ماجرای ساخت نخستین سردیس شهید مدرس که مدت‌ها از سرنوشت آن خبری نبود

 به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، «محسن افتخاری» کارشناس گردآوری مستندات موزه‌ای یادداشتی را درباره ماجرای ساخت نخستین سردیس شهید مدرس توسط استاد زنده یاد رسام ارژنگی به صورت اختصاصی در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار داده است که در ادامه آن را می‌خوانیم:

خانه موزه شهید مدرس از زمان آغاز به فعالیت، در کنار خدمات گسترده خود، گردآوری مستندات موزه ‏ای مرتبط با موضوع شهید مدرس را به عنوان یکی از اهداف اصلی خود قرار داده که در مدت کوتاهی می‌‏توان از مجموعه  گردآوری شده در این خانه موزه به عنوان کامل‏‌ترین اسناد و اشیاء مرتبط با شهید آیت الله سید حسن مدرس (ره) یاد کرد.

یکی از آثار شاخص در این خانه موزه که برای بازدید عموم به نمایش درآمده، سردیسی از شهید مدرس است که در سال 1330 توسط استاد رسام ارژنگی ساخته شده، که مدت ها از سرنوشت آن خبری در دست نبود.

«کلوپ (باشگاه) مدرس» روز دوشنبه 27 آبان 1330 با حضور دوستداران شهید مدرس و سخنرانی عده ای از نمایندگان مجلس شورای ملی، در خیابان شاه آباد سابق (جمهوری اسلامی امروز) و رو به روی کوچه ی ظهیرالاسلام شروع به کار می نماید.

در این مراسم آقای دکتر سید عبدالباقی، فرزند شهید مدرس به مناسبت پانزدهمین سال شهادت آن شهید بزرگوار و افتتاح این کلوپ، از خدمات، ساده زیستی، شهامت، فداکاری ها، گذشت ها، آزاد اندیشی، مبارزه و در نهایت شهادت مدرس سخن می‌گوید و شعری سروده شده از سوی آقای علی اکبر مهتدین، مدیر روزنامه مرد کار در معرفی آن شهید قرائت می‌شود و در نهایت در این مراسم سردیس شهید مدرس مورد رونمایی قرار می‌گیرد.

این سردیس، نخستین اثر حجمی یا مجسمه از شهید مدرس پس از شهادت وی بود که توسط استاد زنده یاد رسام ارژنگی ساخته شد و در کلوپ مدرس در معرض دید قرار گرفت. برابر برخی گفته ها، سردیس مذکور پس از بسته شدن کلوپ مدرس، ابتدا به مجلس برده شد و سپس به خانواده استاد رسام ارژنگی بازگردانده می شود که در نهایت روز پنج شنبه دوم آذر 1396، پس از 66 سال از افتتاح کلوپ مدرس و 80 سال پس از شهادت ایشان، از سوی خانواده استاد رسام ارژنگی به خانه موزه مدرس اهدا و دوباره در معرض نمایش و دید علاقه مندان قرار  می‌گیرد.

استاد رسام ارژنگی، زاده سال 1271 هجری شمسی در تبریز و در گذشته به سال 1354 هجری شمسی نقاش دریافت گرای ایرانی بود که در خانواده‌ای با پیشینه هنری به دنیا آمد. نسب وی به «میرک» نقاش بزرگ عهد صفوی می‌رسد. وی از جمله نخستین هنرمندان ایرانی است که با تأثیرپذیری از «سبک امپرسیونیسم روسی»، آثار بی شماری در حوزه نقاشی و مجسمه سازی آفرید.

استاد رسام ارژنگی، مانند برادر بزرگترش "میرمصور ارژنگی"، پس از به پایان رساندن تحصیلات آکادمیک نقاشی در تفلیس، باکو و مسکو، ابتدا به تبریز بازگشت وبه کار آموزش و خلق آثار هنری پرداخت. وی در طول زندگی پربار خویش، در زمینه‌های هنری بسیار دیگری مانند مینیاتور،تذهیب، طراحی نقش های قالی، شعر و نمایشنامه نویسی دست داشت. هنرمندان جوان‌تر بعدی نظیر «علی اصغر پتگر» و «عباس کاتوزیان» از رسام ارژنگی تأثیر پذیرفتند. تلاش رسام ارژنگی این بود که نقاشی واقع گرایانه وشیوه تخیلی مکتب قاجار را، با سبک امپرسیونیستی خود تلفیق و همراه کند.

خانه موزه شهید مدرس، عمارتی تاریخی است که در چهارراه سرچشمه، گذر میرزا محمود وزیر (کوچه شهید جاویدی) بن بست مدرس، جای دارد و علاوه بر ارزش‌‏های معماری، از تاریخچه سیاسی اجتماعی خاصی نیز برخوردار است.

این بنا پس از رها شدن در مدت زمانی طولانی، در سال 1393 توسط حاج محمد انصاری (بخش خصوصی) خریداری و پس از مرمت با عنوان«خانه موزه شهید مدرس» با هدف فعالیت‌های فرهنگی، پژوهشی و اجتماعی و نیز گردآوری مستندات موزه‌‏ای مرتبط با شهید مدرس احیاء شد.

خانه مدرس که در دوره قاجار و بر اساس الگوی معماری سنتی ایران ساخته شده است؛ دارای اجزای مختلفی است که شامل سه حیاط مرکزی، اتاق‏ها، راهروها، حوض‌خانه و سه در ورودی و… می باشد .این خانه‏ قدیمی روزگاری محل رفت و آمد چهره‌‏های بزرگ تاریخ، سیاست و حتی هنر از جمله موتمن‌‏الملک پیرنیا، مشیرالدوله، وثوق‌‏الدوله، مستوفی‌‏الممالک، ملک الشعرای بهار، مصدق و … بوده و در این خانه بسیاری از تصمیمات سرنوشت ساز تاریخ ایران و تهران از جمله پیشنویس برخی از قوانین (قانون مدنی و قانون عدلیه و..) اتخاذ شده است .

همچنین به منظور تعمیق فعالیت‏ های فرهنگی و شناساندن ابعاد وجودی مدرس به آیندگان، همزمان با راه ‏اندازی موزه‏ یادشده سنگ بنای بنیاد مدرس شناسی با حضور مدرس شناسان برجسته‏ کشور گذاشته شد که پیوسته جلساتی در این مکان برگزار می‌‏گردد.

از جمله فعالیت‌‏های بنیاد مدرس شناسی می‏‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- راه اندازی کامل‌‏ترین کتابخانه تخصصی با گردآوری عناوین کتاب‏‌هایی که به صورت ویژه درباره مدرس نگاشته شده ‏اند.

- گردآوری اصل دستخط‏ های مدرس

- گردآوری تنها کتاب تألیفی مدرس که از گزند روزگار در امان مانده است.

- گردآوری عکس‏ ها و سایر مستندات مربوط به وی

- گردآوری اشیاء تاریخی مرتبط به مدرس

- برگزاری نشست‏ های مدرس شناسی با حضور اندیشمندان و مورخین

انتهای پیام/