دولت چک سفید امضا گرفته است؛ وزارت اقتصاد بهره برداری نمی‌کند
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی می‌گوید: رهبری به شورای عالی اقتصادی سران قوا اختیارات ویژه ای داده است اما در زمینه دریافت مصوبات مالیاتی از سوی وزارت اقتصاد کم‌کاری شده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران پویا، مالیات و بانک دو مقوله اقتصادی هستند که در ایران نیازمند اصلاح ریشه ای هستند. سیستم مالیاتی ایران در سه زمینه مالیات بر واردات، مالیات بر ارزش‌افزوده و مالیات بر شرکت‌ها از بخش تولید مالیات می‌گیرد، اما زورش به دلالان زمین، مسکن، سهام، دارندگان خانه‌های خالی، گردانندگان نقدینگی سرگردان و... نمی‌رسد. سهم مالیات از تولید ناخالص داخلی در ایران 16 درصد است در حالی که این میزان در کشورهای پیشرفته 57 درصد است. گفته می شود حدودا 30 درصد فرار مالیاتی وجود دارد که برآورد میشود رقمی در حدود150هزار میلیارد تومان باشد.
بانکهای ایران در عرصه بین الملل نسبت به جهان به‌روز نیستند و استانداردهای لازم را برای روابط بین بانکی ندارند. و نیز در داخل گریبانگیر معضلات مهمی همچون: بنگاه داری، ضعف نظارت بانک مرکزی، دارایی های منجمد و سمی، زیان دهی و شکاف بین دارایی و بدهی، سودهای ثابت و نامشروع، اضافه برداشت غیر اصولی از بانک مرکزی، خلق پول و به تبع آن افزایش انبوه نقدینگی، قراردادهای صوری، فرار از شراکت در سود و زیان، طمع دریافت جریمه دیرکرد و سود مرکب، نبودن در خدمت تولید و... هست. در همین باره گفت و گویی داشته ایم با محمدجواد محقق نیا کارشناس پولی وبانکی و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی.
*ماجرای گریه یک کارآفرین از فشار سیستم بانکی
تسنیم: خیلی از تولید کنندگان به علت عدم توانایی بازپرداخت وام ورشکسته شدند و دارایی آنان نصیب بانکها شد. چرا بانکها ضد تولید شدند؟
الان تولید برای تولید کننده یا عشق است یا دیوانگی. سیستم اقتصاد و بانکداری ما ضد تولید شده‌اند چراکه زمینه رشد بازار سفته بازی و واردات و دلالی رونق مهیا کرده است. یک وارده کننده گندم به من می‌گفت در هر محموله وارداتی در هر ماه 15 درصد سود کسب می‌کند که در یک سال سود هنگفتی می شود. از سوی دیگر یک کارآفرین و مخترع که می توانست به وسیله چوب های بلااستفاده جنگل های شمال الکل تولید کند؛ با گریه اذعان می کرد به خاطر فشار سیستم بانکی در شرف ورشکستگی است.
در کشورما بانک 180 درجه با دولت ساز ناکوک می‌زند و در راستای سیاست‌های دولت عمل نمی‌کند. دولت باید تسهیلات ارزان و یارانه‌ای را به تولیدکنندگان و صادرکنندگان خوش سابقه بدهد. خط مقدم جنگ اقتصادی ما صادرکننده‌ها هستند و باید برایشان مشوق گذاشت و از آن طرف برای صادرکنندگان ارزنیاور و بدون تعهد به پیمان‌سپاری باید تنبیه مالیاتی مدنظر قرار گرفته شود.
تسنیم: چرا در ایران از پزشکان گرفته تا سایر صنوف فرار مالیات سنگینی دارند؟
امروز رهبری اختیارات زیادی به شورای عالی اقتصادی سران 3 قوه داده است که به نوعی چک سفید امضا برای دولت محسوب میشود. الان برخی ارکان دولت مثل بانک مرکزی یکسری مصوبات را در این شورا به تصویب رسانده و بهره برداری کرده است اما می‌بینیم وزارت اقتصاد درباره فرار مالیاتی و دریافت مصوبه های راهگشا در این زمینه منفعل عمل کرده است. سازو کار این شورا به گونه‌ای است که دیگر نیازی به مجلس و بروکراسی برای تصویب یک لایحه نیست، بلکه اگر هر مصوبه مالیاتی در این جلسه برده شود به راحتی بعد ازتصویب اجرایی می شود. چرا در کشورمان آمار فرار مالیاتی 150هزار میلیارد تومانی وجود دارد؟
* دراروپا تا 55 درصد درآمدها مالیات اخذ میشود
تسنیم: کشورهای خارجی برای جلوگیری از فرار مالیاتی چه اقداماتی انجام می دهند؟
دراروپا تا 55 درصد درآمدها مالیات اخذ میشود.در آمریکا مردم بسیار از اداره مالیات وحشت دارند چرا که قدرتی فراتر از پلیس دارد. فردی که فرار مالیاتی اش اثبات شود، اداره مالیات می‌تواند حتی به شکل شبانه اموال او را مصادره کند چرا که فرار مالیاتی یک خیانت بزرگ به همه اقشار جامعه تلقی می شود. در اروپا هر شهروند یک حساب بانکی بیشتر نمی‌تواند داشته باشد اما در ایران بی‌نهایت حساب بانکی برای یک فرد گشایش میشود که تشخیص مالیات را دشوار می کند.
*فردی که با سکه و ارز میلیونر می شود باید مالیات اش را هم بدهد
تسنیم: فشار مالیاتی امکان بروز خطر خروج سرمایه از کشور و ترس تولیدکنندگان را ندارد؟
با افزایش اخذ مالیات خطر خروج سرمایه از کشور توسط تجار و فعالان اقتصادی وجود ندارد چرا که به اذعان اکثریت آنها ایران زیرساخت سودآوری خوبی برای سرمایه‌داران دارد. در کشورهای آمریکایی - اروپایی خیلی از درآمدهای آنها صرف مالیات میشود. اختیاراتی که رهبری به این دولت داده‌اند به هیچ دولتی تاکنون نداده شده است، چرا که هر مصوبه‌ای که در جلسه سران سه قوه به تصویب برسد بلافاصله اجرایی میشود. رهبری شرایط جنگ اقتصادی را به درستی درک کرده‌اند. همانگونه که گفتم بخشی از دولت از این مزیت بهره‌برداری می‌کند اما وزارت اقتصاد و سازمان مالیاتی در این زمینه تعلل کردند. کسی که در اقتصاد با دلالی ارز و سکه، رانت بزرگی به جیب می‌زند باید با مالیات جلوی این افراد گرفته شود.
تسنیم: چرا بانکها به تولید کنندگان بدبین و سخت گیر هستند؟
متأسفانه مدیران بانکی اخلاق خاصی دارند که اگر کسی درخواست وام کند به او بدبینانه‌ترین حالت ممکن را مدنظر می‌گیرند و براین اساس از او اخذ ضامن و وثیقه‌های سنگین می‌کنند. چاره این قضیه طراحی مدل بومی بانکداری و تعویض ساختار بانکی است در همین باره یک مثال برای شما بزنم، آلمانها 100 سال از انقلاب صنعتی و پیشرفت انگلستان عقب افتادند اما وقتی توانستند مدل بومی بانکی خود را به نام (universal bank) طراحی کنند نه تنها عقب‌ماندگی‌شان را جبران کردند بلکه از سایر رقبا نیز پیشی گرفتند. مدیران دلسوز بانکی در کشور کم داریم البته متاسفانه یک جوی در فضای اقتصادی ما وجود دارد که اگر هر مدیری کمتر ریسک و کار کند دردسر و بازخواست کمتری شامل حال او میشود.
*نسخه اقتصادی معصومین(ع): با حداقل امکانات، حداکثر بازدهی
تسنیم: سیره معصومین در رفاه اقتصادی و رشد تولید چگونه بوده است؟
کشور صربستان 20 روز تحریم شد و نتوانست دوام بیاورد و تسلیم شد اما ما بعد از انقلاب کلا تحریم بودیم و با این وجود گامهای بزرگی را در حوزه فقرزدایی برداشتیم اما با این وجود روحیه جهادی و انقلابی می‌تواند راه حل مشکلات باشد. به شکلی که ائمه اطهار(ع) به ما آموختند باید با حداقل امکانات حداکثر بازدهی را محقق کرد همانگونه که امیرالمومنین(ع) با دست خالی نخلستان می‌کاشت و به فقرا اهداء می‌کرد. ایشان در یک فقره 40 هزار دینار طلا به فقرا انفاق کرد که حاصل درآمدزایی خود با دستان خالی بود. این روشی است که اسلام به ما آموخته تا عقب‌ماندگی چندصدساله خود را در زمینه توسعه جبران کنیم.
تسنیم: برای رها سازی از فشار تحریم در مبادلات ارزی چه راهکارهایی را پیشنهاد میکنید؟
ضمن اینکه نباید سازوکاری مثل اینستکس بی‌بهره بمانیم اما راه حل دیگر آن است که چه اشکالی دارد که مبادلات تجاری‌مان را از دلار و یورو خارج کنیم. به وسیله پیمان‌سپاری.عراق در 18 سال گذشته دینارش 1.5 درصد کاهش ارزش داشته پس ارز باثباتی است. می‌توانیم در ازای صادرات دینار بگیریم و از سوی دیگر به زوار ایرانی خودمان بفروشیم و به نوعی مبادله کنیم.
الان ترکیه با تعدادی از کشورها مبادلات دلاری خود را کنار گذاشته است مگر مبادلات مالی ایران با اروپا چقدر است ما نباید تمرکزمان را و دغدغه‌مان را به اروپا وصل کنیم.ما باید تمرکزمان به سمت کشورهای همسایه و منطقه باشد چرا که در همجواری ما حدود 600 میلیون جمعیت زندگی می‌کنند و به محصولات ما نیازمند هستند. ارزهای مجازی یکی از جدیدترین و بهترین ابزار برای تبادلات مالی ما می‌تواند باشد که باید بر روی بلاکچین و رمز ارز ملی سرمایه گذاری صورت بگیرد.
گفت و گو از محمدعلی قشقایی
انتهای پیام/