عبور از خط قرمزها، فرمول مطمئن سینمای کمدی
سینمای کمدی در جهان برای ارزش‌های جامعه احترام قائل است و شوخی‌هایش را با عرف همان جامعه تطابق می‌دهد. اما سینمای کمدی به این نتیجه رسیده که با عبور از خط قرمزها می‌تواند مطمئن باشد که سرمایه‌اش با درصدی سود برمی‌گردد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، همواره نیمی از فیلم‌های در حال اکران در ژانر کمدی هستند که نشان می دهد طیف زیادی از کارگردان‌ها تمایل به ساخت فیلم‌های کمدی دارند و از طرفی حضور همیشگی فیلم‌های کمدی در صدر جدول فروش فیلم‌ها، نشانه علاقه مخاطب به این دسته از فیلم‌ها است. دلیل استقبال فیلمسازان و تماشاگران از ژانر کمدی چیست؟
مسعود اطیابی کارگردان دوگانه «تگزاس» درباره علاقه مردم به فیلم‌های کمدی،گفته است:« مردم ما به شدت نیاز به شادی دارند. نمونه آن مسابقات جام جهانی است. در شرایطی که باید به خاطر باخت تیم ملی مقابل اسپانیا، مردم ناراحت باشند، به خیابان آمده و پایکوبی کردند، یعنی فرقی نمی‌کرد بازی را ببریم یا مساوی کنیم یا ببازیم، مردم برای اینکه نیاز به شادی داشتند به خیابان می‌آمدند.»
علی عطشانی کارگردان فیلم «کاتیوشا» درباره ساخت فیلم‌هایی با محتوای نامناسب بیان کرده است:«می‌شود فیلمی ساخت و در آن شوخی جنسی نکرد و باعث خجالت کسانی نشد که با فرزندان‌شان به سینما می‌روند. باید به این موضوع پرداخت که چرا هر چه شوخی جنسی در فیلم‌ها بیشتر می‌شود فروش آن بالاتر می‌رود.»
در واقع مردم به سینمای کمدی نیاز دارند و ساخت فیلم‌های کمدی می‌تواند به شادی جامعه کمک کند. پرسشی که به وجود می‌آید این است که فیلم‌های کمدی حال حاضر سینمای ایران در چارچوب استاندارد فیلم کمدی قرار می‌گیرند؟ و می‌شود این دسته از فیلم‌ها را در ژانر کمدی قرار داد یا صرفا فرمولی است برای کسب سرمایه بیشتر در سینما؟
محمد تقی فهیم منتقد سینما درباره فیلم‌های کمدی، اظهار کرده است: «سینمای کمدی در دنیا تعریفی دارد. همه کسانی که در سینمای کمدی فعالیت کردند عموما برای خودشان رسالتی قائل بودند. کمدی در جهان، بازنما و منتقد، جامعه و شرایط اجتماعی است و در کنار مردم قرار دارد. برای ارزش‌های جامعه اهمیت قائل است و سعی می‌کند که آنها را به تصویر بکشد. بنابراین از بین فیلم‌های اکران شده بجز سه یا چهار فیلم، نمی‌توانیم اسم سینمای کمدی را روی سایر فیلم‌ها بگذاریم.»
کاظم راست گفتار کارگردان سینما درباره فیلم‌های کمدی ساخته شده در بخش مستقل سینما، گفته است:« فرمولی در سینمای ایران برای ساخت فیلم کمدی باب شده است. سینمای کمدی با این فرمول می‌تواند مطمئن باشد که سرمایه‌اش با درصدی سود برگشت دارد. اصلی ترین عنصر این فرمول عبور از خط قرمزهای وزارت ارشاد و اخلاقیات جامعه است.»
یکی از دلایل ساخت چنین فیلم‌هایی عدم توجه دقیق سازمان‌های نظارتی بر محتوای اینگونه فیلم‌ها است. سینمای کمدی در جهان برای ارزش‌های جامعه احترام قائل است و شوخی‌هایش را با عرف همان جامعه تطابق می‌دهد. اما سینمای کمدی به این نتیجه رسیده که با عبور از خط قرمزها می‌تواند مطمئن باشد که سرمایه‌اش با درصدی سود برمی‌گردد این نتیجه نگاه سرمایه‌محور در حوزه فرهنگی است.
ابراهیم اصغری تهیه کننده سینما، درباره این موضوع گفته است: « در طول چند سال اخیر بحث مادیات در سینما بیشتر مطرح بوده و هر اثری به اسم فیلم و سینما اگر سوددهی مادی داشته باشد می تواند تولید، عرضه و اکران شود، بدون توجه به اینکه چه تأثیری روی مسائل مختلف فرهنگی کشور می‌گذارد. مثبت و منفی بودن محتوای آثار برای مسئولان خالی از هر اهمیتی شده و به همین علت به هر اثر نازل و پیش پا افتاده‌ای اجازه ساخت و تولید داده می‌شود.»
وی همچنین ادامه داد: «شرایط کلی سینمای کشور این روزها نیاز به ساماندهی دارد؛ مهم‌تر از هر مسأله‌ای ساماندهی محتوایی و مفهومی آثار سینمایی است. به عقیده بنده رسالت اصلی مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی است که به محتوای آثار توجه داشته باشند.»
کمبود مطالعه نیز از دیگر دلایل اصلی ساخت فیلم‌های ضعیف و سطحی است فیلمسازان با عدم مطالعه بر کاری که انجام می‌دهند شناختی ندارند. محتوای نامناسب و ساختار نادرست فیلم‌ها از نتایج کمبود مطالعه و تحقیق فیلمسازان است.
مریم پوریامین کارشناس سینما درباره این موضوع بیان کرده است: « مطالعه آثار سینمایی و کتاب و فنون فیلمنامه نویسی و ادبیات داستانی کمک می‌کند اثری درخور برای مخاطب تولید شود. اثری ماندگار که نفعی برای جامعه و کشور به همراه داشته باشد. من نمی‌دانم تولید این همه آثار ضعیف و نازل چه نفعی برای سینمای کشور و حوزه فرهنگ و هنر در پی دارد که مرتباً شاهد تولیدشان هستیم؟»
عباس کریمی منتقد سینما درباره فقدان مطالعه در سینما توضیح داده است:« افراد باید راجع به حیطه کاری خود مطالعه کنند؛ ما نباید فراموش کنیم که سینما یک صنعت است و به صورت سرسام آوری در حال رشد است و هر روز جدیدتر از قبل می‌شود از این رو یک سینماگر اگر بخواهد موفق باشد باید جدا از مسائل محتوایی در مورد مسائل تکنیکی و چگونگی برخورد با آن نیز مطالعه کند. همچنین فیلمسازان باید در مورد ژانری که می خواهند در آن مبادرت به تولید اثر کنند مطالعه جدی داشته باشند، در غیر این صورت فیلم های شان محکوم به شکست می‌شود.»
انتهای پیام/