گزارش تسنیم|اس ۴۰۰ و احتمال تحریم ترکیه توسط آمریکا
تصمیم راسخ ترکیه در مورد خرید سامانه موشکی اس ۴۰۰ از روسیه٬ نوع جدیدی از مواضع سیاسی ترکیه در برابر آمریکا به نمایش گذاشته که میتواند بر روند آتی روابط آنکارا - واشنگتن٬ تأثیر بگذارد.
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم٬ تحویل سامانه موشکی اس 400 روسیه به ترکیه٬ اقدام مهمی بود که توجه رسانههای منطقه و جهان را به سوی خود جلب کرد.
آمریکا امیدوار بود که با استفاده از تهدیدهای سیاسی و رسانهای٬ کاری کند که ترکیه رفته رفته از این تصمیم عقب نشینی کرده و اعلام کند که حاضر به خرید سامانه اس 400 نیست. واشنگتن در این مسیر از تمام کارتها و ابزارهای فشار استفاده کرد.
آمریکا ابتدا چند هیات سیاسی به آنکارا و استانبول فرستاد تا اردوغان را راضی کنند، اما نتیجهای حاصل نشد. سپس ترکیه را به این تهدید کرد که در صورت خرید سامانه اس 400 هواپیماهای جنگنده اف 35 را به آنکارا تحویل نخواهد داد و سپس از کارت تحریم اقتصادی استفاده کرد و در نهایت این موضوع را پیش کشید که این قرارداد میتواند بر روند همکاریهای دفاعی و امنیتی ترکیه و ناتو تاثیر بگذارد و علاوه بر آن٬ به خاطر معامله با روسیه به عنوان کشوری که از دید واشنگتن دشمن حساب میآید٬ ترکیه را در معرض تحریمهای جدی سیاسی و اقتصادی قرار خواهد داد.
اما رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه علیرغم تمام این تهدیدات٬ پای مواضع خود ایستاد و حاضر نشد که از خرید موشکهای اس 400 منصرف شود.
دلایل اردوغان برای ایستادگی در برابر تهدیدات آمریکا
قاعدتاً یکی از دلایل مهم اردوغان برای تداوم این مسیر٬ ریشه در دلایل مهمی دارد که موجب تقویت روابط مسکو و آنکارا در سالیان اخیر شده است. دلایلی از جمله:
1.توسعه روابط همهجانبه اقتصادی بین ترکیه و روسیه از جمله فعالیت دهها شرکت عمرانی ترکیه در روسیه و صادرات میوه و محصولات کشاورزی ترکیه به بازارهای روسیه.
2.سفر بیش از 5 میلیون گردشگر روسی به ترکیه که موجب رونق اقتصادی بسیاری از قطبهای توریستی ترکیه شده است.
3.فعالیت روسیه در نیروگاه هستهای آک کویوی ملاتیای ترکیه و تلاش برای دستیبای به انرژی هستهای.
4.شریک شدن در دانش و فناوری تولید موشکهای اس 400 و اس 500.
5.همراهی با ایران و روسیه در مذاکرات آستانه و مدیریت پروندههای سوریه و مدیترانه.
6.تلاش برای تقویت صنایع دفاعی ترکیه همچون یک حماسه جالب توجه برای نگهداشتن حامیان ملی گرای ترک در کنار اردوغان و آکپارتی.
7.برخورداری از توانمندی دفاعی به منظور کسب اطمینان از تداوم حفاریهای نفتی و گازی ترکیه در شرق مدیترانه و قدرتنمایی در پرونده قبرس و مدیترانه.
8.استقلال دفاعی نسبی در برابر ناتو.
مجموع این دلایل اردوغان را اقناع کرد که در مورد خرید اس 400 کوتاه نیاید این موضوع را به یک حماسه ملی تبدیل کند.
آیا ترکیه از تحریم میهراسد؟
طی دهههای اخیر شواهد مختلفی این واقعیت را اثبات کردند که ترکیه دارای یک اقتصاد ضعیف و آسیبپذیر است.
اگرچه در حوزههایی همچون توریسم٬ جذب فاینانس و سرمایهگذاری خارجی و همچنین منسوجات٬ ترکیه توانسته با اتکا بر استعدادها و ظرفیتهای بخش خصوصی تا حدودی پویایی اقتصادی و تجاری خود را نمایش دهد، اما واقعیت این است که در سالیان اخیر سقوط ارزش پول ملی ترکیه در برابر دلار و همچنین بروز مشکلات اقتصادی بزرگی همچون بیکاری و بروز رکود در بازار مسکن و صنعت و همچنین ضعیف شدن بخش تولید در ترکیه در کنار آسیبهایی که به خاطر تغییرات اقلیمی بر بخش کشاورزی وارد شده٬ مجموعاً شرایطی پدید آورده که اقتصاد ترکیه در وضعیت مطلوبی نباشد.
واقعیت این است که ترکیه سالهای بحرانی خم شدن زیر بار بدهیهای سنگین صندوق بینالمللی پول را پشت سر گذاشته است. اما بعید نیست که با چند شوک دلاری عظیم٬ دوباره وارد شرایط دشواری شود.
به همین خاطر بسیاری از اقتصاددانان ترکیه از این میترسند که خرید سامانه موشکی اس 400 به مثابه قرار گرفتن در برابر یک جنگ اقتصادی بزرگ باشد و در چنین جنگی٬ از سوی آمریکا فشارهای عظیم و غیر قابل تحملی بر بدنه اقتصادی دولتی و خصوصی ترکیه وارد شود.
بنابراین باید گفت: بدون تردید ترکیه در برابر احتمال تحریم اقتصادی٬ واکسینه نشده و در صورت اتخاذ چنین تصمیمی از سوی سران واشنگتن٬ دولت اردوغان٬ با مشکلات جدیدی روبرو خواهد شد.
کد مهم پنتاگون و احتمال تحریم
قرار بود امروز وزارت دفاع آمریکا پنتاگون٬ در مورد انتقال محموله اس 400 به ترکیه یک کنفرانس مطبوعاتی برگزار کند، اما زمان برگزاری کنفرانس به یک روز دیگر موکول شد و بعد مشخص شد که اساساً برگزاری چنین کنفرانسی لغو شده و پنتاگون قصد ندارد در این خصوص چیزی بگوید.
لغو کنفرانس مطبوعاتی پنتاگون٬ پیش از هر چیز این واقعیت را نشان میدهد که مغز و مکانیسم تصمیمگیری سیاسی٬ امنیتی و دفاعی ایالات متحده آمریکا دچار یک بیماری مهلک شده است.
نه فقط در مورد ترکیه٬ بلکه در مورد مسائل حساس دیگری همچون جنگ مالیاتی و گمرکی با چین٬ مواضع آمریکا در مورد اتحادیه اروپا٬ موضع آمریکا در مورد برجام و ایران و مسائلی نظیر آن٬ همواره در واشنگتن شاهد این بودهایم که نوعی از بازی موازی از سوی سران واشنگتن مشاهده شده است.
در نشست جی بیست در اوزاکای ژاپن٬ دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در دیدار با اردوغان در مورد سامانه موشکی اس 400 به گونهای صحبت کرد که کمترین نشانهای از احتمال تحریم ترکیه در آن وجود نداشت.
اما به محض بازگشت او به واشنگتن٬ جان بولتون مشاور امنیت ملی و مقامات وزارت دفاع باز هم ساز را از همان پردههای قبلی نواختند و این نشان میدهد که گونهای از تعلل٬ بلاتکلیفی و سردرگمی و در عین حال رفتار موازی و متضاد در تصمیم گیریهای سیاسی آمریکا وجود دارد که شامل ترکیه نیز میشود.
تعدادی از سناتورهای مجلس نمایندگان آمریکا از دولت خواستند ترکیه را تحریم کند، اما هنوز مشخص نیست که دونالد ترامپ در فاز نهایی در برابر ترکیه چه تصمیمی خواهد گرفت.
ترکیه چه کارتهایی در دست دارد؟
یکی از مهمترین کارتهای ترکیه در برابر آمریکا٬ فرودگاه نظامی اینجرلیک در استان آدانا است. فرودگاه استراتژیک و مهمی که در دهههای اخیر نه تنها برای آمریکا بلکه برای دیگر اعضای ناتو نیز از اهمیت بالایی برخوردار بوده و واشنگتن تعدادی از کلاهکهای هستهای خود را در آنجا نگهداری میکند.
ترکیه پیشتر پس از بروز برخی اختلافات سیاسی٬ آلمان را ناچار به ترک این فرودگاه کرد و اگر در شرایط فعلی٬ بازی با آمریکا نیز در مسیر پرفراز و نشیب موضعگیریهای منفی پیش برود٬ میتواند به همین شکل عمل کند.
ترکیه در برابر آمریکا کارت مهم دیگری نیز دارد که عبارت از نفوذ نیروهای وابسته به این کشور در مناطقی از شمال سوریه در غرب و شرق فرات است. اگر آمریکا در ماجرای اس 400 ترکیه را تحریم کند٬ اردوغان میتواند با استفاده از برخی پتانسیلهای خود در پرونده سوریه٬ دونالد ترامپ را با مشکلات جدیدی روبرو کند.
انتهای پیام/