گزارش| آیا در برجام به دنبال «کاپ اخلاق» بودیم؟

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، روز گذشته چهارمین سالگرد امضای "برنامه جامع اقدام مشترک" یا همان "برجام" بود که 23تیرماه 94 میان ایران و 5+1 به امضا رسید. 

حجت‌الاسلام روحانی رئیس جمهور روز گذشته همزمان با سالگرد امضای برجام، در جلسه شورای اداری و توسعه خراسان شمالی اظهار داشت:  ما در برجام عهدشکنی نکرده‌ایم. در اجلاس شانگهای دو نفر از سران دنیا گفتند که شما پیروزی بزرگ سیاسی و اخلاقی را در تاریخ بدست آوردید. آمریکایی ها نتوانستند کاری بکنند و در تمام مجامع بین‌المللی و سیاسی و حقوقی شکست خورده‌اند. ما ملت ایران توانسته‌ایم قدرتمان را به نمایش بگذاریم.

روحانی در سالگرد امضای مهمترین دستاورد دولتش، نتیجه آن را اثبات اخلاق‌مداری ایران در عرصه بین‌المللی می‌داند. حال سوال اساسی اینجاست آیا هدف از برجام و چندسال تلاش برای دستیابی به نتیجه در مذاکرات هسته‌ای که متحمل هزینه‌های زیادی هم برای کشور شد، این بود که ایران اخلاق‌مدار بودن خود را به نمایش بگذارد؟

نگاهی به اظهارات گذشته روحانی در خلال انجام مذاکرات از سال 92 تاکنون نشان می‌دهد، وی اهداف بلندتری را دنبال می‌کرد. اوج توسل روحانی به مذاکره برای حل مشکلات کشور، 17 خردادماه 94 بود که در مراسم دهمین دوره جایزه ملی محیط زیست، گفت: اینکه می‌گوییم تحریم ظالمانه باید از بین برود بعضی‌ها چشم‌هایشان را زیاد نچرخانند! تحریم‌های ظالمانه باید از بین برود تا سرمایه بیاید. تا مسئله محیط زیست حل شود. تا اشتغال جوانان حل شود. تا صنعت جامعه حل شود. تا آب خوردن مردم حل شود. تا منابع آبی زیاد شود. تا بانک های ما احیا شود."

در همین فقره سخنرانی، روحانی 4 سال پیش حل مشکل محیط زیست، اشتغال جوانان، صنعت، آب آشامیدنی و بانکی را در گرو لغو تحریم‌ها بعد از انجام مذاکرات می‌دانست.

روحانی سال 95، در نشست خبری به‌مناسبت سالگرد عملیاتی شدن برجام، گفته بود: به ملت بزرگ ایران می‌گویم همه تحریم‌های هسته‌ای بعد از اجرا شدن برجام در 27 دی سال گذشته برداشته شد. ما امروز در نفت، گاز، حمل‌ و نقل و بیمه تحریمی نداریم و مسائل بانکی ما با دولت‌ها و بانک‌های بزرگ دنیا به صورت عالی است.

رئیس‌جمهور در مراسم روز کارگر سال 95 نیز مدعی شد: راه برای سرمایه‌گذاری خارجی و افزایش تولید، در دوره پسابرجام گشوده شده و امروز نیازمند کار و تولید هستیم و این دو بدون سرمایه و تکنولوژی امکان‌پذیر نیست.

اینگونه اظهارات که حل مشکلات مختلف کشور را منوط به نهایی شدن مذاکرات می‌دانست، از زبان سایر دولتمردان نیز بیان می‌شد. اکبر ترکان رئیس‌مناطق آزاد دولت یازدهم گفته بود، منتظر هجوم سرمایه‌های خارجی بعد از توافق هسته‌ای باشید. محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه مدعی شده بود، باید تحریم‌ها برداشته شود تا پروژه‌های عمرانی را تکمیل کنیم.

با خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم‌ها از سوی دولت این کشور، سطح خواسته‌های مسئولان از برجام نیز کاهش پیدا کرد و ظریف وزیر امور خارجه مدعی شد، "هدف برجام  اصلا اقتصادی نبود.  مذاکرات ما درباره برجام تا فروردین 94(یعنی سه ماه قبل از توافق نهایی برجام) صرفا هسته ای و امنیتی بود... بحث های هسته ای، امنیتی و خارج شدن از شورای امنیت بحث های اصلی ما بود و این که کسی بگوید هدف برجام اقتصادی بود با واقعیات و خطوط قرمزی که برای ما ترسیم شده بود، نمی‌سازد."

روحانی و تیم مذاکره‌کننده بعد از خروج آمریکا از برجام، یکی از دستاوردهای برجام را اختلاف میان اروپا و آمریکا دانستند. روحانی 22 مهرسال 97، می‌گوید، تصمیم جمهوری اسلامی باعث شکاف بین آمریکا و اروپا است و در اختلاف بین ایران و آمریکا، کشورهای اروپایی پشت سر ایران ایستاده‌اند. شرایط ماه‌های گذشته نشان می‌دهد حتی شکاف بین آمریکا و اروپا هم محقق نشده و به‌رغم کاهش تعهدات برجامی ایران، اروپا هنوز نتوانسته و یا به عبارتی نخواسته تعهدات خودش را در برجام انجام دهد. 

حالا در چهارمین سالگرد امضای برجام -که در سکوت خبری رسانه‌های حامی دولت گذشت- روحانی، تنها دستاورد برجام را نه شکاف بین طرفین، بلکه این می‌داند که "دو نفر از سران دنیا گفتند که شما پیروزی بزرگ سیاسی و اخلاقی را در تاریخ بدست آوردید." این صحبت‌‌های امروز، با وعده‌های دیروز وی و سایر مسئولان دولتی قبل از امضای توافق‌نامه هسته‌ای کاملا در تعارض است.

رهبر معظم انقلاب نیز خردادماه سال گذشته نسبت به این موضوع هشدار داده و در دیدار با مسئولان نظام، فرمودند: گفته می‌شود مثلاً بین اروپا و آمریکا شکاف به ‌وجود آمد؛ خب بله، ممکن است یک شکاف ظاهریِ‌ کم‌اهمّیّتی هم بینشان [به ‌وجود آمده]، لکن ما برای این مذاکره نکردیم. ما مگر مذاکره کردیم که بین آمریکا و اروپا شکراب به ‌وجود بیاید؟ ما مذاکره کردیم که تحریم برطرف بشود؛ شروع مذاکره برای این بود، ادامه‌ی مذاکره برای این بود؛ و این باید تأمین بشود؛ اگر این تأمین نشد، بقیّه‌ی چیزهایی که حاصل شده، ارزش زیادی را نخواهد داشت.

انتهای پیام/