عربستان|آینده سردرگم و بی‌گزینه آل سعود در یمن؛ امنیت خریدنی نیست!
برابر اعلام انستیتو پژوهش‌های صلح استکهلم، عربستان سعودی در پنج سال گذشته در جایگاه نخست واردکنندگان تسلیحات جهان قرار داشته و به‌تنهایی ۱۲ درصد از کل جنگ‌افزارهای فروخته‌شده در این دوره را خریداری کرده است.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در این ایام همچنین اخباری در خصوص تلاش عربستان برای ارتقای توان موشکی این کشور منتشر شده است. به‌عنوان نمونه خردادماه سال جاری شبکه خبری سی ان ان طی گزارشی اعلام کرد عربستان با همکاری و مشارکت چین، در حال توسعه برنامه موشکی خود است. سی‌ان‌ان به نقل از منابع خود گزارش داده دولت آمریکا یافته‌های سری خود درباره این اقدام عربستان سعودی را به اعضای شاخص دموکرات کنگره اطلاع نداده و همین مسئله سبب خشم دموکرات‌ها شده است چراکه آن‌ها این موضوع را از کانال‌های خارج از دولت دریافت کرده‌اند. دموکرات‌ها معتقدند به‌عمد از این اطلاعات دور نگه داشته شده‌اند.
بررسی صحنه منطقه حاکی از آن است عربستان تلاش دارد جایگاه خود در منطقه را ارتقا بخشیده و بتواند در مسائل راهبردی، نقش‌آفرینی کند. باور حکام و سردمداران این رژیم بر این است که افزایش قدرت نظامی، می‌تواند یکی از مؤلفه‌های اصلی در این خصوص باشد لیکن باید توجه داشت بدون داشتن ظرفیت‌های ملی و درونی، این اقدامات فاقد ارزش بوده و بیشتر به‌عنوان یک نمایش به کار می‌آید. عربستان با جمعیتی که حدود نیمی از آن را افراد غیر عربستانی و مهاجرین و کارگران خارجی تشکیل می‌دهند و با وجود مشکلات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ... فاقد توانایی برای استفاده و بهره‌برداری از این قدرت تجهیزاتی است؛ اما مهم‌تر از این موارد، ناتوانی عربستان در تهاجم و تجاوز نظامی به یمن است.
عربستان در کثیف‌ترین جنگ دوران اخیر و در حمله به یمن، با وجود گذشت بیش از چهار سال تجاوزگری هیچ دستاورد نظامی و سیاسی را کسب نکرده است و هرچه که از زمان وقوع این جنگ می‌گذرد، شکست‌های سنگین‌تری نصیب نظامیان و مزدوران سعودی در جنگ یمن می‌شود. شبکه تلویزیونی المسیره یمن شنبه (18 خرداد) گزارش داد که سرلشکر «محمد ناصر العاطفی» با ورود به عمق خاک عربستان سعودی در منطقه نجران، از نیروهای یمنی در این منطقه دیدن کرده است. در این بازدید سرتیپ «جمیل یحیی زرعه»، فرمانده منطقه ششم نظامی وزیر دفاع یمن را همراهی می‌کرد. این نقطه اوج ذلت و تحقیر رژیم سعودی در نبردی است که سفیر عربستان در امریکا، چهار سال پیش آغاز آن را اعلام کرده بود.
حمله پهپادهای یمنی به فرودگاه‌ها و تأسیسات نفتی عربستان بخش دیگری از شکست‌های نظامی عربستان سعودی در جنگ یمن است. موشک‌ها و پهپادهایی که تمام سامانه‌های دفاعی عربستان را مغلوب خود کرده است؛ این در حالی است که نظامیان یمن در خردادماه سال 1394 و در زمانی که تنها سه ماه از تهاجم و تجاوز نظامی عربستان می‌گذشت با رونمایی از موشکی به نام «النجم الثاقب» آغاز حملات موشکی به عربستان را کلید زدند. این موشک کوتاه برد در دو مدل و با برد حداکثر هفتادوپنج کیلومتر و کلاهک انفجاری هفتادوپنج کیلوگرمی معرفی شده بود.
در همان ایام اخباری در خصوص استقرار سامانه‌های ضدموشکی پاتریوت در عربستان به‌منظور مقابله با این راهبرد یمن منتشر شد و اکنون شکست سامانه‌های ضد موشکی در مقابل توان موشکی یمن مشخص شده است. به تعبیر دیگر کشور یمن اکنون در توازن تسلیحات و توان دفاعی به مرحله بالایی رسیده است و او است که اراده و نظر خود را به دشمن متجاوز تحمیل می‌کند. راهبرد فرودگاه در مقابل فرودگاه که اخیراً در دستور کار یمن قرار گرفته است این توانایی را اثبات می‌کند. با وجودی که عربستان از هدف نظامیان یمن برای حمله به فرودگاه‌های عربستان اطلاع دارد، لیکن در تأمین امنیت آن‌ها ناتوان است و هر زمان که یمنی‌ها اراده کنند، پهپادها و موشک‌های یمنی، فرودگاه‌های سعودی را مورد اصابت قرار می‌دهد.
بنابراین یک اصل کلی بار دیگر اثبات شد که تجهیزات و تسلیحات نظامی، قادر به تعیین معادلات نظامی و پیروز جنگ نیستند. امنیت خریدنی نیست! توانمندی‌ها و ظرفیت‌های دیگری نیز برای وصول و دستیابی به پیروزی مورد نیاز است که رژیم سعودی فاقد این ظرفیت‌ها می‌باشد.
اکنون رژیم سعودی فاقد توانایی برای حل آبرومندانه و موفقیت‌آمیز جنگ است و توقف یک‌طرفه و بدون دستاورد این نبرد نیز، تحقیر سعودی‌ها را بیش‌ازپیش به دنبال خواهد داشت. همین مسئله می‌تواند عربستان را با یک چالش بزرگ‌تر روبرو کند. آیا این شکست را پذیرفته و به جنگ با یمن پایان دهد یا این‌که با گسترش حجم اقدامات نظامی خود و با تصور کسب موفقیت بزرگ، ناامنی را به جغرافیای بزرگ‌تری در این منطقه بکشاند. هر دو راهکار، برای عربستان شکست بزرگ خواهد بود، ولی اگر افراد عاقلی در این کشور حضور دارند باید از شکست بزرگ‌تر که در صورت انتخاب راهکار دوم رخ خواهد داد، دوری گزینند. به غیر از یک یا دو کشوری که در منطقه خلیج‌فارس معمولاً با عربستان همنوایی دارند، دیگر کشورهای منطقه در حراست از امنیت خود و با ترس از تبعات بروز تنش در این منطقه راهبردی، از راهبرد عربستان پشتیبانی و حمایت نخواهند کرد؛ بنابراین گسترش دامنه ناامنی، بدون هیچ دستاوردی، تنها سرعت سقوط رژیم سعودی را افزایش خواهد داد؛ اما در راهکار ادامه نبرد با یمن نیز این نکته باید مورد توجه قرار گیرد که ارتش یمن تاکنون تنها به اهداف نظامی حمله کرده است.
اگر ارتش یمن در راستای استفاده از حق مقابله به مثل و دفاع مشروع، متناسب با حملات رژیم سعودی به اهداف غیرنظامی یمن، دامنه نبرد را به اهداف غیرنظامی در خاک عربستان بکشاند، وضعیت برای عربستان بسیار وخیم خواهد شد.
همان‌طور که اشاره شد نزدیک به نیمی از جمعیت عربستان را افراد غیر عربستانی و از ملیت‌های هندی، پاکستانی، فیلیپینی و... تشکیل می‌دهند که با توجه به فرصت‌های شغلی موجود در عربستان در این کشور حضور دارند. بسیاری از این افراد در صورت ناامن شدن عربستان، گزینه ترک این کشور را در دستور قرار خواهند داد.
از سوی دیگر کشور عربستان یک کشور با اقتصاد متکی به نفت است. تهدید این منبع درآمدی قطعاً رژیم سعودی و فعالان این بخش را با مشکلات متعددی روبرو خواهد کرد؛ بنابراین گزینه ادامه نبرد نیز سود و منفعتی برای عربستان نخواهد داشت. اگر در میان دولتمردان سعودی و حتی حامیان این رژیم، عقلی وجود داشته باشد، راهبرد توقف نبرد یمن، منطقی‌ترین گزینه است و در غیر این صورت فروپاشی رژیم سعودی تنها فرض محتمل خواهد بود. این موضوع کابوسی برای آمریکا و به طور ویژه رژیم صهیونیستی است که در صورت وقوع این فروپاشی، تکلیف تجهیزات و امکاناتی که در اختیار عربستان قرار داده‌اند، چه خواهد شد؟ آیا کابوس از دست دادن متحد راهبردی آمریکا در منطقه که با سقوط حکومت پهلوی و روی کار آمدن جمهوری اسلامی ایران ایجاد شد، بار دیگر تکرار خواهد شد؟
نویسنده: علی اکبری، کارشناس سیاسی و بین الملل
انتهای پیام/