۱۸ دشت خراسان جنوبی همچنان در وضعیت ممنوعه است؛ زمین تاب ایستادن ندارند
گرچه بارندگی‌های فروردین ماه بر تن دشت‌های خشک استان از جمله سرایان باریده است اما آنقدر کسری مخازن وجود دارد که این بارندگی‌ها نتوانسته تن تشنه دشت را سیراب کند و همچنان وضعیت ۱۸ دشت ممنوعه است و ۸ دشت وضعیت بحرانی دارد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، دشت سرایان جزو 4 دشت فوق بحرانی کشور و هشت دشت بحرانی استان است که از سال 92 دچار فرونشست شده است.
وضعیت دشت سرایان همچنان بحرانی است و شاخصه‌هایی مانند فرونشست، افت آبهای زیر زمینی و کاهش کیفیت آب دلیل بر بحرانی بودن است هرچند مسئولان معتقدند در مقاطعی به دلیل سوء مدیریت شاهد برداشت‌های بی رویه ازمنابع آبی در کشور بودیم و در سال‌های قبل با توجه منابعی که در دشت سرایان وجود داشته است تصمیم گرفته شد تا آب شرب فردوس از این دشت تأمین شود.
اما همچنان زمین اینجا دیگر تاب ایستادن ندارد و هر روز در حال تحلیل رفتن است. سال‌هاست که بر اثر نرسیدن خون به رگ‌های دشت‌های خراسان جنوبی به ویژه دشت سرایان و فردوس اسکلت و بنیه بدنی زمین در حال تحلیل و از بین رفتن است و مردم صدای فریاد زمین را از درون زخم های عمیقی که بر پیکر آن نقش می‌بندد می‌شنوند.
اینجا زمین بیمار است؛ بیماری در حال احتضاری که علایم مرگ خود را با همین زخم‌ها و شکافهای خطرناک نشان می دهد. در واقع مشکل از جایی شروع شد که چاه‌های عمیق جایگزین قنات‍ها به عنوان یک میراث پنج هزار ساله و کاملاً علمی شد و برداشت‌ها به جای قسمت های سطحی زمین از عمق 150 و حتی 200 متری سفره های زیرزمینی صورت گرفت.
حالا این زخم‌های عمیق به گفته افراد محلی در محدوده انتهایی حوزه جغرافیایی سرایان واقع در بخش آیسک و مرز شهرستان فردوس در مجاورت جاده ارتباطی به طور وسیع گسترش یافته و نقل هر محفلی شده است در بارندگی‌ها روان آبها به داخل این شکاف‌ها می‌رود و نشان می‌دهد عمق شکاف ها بسیار بیشتر از حد تصور است.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای استان در بازدید از شرستان سرایان با بیان این‌که در سال‌های قبل با توجه منابعی که در دشت سرایان وجود داشته است تصمیم گیری شد آب شرب فردوس از این دشت تأمین شود.
امامی ادامه داد: به دلیل این‌که شهر فردوس دو شبکه ای نیست و کیفیت آب شرب پایین است ناگزیریم بخشی از منابع آب را از این دشت تأمین کنیم اما واقعیت این است تلاش می‌کنیم این برداشت آب به حداقل برسد.
وی برداشت بی رویه آب در دشت سرایان را علت اصلی پدیده فرونشست اعلام و بیان کرد: در کنار تشدید خشکسالی و کاهش بارندگی‌ها، همچنان شاهد اضافه برداشت 130 میلیون مترمکعبی آب از سفره‌های زیرزمینی هستیم.
کارشناس حفاظت آب منطقه‌ای سرایان نیز به خبرنگار تسنیم گفت: باران‌های اخیر در فروردین ماه تاثیر زیادی بر دشت آیسک نداشته است زیرا کسری مخازن در این دشت آنقدر زیاد است.
مولوی با بیان این‌که بارندگی‌های 120 میلیمتری فروردین ماه اندکی از عطش دشت بحرانی آیسک را کاسته است اما راهکارهایی که برای بهتر شدن دشت در نظر گرفته می‌شود همان نصب کنتورهای هوشمند در چاهای کشاورزی است که تا کنون کشاورزان منطقه هم با ما همکاری داشته‌اند.
وی گفت: بحرانی شدن دشت بر کاهش کیفیت آب شرب هم تاثیرگذار است و باید با مدیریت سیلاب آن را هدایت کنیم تا از دشت خارج نشود واز طریق تزریق آب به سفره‌های زیر زمینی از شکافهای زمین جلوگیری شود که تاکنون توانسته‌ایم تنها کنتورهای هوشمند نصب کنیم اما باید جلوی اضافه برداشت‌ها گرفته شود.
وی ادامه داد: منابع طبیعی هم تا کنون با احداث چند پروژه آبخیزداری دست به کار شده اما این دشت نیاز به اقدامات بیشتر وگسترده تری دارد.
دشت آیسک از نظر تقسیم بندی جزو سرایان واز نظر جغرافیایی یک قسمت از دشت سرایان است و در برخی نقاط دشت که در محدوده جنگل است رزهای شکاف به عمق 30 متر ایجاد شده است.
انتهای پیام/ش