۱۰ اثر صنایع دستی استان مرکزی در فهرست یونسکو قرار گرفته است

قاسم کاظمی در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم در اراک، با اشاره به آمار هنرمندان صنایع دستی در استان مرکزی اظهار داشت: درحال حاضر بیش از 8 هزار هنرمند صنایع دستی در استان داریم که از مجموع حدود 370 رشته هنرهای فعال صنایع دستی در کشور حدود 110 رشته در استان مرکزی فعال هستند، یعنی حدود یک سوم آثار صنایع دستی کشور را در استان مرکزی به صورت فعال داریم.

زیراندازهای سنتی نخستین رشته اولویت‌دار صنایع دستی در استان مرکزی

وی با اشاره به اولویت‌های حوزه صنایع دستی استان گفت: نخستین رشته اولویت‌دار استان، زیراندازهای سنتی هستند که به زیست تاریخی، فرهنگی، هنری و اقتصادی خود ادامه می‌دهند، به جز قالی که مردم به صورت عام به اسم فرش آن را می‌شناسند و تولی‌گری آن از سال 83 یا 84 از حوزه صنایع دستی منفک شده، ساماندهی، شناسایی و حمایت‌هایی که در حوزه صنایع دستی می‌شود در مابقی رشته‌های حوزه زیراندازهای سنتی(از جمله گلیم، گلیم کف‌ساده، گل برجسته، ندرتا گبه که البته سبقه استان را ندارد و پلاس‌بافی) با معاونت صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.

معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی افزود: دومین رشته اولویت‌دار استان، آثار چوبی است که سبقه تاریخی در استان دارد و در امامزاده‌ها و بناهای تاریخی آثار چوبی، گره‌چین، منبت به صورت ظریف، اورسی، در و پنجره‌های ورودی می‌توان آثاری از این هنر را دید.

مس چکشی از رشته‌های قدیمی استان مرکزی

کاظمی تصریح کرد: سومین رشته اولویت‌دار استان، آثار فلزی است که هم در ساخت و هم در تزیین از آن استفاده می‌شود، در گذشته مس چکشی از رشته‌های قدیمی استان و حتی اراک بوده و در اراک راسته مسگران را داشتیم و در شهرستان‌های تفرش، محلات، خمین و دلیجان هم در حوزه فلز هنرمندان خوبی داشته‌ایم.

وی بیان کرد: حتی در کاوش‌های باستان‌شناسی که در دوره اسلامی و هم قبل از اسلام انجام شده، نمونه‌های بسیار زیبای آثار فلز کشف شده‌اند و الان هم هنرمندان خوبی در این حوزه از جمله قلم‌زنی و مشبک داریم.

سفال ساوه ریشه در عمق تاریخ دارد

معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی ادامه داد: سفال از دیگر رشته‌های اولویت‌دار استان است، سبقه سفال سلطان‌آباد، سفال ساوه ریشه در عمق تاریخ دارد و برگی از تاریخ سفال ایران را ورق زده است.

کاظمی عنوان کرد: غیر از این یک‌سری سفال‌های محلی داریم، برای مثال در یکی از روستاهای خمین به نام برجک، به صورت خیلی ابتدایی نسبت به تهیه سفال اهتمام دارند و از صفر تا 100 این کار هم توسط بانوان انجام می‌شود.

وی افزود: علاوه بر رشته‌هایی که عنوان شد، خوشنویسی، تذهیب، نگارگری، کتابت و رودوزی‌های سنتی بخش‌های دیگر از رشته‌هایی بوده که در استان فعال هستند و زیرمجموعه سراجی سنتی و آثار چرمی را هم می‌توان از آثار صنایع دستی استان برشمرد.

ثبت 10 اثر صنایع دستی از استان مرکزی در فهرست یونسکو/63 اثر صنایع دستی نشان مرغوبیت ملی گرفتند

معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی با اشاره به ثبت آثار صنایع دستی استان در فهرست آثار ملی و جهانی تصریح کرد: از سال 2002 که بحث آماده‌سازی و آشنایی هنرمندان با ثبت آثار خود در فهرست آثار ملی و جهانی آغاز و استان مرکزی موفق شد که کار هنرمندان را به ثبت آثار ملی و یونسکو برسانند، حدود 10 اثر در فهرست یونسکو ثبت شده و شامل آثار چوبی، سازسازی، سفال، تذهیب و نگارگری می‌شوند که در سازمان جهانی و فرهنگی-تربیتی یونسکو زیرمجموعه سازمان ملل به ثبت رسیده‌اند، حدود 63 اثر هم در حوزه ملی نشان مرغوبیت کالا دریافت کرده‌اند.

کاظمی بیان کرد: تقریبا هر دو سال یکبار ثبت یونسکو و هر دو سال ثبت ملی انجام می‌شود، سال 2018 ثبت یونسکو را داشتیم و امسال که در سال 2019 قرار داریم ثبت آثار ملی انجام می‌شود، آثاری می‌توانند ثبت یونسکو شوند که ابتدا در فهرست آثار ملی صنایع دستی ثبت شده باشند.

معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی عنوان کرد: شاخص‌هایی برای ثبت اثر در فهرست آثار ملی و یونسکو وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به استفاده از مواد مرغوب، داشتن بار فرهنگی، قیمت متعادل و قابلیت تولید انبوه اشاره کرد.

گیوه سنجان هم نشان ملی و هم مهر اصالت جهانی دارد

کاظمی افزود: هر ماه یک جلسه با هنرمندان داریم که آنها را برای رعایت این شاخص‌ها در تولید آثار، توجیه می‌کنیم، برای گیوه سنجان، هم نشان ملی داریم و هم مهر اصالت جهانی، این گیوه خاص شهر سنجان در شهرستان اراک در استان مرکزی است و این طور نیست که استانی بخواهد این اثر را برای خود به ثبت برساند چراکه خاص این منطقه است.

وی تصریح کرد: در حوزه صنایع دستی، نشان جغرافیایی را هم داریم و براساس آن نمی‌توان اثری را که در یک منطقه به ثبت می‌رسد در استانی دیگر ثبت کنیم.

معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی بیان کرد: بنابراین حفظ اصالت‌ها، بار فرهنگی منطقه، بومی بودن، قابلیت تولید انبوه، حفظ مالکیت و حرمت هنرمند در کارگاه‌های تولیدی و حفظ حقوق مصرف‌کننده باید در تولید آثار مد نظر قرار گیرد.

کاظمی ادامه داد: شاکله اصلی صنایع دستی شامل نهاده‌های تولید یا مواد اولیه، تولیدکننده و هنرمند و بخش فروش و بازار می‌شود، در بخش‌های اول و دوم مشکلات کمتر است، گرچه در تهیه مواد اولیه هم مشکلاتی وجود دارد اما تسهیلاتی در این زمینه برای هنرمندان درنظر گرفته شده است.

وی عنوان کرد: بخش عمده مشکلات در بخش فروش آثار است، از این رو از سال 93 با همکاری‌هایی که با فرمانداران، شوراهای شهر و شهرداران داشتیم، اهتمام بر این بوده که بتوانیم یک محل دائمی را برای ارائه آثار صنایع دستی داشته باشیم مثل گذشته که بازار مسگرها و یا راسته درودگرها را داشتیم.

راه‌اندازی بازارچه‌های دائمی صنایع دستی در 12 شهرستان استان تا پایان امسال

معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی افزود: از این رو تلاش داریم در هر شهرستانی بتوانیم محلی دائمی برای فروش و ارائه آثار صنایع دستی داشته باشیم تا متقاضی هم بداند برای خرید صنایع دستی به کجا مراجعه کند، بنابراین از سال 93 اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تلاش خود را بر روی این کار گذاشت و امیدواریم تا اواسط سال 98 یا نهایت تا پایان سال 98 در هر 12 شهرستان استان یک بازارچه صنایع دستی دائمی راه‌اندازی ‌کنیم.

تبلیغات در حوزه صنایع دستی باید به صورت مستمر انجام شود

کاظمی با اشاره به وضعیت معرفی آثار صنایع دستی استان تصریح کرد: صنایع دستی استان حتی اگر معرفی هم شده باشند باید این را فراموش نکنیم که تبلیغ در حوزه صنایع دستی باید همیشه و به صورت مستمر انجام شود، چراکه رمز ماندگاری در بحث تبلیغ تکرار است.

وی با انتقاد از کم‌رنگ شدن حضور صنایع دستی در زندگی مردم بیان کرد: جایگاه صنایع دستی در زندگی امروزی کم‌رنگ است، در گذشته 90 درصد ظروف و وسایل مورد استفاده در خانه‌ها صنایع دستی بودند، بنابراین باید در راستای حضور پررنگ‌تر صنایع دستی در منازل بیشتر تبلیغات انجام شود.

انتهای پیام/ ع