اصفهان| چرا باران‌های سیل‌آسا سد زاینده‌رود را پر نکرد؟/ "آب" هست، "مدیریت" نیست
گروه استانها- مسئله آب زمانی در سطح کلان کشور به درستی مدیریت می‌شود که با نگاهی عادلانه، جامع و علمی به آن پرداخت در این صورت است که می‌توان با برنامه‌ریزی پیش بینی صحیح و به موقع از بحران و حتی تهدید بلایای طبیعی به نحوی مطلوب‌تر فرصت‌سازی کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، در کشور‌های در حال توسعه تامین و توزیع آب شرب دیدگاه کلان دولت‌ها را به سمتی فراتر از مسائل سیاسی و قومیتی می‌کشاند. این موضوع در کشورهایی مانند ایران که نقاط نیمه‌خشک دارد و تقسیم آب به‌طور غیریکنواخت توزیع می‌شود، چالشی اساسی برای برنامه ریزی در مقیاسی بزرگتر است.
استفاده از پتانسیل خلیج فارس، دریای عمان و حتی دریای خزر طبق قوانین عادلانه مبتنی بر توجیه اقتصادی و زیست محیطی یکی از روش‌های تامین و توزیع آب با البته با روش‌های فنی و مدرن است. اکنون با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی، استان‌های فلات مرکزی مانند یزد، کرمان و اصفهان بیش از سایر استان‌های کشور دچار کم آبی و بحران آب شده‌اند.
استان اصفهان با برداشت‌های بی‌رویه و غیر‌قانونی آب از زاینده‌رود، در تامین آب شرب و آب مورد نیاز کشاورزان با بحران روبرو است که به گفته برخی از نمایندگان اصفهان به دلیل امکان پذیر نبودن برگشت روال انتقال حقآبه اصفهان، قرار شد کمبود آب اصفهان از طریق احداث تونل بهشت آباد و سد سوم کوهرنگ جبران شود، به‌عبارتی بدهی دولت به مردم اصفهان از این طریق صاف شود؛ اما این طرح‌ها با کش و قوس‌های فراوان متاسفانه در میانه راه متوقف شد.
عملیات اجرایی تونل سوم کوهرنگ در سال 1377 و با هدف تامین آب به میزان حدود 255 میلیون متر مکعب در سال برای تامین بخشی از کمبود آب منطقه مرکزی ایران آغاز شد که قرارداد ساخت سد تونل سوم کوهرنگ نیز در سال 1389 بسته و قرار بود سال 93 به بهره برداری برسد اما عملیات اجرایی سد مخزنی این تونل در چند سال اخیر متوقف ماند.
علاوه بر این با اجرای طرح بهشت‌آباد، آب صنعت و کشاورزی اصفهان، یزد و کرمان تا 20 سال آینده تأمین و از هدر رفت آب شیرین به خلیج فارس جلوگیری می‌شد که این طرح نیز با مخالفت‌هایی روبرو و متوقف شد و اکنون شاهد ورود آب‌های ناشی از سیل غرب و جنوب غرب کشور به دریا هستیم.
مدیریت آب، مدیریت سازه‌ای است
مهدی بصیری، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان در این خصوص به خبرنگار تسنیم در اصفهان می‌گوید: بر اساس یک قاعده کلی انتقال آب زمانی مجاز است که به محل مبدا خسارتی وارد نشود و محل مقصد نیز براساس نیاز حیاتی و مهم درخواست انتقال داده باشد. در این صورت برای انتقال آب از خوزستان به اصفهان این حرف صادق است.
وی با اشاره به اینکه حرف‌های دیگری مبنی بر اینکه جانوران در آب ممکن است در اثر انتقال آسیب ببیند، تصریح می‌کند: در شرایط فعلی این حرف مصداقی ندارد زیرا در سال 1333 آب از کارون به زاینده رود، بدون هیچ مشکلی انتقال داده شد، منتها مصارفی که آب برای آنها آورده می‌شود باید عاقلانه و منطقی باشد.
این اکولوژیست معتقد است که جدای از اختلافات سیاسی و قومیتی بر سر آب، بیشترین ضعف در مدیریت سرزمین است که به صورت علمی به آن نگاه نمی‌شود. در واقع مدیریت آب بیشتر مدیریت سازه‌ای است، اما متاسفانه فاکتور‌های مدیریت، توسعه و بهره‌برداری نادیده گرفته شده که اگر این مسائل مطرح بود توسعه به اندازه ظرفیت صورت می‌گرفت.
بقای مدیران در تفرقه
حسینعلی حاجی دلیگانی، نمانیده مردم شاهین‌شهر، میمه و برخوار در مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در اصفهان با بیان اینکه یکی از مشکلات کنونی کشور علاوه بر اقتصاد، موضوع سیلاب‌های اخیر در کشور است، می‌گوید: ضعف مدیریت در بخش آب بسیار مشهود است که پیش‌بینی‌های لازم را نکرده‌اند و اکنون یک طرف با سیل و یک طرف با خشکسالی مواجه هستیم.
وی با اشاره به 5 برابر شدن میزان بارندگی در کوهرنگ نسبت به سال گذشته و با اظهار تاسف نسبت به خسارت‌های وارده ناشی از سیل به استان‌های لرستان و خوزستان، تصریح می‌کند: حجم 14میلیارد مترمکعبی سدهای خوزستان چند بار تخلیه و مجدداً پر شده است اما سد زاینده‌رود تنها 402 میلیون مترمکعب آبگیری شده است و این در صورتی است که همچنان میزان آب ذخیره پشت سد زاینده رود به میزان قابل قبولی نرسیده است.
حاجی دلیگانی در ادامه خاطرنشان می‌کند که میزان آبی که قرار بود از پروژه بهشت‌آباد وارد اصفهان شود سالیانه 260 میلیون مترمکعب بود، در حالیکه بالغ بر 3 هزار و 100 مترمکعب آب شیرین در هر ثانیه از کشور وارد دریای شور می‌شود به عبارتی آب شیرین یک‌ساله اصفهان در یک شبانه‌روز وارد دریای شور می‌شود.
ضعف مدیریتی، قضاوت‌های بی‌جا ایجاد می‌کند
وی با ابراز اینکه این امر مشکل مدیریتی وزارت نیرو است، می‌گوید: وزیران نیرو نمی‌خواهند یک مسئله را ریشه‌ای حل کنند و باید در قالب یک گفتمان قرار گیرد؛ مردم اصفهان، خوزستان، چهارمحال و بختیاری با یکدیگر هیچ مشکلی ندارند اما وقتی مدیریت مشکل داشته باشد این امر برای برخی افراد توهم ایجاد می‌کند تا قضاوت‌های بی‌جا کنند. هیچ خوزستانی راضی نیست استان اصفهان تشنه بماند و هیچ اصفهانی هم راضی نیست خانه‌های خوزستانی‌ها و لرستانی‌ها تخریب شود، وزارت نیرو در هر دوره باید پاسخگو باشد. متأسفانه برخی مدیران بقای خودشان را در این گونه اختلاف‌ها می‌بینند، به هر حال به مردم اصفهان و چهارمحال و بختیاری ظلم می‌شود.
نماینده مردم شاهین‌شهر، میمه و برخوار در مجلس با اظهار تاسف از اینکه برخی نمایندگان در گذشته و شاید هم اکنون بخشی‌نگری داشته و دارند، تصریح می‌کند: در طرح بهشت‌آباد که مطالعات آن در سال 81 کلید خورد و برخی از نمایندگان سایر استانها سبب متوقف شدن آن شدند که این اشکال نیز به خود مجلس برمی‌گردد، تا قبل از این داستان در فضای مجلس و دولت یک نوع اصفهان‌ستیزی وجود داشت، اما امیدواریم این موضوع باعث شود که با مسائلی همچون آب باید با دید ملی نگاه کنند نه استانی و بخشی.
اکبر ترکی، نماینده مردم فریدن، فریدون‌شهر، چادگان و بوئین میاندشت در مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در اصفهان در خصوص خالی بودن سد زاینده رود با وجود آب مازاد سیل‌ها می‌گوید: در حال حاضر امکان انتقال این آب‌ها به دلیل اینکه راهی وجود ندارد، نیست و حتی اجازه پیاده سازی پروژهای مرتبط با این مسئله داده نشده است.
وی با بیان اینکه مسئولان درایت لازم را نداشتند و درگیر مسائل حاشیه‌ای شدند، بیان می‌کند: زمانی که مدیر ارشدی مانند وزیر نیرو تا چند سال قبل معتقد بود ایران در خشکسالی خواهد ماند و باید با صرفه جویی و تغییر معیشت کشاورزان آب را مدیریت کرد و اکنون نظر خود را تغییر داده و گفته است که از این به بعد ایران در دوره ترسالی خواهد بود، چگونه می‌توان فهمید بر چه مبنایی صحبت می‌کند.
انتهای پیام/ ز