پذیرش منطق واقع‌گرایانه موشکی
اظهارات اخیر محمدجواد ظریف در کنفرانس امنیتی مونیخ آنقدر داغ و جذاب بود که به‌سرعت تیتر رسانه‌های کشور شد و حتی رسانه‌ها و نشریات خارجی از جمله پولتیکو هم به آن پرداختند.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، اظهارات اخیر محمدجواد ظریف در کنفرانس امنیتی مونیخ آنقدر داغ و جذاب بود که به‌سرعت تیتر رسانه‌های کشور شد و حتی رسانه‌ها و نشریات خارجی از جمله پولتیکو هم به آن پرداختند و با عنوانی چون «مسحورکننده» از آن استقبال کردند. ظریف که این روزها مکرر در انتقاد به کنفرانس ورشو اظهارنظر کرده است، 28 بهمن‌ماه بعد از سخنرانی ابتدایی در کنفرانس امنیتی مونیخ پاسخگوی سوالات مجری این نشست شد. او همان ابتدای کار در پاسخ با این سوال که «برخی از کشورهای اروپایی از جمله فرانسه معتقدند ایران باید در ارتباط با فعالیت‌های موشکی خود به‌صورت جداگانه با اروپایی‌ها مذاکره کرده و این فعالیت‌ها را متوقف کند» اظهار داشت: «آیا ایران باید مثل مرده دراز بکشد و به همه خواسته‌ها تن بدهد؟»
ظریف همچنین در بخشی دیگر از صحبت‌های خود به حمایت کشورهای غربی و عربی از صدام در دوران جنگ تحمیلی پرداخت و تاکید کرد: «این کشورها میلیاردها دلار از نظر تجهیزات نظامی به صدام کمک کردند. در این جنگ شاهد استفاده صدام از سلاح‌های شیمیایی آلمان، هواپیماهای انگلیسی و تجهیزات فرانسوی بودیم، ولی چه کسی در برابر صدام به ما کمک کرد؟ کسی به ما کمک نکرد. همین امروز آیا کسی به ما سلاح می‌فروشد؟ آیا کسی به ما جنگنده‌ای برای دفاع از خود می‌فروشد؟ اگر مورد حمله قرار بگیریم، قرار است با شمشیر از خود دفاع کنیم؟»
وزیر امور خارجه سخنان توام با اقتدار خود را این‌گونه ادامه می‌دهد: «من برای راضی‌کردن آقای لودریان کشورم را بی‌دفاع نمی‌کنم تا کسانی در منطقه بیایند و مردم ما را بکشند و به آنها آسیب برسانند. هنوز مردم زیادی در کشور ما هستند که به خاطر سلاح‌های شیمیایی که اروپایی‌ها در اختیار صدام قرار دادند، اذیت می‌شوند. اگر اروپایی‌ها می‌خواهند با ما مذاکره کنند، نمی‌توانند در نقش بازجو عمل کرده و ما را محاکمه کنند.»
این سخنان مهم ظریف که به خوبی توانسته بود به‌عنوان نمونه‌ای از «دفاع تمام و کمال از منافع ملی» خود را مطرح کند و واکنش‌های مثبت زیادی را هم مخصوصا در فضای مجازی به دنبال داشته باشد، در برخی اظهارنظرها با تحلیل متفاوتی روبه‌رو شد که شباهتی به «تایید همه‌جانبه» نداشت. برخی فعالان شبکه‌های اجتماعی و حتی برخی کارشناسان در تحلیل اظهارات ظریف در کنفرانس مونیخ، با وجود استقبال و تایید، آن را در تضاد با برخی نظرات گذشته او خواندند و این دیپلمات باسابقه را دارای مواضع متفاوت و متضاد توصیف کردند. اما خب سوال اینجاست که این دست تحلیل‌ها به کدام‌یک از نظرات گذشته محمدجواد ظریف اشاره دارند که متفاوت از سخنان امروز او است و به‌گونه‌ای در مقابل آن هم تعریف می‌شود؟
در آستانه انتخابات ریاست جمهوری 84
1 یکی از مهم‌ترین اظهارنظرهای ظریف که منتقدان او بارها آن را بیان کرده‌اند و او نیز تاکنون توضیح مشخصی درخصوص آنها نداشته، مربوط به ایام مذاکرات سعدآباد در دولت اصلاحات است. ماجرا از این قرار است که وزرای خارجه انگلیس، آلمان و فرانسه در 21 اکتبر 2003 در سعدآباد حضور یافتند تا توافق مهمی را در جریان مذاکرات هسته‌ای با تیم ایرانی به ریاست حسن روحانی امضا کنند. در آن زمان محمدجواد ظریف یکی از اعضای تیم مذاکره‌کننده بود. در جریان این مذاکرات که نهایتا ایران می‌پذیرد فعالیت‌های هسته‌ای خود را تعلیق کند، محمدجواد ظریف در حاشیه مذاکرات، به شکل غیررسمی با محمد البرادعی، دبیرکل وقت سازمان انرژی اتمی به گفت‌وگو می‌نشیند. در این گفت‌وگو که فیلم آن قریب به 10 سال بعد منتشر شد، عضو تیم مذاکره‌کننده ایران با البرادعی در مورد انتخابات ریاست‌جمهوری صحبت می‌کند، توضیحاتی را ارائه می‌دهد و از البرادعی می‌خواهد به خاطر مسائل سیاسی داخلی به‌گونه‌ای عمل کند تا جبهه اصلاحات در داخل کشور تقویت شود.
ظریف در بخشی از این گفت‌وگو می‌گوید: «بسیاری از کاندیدا‌های انتخابات از شکست مذاکرات ما سود می‌برند. آنها موفقیتی در این گفت‌وگو‌ها نمی‌بینند. از طرفی آنها آدم‌های پرنفوذی هم هستند. اعتبار اروپایی‌ها و مذاکره‌کنندگان ایرانی هر دو در ایران از دست رفته است. این تنها مشکل اعتماد به آنها نبود؛ این مشکل اعتماد به جبهه ما هم بود؛ اعتماد به نوع اعتبار ما در خانه.»
مواضع وزیر جدید دیپلماسی
2 محمدجواد ظریف چندی بعد از اینکه به‌عنوان وزیر امور خارجه در دولت حسن روحانی معرفی شد، به دانشگاه تهران رفت و آنجا نیز اظهاراتی داشت که حسابی حاشیه‌ساز شد. او بعدازظهر سه‌شنبه 12 آذر 1392 در جمع دانشجویان دانشگاه تهران حاضر شد و سخنرانی کرد. او در بخشی از سخنرانی خود و در پاسخ به انتقادات یکی از دانشجویان نسبت به توافق ژنو گفت: «تشکر می‌کنم این نکات را اینجا مطرح کردید که فرصتی است تا من هم بتوانم جواب بدهم. خوب است که این حرف‌ها زده شود. باید بگویم غربی‌ها از چهار تا تانک و موشک ما نمی‌ترسند. از این مردم می‌ترسند. آیا شما فکر کرده‌اید آمریکا که با یک بمبش می‌تواند تمام سیستم‌های نظامی ما را از کار بیندازد، از سیستم نظامی ما می‌ترسد؟ آیا واقعا به خاطر سیستم نظامی ماست که آمریکا جلو نمی‌آید؟»
این سخن محمدجواد ظریف وقتی بیان شد، واکنش‌های زیادی را در میان مسئولان و افکار عمومی به همراه داشت که او مجبور شد توضیحاتی را بعدا در مورد سخنانش ارائه کند.
پیش از انتخابات مجلس شورای اسلامی
3 محمدجواد ظریف در مهر 1393 برای حضور در دور دیگری از مذاکرات هسته‌ای و همچنین شرکت در شصت‌ونهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل، عازم نیویورک شد. وی در جریان این سفر با حضور در محل شورای روابط خارجی آمریکا، با خبرنگار شبکه آمریکایی پی‌بی‌اس به گفت‌وگو نشست و سخنان حاشیه‌سازی را نیز در این میان مطرح کرد.
او در مورد عواقب به نتیجه نرسیدن مذاکرات و نتایج سیاسی آن در ایران نکاتی را بیان کرد و گفت: «ما روندی را شروع کرده‌ایم که هدف از آن تغییر فضای سیاست خارجی کشور است. اگر با وجود تلاش‌های ما برای تعامل، این تلاش‌ها بی‌نتیجه بماند، مردم ایران این فرصت را خواهند داشت تا 16 ماه دیگر که انتخابات پارلمانی در ایران برگزار می‌شود، به این عملکرد ما (با آرای خود) پاسخ دهند. وقتی قبلا در تعامل و مذاکرات درباره توافق هسته‌ای با جامعه بین‌المللی در سال‌های 2004 و 2005، توافق‌هایی کردیم و تلاش‌های ما برای عملکرد شفاف، از جانب اتحادیه اروپایی رد شد. البته باید توجه داشت که اتحادیه اروپایی به تنهایی فعالیت نمی‌کرد و افرادی در کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا مانع از هرگونه توافق شدند، همان‌طور که حالا هم کسانی هستند که نمی‌خواهند هیچ‌گونه توافقی حاصل شود، قطع‌نظر از اینکه مفاد آن چه باشد. در آن زمان مردم با انتخاب رئیس‌جمهوری متفاوت (احمدی‌نژاد) به دلیل شکست (در مذاکرات) در واقع به ما پاداش دادند که مرا هم زود بازنشسته کرد! (خنده حضار)، حالا من بار دیگر زنده شده‌ام (خنده حضار). به نظر من، در انتقال پیامی که جامعه بین‌المللی و به‌ویژه غرب می‌خواهد به ایران منتقل کند، باید بسیار دقت کند. باید دید تعامل از جانب ایران و تلاش ایران برای باز بودن و نگاه به آینده داشتن با پاسخ مثبت مواجه می‌شود یا اینکه بار دیگر رد می‌شود. من فکر می‌کنم مردم ایران پاسخ خود را در صندوق‌های رای نشان خواهند داد.»
در موارد ذکرشده بالا هربار محمدجواد ظریف در مقاطع گوناگون و در مواجهه با غربی‌ها سخنانی را بیان می‌کند که با وجاهت سخنانش در کنفرانس مونیخ فاصله زیادی دارد و به نظر می‌رسد همین عامل هم بوده که کارشناسان و فعالان سیاسی را به اظهارنظر واداشته که بگویند چرا سخنان وزیر امور خارجه باید به این میزان متفاوت باشد و چرا حالا که او نشان داده می‌تواند به خوبی در مقابل هجمه غربی‌ها سخن بگوید و از منافع ملی کشور دفاع کند، در برهه‌های دیگر این‌گونه رفتار نکرده و حداقل اظهاراتش متفاوت بوده است. این سوال امروز بسیاری از اذهان را به خود مشغول کرده و این مطالبه هم مطرح است که او همین رویه را ادامه دهد، به ویژه حالا که رهبر انقلاب هم از دستگاه دیپلماسی خواسته‌اند در مراوده با اروپایی‌ها هوشیاری خود را حفظ کنند و فریب آنها را نخورند.
مذاکرات سعدآباد
بسیاری از کاندیدا‌های انتخابات از شکست مذاکرات ما سود می‌برند. آنها موفقیتی در این گفت‌وگو‌ها نمی‌بینند. اعتبار اروپایی‌ها و مذاکره‌کنندگان ایرانی هر دو در ایران از دست رفته است
دانشگاه تهران
غربی‌ها از چهار تا تانک و موشک ما نمی‌ترسند. آیا شما فکر کرده‌اید آمریکا که با یک بمبش می‌تواند تمام سیستم‌های نظامی ما را از کار بیندازد، از سیستم نظامی ما می‌ترسد؟ آیا واقعا به خاطر سیستم نظامی ماست که آمریکا جلو نمی‌آید؟
شورای روابط خارجی آمریکا
پس از مذاکرات سال 2005 مردم با انتخاب رئیس‌جمهوری متفاوت به دلیل شکست (در مذاکرات) در واقع به ما پاداش دادند که مرا هم زود بازنشسته کرد! در انتقال پیامی که غرب می‌خواهد به ایران منتقل کند، باید بسیار دقت کند
منبع:فرهیختگان
انتهای پیام/