قالیباف در مشهد: نگاه تقلیل‌گرایانه به FATF خیانت به آرمان‌ها و منافع ملی است
گروه استانها ــ عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اگر با رویکرد تقلیلگرانه به موضوع FATF نگاه کنیم و بازیچه سیاسی مسائل داخلی و دوقطبی سیاسی برای منافع حزبی شویم به منافع و آرمان‌های ملی و مردم خیانت کردیم.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، محمد باقر قالیباف عصر امروز در نشست علمی تخصصی FATF و مسائل و چالش‌های ژئوپولیتیک ایران که در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار داشت: بحث FATF سه دهه و حتی بیشتر است که در دنیا به آن پرداخته شده و وقتی در این 30 سال آن را تحلیل می‌کنیم می‌بینیم روزبه‌روز با قوت و قدرت بیشتری در نظام جهانی تأثیر می‌گذارد.
وی با بیان اینکه FATF یک پدیده فردی و جهانی است، افزود: در اولویت اول باید با کلی‌نگری به fatf نگاه کنیم بدین معنی که مجموعه‌ای از اجزاست که مسیر خودش را طی می‌کند و در واقع روح حاکم بر آن متشکل از ساختار و بازیگران متفاوتی است که در یک روح با نام FATF متبلور شده است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه FATF به‌وضوح دارای بعد حقوقی اقتصادی سیاسی امنیتی است، گفت: دولت‌ها، بخش خصوصی، افراد سازمان‌های مردم‌نهاد، سازمان‌های عمومی غیردولتی، تمامی بنگاه‌های املاک، تمامی صرافی‌ها و... بازیگران عرصه FATF هستند لذا اگر با رویکرد تقلیلگرانه به موضوع نگاه کنیم و بازیچه سیاسی مسائل داخلی و دوقطبی سیاسی برای منافع حزبی شویم به منافع و آرمان‌های ملی و مردم خیانت کردیم.
وی خاطرنشان کرد: رهبری و کمک آمریکا و انگلیس مهم‌ترین عنصری است که همواره همراه FATF بوده است اما به‌طور کلی سه نقطه عطف تاریخی دارد؛ نخست شکل گرفتن آن که در سال 1989 و همزمان با جنگ سرد است و هدف مقابله با پولشویی در راستای مبارزه با مواد مخدر را دنبال می‌کرد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اضافه کرد: نقطه عطف دوم آن یازده سپتامبر 2001 بود؛ زمانی که قطعنامه 1373 شورای امنیت به‌تصویب می‌رسد و به همه کشورها تأکید می‌کند که باید وارد cft شوند و در عرض یک سال قریب به 180 کشور به کنوانسیون cft می‌پیوندند که از این نقطه، fatf شکل امنیتی پیدا می‌کند و مسائلی مثل مبارزه با مواد مخدر در حاشیه قرار می‌گیرد و موضوعات مربوط به مقابله با تأمین مالی تروریسم و اشاعه سلاح هسته‌ای جایگزین می‌شوند.
قالیباف با اشاره به اینکه نقطه عطف بعدی بحران اقتصادی در سال 2008 است، تصریح کرد: در این زمان بانک‌ها موضع اجرایی fatf را به‌عهده می‌گیرند به‌طوری که باید گردش نقدینگی خود را بالا ببرند و رکود سرمایه در بخش دارایی ثابت را به حداقل خود برسانند. البته دولت‌ها مکلف بودند که این امر را دنبال کنند اما چون نظام سرمایه‌داری همواره شعار عدم دخالت دولت در اقتصاد را مطرح کرده است لذا تصمیم می‌گیرند که سیستم بانکی به‌جای دولت، مسئول پیاده‌سازی سیاست‌های fatf شود.
وی افزود: براساس این رویکرد، حتی شخصیت‌های سیاسی کشورها نیز باید به‌طور ویژه بررسی شوند و بانک‌ها باید تمام مشتری‌های خود را بشناسند و اگر به موردی مشکوک شدند با آن قطع ارتباط کنند.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه امروز 38 کشور، اتحادیه و سازمان عضو fatf هستند، گفت: دسته دیگر اعضای 9 گروه کاری هستند که از آنها به‌عنوان همکار یاد می‌شود و مابقی غیرهمکار نامیده می‌شوند اما برای fatf فرقی نمی‌کند که عضو کدام دسته باشید بر همه نظارت دارد و کنترل می‌کند.
قالیباف ادامه داد: در واقع fatf یک نظم کاملاً امنیتی، سیاسی و اقتصادی را از روش دنبال کردن گردش نقدینگی و پول ایجاد کرده و در پی می‌گیرد و به‌عبارتی یک مدل حکمرانی بعد از جنگ سرد به‌رهبری آمریکا است چرا که دیگر ابزار سازمان ملل برای پیگیری اهداف آمریکا کفایت نمی‌کند.
وی با تأکید بر اینکه fatf معاهده بین‌المللی نیست، گفت: در واقع fatf بستری است که رقبای طراحان نظم نوین جهانی را تضعیف می‌کند به‌طوری که امروز با اتریش، ایتالیا و پاکستان برخورد کرده است چون خلاف اهداف آمریکا عمل کردند پس fatf تصمیم یک کشور یعنی آمریکا را اجرایی می‌کند.
دانشیار جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک دانشگاه تهران با بیان اینکه fatf مجری تحریم‌های یکجانبه آمریکا است، ابراز کرد: چون قدرت اقتصادی دارد هر شرکتی را که با ایران همکاری کند جریمه می‌کند درواقع ظاهر آن داوطلبانه است اما هرکس عضو آن نشود از نظام مالی محروم می‌شود.
قالیباف راجع به سطوح فعالیتی fatf تصریح کرد: در سطح اندیشه‌ای با عنوان مبارزه با تروریسم، جلوگیری از اشاعه سلاح هسته‌ای، مبارزه با فساد در حوزه مالی و غیره سعی دارد برای کار خود در برابر افکار عمومی، مشروع‌سازی کند.
وی ادامه داد: در سطح حاکمیتی فشار به دولت‌ها و بانک‌ها را پیش می‌گیرد و سطح بازیگران حاضر در آن نیز همان‌طور که گفته شد بسیار گسترده است و از دولت‌ها و مؤسسات تا صرافی‌ها و خیریه‌ها و هرجایی را که انباشت سرمایه‌ای وجود داشته باشد شامل می‌شود. در سطح کاربردی آنها می‌گویند که استانداردهای فنی را برای مقاوم‌سازی اقتصاد دنبال کرده و چون با فساد مبارزه می‌کنند سبب توسعه اقتصادی کشورها می‌شوند؛ در بعد امنیتی نیز معتقدند با روش مبارزه با تروریسمی که مدنظر دارند به‌دنبال برقراری امنیت هستند.
دانشیار جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: اما fatf که یک معاهده بین‌المللی نیست پس ضمانت اجرای آن چیست؟ درواقع روش این است که همه باید به fatf گزارش دوره‌ای دهند و اگر به مورد مشکوکی خوردند باید گزارش موردی ارائه دهند اما اگر یک مورد را گزارش ندهند بلافاصله به‌عنوان جایی که معامله با آن ریسک بالا دارد از گردونه خارج می‌شوند. در این زمینه حتی بخش‌های خصوصی و حقوقدانان غربی و به‌ویژه کانادایی نیز به‌خاطر فرصت‌های اقتصادی و رانت‌هایی که fatf برای گروه‌های خاصی ایجاد کرده و محدودیت‌های حقوقی که به‌وجود آورده است، معترض هستند.
وی تصریح کرد: بنابراین ما باید ابتدا بپذیریم که در نظم جهانی تغییراتی اتفاق افتاده است و دیگر با روش قرن بیستم نمی‌شود کار را دنبال کرد چرا که اهداف، ابزار، روش‌ها و بازیگران و به‌طور کلی محیط استراتژیک تغییر کرده است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه "باید بدانیم امروز عصر قدرت هوشمند است"، گفت: امروز قدرت هوشمند است که تصمیم می‌گیرد و برای مثال اگر تشخیص داد که باید از طریق هوش مصنوعی و هکرها سیستم برق ونزوئلا را خاموش کند این کار را انجام می‌دهد یا اگر تشخیص داد که با تحریم به هدفش می‌رسد این روش را در پی می‌گیرد و در مجموع به‌دنبال این هستند که بگویند "مسیر رسیدن به توسعه پایدار راهی است که ما می‌گوییم".
قالیباف ادامه داد: حال آیا ما می‌توانیم با یک بله یا خیر مشکل را حل کنیم؟ موضوع فراتر از این است و باید دقیق‌تر به آن نگاه کنیم، در حال حاضر چه افراد موافق و چه مخالف، هیچ‌کدام نقشه راه ندارند و نمی‌دانند پس از آن چه می‌خواهند بکنند.
وی اظهار کرد: آنها که موافق هستند می‌گویند "با این کار بهانه را از دست آمریکا می‌گیریم"، اما وقتی از آنها می‌پرسیم که "به‌نظرتان اگر پذیرفتیم وضعیت اقتصادی بهتر می‌شود؟" پاسخشان منفی است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: مخالفان پیوستن به fatf می‌گویند اگر این اتفاق بیفتد روزنه‌هایی را که به‌وسیله آنها در شرایط فعلی، کار اقتصادی انجام می‌دهیم نیز باید ببندیم چون اگر وارد شویم، تحریم‌ها نه‌تنها برداشته نمی‌شود بلکه مسیر دور زدن تحریم‌ها را هم باید به دشمن نشان دهیم اما با وجود این، اینان نیز نقشه راهی برای آینده ندارند و نمی‌دانند که پس از اینکه نپذیرفتیم باید چه کنیم؟ پس باید راهی «بسازیم».
قالیباف با تصریح به اینکه "امروز نیازمند یک عنصر کلیدی به‌نام زمان هستیم"، گفت: ما در 30 سال گذشته نسبت به این موضوع مهم در دستگاه‌های اجرایی و دانشگاهی غفلت کردیم و امروز نیازمند فرصت و زمان هستیم تا بتوانیم نقشه راه را طراحی کنیم.
وی افزود: باید بنیه اقتصادی خود را با تکیه بر داخل تقویت کنیم؛ مقام معظم رهبری حدود یک دهه است که حتی در نامگذاری سالها نیز بر مسائل اقتصادی تأکید دارند اما ما بی‌توجهی کردیم. کشوری که درآمد آن ظرف مدت سه سال، 5 برابر افزایش پیدا می‌کند اما هیچ اتفاقی در اقتصادش رخ نمی‌دهد مشخص است که از نظر ساختاری و سیستمی مشکل دارد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه این دولت رکورد رشد 34درصدی نقدینگی در سال را زده است، خاطرنشان کرد: وقتی مسائل مربوط به تولید، نقدینگی، سود بانکی 25درصدی و غیره حل نشود عضو fatfشدن یا نشدن مشکلی را حل نمی‌کند و فقط جریان برجام تکرار می‌شود.
قالیباف درباره پیگیری مجمع تشخیص مصلحت نظام در این باره گفت: مصلحت به‌معنای یک حق اولویت‌‌دار است؛ معظم رهبری فرمودند اعضای مجمع تشخیص مصلحت با امعان نظر درباره fatf تصمیم بگیرند و مگر می‌شود جمهوری اسلامی مبتنی بر فرهنگ اسلامی تصمیمی بگیرد که مردم را قربانی راه خودش کند.
قالیباف ادامه داد: تصمیم‌گیری رد یا قبول بدون نقشه راه و فراهم نمودن الزامات ره به جایی نمی‌رود؛ به من ایراد می‌گیرند که "چرا محکم نمی‌گویی پذیرش یا عدم پذیرش؟"، حتماً منفعت سیاسی شخصی‌ام در این است که یکی از این دو گزینه را انتخاب کنم اما منفعت بالاتر مصالح ملی است.
وی گفت: تنها راه موفقیت و عبور ما از این گردنه مواجهه فعالانه با fatf است ابتدا باید اشراف و شناخت تخصصی و فنی کاملی از مناسبات اجرای این سازوکارها ایجاد شود و همه راه‌های نفوذ و ضربه به امنیت کشور بسته شود و برای آن تدبیر شود همزمان باید از ظرفیتهای دیپلماتیک و رایزنی‌های بین‌المللی به‌منظور تأثیر در ساختار fatf و دیگر مجموعه‌های تأثیرگذار مشابه استفاده کنیم.
قالیباف با بیان اینکه "باید موضع‌گیری در فرآیند پذیرش توصیه‌های fatf را به‌نسبت تحریم‌های ظالمانه و موضع‌گیری‌های خصمانه آمریکا و متحدانش و همچنین مواضع دوگانه و بی‌حاصل اروپاییان تنظیم کنیم" اظهار داشت: از همه مهم‌تر باید از دیپلماسی اقتصادی نهایت استفاده را ببریم و در عرصه یارگیری اقتصادی تلاش کنیم به‌ویژه در منطقه نقش تأثیرگذارتری ایفا کنیم و ضمناً الزامات داخلی تقویت اقتصاد ملی را مجاهدانه بدون ملاحظات سیاسی و گروهی اجرا کنیم.
قالیباف افزود: واقعیت این است که عنصر کلیدی برای «ساختن راه»، برای مواجهه فعالانه با FATF، «زمان» است. ما نیازمند زمان هستیم تا اولاً شناخت دقیقی برای پاسخ دادن و نقشه راه فردای پاسخ داشته باشیم. ثانیاً نیازمند زمان هستیم تا بنیه اقتصادی کافی برای تصمیم بله یا نه خودمان را بر مبنای اقتصاد مردمی و ظرفیتهای داخلی بسازیم؛ به سازوکار بانکی و نقدینگی‌مان سروسامان بدهیم و... .
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: ثالثاً نیازمند زمان هستیم تا ذی‌نفعان واقعی این تصمیم، یعنی مردم، در قالب تشکل‌های صنفی و نهادهای دولتی و خصوصی، تجار، وکلا، صنعتگران و... در گفتگویی ملی برای این تصمیم شرکت کنند. خب، این یعنی چه؟ آیا معنی‌اش رأی ممتنع است؟ خیر. معنی«تعلیق تصمیم‌گیری» برای تحقق این شرط‌های لازم تصمیم‌گیری درست است، این خود یک تصمیم است.
وی تصریح کرد: متأسفم برای آنهایی که آینده این انقلاب و جوانان کشور را به بازیچه سیاست می‌گیرند و نمی‌خواهند ما از چالش‌ها عبور کنیم چرا که fatf نه آن‌قدر قدرتمند و مشروع است که نتوان در برابر آن مبارزه کرد و نه آن‌قدر ضعیف است که بخواهیم نسبت به آن بی‌توجه باشیم امیدوارم دستگاه‌های اجرایی و محیط دانشگاهی ما به این موضوع مهم بیش از پیش بپردازند.
وی ادامه داد: مردم به مسئولان چشم امید بسته‌اند؛ هیچ فوت وقتی قابل اغماض نیست اصلاح نظام پولی و بانکی و بودجه‌ریزی کشور اصلاحات اساسی نیاز دارد؛ حمایت از تولید به اصلاحات اساسی نیاز دارد، تا زمانی که این اصلاحات اساسی صورت نگیرد هزار امضا پای هزار معاهده هم مشکل ما را حل نمی‌کند.
قالیباف تأکید کرد: پس تعلیق تصمیم‌گیری به‌معنی دست روی دست گذاشتن و رأی ممتنع دادن و به قضا و قدر متوسل شدن نیست؛ بلکه به‌معنای چنین مواجهه فعالانه‌ای هم در عرصه داخلی و هم در عرصه بین‌المللی است که با همدلی و عزم همه مسئولان قوای سه‌گانه امکان‌پذیر است.
انتهای پیام/ش*
