آرزوی بزرگ اقتصادی رامین پاشایی فام چه بود؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، رامین پاشایی فام که دارای دکترای اقتصاد بود و طی سالهای 86 تا 88 در سمت معاون اقتصادی بانک مرکزی ایران خدمت کرده بود و در کارنامه کاری خود مدیرعاملی بانکهای سپه، کارآفرین، عضویت هیأت مدیره بانک ایران و اروپا و بانک ملی و نیز  عضویت هیأت امنای مؤسسه عالی بانکداری ایران، مدیریت کل دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد کلان سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی،   عضویت کمیسیون شورای پول و اعتبار و  مدیریت کل بازرگانی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور را  داشت، همواره دارای یک آرزوی بزرگ اقتصادی بود، وی نجات اقتصادی ایران را در گروی این آرزو می دید: احیای جاده ابریشم آبی و احداث پل خلیج فارس. او بارها در گفت وگوهای خود با تسنیم به آنها اشاره کرده بود که در ادامه مجدداً آنها را می خوانید.

بخشی از مصاحبه پاشایی فام با تسنیم با عنوان «خدمات، موتور توسعه پایدار ایران/جاده ابریشم انگشتر و ایران نگین آن است » که در 7 اسفند 1394 در تسنیم به چاپ رسیده بود:

• حمل و نقل، کلیدی ترین و مهمترین و پایدارترین زیر بخش توسعه کشور
• جاده ابریشم انگشتر و ایران نگین آن است

تسنیم: کدام بخش از خدمات بیشتر مورد توجه شماست؟

پاشایی فام: به دلیل محدودیتهای موجود، زیر بخش حمل و نقل به نظر من کلیدی ترین و مهمترین و پایدارترین زیر بخش توسعه کشور است .

موقعیت کشور ما از نظر جغرافیایی در بین تمام کشورهای دنیا بی نظیر و منحصر به فرد است به نحوی که اگر تاریخ اقتصادی ایران را مرور کنیم، مخصوصا زمانی که نفت کشف نشده بود و وجه غالب اقتصاد کشور متأثر از این محصول نبود کشور ما محل اتصال غرب و شرق از طریق جاده و مسیر ابریشم بود . به بیانی دیگر اگر جاده ابریشم را به شکل یک انگشتر شبیه نماییم کشور ما نگین این انگشتر بوده و هست. بهترین مسیر تجارت بین غرب و شرق کشور ما است. بنابراین با یک نگاه و مطالعه ساده تاریخ اقتصادی کشو رمی توان پی برد که مزیت اصلی کشور ما اتصال تجارت غرب با شرق است . امری که متأسفانه فراموش شده و مورد بی مهری قرار گرفته در حالی که این بخش می تواند باعث رشد و شکوفایی پایدار کشور شود.

برای توضیح این بخش بهتر است به نقشه کشورهای همجوار و ارتباط آنها و جایگاه ایران توجه کنیم . همچنانکه در نقشه شماره 1 ملاحظه می شود ، هم اینک ارتباط میان آسیای دور و آسیای میانه از طریق ایران بسیاراقتصادی و مقرون به صرفه است. هم اینک تجارت کشورهای بزرگی چون ژاپن، چین، کره جنوبی، مالزی، تایوان، تایلند، هنگ کنگ، سنگاپور، ویتنام، اندونزی ، فیلیپین و حتی شبه جزیره هندوستان و استرالیا با کشورهای آسیای میانه به ویژه آذربایجان ، ترکمنستان، ازبکستان، قزاقستان، ارمنستان، گرجستان، افغانستان و حتی روسیه از طریق حمل و نقل دریایی و آبهای آزاد با طی مسافتی طولانی از جنوب خلیج فارس با گذر از تنگه عدن و عبور از دریای سرخ و طی مسیر سخت و کانال دست ساز سوئز و پرداخت عوارض وارد دریای مدیترانه شده و با عبور از تنگه بسفر وارد دریای سیاه و از آنجا از طریق رود ولگا طی مسیر می کنند تا محموله خود را به دریای خزر رسانده و از آنجا به کشورهای مورد نظر منتقل کنند. این مسیر در نقشه پیوست شماره 1 با رنگ سبز مشخص شده که حدوداً 19400 کیلومتر را در برمی گیرد. با فرض سرعت 10 نات برای هر کشتی این مسیر حدود 31 روز به طور می انجامد و ضمن اینکه باید از سه نقطه حساس خلیج عدن که به دلیل وجود دزدان دریایی ناامن بوده و هزینه اضافی برای کشتی های عبوری تحمیل می کند همچنین عبور از کانال سوئز دست ساز بشر با طول حدود 170 کیلومتر و پرداخت عوارض و مشکلات خاص خودش همراه است و بالاخره عبور از تنگه بسفر که در کشور ترکیه قرار دارد مشکلات و گلوگاههای این مسیر دریایی است.
حال اگر در جهت احیای مسیر ابریشم جدید و استفاده از پتانسیلهای کشور بتوان مسیر جایگزینی را ارائه داد به نحوی که برای کشورهای مورد نظر اقتصادی و امن تر باشد، مورد پذیرش قرار خواهد گرفت. برای این منظور با توجه به موقعیت استراتژیک کشورها ، مسیر دومی را می توان معرفی کرد که هم اقتصادی و هم جذاب باشد و برای همه کشورها به ویژه ایران سودی سرشار و پایدار به همراه داشته باشد.
این مسیر پیشنهادی در نقشه پیوست شماره 1 با رنگ صورتی مشخص شده است. همچنانکه ملاحظه می شود این مسیر تا جنوب شبه جزیره هند با مسیر قبلی یکسان است . اما از جنوب شبه جزیره هند به سمت خلیج فارس تغییر جهت داده و به سمت سواحل شمالی خلیج فارس یعنی کشور عزیزمان امتداد دارد.
برای اتصال این مسیر به کشورمان نیازمند زیرساختهای بندری جدیدی هستیم که جزیره قشم بهترین گزینه برای این امر است که در ادامه دلایل و ویژگیهای انتخاب این جزیره را توضیح خواهم داد.
پس از اتصال این مسیر به خاک کشورمان با مدیریتی که در حمل و نقل ریلی و جاده ای نیاز دارد می توان کالاهای مورد نظر را به دریای خزر رساند . ویژگی این مسیر عبارت است از:
1- فاصله دریایی این مسیر حدود 11400 کیلومتر است که حدود 8000 کیلومتر کمتر از مسیر قبلی است . البته حدود 1700 کیلومتر مسیر جاده ای و ریلی به این فاصله اضافه می شود. در مجموع فرمان مورد نیاز برای طی مسیر دریایی حدودا 18 روز با سرعت متوسط 10 نات برای هر کشتی است و اگر حداکثر 4 روز نیز برای انتقال بار از طریق جاده ای و ریلی در نظر بگیریم این مسیر 23 روز خواهد بود که 9 روز صرفه جویی در زمان و به تبع آن در هزینه حمل کشتی ها خواهد شد.

2- گذرگاههای سخت خلیج عدن، کانال سوئز، تنگه بسفر و رودخانه ولگا حذف و عوارض و هزینه های مربوطه صرفه جویی خواهد شد.

 3- امکان نگهداری کالا در کشور ایران و توزیع تدریجی آن متناسب با تقاضای کشورهای حاشیه خزر و افغانستان به عبارتی دیگر تبدیل کشر به یک هاب توزیع منطقه ای و گسترش خدمات بندری، انبارداری و حمل و نقل در داخل کشور که سود سرشاری را نصیب کشور نموده و البته این سود نیز پایدار خواهد بود.
به عبارتی با انجام این پروژه می توان امیدوار بود سود مستقیمی که نصیب کشور می شود قابل توجه باشد و سود غیر مستقیم آن بسیار فراتر از سود مستقیم خوهد بود . این سود غیر مستقیم از دو ناحیه قابل تصور است . یک از ناحیه ایجاد اشتغال و صنایع و حرف وابسته به حمل و نقل و سود دوم ناحیه سیاسی و منطقه ای که در این حالت سود کشورهای همجوار با ثبات و گسترش صنعت حمل و نقل ایران حاصل می شود که هم موجب انجام سرمایه گذاریهای عظیم خارجی می شود و هم موجب هم سویی سیاستهای کشورهای منطقه با سیاست کشور ما به دلیل وجود منافع اقتصادی مشترک خواهد بود.

• قشم را دریابید

• پلی که سود سرشاری را می تواند نصیب ایران کند

تسنیم: چرا اینقدر بر جزیره قشم تأکید می کنید؟

پاشایی فام: با نگاهی به موقعیت این جزیره در نقشه پیوست شماره 2 می توان به دلیل انتخاب پی برد. اولا این جزیره حدود 2.7 برابر کشور سنگاپور است ثانیا همچنانکه ملاحظه می شود جزیره قشم به صورت طولی در تنگه هرمز گسترش یافته به نحوی که جنوب این جزیره به سمت خلیج فارس مواج و شمال این جزیره به سمت کشور عزیر ما آرام است همانند یک خور طبیعی عمل می نماید.

ثالثا: فاصله بین بندر لافت و بندر خمیر حدود 2 کیلومتر است که با احداث یک پل 2 کیلومتری به سرزمین اصلی متصل می شود.

رابعاً: در شمال جزیره بدون نیاز به لایروبی و با عمق مناسب آب می توان امکان پهلوگیری کشتی های غول پیکر و پهن پیکر را به سادگی فراهم کرد.

بنابراین به طورخلاصه با احداث یک پل حدود 2 کیلومتری می توان این جزیره بسیار مهم را به سرزمین اصلی متصل و با ادامه مسیر ریلی و جاده ای به تمامی کشورهای همسایه سرویس دهی کرد و سود سرشار این پروژه می تواند موتور رشد و توسعه کشور را روشن و همواره پایدار نگه دارد و با انجام محاسباتی می توان نشان داد با سرمایه گذاری در این بخش و این مسیر سیمای اقتصادی و سیاسی کشور دگرگون شده و فرایند توسعه کشور تکمیل و بسیاری از مشکلات اقتصادی موجود حل شود.

متن کامل مصاحبه در اینجا قابل دریافت است.

بخشی از مصاحبه با دکتر پاشایی فام با عنوان «لزوم کاهش نرخ سود سپرده به 3 درصد برای ایجاد تعادل در اقتصاد کشور » که در تاریخ 11 آبان 1395 در تسنیم به چاپ رسیده بود.

• موقعیت استراتژیک و جغرافیایی کشور راه نجات کشور است

تسنیم: از نظرات خود در حوزه واقعی و بخش واقعی اقتصاد بفرمایید.

پاشایی فام: در بخش واقعی اقتصاد قبلا راه حل اساسی را در مصاحبه با تسنیم ارائه کردم. اکنون اشاره مختصری به آن سخنان می کنم. جزئیات این بخش نیز تماما بررسی و مطالعه شده است. موقعیت استراتژیک و جغرافیایی کشور راه نجات کشور است. شاهراه جاده ابریشم با تعریف جدید همانند یک انگشتر که نگین آن کشور عزیزماست باید ایجاد شود. تجارت کشورهای CIS با آسیای دور همانند چین ، ژاپن ، تایلند ، سنگاپور، مالزی و.. تنها و تنها از مسیر کشور ما اقتصادی و ارزان و مقرون به صرفه است. مسیر دریانوردی و تجارت عظیم قول اقتصادی آسیا یعنی چین و همچنین ژاپن و کره و.. به سوی کشورهای بزرگی مثل روسیه، قزاقستان، ازبکستان ، تاجیکستان، ارمنستان، آذربایجان، افغانستان و... فقط و فقط از مسیر کشور ما اقتصادی است. کافی است سرمایه گذاری زیر بنایی در کشور ایجاد و بستر این تجارت و حمل و نقل از بندر جنوبی کشور ر حوزه آبهای نیلگون خلیج همیشه فارس خصوصا قشم آغاز و تا سواحل زیبای منحصر به فرد در دنیا در دریاچه خزر ختم شد. این مسیر شاهراه جاده ابریشم تجارت (آسیای دور با آسیای میانه و حوزه قفقاز) است و در این مسیر نگین ارزشمند این انگشتر کشور عزیز ما است. با یک سرمایه گذاری مختصر (با مقیاس اقتصاد ایران )، ایجاد یک مجموعه بندری بزرگ در جزیره قشم و احداث یک پل دو کیلومتری و اتصال این جزیره به سرزمین اصلی و ایجاد یک بزرگراه از قشم به سوی دریای خزر با زیرساختی بزرگ و عظیم و ریلی و جاده ای کشور شکوفا خواهد شد و چند برابر درآمدهای نفتی می توان از این مسیر برای کشور درآمد ایجاد کرد. این ادعا قابل اثبات است و من برای اثبات و بحث در این خصوص آماده ام تمام تجارب و دانش اندک خود را خالصانه در اختیار مسئولان و صاحبنظران قراردهم. یقین دارم به جز این راهکار هیچ کار دیگری در میان مدت نمی تواند کشور را از این توسعه نیافتگی خارج کند.

• دولت از پروژه انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی بیش از پیش حمایت کند

سالیان سال راجع به این موضوع تحقیق و بررسی کرده ام و با صاحبنظران مختلف فنی و اقتصادی نیز بحث کرده ام و به این ادعا و پروژه ایمان دارم. البته در کنار این پروژه توجه ویژه به پروژه انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی از اهمیت خاصی برخوردار است که به لطف خدا در حال اجراست اما نیازمند حمایت ویژه دولت است. این پروژه نیز سیمای اقتصاد کشور را در آیند ه می تواند متحول سازد.

متن کامل مصاحبه در این اینجا قابل دریافت است.
 

• در مقابل مردم شریف ایران مسئولیم

همواره دغدغه ایران و حل مشکلات پولی و بانکی و اقتصادی آن را داشت و حتی در شرایطی که حال مساعدی نداشت می کوشید تا به سوالات خبرنگاران پاسخگو باشد. مرحوم پاشایی فام در پاسخ به درخواست خبرنگار تسنیم برای مصاحبه، در حالی که از بیماری سرطان به شدت رنج می برد و در مقطعی نیز سرماخوردگی به شدت بیماری اش را تشدید کرده بود، این پاسخ را داده بود که عین متن آن را در ادامه می خوانید.

«سلام روز بخیر، خیلی از لطف شما ممنونم. فکر نمی کردم روزی آنقدر ضعیف بشم و با کوچکترین سرما خوردگی از کار بیافتم. راستش نه برای خودم بلکه دلم برای کشورم کباب میشه، سالها زمان و امکاناتش رو گذاشت در اختیار من تا درس بخونم و تحمل کرد تا دکتری بگیرم و روزی قسمتی از اداره امور کشور را بر عهده بگیرم و منم به هموطنانم این فرصتها رو بدم و کشور از این سرمایه گذاری که روی من کرده بهره برداری کنه، اما افسوس که این بیماری فرصت نداد، دینم را به میهن و هم وطنانم ادا کنم خیلی دلم میسوزه ، اگه قصوری داشتم خدا من و ببخش. ببخشید شمارو ناراحت می کنم. مواظب سلامتیتان باشید هم به خاطر خودتان و خانواده تان هم به خاطر مردم شریف ایران در مقابل این مردم نیازمند و شریف مسئولیم. من که کوتاهی کردم، خدا به شما و همه اونایی که نقش دارند کمک کنه.»

روحش شاد و یادش گرامی.

گزارش از: مریم سلیمی

انتهای پیام/