ذخایر آبی زیرزمینی در شرق کردستان دچار افت فاحشی شد/ پیگیری تأمین آب شرب سنندج از طریق سد آزاد
در میزگرد خبرگزاری تسنیم مطرح شد که طی این دهه اخیر ذخایر آبی زیرزمینی به خصوص در شرق استان کردستان دچار افت فاحشی شد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، کامران خرم در میزگرد تخصصی دفتر تسنیم کردستان با عنوان «بررسی مشکلات حوزه آب» ضمن قدردانی از پیگیری‌های خبرنگاران این رسانه اظهار داشت: باید در کنار بیان موانع و چالش‌ها، اقدامات صورت گرفته را نیز برای افکار عمومی بازگو کرد، تا با توجه به وسعت وظایف، جایگاه آب منطقه‌ای مشخص شود.
وی با ذکر اینکه گردشگری دارای اهمیت فوق العاده‌ای در استان کردستان است، افزود: این امر بدان خاطر پر اهمیت است که آب منطقه به‌عنوان یک شرکت دولتی هزینه‌های جاری را از طریق محل درآمد خودِ شرکت تأمین می‌کند که این عامل نیز به‌دلیل اینکه در سال 83 قانونی تصویب شد که بر مبنای آن وزارت نیرو از اخذ پول آب از صاحبان چاه‌های کشاورزی منع شد و کم‌ترین تأثیر منفی این قانون کم‌کردن درآمد شرکت آب منطقه‌ای بود و در نهایت کشاورزان این منابع را به‌عنوان منبع نامحدود در نظر گرفته و هیچ ارزشی برای آن قائل نیستند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کردستان، با بیان اینکه طی این دهه اخیر ذخایر آبی زیرزمینی به خصوص در شرق استان دچار افت فاحشی شد، گفت: کسری مخزن به چند صد میلیون متر مکعب رسید و به همین خاطر در چند سال اخیر تلاش شد تا با صرف هزینه و وقت مضاعف این مخازن به ویژه در شهر دهگلان احیاء شود.
وی با ابراز تأسف از اینکه وقتی یک قانون زمینه کارشناسی نداشته باشد، منجر به بروز مشکلاتی می‌شود، تصریح کرد: بحث چاه‌های غیرمجاز که قبل از سال 85 حفاری شده بودند در سایه این قانون زمینه‌ساز بروز مشکلات و چالش‌های فراوانی شد و در نهایت افرادی از این مسئله سوء استفاده کرده و چاه‌های غیرمجاز را حفر کردند.
خرم با تأکید بر اینکه بخشی از وظیفه آب منطقه‌ای، حفاظت از کمیت و کیفیت منابع آبی است، ادامه داد: اتفاقاتی که در 20 سال اخیر در حریم و بستر رودخانه‌ها پیش آمد به خوبی نمود عینی از مشکلات و چالش‌هایی که در سایه عدم رعایت حریم رودخانه‌ها ایجاد شده بود را به نمایش گذاشت و پس از وقوع خسارت و حوادث پس از سیل، دستگاه قضا و مسئولان اجرایی استان با وزارت نیرو هم‌صدا شدند تا با متخلفان که در بستر رودخانه‌ها ساخت و ساز داشتند، برخورد شود.
وی با اذعان به اینکه بخش دیگری از فعالیت‌های شرکت در مقوله توسعه می‌گنجد، توضیح داد: این حوزه خدماتی شامل احداث سدها و سامانه‌های انتقال آب است؛ دیگر وظایف سازمان آب منطقه‌ای کردستان در ارتباط با مسائل مربوط به جذب اعتبارات و هزینه‌کرد درست این اعتبارات است.
تفاوت 4 برابری تخصیص آب برای کردستان در قیاس با میانگین کشوری پذیرفتنی نیست
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کردستان، با اعلام اینکه آب منطقه‌ای با همکاری سایر سازمان‌های خدمت‌رسان پیگیر مقوله تخصیص آب بوده است، گفت: موضوع تخصیص آب یک مطالبه عمومی و بر حق مردم این دیار است که متأسفانه تا به امروز به دلایلی مغفول مانده است.
وی با بیان اینکه حدود 120 هزار هکتار زمین آبی در استان کردستان وجود دارد، افزود: با توجه به وجود یک میلیون و 200 هزار هکتار زمین کشاورزی که قابلیت تبدیل شدن به زمین‌های آبی را دارا هستند، ظرفیتی در استان وجود دارد که با تکیه بر آن می‌توان نسبت به تخصیص آب کردستان همت مضاعفی را به کار بست.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کردستان ذکر اینکه هم‌اکنون 10 درصد از اراضی شهرستان‌های استان آبی است، گفت: این درحالی است که میانگین کشوری حدود 42 درصد بوده این رقم گویای فاصله زیاد کردستان با میانگین کشوری است.
وی با تأکید بر اینکه این تفاوت چهار برابری برای استان کردستان قابل قبول نیست، تصریح کرد: این در حالی است که 13.2 میلیارد مترمکعب در استان حجم بارش وجود دارد که از این میزان 7 میلیارد متر مکعب آب آن تبخیر و حدود 5 میلیارد مکعب آن در کردستان مصرف می‌شود که این حجم آب در قیاس با میزان 10 درصدی اراضی آبی قابل پذیرش نیست.
خرم در ادامه با ذکر اینکه تخصیص آب مطالبه بر حق است و گویا این نکته‌ست که استان کردستان ظرفیت تخصیص میزان آب بیشتری را داراست، توضیح داد: با وجود اینکه حدود 120 هزار هکتار از زمین‌های کشاوری استان که بخش اعظم آن از طریق منابع زیرزمینی آبیاری می‌شود، این میزان تخصیص یافته در حالی که ظرفیت زمین‌های کشاورزی کردستان بسیار بیشتر از این میزان است.
اجرایی ساختن طرح‌های مرتبط با تخصیص آب نیازمند 6 هزار میلیارد تومان اعتبار است
وی با اذعان به اینکه موضوع تخصیص آب با پیگیری و همراهی مسئولان استان در سطح مجلس و کشور مطرح شد، ادامه داد: مقوله تخصیص آب در سطح وزارت پیگیری و با تعامل ایجاد شده و در نهایت با تلاش تمامی ذینفعان تیرماه امسال بازنگری در تخصیص آب کردستان لحاظ شد و حدود 96 هزار و 140 هکتار در قالب پروژه‌های تعریف شده و در قالب برداشت مستقیم و تفکیک حوزه‌ها مشخص گردید.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان با اعلام اینکه هم‌اکنون مشکل تخصیص آب به استان حل شده است، گفت: بعد از ثبت این تخصیص پروژه‌های جذب اعتبار برای آن تعریف و پیرو آن نامه‌ای هم برای مقام معظم رهبری نوشته شد و در آن درخواست 3 هزار و 500 میلیارد تومان تسهیلات شده که در کنار این مطالبه، درخواستی نیز از سوی جهادکشاورزی مطرح تا میزان تسهیلات درخواستی را به 6 هزار میلیارد تومان رساند.
وی با اشاره به اینکه درخواست شد تا این تسهیلات از طریق صندوق ذخیره ارزی که در اختیار مقام معظم رهبری است به استان تخصیص یابد، ادامه داد: از طریق جذب این تسهیلات می‌توان جهت جبران عقب‌ماندگی‌ها کردستان اقدام کرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان، با گریز به اینکه خوشبختانه عملکردی که در طی سنوات گذشته منجر به ایجاد تقابل میان آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی استان شده بود از میان برداشته شد و سیاست‌ها در راستای هم‌افزایی و ایجاد توان مضاعف توسط این دو نهاد در خدمت‌رسانی ایجاد گردید.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه استان در حوزه آبریز دریاچه ارومیه تأمین یک میلیارد و 300 میلیون مترمکعب آب را عهده‌دار است، اظهار کرد: درخواست ما این است که حداقل 500 میلیون مترمکعب این آب در خود کردستان مصرف شود چراکه میزان مصرف آب حدود 13 درصد آب تولیدی استان است و این در حالی‌ست که در آذربایجان شرقی 70 درصد آب تولیدی و در آذربایجان غربی بالای 90 درصد آب تولیدیشان در همان استانها مصرف می‌شود و این بدان معناست که دو استان هیچ آبی را برای بازگشت به دریاچه ارومیه باقی نمی‌گذارند و بار تحمیلی به کردستان به عنوان استانی که در این حوزه قرار گرفته، بیشتر است.
پروژه‌های شرکت آب منطقه‌ای استان کردستان بالای 90 درصد پیشرفت فیزیکی دارند
خرم با ذکر اینکه اکثر پروژه‌های شرکت آب منطقه‌ای استان کردستان بالای 90 درصد پیشرفت فیزیکی دارند، گفت: به دلایل مختلف مشکلاتی برای اتمام این پروژه‌ها پیش آمده و اتمام آنان را با چالش روبرو ساخته به همین خاطر تغییراتی در سیستم داده شد تا با استفاده از توان نیروی انسانی پروژه‌ها به اتمام برسد و خوشبختانه در راستای نیل به این مهم تجربه و تخصص افراد به میدان آمد.
وی با اعلام اینکه سد چراغ‌ویس سقز با پیشرفت فیزیکی 90 درصد مشکل تخصیص شبکه داشت، گفت: خوشبختانه با مرتفع شدن مشکلات، هیچ بهانه‌ای جهت تخصیص منابع آبی وجود ندارد و هم‌اکنون حدود 5 هزار هکتار جهت تخصیص آب به آن در نظر گرفته شده که اگر این امر عملیاتی شود، کل شبکه را پوشش می‌دهد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کردستان با اذعان به اینکه سد زویه نیز رفع مشکل شده و در شرایط کنونی کشاورزی منطقه در سایه تأمین آب منطقه متحول شده است، ادامه داد: در کنار اتمام این پروژه‌ها به هیچ عنوان از مسئله کیفی که مورد تأکید است، غافل نبوده‌ایم.
وی در ادامه با ذکر اینکه در خصوص تأمین آب شرب سالم همواره این نگرانی وجود داشته که آب سالم در اختیار مردم قرار گیرد، افزود: باید توجه داشت که تمامی مخازن آبی دنیا در معرض آلودگی قرار دارند و اتفاقی نیست که خاص کشور و استان کردستان باشد چراکه همواره مواد آلاینده که به آب‌های جاری وارد می‌شوند ناشی از قرار‌گیری در مسیرهای جاده‌‌ها، فاضلاب روستایی، فضولات دام، شهرک‌های صنعتی و غیره است که این منابع آبی را آلوده می‌کنند.
فاضلاب 51 روستا به سد قشلاق سنندج می‌ریزد
خرم با ذکر اینکه آب منطقه‌ای به شدت نسبت به ورود فاضلاب به منابع آبی حساس است، خاطرنشان کرد: اینکه اعلام می‌شود فاضلاب 51 روستا به سد قشلاق سنندج می‌ریزد به معنی آن نیست که فاضلاب این روستاها به صورت مستقیم وارد آب سد می‌شود، چراکه این روستاها فاصله زیادی با مخزن سد دارند و به همین خاطر طبیعتاً فاصله زمانی که فاضلاب از روستا خارج شده تا زمانی که به سد می‌رسد بخش عمده‌ای از آلودگی خود را از دست می‌دهد و از سوی دیگر بخش دیگری از این فاضلاب توسط کشاورزان وارد جریان آب کشاورزی و باغات شده و به مصرف آبیاری می‌رسد و در فصول گرم سال به‌دلیل تبخیر بالای آب، دیگر شاهد ورودی چندانی به سد قشلاق نیستیم.
وی با بیان اینکه نگرانی دیگر در خصوص بخش حسین‌آباد بود، تصریح کرد: خوشبختانه تصفیه‌خانه این منطقه نیز اجرایی شده و سیستم پیشرفته در آنجا مستقر شده که مشابه آن در شهر سنندج است که پس از این اقدام آبی که از این تصفیه‌خانه خارج می‌شود، قابلیت کشاورزی را یافته است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کردستان با گریز به اینکه دومین منبع آلودگی آبی که باید به آن توجه خاص داشت، فاضلاب روستای سراب‌قامیش است، گفت: فاضلاب این روستا نیز از سوی آب و فاضلاب روستایی در دست پیگرد است و با توجه به اینکه جمع‌آوری و دفع فاضلاب این روستا جزو وظایف آب و فاضلاب روستایی بوده، باید به صورت جدی به آن توجه کنند.
واحد حفاظت کیفی در شرکت آب منطقه‌ای فعال شد
وی در ادامه به اهمیت کنترل کیفی در حوزه آب تأکید و عنوان کرد: همواره این دغدغه و حساسیت موضوع دنبال می‌شد، به همین خاطر واحد حفاظت کیفی در شرکت آب منطقه‌ای فعال شد و این واحد به صورت عملی فعالیت‌های خود را آغاز و پیگیری کرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کردستان با اعلام اینکه واحد کنترل کیفی، خدمات خود را به افراد داخل و خارج شرکت ارائه می‌دهد؛ تصریح کرد: علاوه‌بر اینکه طرح‌هایی را که واحد تولید کیفی تأیید نکند، مورد بررسی مجدد و کارشناسی قرار می‌گیرد؛ این واحد به صورت ماهانه به کمک تجهیزات فراهم شده، عملیات پایش را انجام می‌دهد.
وی با ابراز خرسندی از اینکه خوشبختانه پایش منابع آبی این اطمینان را ایجاد می‌کند که آب خام رها شده در مسیر تصفیه خانه‌های استان استاندارد لازم را دارا هستند، خاطرنشان کرد: علاوه بر رصدهای واحد کنترل کیفی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان نیز در این حیطه یاریگر آب منطقه‌ای هستند.
خرم در ادامه با ذکر اینکه بخشی از منابع آب شرب شهرستان سنندج در تصفیه‌خانه نیست و از طریق چشمه و چاه‌های موجود در سطح شهر تأمین می‌شود، یادآور شد: این منابع آبی به دلیل شرایط توپوگرافی کوهستانی منطقه امری طبیعی است.
وی با اعلام اینکه شرکت آب منطقه‌ای به عنوان متولی امر، وظیفه تأمین منابع آبی را عهده‌دار است، اظهار کرد: رسالت ما این است که شرایطی را فراهم سازیم که آب سالم به دست مردم برسد.
خرم از دیگر مسائل مورد توجه در حیطه کاری شرکت آب منطقه‌ای را پیگیری تأمین آب شرب شهرستان سنندج از طریق سد آزاد دانست و عنوان کرد: این اقدام منجر به ایجاد حاشیه امن در تأمین آب شرب سنندج می‌شود، هرچند تامین این آب گران‌تر و پرهیزنه‌تر است اما به دلیل اینکه مزایای بسیاری را برای این شهر به دنبال دارد، اجرایی شود.
وی با ذکر اینکه اگر آب شرب سنندج از طریق سد آزاد تخصیص یابد می‌توان برنامه‌ریزی بیشتری را برای پیشرفت در بخش کشاورزی با بهره‌گیری از ظرفیت سد قشلاق لحاظ کرد، گفت: هم‌اکنون 110 میلیون متر مکعب آب در تونل سد قشلاق موجود است که ظرفیت خوبی را در بخش کشاورزی می‌تواند ایجاد کند.
طرح مطالعاتی حول محور گردشگری سد در دست مطالعه و بررسی است
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان با ابراز تأسف از اینکه تا به امروز محدودیت‌هایی در حوزه توسعه گردشگری سدهای استان وجود داشته است، تصریح کرد: باتوجه به اینکه در راستای اجرای این طرح‌ها به شکل نگهداری، نظافت و مسائل حاشیه سد بیشتر از انتفاع مالی تأکید می‌شد، قوانین و سخت‌گیری‌هایی لحاظ گشته بود که این امر را مسکوت گذاشت.
وی با اشاره به اینکه در طول سالیان اخیر طرحی برای ساماندهی گردشگری سدها وجود نداشته، ادامه داد: اخیراً تفاهم‌نامه‌ای از سوی آب منطقه‌ای با سازمان میراث فرهنگی امضا شده که در قالب آن دستورالعمل اجرایی تنظیم شده و طرحی مطالعاتی حول محور گردشگری سد قشلاق مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان با بیان اینکه به دلیل اهمیت این موضوع از استان مازندران که پیشرو اجرای طرح‌های گردشگری سد در کشور است، الگوبرداری می‌شود و مشاورین طرح سدهای مازنداران در سد گاران نیز به خدمت گرفته شده‌اند، گفت: دلیل انتخاب سد گاران بخاطر شرایط محیطی و جذب توریست درمانی می‌تواند مورد توجه ویژه قرار گیرد و در کنار آن به ورزش‌های آبی و پرورش ماهی بر اساس شرایط خط قرمزهای وزارت نیرو توجه شود.
وعده ساماندهی محوطه سد قشلاق سنندج
وی با اعلام اینکه کارهای زیربنایی خوبی در استان صورت گرفته که نباید از این ظرفیت‌های ایجاد شده غفلت کرد، افزود: یکی از ضربه‌های سنگینی که در سایه غفلت در استان خوردیم ناشی از این بوده که رسانه‌ها به درستی و راحت نقد نکرده و در بسیاری از موارد نیز مسئولان پاسخگو نبوده و فضا را برای نقد آزاد نگذاشته بودند.
خرم با اشاره به اینکه بخش تخصصی فعالیت‌های منوط به موضوع تخصیص آب موارد کارشناسی و تخصصی است و نمی‌توان آن را به زبان ساده برای مردم توضیح داد، خاطرنشان کرد: علی‌ایحال نباید زحماتی که برای این کار انجام شده را رسانه‌ای نکرده و مردم را در جریان آن قرار ندهیم.
وی با ذکر اینکه باید در راستای ساماندهی محوطه سد قشلاق سنندج و گسترش دامنه خدمات این شرکت بخشی از مباحث مرتبط با نگهداری تأسیسات به بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی واگذار شود، یاداور شد: این افراد می‌توانند در چارچوب ضوابط و مقررات شرکت خدمات خود را ارائه دهند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان با قدردانی از خبرنگاران تسنیم بابت انعکاس مشکلات محوطه سدقشلاق سنندج،قول داد که منبعد نظارت بر این مکان بیشتر و هفته‌ای دو بار شود تا بلکه هرچه سریع‌تر زباله‌ها جمع‌آوری و محوطه ساماندهی شود.
خبرگزاری تسنیم کردستان همانند همیشه پیگیر مطالبات و درخواست‌های مردم از مسئولان باشد
وی حضور در خبرگزاری تسنیم را نقطه عطفی دانست که می‌تواند زمینه‌ساز شروع به همکاری‌های جدیدی گردد که اخبار و خدمات این شرکت به مردم منعکس شود، درخواست کرد: خبرگزاری تسنیم همانند همیشه و بیش از پیش ظرفیت پیگیری بسیاری از مطالبات و درخواست‌های مردم را از مسئولان فراهم کند.
خرم در پایان سخنان خود با اعلام اینکه افراد شاغل در آب منطقه‌ای کردستان 169 نفر هستند، گفت: این تعداد پرسنل با تمام توان خود در حال ارائه خدمت هستند که این تلاش منجر به خلق سازمانی چابک شده است.
3 تیم کاری به‌صورت 24 ساعته در حیطه صیانت از منابع آبی کردستان فعال هستند
«عرفان مؤمن‌پور» معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای استان کردستان نیز در ادامه با اشاره به اینکه در تأمین آب پایدار شهری، صنعتی و کشاورزی استان خدمات شایان توجهی صورت گرفته است، اظهار کرد: بخش عمده این خدمات به دلیل عدم ارتباط با رسانه‌ها مغفول مانده است.
وی با ابراز امیدواری از اینکه بتوان از ظرفیت رسانه‌ها در راستای انعکاس خدمات نظام استفاده کرد، گفت: مسئولان می‌توانند از اهم مشکلات و چالش‌هایی که از سوی رسانه‌ها مطرح می‌شود، آگاه شده و نسبت به رفع آن تلاش کنند.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای استان کردستان با اعلام اینکه خبرگزاری تسنیم در حوزه مطالبه‌گری تأثیرگذار و رویه خاص خود را در پیش گرفته است، افزود: مطالبه‌گری باید مزین به حرکت خداپسندانه شده باشد تا بتوان نتیجه مفیدی را از آن گرفت.
وی با تأکید بر اینکه نگرانی خبرگزاری تسنیم در زمینه مقوله آب یک نگرانی مشترک است، خاطرنشان کرد: به همین خاطر تلاش می‌شود از گزارش‌های این رسانه در راستای توسعه، حل مشکلات و جلب توجه مردم به سختی‌های تأمین آب استفاده کرد.
مؤمن‌پور با ذکر اینکه 1800 کانی ثبت شده سنندج در کنار چشمه‌ها، کانی‌های، قنات‌ها و آب‌روان‌های موجود نیازمند صیانت و نقطه اطمینان کیفی است، ادامه داد: برای اجرایی ساختن این هدف، تلاش 24 ساعته کارکنان این شرکت به خدمت گرفته شده و در قالب سه تیم کاری به‌صورت ویژه صیانت و حفاظت از آب و منابع آبی پیگیری می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه باید تلاش‌های صورت گرفته اطلاع‌رسانی شود تا بتوان بخشی از هزینه‌ها و تلاش‌ها را منعکس کرد، گفت: با اعلام این تلاش‌ها مردم در جریان زحمات و تلاش‌هایی که گاه با مشکلات فراوانی همراه است قرار می‌گیرند.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای استان کردستان در پایان با گریز به اتفاقی که هفته اخیر برای برخی نیروهای حفاظتی منابع آبی پیش آمد، توضیح داد: هفته پیش گزارشی مبنی بر خالی کردن بار نخاله ساختمانی در بستر رودخانه قشلاق واصل شد، زمانی که مأموران جهت برخورد با خاطیان به محل مراجعت کردند، افراد متخلف با آنان درگیر شده و مشکلاتی را برای آنان ایجاد کردند.
انتهای پیام/ن