آسیای مرکزی صحنه آتی بازی سیاسی قدرت‌های بزرگ
ایالات متحده از مدت‌ها قبل به دنبال فرصت‌های بالقوه برای خود در آسیای مرکزی می‌باشد. تمایل به تضعیف موقعیت چین و روسیه در آسیای مرکزی نیز به دلیل تمرکز بر تقویت نفوذ خود در منطقه است.
به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، به نقل از gundogar.org ، به گفته یک منبع از محافل دیپلماتیک ترکمنستان، مِرِد اورازوف، سفیر ترکمنستان در ایالات متحده، معتقد است که رئیس جمهور قربان‌قلی بردی محمدوف، از وضعیت فعلی روابط بین دو کشور راضی است. به این ترتیب، در سپتامبر 2018، در طول سفر خود به آمریکا، او با نمایندگان شرکت‌های آمریکایی: جان دیر، ژنرال الکتریک، بوئینگ، شرکت لیندزی ملاقات کرد و در نتیجه رئیس جمهور بردی محمدوف، از علاقه تجارت غربی به ترکمنستان اطمینان حاصل کرد. با این حال، سیاست بسته عشق آباد، هیچ اطلاعاتی در مورد چشم انداز حضور بازرگانان خارجی برای ورود به ترکمنستان به وضوح ارائه نمی‌کند، هرچند که اخیرا تصمیم گرفته‌اند که حتی کوچکترین فرصت برای این کار را از دست ندهند.
در همین زمان، در طی سفر سپتامبر سال گذشته بردی محمدوف به آمریکا، گفته شد که او با یکی از سران وزارت امور خارجه دیدار اشت. آمریکایی‌ها برای این کار معاون اول معاون وزیر امور خارجه در امور جنوب آسیا و آسیای مرکزی، آلیس ولز را پیشنهاد دادند، که موجب تحقیر بردی محمدوف بوده و ... در نهایت وی دیدار را رد کرد. در پاسخ، وزارت امور خارجه ایالات متحده یک همتای رده پایین‌تر، جانشین معاون وزیر امور خارجه ایالات متحده در آسیای مرکزی، امیلیا پوما را معرفی کرد. در اواخر اکتبر سال 2018، هیئتی به ریاست او برای رایزنی‌های سیاسی به عشق آباد رفت.
وزارت امور خارجه ایالات متحده از طریق سفیر ترکمنستان در حال تلاش برای ابراز نیاز به تغییر سیاست در زمینه حقوق بشر بوده و آمادگی خود را برای کمک به سازمان‌های غیر دولتی مربوطه در ترکمنستان اعلام کرده است. با توجه به واقعیتهای سیاسی، بعید به نظر می‌رسد که عشق آباد در آینده قابل پیش بینی اجازه این کار را دهد.
ایالات متحده همچنان بر این باور است که در صورت عدم تغییرات قابل توجه در زمینه حقوق بشر، حذف ترکمنستان از لیست دولت‌های «ضد دموکراسی» وزارت خارجه امکان پذیر نخواهد بود، که طبق گفته همین آمریکایی‌ها این کار در واقع تحریم این کشور نیست، اما به شهرت عشق آباد در صحنه بین‌المللی صدمه می‌زند.
متیو کلیموف، سفیر جدید ایالات متحده در ترکمنستان، به نوبه خود، در سخنرانی خود در مجلس سنا در روز 16 ماه مِی، تأکید کرد که او منافع بلند مدت آمریکا را در این کشور پیش خواهد برد. تاکید بر تهدیدات احتمالی ترکمنستان از جانب همسایگانش افغانستان و ایران قرار داشت.
نه تنها ترکمنستان بلکه کل منطقه
همانطور که می دانید، آمریکایی ها مدت‌هاست به دنبال فرصت‌های بالقوه برای حضور خود در آسیای مرکزی هستند. تمایل به تضعیف موقعیت چین و روسیه در منطقه نیز به دلیل تمرکز بر تقویت نفوذ خود می‌باشد. برای این منظور، کاخ سفید تلاش می‌کند نشان دهد که تنها همکاری با ایالات متحده منجر به بهبود قابل ملاحظه در استانداردهای زندگی در جمهوری‌های شوروی سابق خواهد شد.
براساس برخی گزارش‌ها، در برخی موارد، سفیران کشورهای آسیای مرکزی همچنان به دنبال رهبران مُصِرّ در آن سوی اقیانوس هستند که وعده "باران پول" به این کشورها را می‌دهند. در این راستا، دیدار آنها از واشنگتن با وِلز و معاون او د.هانیک، که در پایان ماه مِی برگزار شد، قابل توجه است، که در آن تعدادی از موضوعات مورد بحث قرار گرفته و در برخی موارد بسیار حساس است.
به گفته این منبع، با مطرح کردن مساله امنیت منطقه درمورد تهدید تروریسم از افغانستان و تبلیغ افکار افراط گرایانه، آمریکایی‌ها اقداماتی را در این راستا اقداماتی را برای دولت‌های قزاقستان، ازبکستان و تاجیکستان مشخص کردند. در مورد اهمیت بازگشت مجدد اجباری شهروندان آسیای مرکزی که به ستیزه جویان در سوریه و افغانستان پیوسته بودند، نیز صحبت شد. آمریکایی‌ها از اقدامات مقامات ازبکستان استقبال کردند، که هواپیمایی را به 170 شهروند خود که از سوریه اخراج شده بودند، اختصاص دادند و آمادگی قزاقستان را برای پیروی از این مثال مثبت ارزیابی کردند. ارجان کازیخانوف، سفیر قزاقستان، خاطر نشان کرد که اول از همه لازم است مطمئن شد که آیا این ستیزه جویان شهروندان قزاقستان هستند یا نه. آمریکایی‌ها با اشاره به کمبود تجربه کشورهای آسیای مرکزی، بر اهمیت هماهنگی کار مشترک با آنها در این راستا تاکید کردند. در عین حال، نمایندگان ایالات متحده به سفرا در مورد ضرورت "رفتار انسانی و صبورانه نسبت به شهروندان " تاکید کردند.
ولز به صورت کاملا احساسی بیان کرد که روسیه ظاهرا در تلاش است که نقش ایالات متحده در افغانستان را بی اعتبار کند. او حرف وزارت امور خارجه روسیه در مورد "هلیکوپترهای ناشناسی"، که نیروهای تروریستی را در قلمرو افغانستان جابجا می‌کردند، رد کرده و گفت که متعلق به ارتش ایالات متحده نبودهاند. جاولون وهابوف سفیر ازبکستان پیشنهاد کرد که رئیس ماموریت دیپلماتیک افغانستان را دعوت کنند تا مسائل مربوط به تهدید تروریستی را که از آن کشور است، مورد بحث قرار دهند. ولز از این طرح حمایت کرد، اما مِرِد اورازوف سفیر ترکمنستان با اشاره به نیاز به حل برخی مسائل در چارچوب منحصرا ارتباطات دوجانبه، با این کار مخالفت کرد.
وِلز با اعلام راه اندازی یک استراتژی جدید در آسیای مرکزی از جانب ایالات متحده، بر اهمیت رو به رشد منطقه در برنامه‌های استراتژیک دولت ایالات متحده تاکید کرد و مخالفت خود را با فعالیت‌های نفوذی چین و روسیه در منطقه اعلام کرد. در همین زمان، او اشاره کرد که صحبت در مورد مبارزه با روسیه و چین نیست، بلکه در مورد کمک به رفاه اجتماعی-اقتصادی و بالا بردن سطح زندگی مردم است. با این حال، در نهایت، همه این صحبت‌ها به این نتیجه رسید که "کشورهای آسیای مرکزی، پایگاه اصلی استخدام ستیزه جویان توسط سازمان‌های تروریستی از سراسر جهان هستند."
همچنین در مورد ضرورت ارزیابی سیاست "یک کمربند - یک راه" چین صحبت شده، گفته شد باید محتاط بود. وِلز تلاش کرد سفیران را متقاعد کند که این یک دام برای اقتصادهای آنها است. پس از آن، در گفتگوی خصوصی میان خود، این گفته سفیران را به فکر وا داشت: آیا سرمایه‌گذاری‌های آمریکاییهای در حمایت از استراتژی‌های فوق‌الذکر دام نیست؟ علاوه بر این، طبق گفته این منبع، وِلز عملا با این سوال سفیران را در مورد روابط کنونی کشورشان با چین به فکر انداخت. آنها همچنین سعی کردند "آسیایی‌ها" را متقاعد کنند که پس از تصویب استراتژی جدید، واشنگتن قادر خواهد بود تا از لحاظ هرگونه تزریق مالی نسبت به دیگر بازیکنان جغرافیای سیاسی بالاتر رود. در اینجا یک سوال منطقی به وجود می‌آید: چرا این اتفاق الان نمی‌افتد؟ ظاهرا، همه چیز در واشنگتن آنطور که در عموم وعده داده می‌شود، بسیار ساده نیست.
اتحادیه اروپا نیز از آمریکا عقب نمانده است
اتحادیه اروپا نیز به دنبال اهرم‌های نفوذی در جمهوری‌های آسیای مرکزی است. در جریان دیدار فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، برای افتتاح نمایندگی دائمی اتحادیه اروپا در ترکمنستان، وی با وزیر امور خارجه این کشور، رشید مِرِدوف دیدار داشت. طرفین استراتژی جدید اتحادیه اروپا در آسیای مرکزی را بررسی کردند که در آن در مورد همکاری منطقه‌ای، امنیت انرژی، ایجاد فضای مساعد سرمایه‌گذاری و حل مشترک مسائل اکولوژیکی صحبت شده است. به گفته موگرینی اتحادیه اروپا می‌خواهد آسیای مرکزی را قوی و با ثبات ببیند. در این رابطه او بحث‌هایی در زمینه توسعه سیستم حمل و نقل و ساختارهای انرژی منطقه‌ای، از جمله ساخت خط لوله گاز ترکمنستان- افغانستان- پاکستان- هند کرد. با این حال، همانطور که کارشناسان خاطر نشان می‌کنند، بعید است که در زمینه همکاری بتوان انتظار گام‌های واقعی از جانب خود ترکمنستان داشت: رهبر محتاط عشق آبادی به یاد دارد که "استراتژی‌های اروپایی" برای همتایان او در عراق، لیبی، سوریه و برخی دیگر از کشورها چه به ارمغان آورد.
به همین دلیل، اتحادیه اروپا نیز آن چنان اراده سیاسی قوی از خود نشان نمی‌دهد. در حاشیه دیدار فدریکا موگرینی از عشق آباد، مدافعان حقوق بشر بار دیگر سعی در خاطر نشان کردن وضعیت بد حقوق بشر در ترکمنستان به وی کردند. با این حال، مواردی که مربوط به نقض از جانب دولت بود، همچنان بدون توجه ماند. طی چند روز تلویزیون ترکمنستان موگرینی را در حال دریافت فرش‌های ملی ترکمنستانی و کتاب‌های از بردی محمدوف نشان می‌داد که با تشکر از جانب وی پذیرفته می‌شد. نتیجه این دیدار آنطور که نشان داده شد، ظاهرا دریافت هدایا بود، نه ترویج دموکراسی که برای مقامات اروپایی عادی شده است.
انتهای پیام/