بهار ۹۸| قلعه مدرسه؛ محل فراگیری علم و ادب ایرانی- اسلامی در دوره صفویه + تصاویر
قلعه مدرسه خیرآباد به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری شهرستان کهن بهبهان که در نزدیکی روستای خیرآباد واقع شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم در بهبهان؛ قلعه مدرسه خیرآباد به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری شهرستان کهن بهبهان در نزدیکی روستای خیرآباد واقع شده است. این بنا که در 20 کیلومتری بهبهان و در جاده شیراز ـ بهبهان و در روستایی به نام خیرآباد قرار دارد با وجود موقعیت خوب و مرمت شدن آن در سال 1385 مهیای بازدید مسافران نوروزی است.
خیرآباد منطقه‌ای در جنوب شرقی بهبهان، بر کنار رودخانه‌ای به همین نام، از چند آبادی تشکیل شده است؛ این منطقه به واسطه وجود رودخانه خیرآباد، حاصل‌خیز و آباد است.
در کتاب «فارسنامه ناصری» تألیف میرزاحسن حسینی‌فسایی آمده است که ایالات بهبهان و کهگیلویه در زمان شاه سلیمان صفوی (1086 هجری قمری) حسین علی‌خان زنگنه فرزند شیخ علی‌خان زنگنه کرمانشاهی، وزیر دانشمند سلاطین صفوی عنایت شد.
در سال 1809 حسین علی‌خان زنگنه با آن که مردی صحراگرد و ایلاتی بود و از علوم رسمی زمان، به خصوص علم فقه آشنایی کامل داشت، برای ترویج علم و کمال، در کنار رودخانه خیرآباد مدرسه‌ای به وسعت 9 هزار و 943 مترمربع بنا کرد که از آجر پخته و گچ ساخته شده و دارای طاق‌های کوتاه و بلند، مسجد، حجره برای معلمان، آشپزخانه و حیاط داخلی بود.
در زمان آبادانی این قلعه مدرسه و برای تأمین نیازهای ضروری دانش‌آموختگان، در کنار این بنا بازارچه‌ای متشکل از چند دکان برای عرضه کالا و حمامی مهیا و بنا شد.
تاریخ بنای مدرسه را که با حروف ابجد و با عبارت «منزل علم و دانش است و ادب» نگاشته‌اند معادل 1089 هجری قمری است.
مدرسه علمیه خیرآباد از همان تأسیس تا سال‌های بعد، دارای اهمیت بود و جمعی از علما در آن به تدریس اشتغال داشتند و گروهی از فضلا از آن برخاستند.
دانشمند نامی سیدعبدالله جزایری، در تألیف خود به نام اجازه کبیر که در سال‌های 1168 هجری قمری نوشته است، از دانشمندان و فضلایی که با آن‌ها ملاقات کرده از جمله آقا محمدرضا فرزند ملاهادی که فاضلی محقق و بلندپایه و مدرس بود، نام برده است. قلعه مدرسه خیرآباد مربوط به دوره صفوی و به شماره 3840 در سال 1380 در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.
این بنا به صورت چهار ایوان، حیاط مرکزی و حجره‌های اطراف آن است، همه پوشش‌ها به صورت طاق و قوس و چهار طرف بنا گنبد خانه‌دار که پوشش آن‌ها به صورت دورچین و یا چهاربخشی است.
در جاده اصلی بهبهان به گچساران و شیراز که منتهی به روستای خیرآباد می‌شود، تابلوی کوچکی وجود دارد که برای بسیاری از عابران و رانندگان، تشخیص وجود قلعه مدرسه‌ای در همین نزدیکی دشوار است.
وجود محوطه‌ها و بناهای مربوط به دوره ایلام در محوطه ارگان، وجود تنگه‌های تاریخی و طبیعی مانند تنگ‌تکاب که جنگ میان آریوبرزن و اسکندر مقدونی در آن صورت گرفت، وجود باغ‌های گل نرگس، برخورداری از دریاچه و ویلاهای اقامتی مارون، وجود چشمه آب درمانی گراب، مست، غذاها و کلوچه‌های بهبهانی و همچنین عبای صادراتی و مرغوب آن بخش کوچکی از توانمندی‌های این شهرستان برای جذب گردشگر است.
در کتاب «فارسنامه ناصری» تألیف میرزاحسن حسینی‌فسایی آمده است که ایالات بهبهان و کهگیلویه در زمان شاه سلیمان صفوی (1086 هجری قمری) حسین علی‌خان زنگنه فرزند شیخ علی‌خان زنگنه کرمانشاهی، وزیر دانشمند سلاطین صفوی عنایت شد.
در سال 1809 حسین علی‌خان زنگنه با آن که مردی صحراگرد و ایلاتی بود و از علوم رسمی زمان، به خصوص علم فقه آشنایی کامل داشت، برای ترویج علم و کمال، در کنار رودخانه خیرآباد مدرسه‌ای به وسعت 9 هزار و 943 مترمربع بنا کرد که از آجر پخته و گچ ساخته شده و دارای طاق‌های کوتاه و بلند، مسجد، حجره برای معلمان، آشپزخانه و حیاط داخلی بود.
در زمان آبادانی این قلعه مدرسه و برای تأمین نیازهای ضروری دانش‌آموختگان، در کنار این بنا بازارچه‌ای متشکل از چند دکان برای عرضه کالا و حمامی مهیا و بنا شد.
تاریخ بنای مدرسه را که با حروف ابجد و با عبارت «منزل علم و دانش است و ادب» نگاشته‌اند معادل 1089 هجری قمری است.
مدرسه علمیه خیرآباد از همان تأسیس تا سال‌های بعد، دارای اهمیت بود و جمعی از علما در آن به تدریس اشتغال داشتند و گروهی از فضلا از آن برخاستند.
دانشمند نامی سیدعبدالله جزایری، در تألیف خود به نام اجازه کبیر که در سال‌های 1168 هجری قمری نوشته است، از دانشمندان و فضلایی که با آن‌ها ملاقات کرده از جمله آقا محمدرضا فرزند ملاهادی که فاضلی محقق و بلندپایه و مدرس بود، نام برده است. قلعه مدرسه خیرآباد مربوط به دوره صفوی و به شماره 3840 در سال 1380 در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.
این بنا به صورت چهار ایوان، حیاط مرکزی و حجره‌های اطراف آن است، همه پوشش‌ها به صورت طاق و قوس و چهار طرف بنا گنبد خانه‌دار که پوشش آن‌ها به صورت دورچین و یا چهاربخشی است.
در جاده اصلی بهبهان به گچساران و شیراز که منتهی به روستای خیرآباد می‌شود، تابلوی کوچکی وجود دارد که برای بسیاری از عابران و رانندگان، تشخیص وجود قلعه مدرسه‌ای در همین نزدیکی دشوار است.
وجود محوطه‌ها و بناهای مربوط به دوره ایلام در محوطه ارگان، وجود تنگه‌های تاریخی و طبیعی مانند تنگ‌تکاب که جنگ میان آریوبرزن و اسکندر مقدونی در آن صورت گرفت، وجود باغ‌های گل نرگس، برخورداری از دریاچه و ویلاهای اقامتی مارون، وجود چشمه آب درمانی گراب، مست، غذاها و کلوچه‌های بهبهانی و همچنین عبای صادراتی و مرغوب آن بخش کوچکی از توانمندی‌های این شهرستان برای جذب گردشگر است.
انتهای پیام/ ع
