت و نشستن در محافل قرآنی 

سعیدی‌فر با بیان خاطره‌ای از جذب جوانان  در جلسات مساجد گفت: به یاد دارم یک جوان لاتی در محل داشتیم که اصالتا اهل دزفول نبود ولی بچه‌ها را خیلی اذیت می‌کرد، جوانان با مراجعه به من اعلام کردند که این جوان لات اجازه حضور یکی از همکلاسی‌ها  ما را به مسجد نمی‌دهد، شبی همین جوان را به مسجد خواستم و به مدت نیم ساعت او را سرپا نگه داشتم و به او گفتم به مدت نیم ساعت می‌خواهم با تو صحبتی داشته باشم که  حق صحبت ونشستن ندارید از طرفی دیگر چند نفر از دوستان همین لات را مامور کردم که مزاحمش بشوند تا بگذارد آن جوان به مسجد بیاید.

وی افزود: یک روز که متوجه شده بود کار من است به سمت من آمد و  با آن ادبیات خاص خودش گفت: چیکار کنم که دست از سر من برداری ؟ به او گفتم کاری به کار بچه‌های مسجدی نباید داشته باشید. از فردای آن روز کاری به بچه‌های مسجد نداشت من هم به بعضی ازجوانان گفتم با او طرح دوستی بریزند و او را جذب مسجد کنید و کم کم وارد جلسات قرآن و مسجد شد،  به جبهه رفت و در آخرهم شهید شد .

پیشکسوت جلسات قرآن  درباره تفاوت جلسات  قرآن پیش از انقلاب و بعد انقلاب عنوان کرد: ما در آن زمان به دنبال بچه‌ها رفته و آنها را جذب می‌کردیم. به یاد دارم یک روز در مغازه یکی از دوستانم رفتم زمانی که پسرش وارد شد  بدون سلام احوال‌پرسی گوشه‌ای نشست، به پدرش گفتم پسرت است؟ او گفت بله. اهل نماز نیست هرکاری می‌کنم نماز نمی‌خواند.

وی افزود: به او گفتم اجازه می‌دهید با او حرف بزنم؟ گفت بله. به او گفتم می‌خواهم دعوت کنم مسجد بیایید و زمانی که دعوت مرا پذیرفت با او صبحت کردم به او گفتم پدرت گفته نماز نمی‌خوانی. چرا نماز نمی‌خوانی؟ او گفت یک بار به من نگفت چرا باید نماز بخوانم،  همیشه به من می‌گوید نماز بخوان! چرا باید بخوانم؟  و من برای او دلیل نماز خواندن را   شرح دادم.

سعید‌فر گفت:  پدرش روزهای بعد آمد گفت به او  چه گفته‌ای؟ اولین نفری است که صبح بیدار می‌شود نمازش را می‌خواند. به او گفتم تو به او گفتی نماز باید بخوانی ولی هیچ‌گاه دلیلش را نگفتید و در حال حاضر آن پسر سفیر دانشجوی اسلامی در آمریکا است.

وی ادامه داد: زحمات و تلاش بیشتری باید خرج کرد،  جلسات قرآن امروزی 90درصد کمبود دارند. باید خیلی عمیق‌تر باشند با توجه به اسم و پیشینه دزفول برخی از جلسات خوب نیستند. چرا باید جلسه‌ای که روز اول  100نفر است به مرور زمان کمتر یک ماه نرسیده به 20نفر برسد؟ باتوجه به هجمه‌های دشمنان و مشغله‌  فراوان جوانان از جمله فضای مجازی باید به سراغ آنها بروند، باید به جوان در آن جلسات بها بدهند از آن‌هاکار بخواهند.

پیشکسوت جلسات قرآن پیش از انقلاب  گفت: آن زمان ما به  جوانان ماموریت شناسایی نیروی ساواکی و نیرو کمونیستی را می‌دادیم ، آیا در حال حاضر به جوان بها و اطمینان می‌کنند؟ جوانی که یک سال در آن زمان در جلسات قرآن بود شاید معادل 5سال الان نیست در صورتی که ما در آن دوران عمقی کار می‌کردیم و مطالعات و کار تفسیر زیاد بود.

جلسات قرآنی با اهمیت‌ترین تشکل‌های مخالف رژیم پهلوی

در ادامه محمد اسماعیلی دبیر کانون جلسات قرآن شهرستان دزفول  درباره برگزاری جلسات قرآن پیش از انقلاب اسلامی و تاثیر این جلسات اظهار داشت: جلسات آن زمان گستردگی امروز را نداشت، در کنار معدود بودن  اما موثر بودند. پیش از انقلاب جلسات قرآن دزفول به عنوان هسته‌های مرکزی نیروهای مبارزاتی و انقلابی شناخته می‌شدند که همین امرموجب می‌شد تشکیل برخی جلسات خاص قرائت قرآن ممنوع شود به همین دلیل این جلسات به صورت مخفیانه تشکیل می‌شدند.

وی با بیان اینکه می‌توان جلسات قرآنی  را به عنوان با اهمیت‌ترین تشکل‌های مخالف رژیم پهلوی برشمرد، ادامه داد: بعد از انقلاب اسلامی کارکرد جلسات قرآن تغییر کرد و این جلسات از اساسی‌ترین هسته‌های پرورش دهنده نیرو در پایگاه‌های مقاومت بسیج به شمار می‌رفتند که اکثریت آنها رزمندگان، بسیجیان و شهدای ما در هشت سال دفاع مقدس پرورش یافته همین جلسات بودند تا جایی که بسیاری از شهدا در وصیت نامه‌های خود جلسات قرائت قرآن را به عنوان میراث خود نام برده‌اند.

این فعال قرآنی با بیان اینکه انقلاب اسلامی ریشه قرآنی دارد و اساس پایه و شالوده حرکت این انقلاب از قرآن آغاز شده است، گفت: افزایش و فراگیر شدن محافل و مجالس انس با قرآن از دیگر دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه قرآن است.

اسماعیلی درباره چگونگی تشکیل کانون جلسات در شهرستان گفت: کانون جلسات قرآن بعد از واقعه تلخ دوم فرودین سال78 تشکیل شد. در آن روز وسیله نقلیه اردوی جلسات قرآن مسجد حجت ابن الحسن در مسیر شهیون از توایع شهرستان دزفول دچار سانحه شد و متاسفانه تعداد 31نفر از اعضای این مسجد جان باختند که  در پی این خبر تلخ  مقام معظم رهبری از آنها به عنوان شهدای قرآنی یاد کرد.

وی  درباره هدف از تشکیل کانون جلسات گفت: اعضای جلسات قرآن از هیچ نهاد و سازمانی حمایتی نمی‌شدند. تصمیم بر این شد تشکلی به نام کانون جلسات قرآن شکل بگیرد. روند اجرایی آن هم  به این صورت است ابتدا یک شورا تشکیل شد و اقدام به تنظیم اساسنامه کرد از آن زمان تا اکنون که 9دوره از کانون جلسات قرآن می‌گذرد هر دو سال یک بار مسئولان جلسات قرآن دزفول گرد هم می‌آیند و منتخبین خود را به عنوان اعضای هیئت اجرایی کانون مشخص می‌کنند. اعضای منتخب در هیئت اجرایی کمیته‌های مختلفی تشکیل می‌دهند و هر یک مسئولیت یک کمیته را بر عهده می‌گیرند.

117 مسجد در سطح شهرستان فعال است

دبیر کانون جلسات  دزفول درباره برنامه‌های که در زمینه قرآن برگزار می‌شود گفت: جلسات قرآن مامور پرورش نیروی دینی، انقلابی و متدین  هستند  و یکی از کمیته‌هایی که در کانون جلسات فعالیت دارد کمیته قرآن است. در جلسه‌های قرائت قرآن ضمن قرائت ترجمه و تفسیر قرآن مباحث دیگری نظیر احکام، اصول عقاید، اخلاق، تاریخ و مباحث مختلف دیگری در زمینه قرآنی  ارائه می‌شود تا اعضاء با ابعاد مختلف مباحث تربیتی آشنا شوند.

این فعال قرآنی درباره تعداد مساجد تحت پوشش کانون گفت: مساجد در دزفول مستقل‌اند و فعالیت یا عدم فعالیت آنها وابسته به کانون نیست ولی در حال حاضر 117مسجد در سطح شهرستان با ما در ارتباط‌ دارند که از این تعداد قریب به 400 جلسه برادر و 100 جلسه خواهر از خدمات ما استفاده می‌کنند.

وی درباره آموزش مربیان گفت: جهت ارتقا آموزش‌های مربیان دوره‌های تربیت مربی در سطح شهرستان، استان و حتی کشور برگزار می‌شود. برای برگزاری این دوره‌ها سعی می‌شود از تمام  ظرفیت‌های موجود استفاده کنیم و از این بابت همکاری‌های خوبی با نهادها، موسسات فرهنگی همچون صالحین سپاه یا موسسه فرهنگی دز مهراب داشته‌ایم.

وی با اشاره به اینکه  جهت پاسخ‌گویی به نیازهای نوجوانان کمیته‌های مختلفی در کانون جلسات تشکیل شده است، گفت: کمیته‌های اردویی تربیت بدنی، روابط عمومی بانون، مالی و پشتیبانی از جمله کمیته‌هایی است که می‌توان به آن اشاره کرد. به عنوان مثال در زمینه کمیته اردویی تلاش ما این است تا با استفاده از ظرفیت‌های موجود در کانون مقداری از هزینه‌های اردوی جلسات قرائت قرآن را کاهش بدهیم.

دبیر کانون جلسات دزفول ادامه داد: در حوزه تربیت بدنی نیز در ایام تابستان با توجه به زمان فراغت اعضای جلسات هماهنگی‌های لازم با برخی اماکن ورزشی جهت تامین محل ورزش نوجوان صورت می‌گیرد و در تابستان گذشته با توجه به درخواست مساجد روزانه بیش از 25سانس ورزشی و 10سانس سالن استخر با تخفیفات ویژه برای جلسات قرآن اخذ کرده‌ایم و در روزهای آینده به مناسبت شهادت حضرت زهرا(س) اعزام نیرو به بیت رهبری جهت شرکت در مراسمات بیت مقام معظم رهبری را خواهیم داشت.

اسماعیلی با اشاره به اینکه باید به جلسات و فعالیت‌های قرآنی توجه ویژه شود، ابراز کرد: جلسات قرآن میراث شهدا هستند متاسفانه حمایت خاصی صورت نمی‌گیرد لازم است سرمایه‌گذاری‌های لازم و اقدامات مهمی در این راستا انجام شود چرا که بهترین مکان برای پرورش اعتقادی دینی و فکری نسل‌های موجود و آینده جلسات قرآن هستند. بسیاری از افراد موفق دزفولی خود را پرورش یافته و مدیون جلسات قرآن می‌دادند و این افتخار شهر ماست که اکثر فرزندان دزفول پسوند مسجدی را یدک می‌کشند.

گفت و گو از محمد مقامیان و فاطمه دقاق نژاد

انتهای پیام/ش