گزارش تسنیم از جای خالی دوچرخه در سیستم حمل و نقل شهری قم
در حالی امروزه دوچرخه از سیستم حمل و نقل شهری حذف شده که نبود آن علاوه بر تحمیل مشکلات عدیده به‌ویژه در مسائل ترافیکی بر شهر، سبب شده مسئولان مربوطه مجبور به چاره‌اندیشی در این زمینه شوند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، با توجه به‌ضرورت توسعه پایدار و اهمیت روزافزون آن در مسائل شهری، امروزه در شهرهای مختلف دنیا دوچرخه به‌عنوان وسیله نقلیه اصلی و پایدار جابه‌جایی در کنار پیاده‌روی روزبه‌روز مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرد. این امر از آنجا اهمیت بیشتری می‌یابد که حفظ محیط زیست، منابع طبیعی و انرژی که از ارکان مهم توسعه پایدار به شمار می‌آیند به‌شدت تحت تأثیر حمل و نقل شهری قرار دارند.
در کشورهای پیشرفته و صنعتی غربی و حتی کشورهای جنوب شرق آسیا سال‌های زیادی است که تلاش کرده‌اند تا مبانی حمل و نقل پایدار و فعال بر مبنای پیاده‌مداری و دوچرخه‌سواری را در میان مردم ترویج کنند. در این کشورها در راستای افزایش ایمنی دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی، مسیرهای ویژه‌ای را تدارک دیده‌اند که علاوه بر شاخص زیبایی، ترغیب‌کننده دوچرخه‌سواران است.
در ایران هم هر چند دیر اما چند سالی است که در شهرهای گوناگونی طرح‌هایی مرتبط با دوچرخه در حال پیاده‌سازی است. در شهر قم هم چند سال پیش بود که کم‌کم ایستگاه‌های دوچرخه در بعضی میدان‌ها و معابر سطح شهر قم ظاهر شدند اما به‌جای دوچرخه‌سوارها باید وزن خاک‌هایی را تحمل می‌کردند که مدت‌ها رویشان سوار شده بودند.
در حالی در قم به دوچرخه‌سواری به‌عنوان یک روش کارآمد و سالم برای حمل و نقل شهری توجه نمی‌شود که معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری قم معتقد است این موضوع هنوز به دغدغه مردم و مسئولان تبدیل نشده است، در حالی‌که می‌توان با ایجاد راهکارهایی مانند سه‌شنبه‌های بدون خودرو که در تهران و بسیاری از شهرها در سطح گسترده‌ای در حال اجراست این دغدغه را به‌مرور در بین مردم ایجاد کرد.
حساب ویژه شهرداری روی دوچرخه‌سواری
عباس ذاکریان معاون حمل و نقل شهرداری قم در گفت‌وگو با تسنیم می‌گوید: شهرداری قم روی توسعه فرهنگی دوچرخه‌سواری در شهر حساب ویژه‌ای نیز بازکرده است و در طرح جامع حمل و نقل ترافیک برای توسعه دوچرخه‌سواری برنامه‌ریزی‌شده است، از جمله اینکه مسیر دوچرخه‌سواری در خیابان‌های فرعی واصلی و بیشتر به سمت مدارس ایجاد می‌شود.
این موضوع می‌تواند خانواده‌هایی که دانش‌آموز داشته را تشویق کند تا با خیال راحت به‌جای استفاده از سرویس مدارس، دانش‌آموزان خود را با دوچرخه راهی مدرسه کنند. این موضوع اما آن‌طور که ذاکریان گفته است نیازمند همکاری آموزش و پرورش نیز هست به این طریق که برای دانش‌آموزانی که از دوچرخه استفاده می‌کنند امتیاز ویژه‌ای قائل شده و امکان پارک دوچرخه در حیاط مدارس را ایجاد کنند اما در مقابل از ورود موتورسیکلت‌ها جلوگیری کنند.
با این اتفاق علاوه بر ساماندهی سیستم حمل و نقل شهری می‌توان از آلودگی بیشتر هوا نیز جلوگیری کرد. بر اساس گزارش‌ها هسته مرکزی شهر یکی از سه‌نقطه شهر با بیشترین میزان آلودگی صوت و هواست که موتورسیکلت‌ها نقش بسیار برجسته‌ای در آن دارند.
ذاکریان اما اعتقاد دارد که با توسعه استفاده از دوچرخه می‌توان این آلودگی‌ها را هم تا حدودی کنترل کرد به این طریق که مانع ورود ماشین‌های شخصی در مرکز شهر شده و برای حل مشکل تردد افراد در این محدوده از دوچرخه استفاده کنیم.
ایجاد پارکینگ مخصوص دوچرخه و موتورسیکلت در سطح شهر از دیگر برنامه‌های شهرداری است که ذکریان در راستای توسعه فرهنگ دوچرخه‌سواری در سطح شهر قم به آن اشاره‌کرده و معتقد است با ایجاد زیرساخت‌ها و تدوین سیاست‌های تشویقی می‌توانیم به‌مرور به سمت رواج استفاده از دوچرخه در حمل‌ونقل شهری باشیم.
دانش‌آموزان و کارمندان سردمداران رواج دوچرخه‌سواری در شهر
علی نیک رئیس سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری قم نیز در گفت‌وگو با تسنیم هم مانند ذاکریان معتقد است که این زیرساخت‌ها می‌تواند در حرکت به سمت و سوی استفاده از دوچرخه مؤثر باشد و به همین خاطر و به‌منظور فرهنگ‌سازی استفاده از دوچرخه بوستان ویژه دوچرخه‌سواری در استان قم احداث می‌شود.
اهمیت کاهش استفاده از خودروهای شخصی امروز شهر را به سویی برده است که نیازمند فرهنگ‌سازی برای استفاده از دوچرخه به‌صورت گسترده هستیم و باید با ایجاد زیرساخت‌های مناسب به سمت این فرهنگ حرکت کنیم و فرهنگ‌سازی برای استفاده از دوچرخه را باید از دانش آموزان و کارمندان دولت آغاز کرد.
به گفته وی برای فرهنگ‌سازی در این حوزه، به‌کارگیری مکانیزم‌های تشویقی برای کارمندان دولت و دانش آموزان به‌منظور استفاده از دوچرخه لازم است و با تعریف مسیرهای ویژه دوچرخه‌سواری درجه‌یک، درجه‌دو و سه و طرح تأیید ایمنی دوچرخه می‌توان زمینه‌های این طرح‌های تشویقی را نیز ایجاد کرد.
نیک تأسیس ایستگاه دوچرخه، قرار دادن دوچرخه اشتراکی و در نظر گرفتن پارکینگ دوچرخه را در سطح شهر قم در دست بررسی خوانده و گفت: طراحی بوستان ویژه دوچرخه‌سواری که به‌صورت کاملاً تخصصی ویژه استفاده دوچرخه طراحی‌شده در شهر قم نیز به اتمام رسیده است.
آن‌طور که رئیس سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری قم گفته است این بوستان با مساحت سی هکتار و با طول سه هزار متر و عرض 100 متر برای استفاده از انواع دوچرخه در بلوار فدائیان اسلام طراحی‌شده و نمونه این آن در سطح کشور وجود ندارد.
دوچرخه از سال‌های دهه 50 بود که با توجه به فرهنگ سیاسی اقتصادی حاکم بر ایران از متن زندگی جامعه به‌تدریج حذف شد. با رشد سریع اتومبیل در ایران و نبودن ایمنی برای دوچرخه‌سواران در برنامه‌ریزی سطوح کشور موجب کاهش اهمیت دوچرخه به‌عنوان یک وسیله نقلیه شد و تبدیل به یک ابزار تفریح شد اما با توجه به مزایای بالای این وسیله به مجدداً رویکرد جدیدی به این وسیله نقلیه شد یک نمونه از توجه دولت به دوچرخه به مصوبه سال 1368 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران بازمی‌گردد که طراحی مسیرهای مخصوص عبور دوچرخه را در شهرهای با جمعیت بیش از 50 هزار نفر مورد توجه قرار داده بود و حالا شاید اهتمام‌ها به این موضوع دوچرخه را به جایگاه قبلی خود به‌عنوان یک عامل کمک‌کننده در حمل و نقل شهری برگرداند.
انتهای پیام/ح
