نگاهی به فیلم "چهارانگشت"| اوج ابتذال در فرم و محتوا

خبرگزاری تسنیم- نفیسه ترابنده

«چهارانگشت»فیلمی به کارگردانی و نویسندگی حامد محمدی و تهیه‌کنندگی حمید پنداشته از جمله فیلم های اکران نوروز 98 می‌باشد. فیلمی که برخی از دیالوگ‌های آن در سینماهای حوزه هنری با صدای بوق جایگزین شده اند.

حامد محمدی بعد از ساخت فیلم «اکسیدان» و فروش نسبتأ موفق آن باز هم فیلمی در همان حال و هوا و با همان بازیگران ساخته است، فیلمی که در شکستن مرزهای اخلاقی و توهین به دین اسلام چه بسا گوی سبقت را از تجربه پیشین این فیلمساز ربوده است!

«چهارانگشت» داستان مردی مذهبی و متصل به بدنه حاکمیت به نام احد فاتحه ای (امیرجعفری) است که به کمک مدیر برنامه خود نادر ایستاده (جواد عزتی) به نام سفر به مکه راهی کامبوج می‌شود تا زن صیغه‌ای خود را ملاقات کند، اما متوجه می شود همسر موقتش بدون اطلاع او به تایلند رفته است، او به همراه ایستاده به تایلند می‌رود تا همسرش را پیدا کند و سرانجام می فهمد او با مردی آمریکایی ازدواج کرده و اکنون نیز باردار است.

کل داستان فیلم همین چند خط مسخره و بی اساس است. فیلمساز تحت تأثیر جریان حاکم بر سینما شخصیت اصلی خود را مردی مذهبی و حکومتی قرار داده است و تا دلش خواسته در موقعیت‌های مختلف به بهانه ریاکاری و ساده لوحی او را مسخره کرده است. احد فاتحه‌ای در فیلم نماینده یک حاج آقای مومن و متصل به دستگاه حاکمیت است که سودای نمایندگی مجلس را در سر دارد ولی مخاطب چیزی به جز هوس بازی، حماقت و دروغ بافی از او نمی بیند. فیلمساز در سکانس پایانی خود و نمایش پیمان قاسم خانی در کنار نادر ایستاده اصرار دارد بگوید تمام مردان مذهبی جامعه ما همین گونه اند.

مشخص نیست چرا احد با وجود آنکه همسرش (مونا فرجاد) را دوست دارد، زن دیگری گرفته است؟ اصلاً چرا این همه زحمت و مشقت را تحمل کرده و در کاموج زن صیغه ای خارجی گرفته است؟ چندین سکانس فیلم تلاش مضحک احد و نادر ایستاده برای بازسازی فضای مکه و مراسم حج است تا زن احد متوجه نشود آنها به تایلند رفته اند، سکانس‌هایی که نوعی توهین به این مراسم بزرگ مسلمانان محسوب می شوند.

حامد محمدی بعد از اکسیدان که شوخى هایش با مسیحیت سرو صداى زیادى به پا کرده بود، این بار به سراغ شوخى با بودایى‌ها رفته است. گرچه سکانس های حضور احد و ایستاده در معبد تایلند برپایه شوخی‌های گفتاری و رفتاری می چرخد ولی در پس این شوخی‌ها فیلمساز زیرکانه با نمایش عظمت و زیبایی معبد بودا، رفتار انسان دوستانه و دلسوزانه کارکنان آن حتی در برخورد با غریبه‌هایی چون احد و ایستاده، نمایش تحسین برانگیز از شیوه عبادت بودایان و توجه و اخلاص آنها در انجام عبادات ضمن تبلیغ دین بودایی در مقایسه با دین اسلام، به شعائر اسلامی نیز توهین کرده است.

حضور شخصیت زن راهبه نیز در راستای اجرای شوخی های جنسی کلامی و نگاهی در فیلم و استفاده از فرمول حضور زن زیباروی خارجی برای فروش بیشتر است و کارکرد دیگری ندارد، به خصوص آنکه مشخص نمی شود آیا ایستاده به این زن می رسد یا خیر؟ انتخاب کشور تایلند هم تنها برای تأکید بر فضای جنسی فیلم می باشد.

«چهارانگشت» در میان دیالوگ های مضحک و بی سرو ته احد فاتحه ای به اسم روایت و احکام شرع، تیکه‌هایی سیاسی نیز دارد، از جمله تمسخر راستگویی اخبار 20:30، علت وقوع انقلاب اسلامی، شعار مرگ بر آمریکا و ... .

نام فیلم نیز برگرفته از روایتی است که چندین بار در فیلم از زبان احد بیان می شود: «فاصله بین بهشت و جهنم چهارانگشت است.»روایتی که هیچ سنخیتی با داستان هجوآمیز فیلم ندارد و احد فاتحه ای زمانهایی این روایت را برای ایستاده بیان می کند که در پس آن می‌خواهد  ضمن توجیه اعمال ناپسند و ابلهانه خود، به تطهیر و مقدس‌نمایی سایر ایدئولوژی‌ها و تحقیر سنت فرهنگی و دینی ایرانیان بپردازد.

در پایان باید گفت اینکه در تعطیلات عید به همراه خانواده به سینما بروی و شاهد فیلم هایی چون رحمان 1400 و چهارانگشت باشی که به اسم فیلم کمدی هر نوع ابتذال جنسی و توهین به ارزش های اخلاقی و دینی را در دل خود جای دهند، بسیار رنج آور و تأسف بار است. واقعاً مشخص نیست این فیلم ها با این فیلمنامه های وقیحانه و هجوآمیز و با وجود سابقه مشکل دار فیلمسازان خود چگونه مجوز ساخت و اکران گرفته و در بهترین زمان سال اکران شده اند؟

انتهای پیام/