تحلیل جنگ و صلح در غرب آسیا با نمایش مستند «مهلکه»

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، مستند «مهلکه» شب گذشته روی آنتن شبکه مستند رفت و برای اولین بار به نمایش درآمد. پس از اکران این مستند، میز کارشناسی برنامه با حضور حمیدرضا آصفی، سخنگوی اسبق وزارت خارجه و مصطفی حریری کارگردان این مستند برگزار شد. 

جنگ و تبعات آن همیشه بخشی از دغدغه‌های من بوده است

در ابتدای برنامه، مصطفی حریری صحبت کرد و در مورد تولید این مستند گفت: از سال 86 به بعد، موضوع بحران و ریشه‌های آن را به عنوان زاویه نگاه خود به تاریخ انتخاب کرده‌ام. موضوع جنگ و تبعات آن همیشه جز دغدغه‌های من بوده است و فیلم قبلی من یعنی اتاق جنگ با همین موضوع پیوستگی خاصی دارد. بعضی از گفتگوهایی که در این مستند دیدید از همان فیلم آمده است که دلیل آن هم پیوستگی موضوع است. چرا که اولا عقبه این بحران، به جنگ ایران و عراق و حتی قبل از آن برمی‌گردد. دوما کسانی که در آن نقش‌آفرینی کردند به عنوان شاهدان عینی باید مورد توجه قرار بگیرند.

هوشمندی امام خمینی برای معرفی انقلاب اسلامی در دنیا

حمیدرضا آصفی در مورد مدیریت بحران‌ها توسط رهبری و امام خمینی گفت: بعد از انقلاب، کار بسیار فکورانه‌ای که امام خمینی انجام دادند این بود که گروه‌هایی را به کشورهای مختلف دنیا فرستادند. این گروه‌ها وظیفه داشتند تا توضیح بدهند که انقلاب ما چیست و به دنبال انجام چه کاری است. در حقیقت، امام خمینی پیش‌بینی می‌کردند که ممکن است انقلاب ما بد معرفی شود یا بد فهمیده بشود. جمهوری اسلامی ایران با انقلابی که در آن به وقوع پیوست، کاملا از سلطه کاخ سفید بیرون آمده بود. آنان نمی‌توانستند این موضوع را بربتابند. چه بخواهید و چه نخواهید صهیونیست‌ها در رسانه‌های دنیا حضور دارند و تلاش می‌کنند با مدیریت این رسانه‌ها فضا را علیه ایران جلوه بدهند.

حریری ضمن اشاره به صحبت‌های حمید آصفی گفت: وقتی که در مورد یک روایت تاریخی تا این اندازه مهم و ظریف صحبت می‌کنیم، نیاز است که به صورت کاملا منطقی با آن صحبت کنیم. متاسفانه دو جور برخورد با موضوعاتی نظیر آغاز جنگ ایران و عراق داریم؛ یک گونه، به شیوه‌ رسانه‌های خارجی است که معاندانه صحبت می‌کنند و از تئوری ساده‌سازی استفاده می‌کنند. یک زمان با نقاب آزادی‌خواهی و با این ادعا که ما ضد رضاخان هستیم جلو آمدند و زمانی دیگر با ترفند محمدرضا و کودتای 28 مرداد پیش آمدند و ... به اعتقاد آنان، شما علیه هر سیستمی که باشید و هر پیامی که علیه آن تولید کنید، در اردوگاه خودتان قابل قبول است و جذب می‌شود. در گونه دوم، ممکن است خود ما درگیر تئوری ساده‌سازی بشویم. این موضوع بزرگ‌ترین مشکل ما در روایت بحران‌ها است چرا که ممکن است مخاطب به حرف حق ما شک کند.

وی ادامه داد: در مستند اتاق جنگ، فرمانده نیروی زمینی می‌گفتند که در هیچ جنگی سراغ نداریم که کسی چنین هواپیمای فوق پیشرفته‌ای را با خود بیاورد تا نفت‌کش‌های ما را بزند. بر همین اساسا به این فکر می‌کردم که اگر در دهه‌های گذشته و در فضای تبلیغاتی خود، همه حقیقت را به مخاطب می‌گفتیم و هم فضای واقعی و هم فضای معاند را به او نشان می‌دادیم، زمینه را برای آن رسانه معاند که کاملا توانایی دارد تا با ذره‌بین به دنبال نقاط ضعف ما بگردد و آن را به چشم ما بزند، ایجاد نمی‌کردیم. امروز نیز همین است.

نگرانم حرف‌های دلسوزانه مستندساز ما از تلویزیون پخش نشود و بی‌بی‌سی سراغ آن برود

این کارگردان و مستندساز در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: در مستند اتاق جنگ، گفتگویی با آقای هاشمی رفسنجانی داشتم. هم‌چنین گفتگوی مفصلی با آقای روحانی داشتم که همه آن منتشر نشد. این مستند سال 89 آماده شد و در گفتگو با یکی از رسانه‌ها از مسئولان خواهش کردم که همه این مستند را پخش کنند چرا که نگران هستم حرف‌هایی که از روی دلسوزی زده‌ایم، از سمت ما پخش نشود و برود از بی‌بی‌سی پخش شود. مطمئنا دیکته نانوشته غلط ندارد اما حالا که یک حرفی برای اولین بار زده شده است، ممکن است که ایراداتی داشته باشد اما با این حال باید پخش شود. برای مثال، بخش اول گفتگوی ما با آقای لاریجانی را حذف کرده بودند اما بخش دوم حذف نشده بود. ایشان در بخش اول، توضیحاتی راجع به بسیاری از شبهات داده بودند که حذف شد.

حمیدرضا آصفی در مورد تحلیل‌های موجود در مستند مهلکه گفت: به نظرم نباید به مستند مهلکه فقط با دید به گذشته نگاه کرد بلکه باید با نگاه رو به جلو و آینده‌نگر نظر داشت. دقت داشته باشید که بسیاری از این جنگ ها اصلا می‌توانست رخ ندهد اما رخ داد. با این حال، پای ایران به این جنگ‌ها باز نشد و آن هم یک دلیل داشت. مزیت جمهوری اسلامی این بود که یک قوه عاقله و تصمیم‌گیر بسیار باهوش و جا افتاده‌ای در راس امور بود. امام خمینی، آیت‌الله بهشتی، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، مقام معظم رهبری و ... از جمله همین افراد بودند که به دلیل تجربه بالای خود، تصمیم‌های غلطی نگرفتند. این ویژگی جمهوری اسلامی بود. علاوه بر این ساز و کار ورود به جنگ در ایران به بسیار پیچیده است. منش و شعار جمهوری اسلامی این بوده است که هیچ گاه وارد جنگ نشود مگر آن که جنگی به او تحمیل شود. می‌خواهم بگویم که در جنگ هشت ساله، طرف مقابل ما روایت‌سازی‌های زیادی انجام داد.

یک سال طول کشید تا با آقای روحانی گفتگو کنیم

کارگردان مستند «مهلکه» بیان داشت: در مورد مستند اتاق جنگ باید بگویم که یکی از مصاحبه‌های ما یک سال طول کشید. گفتگوی ما با آقای روحانی یک سال طول کشید که به نتیجه رسید. از دل آن گفتگو چند مقطع از جنگ را بیرون آوردیم که هیچ سندی از آن وجود نداشت. در شبکه‌های خارجی وقتی یک مستندساز می‌خواهد کاری انجام بدهد، به مخوف ترین اطلاعات جاسوسی سیا دسترسی دارد. به عبارت دیگر، تهیه‌کننده آن به راحتی با دستگاه‌های امنیتی ارتباط گرفته و با همراهی آنان خیلی از مطالب را منتشر می‌کند.

آصفی در بخش پایانی، تحلیل خود از اوضاع سیاسی کشور را ارائه داد و گفت: به نظرم باید برای نسل آینده مستند بسازیم تا تاریخ خود را بداند. کم ترین اثر این موضوع این است که نسل جدید اعتماد به نفس پیدا می‌کند. اگر ما این حرف‌ها را نزنیم، فلان شبکه خارجی می‌زند و آن وقت دیگر نمی توان کاری انجام داد. اکنون در یک جنگ روانی تمام عیار قرار داریم. منطق می‌گوید که نباید جنگی به وجود بیاید اما این که اتفاقی رخ بدهد، مساله دیگری است. شعار انتخاباتی آقای ترامپ این بود که من نمی‌خواهم بجنگم. او اکنون به سال انتخابات خود نزدیک می‌شود. او اصلا ظرفیت این را ندارد که وارد جنگ بشود چرا که تمام شعارهایش زیر سوال می‌رود. بنابراین همه چیز در کنار هم نشان می‌دهد که جنگی نباید رخ بدهد.

انتهای پیام/