نگاهی به آداب و رسوم رمضانی گناباد| از شب‌خوانی تا پخت «چنگالی و گرماست»
شهرستان گناباد در جنوب خراسان رضوی در ایام ماه مبارک رمضان دارای رسوم خاص به خود است و هرساله با شور و حرارت بیشتری آن را برگزار می‌کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از گناباد، در ایام ماه مبارک رمضان هر شهر و روستایی دارای آدب و رسوم خاصی است و شهرستان گناباد نیز به دلیل وجود عالم بزرگی همچون محمدتقی بهلول و داشتن مساجد قدیمی که به ثبت میراث فرهنگی نیز درآمده نشان از سابقه معنوی آن دارد.
«شب‌خوانی»؛ رسم مردم دیار گناباد
در گذشته به دلیل فقدان سیستم‌های صوتی و امکانات امروزی برای مشخص شدن زمان سحر افرادی اقدام به «شب‌خوانی» و یا در اصلاح محلی گناباد «شوخونی» می‌کردند.
آقای حسن زارع حسینی از قدیمی‌های محله سعدی گناباد در این زمینه به خبرنگار تسنیم در گناباد می‌گوید: در زمان قدیم بلندگو نبود و معمولا هر محله یک نفر شب‌خوان داشت که از حدود یک ساعت مانده به اذان صبح در محله اقدام به راه رفتن می‌کرد و اشعار را با صدای بلند می‌خواند تا مردم بیدار شده و از زمان سحر باخبر شوند.
وی ادامه داد: مردم گناباد این رسم خود را ترک نکرده‌اند و امروز نیز با وجود سیستم‌های صوتی شب‌خوانی در گناباد رواج دارد و فقط به جای راه رفتن در محله، شب خوان در مسجد و توسط بلندگو شب خوانی می‌کند.
خانم رنجبر یکی از خانم‌های قدیمی گناباد نیز در زمینه رسم‌های گناباد در ایام ماه رمضان به خبرنگار تسنیم می‌گوید: استفاده از غذاهای محلی در سحر مانند «چنگالی» و «گرماست» از رسوم بانوان گنابادی بود و در وعده افطار نیز به همین صورت غذاهای محلی پخته می‌شود.
وی ادامه داد: مردم گناباد دارای پیشینه زیادی هستند و سعی کرده‌اند رسم‌های قدیمی خود را حفظ کنند مانند برگزاری دوره‌های قرآن خانوادگی که در ایام ماه مبارک رمضان معمولا در خانه بزرگترها و یا هر شب در منزل یکی از اقوام برگزار می‌شود.
برگزاری دوره های قرآن در شهر گناباد براساس آمار غیر رسمی بیش از 100 دوره است که اداره تبلغات اسلامی نیز در حال شناسنامه‌دار کردن این دوره‌های قرآن است.
افطاری ساده
افطاری ساده از رسم‌های قدیمی مردم گناباد بوده که برگرفته از شیوه زندگی شیخ محمدتقی بهلول است و امروز بعد از گذشت چندین سال از رحلت این عالم فرزانه مرقد او نماد برگزاری این افطاری‌های ساده شده است.
حجت‌الاسلام حسن تقوی‌مند رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان گناباد در زمینه برگزاری مراسم افطاری ساده به مدت 30 شب در مرقد بهلول در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: این رسم از سال 1385 در مرقد بهلول یعنی یکسال بعد از رحلت ایشان آغاز شده است و هر ساله خیرین در شب‌های ماه مبارک رمضان اقدام به پهن کردن سفره افطار ساده در این مکان می‌کنند.
وی افزود: با توجه به اینکه شیخ محمدتقی بهلول گنابادی زندگی عارفانه و زاهدانه‌ای داشته، خیران شهرستان هم سعی کرده‌اند با برپایی افطاری‌های ساده در جهت ترویج سلوک و منش این مجاهد خستگی‌ناپذیر تلاش کنند.
تقوی با ابراز خرسندی از اینکه ترویج سنت افطاری ساده در مدت دوازده سال گذشته به خوبی در این مرقد نهادینه و فرهنگ‌سازی شده است، ابراز کرد: در حالی‌که متأسفانه در اکثر مناطق کشور، زرق و برق و تجملات جای سادگی سفره‌های افطار را گرفته، در سفره‌های افطار مرقد بهلول، با هزینه کمتر از 1000 تومان برای هر نفر، افطارگشایی می‌شود.
وی ادامه داد: مرقد شیخ محمدتقی بهلول به دلیل همجواری با جاده سنتو محلی برای استراحت مسافران بوده که در ایام ماه مبارک رمضان مسافرانی که بر سر این سفره حاضر می شوند از لذت و حال و هوای آن تعریف می کنند و موردی داشته ایم که فردی بعد از افطاری در اینجا به دلیل حالت معنوی که داشته چند شب افطار را تقبل کرده در صورتی که این فرد از استان‌های دیگر بوده است.
تقوی از سفره‌های افطار مرقد شیخ محمدتقی بهلول گنابادی به عنوان آموزشگاه عملی اخلاق، صرفه‌جویی و خودسازی یاد کرد و افزود: تلاش می‌کنیم تا به رسم خود این عارف، سادگی را ترویج کنیم.
وی گفت: خیلی از افراد بعد از اینکه اولین‌بار بر سر این سفره حاضر می‌شوند، آنقدر لذت این حضور برای آنها جذاب و دلچسب است که سعی می‌کنند تا روزهای دیگری نیز این مسیر را طی کنند و در مراسم افطارگشایی شرکت کنند.
گزارش از یاسر سالاری
انتهای پیام/ش