میزگرد| باغ شهری که در آتش سوخت: روزانه ۱۶ فقره آتش سوزی به جان طبیعت قزوین می افتد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از قزوین، دیدن روزهای سوزان و آژیر ماشین های بزرگ آتش نشانی اگرچه در روزهای گرم تابستان برای مردم اکثر شهرهای کشور خاطره ای مشترک است اما امسال آتش یک ماه زودتر به جان مراتع، باغستان ها و مزارع سبز قزوین افتاده است.

تا جائی که به گفته کارشناسان امسال در بین چند سال گذشته بیشترین میزان آتش سوزی در استان قزوین اتفاق افتاده است، ماجرایی تلخ که به نابودی بخش قابل توجهی از مراتع، باغستان های سنتی و مزارع کشاورزی آسیب زده است.

بر همین اساس خبرگزاری تسنیم قزوین با دعوت از مسئولین این حوزه قدیر موسی خانی، قائم مقام سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قزوین، سلمان سیمیاری مدیر باغبانی سازمان باغستان های شهرداری قزوین، رضا فیض الهی مستشار محترم دادگاه تجدید نظر استان قزوین و کارشناس پیشگیری معاونت اجتماعی دادگستری قزوین و عی عسگری جانشین یگان حفاظت منابع طبیعی استان قزوین، علی صفری روابط عمومی دادگستری قزوین و ربیعی روابط عمومی سازمان آتش نشانی شهرداری قزوین برگزار شد.

سال سبز بهاره، آتش سوزی تابستانه به همراه دارد

موسی خوانی قائم مقام سازمان آتش‌نشانی در ابتدای این جلسه با اشاره به بارش های خوب آغاز امسال در قزوین بیان کرد: هر سالی که بارش های بهاره خوب در استان داشته بشیم این بارش ها به بهاری سبز برای استان در باغات و مراتع تبدیل می شود و با آغاز فصل گرما و زردی این علف های هرز زمینه ایجاد آتش سوزی افزایش پیدا میکند.

وی بیان کرد: بررسی آمارها نشان میدهد سال های پر بارش در استان سال های سوزانی نیز از نظر تعداد آتش سوزی ها بوده است تا جائی که سال 95 نیز که بارش های خوبی برای استان قزوین ایجاد شد ما دچار آتش سوزی های زیادی در مزارع، باغات و مراتع استان داشتیم.

قائم مقام سازمان آتش‌نشانی افزود: از سوی دیگر گرمای زودهنگام هوا امسال موجب شروع تغریبا 1 ماهه زودتر آتش سوزی ها در استان قزوین شد به طوری که هر سال آتش سوزی ها در استان قزوین از اواخر خرداد و اوایل تیرماه آغاز میشد که امسال اولین رخداد آتش سوزی در اوایل خرداد ماه اتفاق افتاد.

موسی خوانی گفت: در 4 ماهه نخست امسال بیش از 665 مورد آتش سوزی علف هرز، 4 مورد دامداری، 7 مورد مزرعه گندم و 25 مورد در باغات استان داشتیم که این رقم در مقایسه با کل سال گذشته نزدیک به 120 درصد رشد داشته است.

وی افزود: پارسال در مجموعه 12 ماه سال 254 آتش سوزی علف هرز، 5 دامپروری، 4 خرمن، 19 باغ و 8 مزرعه رخ داد که در مقایسه با آمار امسال متوجه شد چشمگیر این آتش سوزی ها در 2 ماه گذشته می شویم که از کل سال قبل بیشتر بوده است.

امسال 15 هکتار از  باغستان های سنتی قزوین در آتش سوخت

قائم مقام سازمان آتش‌نشانی قزوین در خصوص آتش سوزی در باغستان های سنتی قزوین نیز گفت: امسال بین 10 تا 15 هکتار از باغستان های سنتی استان قزوین در آتش سوخت.

موسی خوانی بیان کرد: با توجه به این که باغستان ها در حاشیه شهر و در نزدیکی مراکز آتش نشانی ما واقع شده اند در صورت اطلاع رسانی سریع امکان جلوگیری از انتشار و شیوع آتش وجود دارد، چرا که سرعت آتش بسیار بالاست و لحظه ای غفلت و کوتاهی میتواند منجر به نابودی مساحت زیادی از درختان و باغات شود.

تغییر سبک زندگی کشاورزی تلفیقی باغستان های قزوین را به نابودی کشانده است

سلمان سیمیاری مدیر باغبانی سازمان باغستان های شهرداری قزوین بیان کرد: تغییر سبک زندگی کشاورزی تلفیقی موجب بیشتر مشکلاتی است که امروز در حوزه باغستان های سنتی در قزوین وجود دارد.

وی بیان کرد: در گذشته باغستان های ما توسط کشاورزانی اداره می شد که در کنار باغستان دامداری می کردند، حاشیه بین درختان به کشت صیفی جات می پرداختند و در نتیجه رشد علف هرزی که امروز به چشم یک آفت و عامل آتش سوزی به آن نگاه میکنیم به عنوان یک فرصت مطرح بود.

مدیر باغبانی سازمان باغستان های شهرداری قزوین افزود: از این رو استفاده از این علوفه برای تامین غذای دام این افراد یا فروش آن به دامداران به عنوان یک فرصت مورد توجه بود و قبل از این که به مرحله خشکی و آتش سوزی برسد مورد استفاده قرار میگرفت اما امروز تغییر سبک زندگی باغداران، شاید حتی آپارتمان نشینی این افراد سبب شده است تا این سرمایه موجود در باغستان های ما به « علف هرز» و در نهایت به علتی برای آتش سوزی تبدیل شود.

سیمیاری عنوان کرد: این در حالی است که رسیدگی، شخم زدن حاشیه درختان و حذف علوفه یا همان علف هرز زمینه آتش سوزی در باغستان ها را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد.

سالی 500 هکتار از مراتع و جنگل های قزوین در آتش بی توجهی می سوزد

علی عسگری جانشین یگان حفاظت منابع طبیعی استان قزوین نیز در بخش دیگری از این جلسه با اشاره به وقوع هر ساله آتش سوزی در مراتع و جنگل های استان قزوین در فصل تابستان بیان کرد: بر اساس بررسی های انجام شده از سال 77تا کنون به صورت میانگین سالانه نزدی به 500 هکتار از مراتع و جنگی های استان قزوین در آتش می سوزد.

وی بیان کرد: سال گذشته ما شاهد کاهش آتش سوزی ها بودیم و در 42 فقره آتش سوزی نزدیک به 145 هکتار از مراتع و جنگل های استان قزوین در آتش سوخت اما این روند برای امسال ادامه نداشت و از ابتدای فصل گرما تا کنون یعنی در بازه ای 45 روزه در استان قزوین شاهد 67 فقره آتش سوزی و از بین رفتن 460 هکتار از مراتع و جنگل های استان قزوین بوده ایم.

خسارت 13 میلیاردی آتش سوزی به مراتع و جنگل های استان قزوین

جانشین یگان حفاظت منابع طبیعی استان قزوین خاطرنشان کرد: خسارت آتش سوزی در مراتع و جنگلها به مراتب بیشتر از مناطق کشاورزی و باغی است چرا که برای رشد یک بوته گون سال ها زمان نیاز است یا برای 1 متری شدن درختچه بادام تلخ بیش از 20 سال زمان استفاده می شود از سوی دیگر آتش سوزی در جنگل ها و مراتع موجب از بین رفتن جانوران و خسارت به محیط زیست نیز می شود.

عسگری بیان کرد: به دلیل موقعیت جغرافیایی استان قزوین و قرار گرفتن در بین کوهستان ها بیشتر مراتع و جنگلهای استان قزوین در مناطق کوهستانی واقع شده است که همین مسئله دسترسی سریع و یا امکانات ویژه ای برای اطفاء حریق نیاز دارد که تامین آن برای استان مقدور نیست.

وی افزود: با این حال اجازه پیشروی آتش داده نمی شود  با حضور دیده بان های مستقر در مراتع مانیتورینگ و افراد محلی آتش سوزی سریعا اطلاع داده شده و نیروها با حداقل امکانات بیشترین تلاش برای جلوگیری از افزایش و انتشار آتش را انجام میدهند.

علت چیست؟ عامل انسانی کلید واژه مشترک همه آتش سوزی هاست

بررسی وضعیت موجود در آتش سوزی های اخیر در استان قزوین چه آتش سوزی مزارع و باغستان ها و چه آتش سوزی در مراتع و جنگل ها نگاه کاملی از آنچه این روزها در استان قزوین در خصوص آتش و آتش سوزی اتفاق افتاده است ارائه کرد، اما مسئله اصلی علت وقوع این آتش سوزی هاست اگرچه تعاریف متفاوتی از علت وقوع این حوادث آتش سوزی بین دستگاه های مختلف وجود دارد اما « عامل انسانی» کلید واژه مشترک همه این تعاریف است.

موسی خانی قائم مقام سازمان آتش نشانی قزوین خبر از تاثیر 95 درصدی عامل انسانی در وقوع آتش سوزی در باغستان ها و مزارع استان میدهد و میگوید: اگرچه بخش قابل توجهی از این تاثیر عامل انسانی بر اثر بی احتیاطی و به عبارتی غیر عمد محسوب می شود اما ردپای عامل انسانی در بیش از 95 درصد از حوادث آتش سوزی در حوزه باغستانها و مزارع استان وجود دارد.

وی بیان کرد: سوزاندن علف های هرز شاید در بیشتر آتش سوزی های با عامل انسانی وجود دارد، زمانی که کشاورز و باغدار با هدف سوزاندن علوفه و باقیمانده محصولات اقدام به آتش افروختن میکند و تمام مزرعه و باغ دچار آتش سوزی می شود.

قائم مقام سازمان آتش نشانی استان قزوین گفت: در موارد بسیار نادری صاعقه، گرمای بیش از حد هوا، وجودشیشه و ذره بین در طبیعت موجب آتش سوزی می شود.

کمین آتش افروزان در دل باغستان ها/ تغییر کاربری در باغستان غیر ممکن است

سیمیاری مدیر باغبانی سازمان باغستان های سنتی شهرداری قزوین اما نظر متفاوتی دارد، وی از وجود آتش افروزان در دل باغستان های سنتی قزوین خبر داده و میگوید: در سال های گذشته به دلیل توجه ویژه مدیران و نیروی انتظامی به پاک سازی شهرها از معتادین متجاهر به ناچار این افراد به دل حاشیه و باغستان های شهر پناه برده اند، افرادی که گاه به عمد و غیر عمد با استعمال دخانیات، برافروختن آتش و نهایتا حتی بدون توجه موجب آتش سوزی در دل باغستان های سنتی می شوند.

وی بیان کرد: این در حالی است که باغستان های سنتی در سال های گذشته به ثبت ملی رسیده است و انگیزه آتش سوزی، از بین بردن باغ و یا موارد این چنینی برای تغییر کاربری زمین ها وجود ندارد.

مدیر باغبانی سازمان باغستان های سنتی شهرداری قزوین گفت: به طور مثال در حادثه آتش سوزی که چندی قبل به ما گزارش شد فردی آتش افروز در باغستان های سنتی قزوین به فاصله های 500 متری اقدام به برافروختن آتش کرده بود، البته شناسایی و دستگیری این فرد به دلیل گریختن وی وجود نداشت اما کاملا نوع آتش سوزی و فواصل و مسیر پشت هم نشان از ایجاد عمدی آتش در این مورد داشت.

ایران رکورد دار آتش سوزی با عوامل انسانی /تفریح در طبیعت مهم ترین عامل آتش سوزی مراتع

عسگری جانشین یگان حفاظت منابع طبیعی استان قزوین هم از ردپای انسان در آتش سوزی در مراتع و باغستان های استان قزوین می دهد، وی بیان کرد: بخش قابل توجهی از آتش سوزی در جنگل ها ومراتع استان قزوین به دلیل عدم توجه مسافرین و گردشگران در مناطقه طبیعی به وقوع می پیوندد.

وی افزود: آتشی که برای تهیه چایی، غذا و حتی گاهی گرم شدن افروخته می شود و بعد به دلیل سهل انگاری به صورت کامل خاموش نشده در طبیعت رها می شود و یا پرتاب سیگار های نیمه روشن به میان علوفه و اتفاقات این چنینی بخش قابل توجهی از علت آتش سوزی در مزارع و جنگل های استان است.

جانشین یگان حفاظت منابع طبیعی استان قزوین خاطرنشان کرد: در همه دنیا عامل انسانی کمتر از 5 درصد از سهم علت آتش سوزی را دارد اما در ایران سهم عامل انسانی بیش از 95 درصداست.

راهکار چیست؟

شاید شناسایی عامل اصلی در هر اتفاقی راحت ترین مسیر برای رسیدن به راهکار درمان آن محسوب شود، اما زمانی که پای « عامل انسانی» وسط باشد درمان به همین سادگی ها هم نیست.

احمد ربیعی روابط عمومی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قزوین اما فرهنگسازی را مهم ترین راهکار برای درمان این مسئله می داند، وی گفت: فرهنگ سازی یک درمان یک روزه و فوری نیست اما قطعا مهم ترین راهکار و اثرگذار ترین آن خواهد بود چرا که در صورت معرفی مسئله و ایجاد برنامه های محتوا محور و فرهنگی در این حوزه میتوان بخش قابل توجهی از مشکل را حل و فصل کرد.

وی گفت: شاید عدم آگاهی رسانی کافی، نداشتن اطلاعات مناسب و سهل انگاری از مهم ترین مسائلی است که موجب این حجم از خطای انسانی در بروز آتش سوزی های غیر عمدی در استان قزوین شده است از این رو میتوان با حمایت رسانه ها برای آگاهی بخشی و اطلاع رسانی در این حوزه اقدام کرد.

روابط عمومی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قزوین افزود: برگزاری میزگردهای این چنینی، آگاهی بخشی رسانه ها، برنامه سازی صدا و سیما و به عبارتی ایجاد بسیجی همگانی برای بیان واقعیت ها در این حوزه میتواند در فرهنگسازی این مسئله موثر باشد.

ربیعی از نصب بیلبوردهای آگاهی بخش و اطلاع رسانی در شهر قزوین خبر داد و گفت: امسال 50 بیلبورد با موضوعات مرتبط با آتش سوزی برای فرهنگسازی در سطح شهر، ورودی باغستان های سنتی نصب و حضور در برنامه های تلویزیونی، رادیویی، مصاحبه با روزنامه ها و خبرگزاری ها و اطلاع رسانی پیامکی به باغداران در راستای همین فرهنگسازی انجام شده است اما قطعا اعتبارات و توان اجرایی سازمان ما به تنهایی برای به دوش کشیدن این مسئولین کافی نیست.

شناسایی مناطق پرخطر و ایمن سازی

موسی خانی قائم مقام سازمان آتش نشانی استان قزوین نیز از شناسایی مناطق پرخطر در شهر و ایمن سازی آن خبر داد و گفت : قبل از شروع فصل گرما و موعد هر ساله آتش سوزی ها با برگزاری کمیته ای با حضور مسئولین استانی مناطق پر خطر نظیر پشت پمپ بنزین ها، نزدیکی مراکز تفریحی، فضاهای باز و مناطق در معرض آسیب شناسایی و تا حد امکان ایمن سازی در خصوص آنها انجام شد.

وی افزود: با این اقدامات از بخش وقوع تعداد قابل توجهی آتش سوزی در مکان های مختلف پیشگیری به عمل آمده است.

علف زنی گسترده حاشیه راه ها

سیمیاری مدیر باغبانی سازمان باغستان های سنتی شهرداری قزوین از علف زنی بیش از 120 هکتار از مسیر های حاشیه ای در قزوین خبر داد و گفت: به دلیل این که باغستان های سنتی املاک شخصی افراد هستندو اجازه ورود در این باغستان ها را نداریم به منظور کاهش خطرات احتمالی اقدام به علف زنی حاشیه راه ها کردیم که از وقوع آتش به دلیل پرتاب سیگارهای نیمه در بین علفزار و یا موارد این چنینی پیش گیری شود.

وی افزود: ایجاد آتش بندهای مختلف، علف زنی و برنامه های این چنینی هر ساله اجرایی می شود اما مسئله اصلی در بروز آتش سوزی در باغستان شیوع و انتشار آتش از دل باغستان است چرا که به علت علف زنی زمینه ایجاد آتش از اطراف و حاشیه از بین رفته است و از سوی دیگر به دلیل عدم وجود راه دسترسی و حصارکشی های چوبی و طبیعی باغداران امکان حضور فوری و سریع نیروها برای اطفاء حریق از بین رفته است.

آموزش و آگاهی بخشی تنها راه خروج از وضعیت ممکن است

عسگری جانشین یگان حفاظت منابع طبیعی استان قزوین نیز آموزش و آگاهی بخشی را تنها راه خروج از وضعیت ممکن می داند و میگوید: باید همه دستگاه ها برای خروج از این وضعیت در کنار یکدیگر حاضر شوند.

وی گفت: انتظار ما همراهی نهادهای محلی، دهیاری ها و شوراهای روستاهاست تا آموزش همگانی در این خصوص در بین مردم انجام شود تا در مواقع بروز آتش در مراتع با سازمان همراهی کنند، از سوی دیگر مردم باید با تبعات آتش افروختن عمد و غیر عمد در مراتع آشنا شوند تا اجازه هرگونه بی احتیاطی در این خصوص از بین برود.

جانشین یگان حفاظت منابع طبیعی استان قزوین خاطرنشان کرد: همچنین انتظار ما ورود مراجع قضائی و سختگیری با متخلفین است.

قانون پای کار مجازات آتش افروزان

رضا فیض الهی مستشار دادگاه تجدید نظر استان قزوین و کارشناس پیشگیری معاونت اجتماعی دادگستری قزوین در بخش دیگری از این جلسه بیان کرد: قانون در موارد متعددی نظیر ماده 20 قانون هوای پاک و ماده 675 و 687 آئین دادرسی به صراحت به مجازات آتش افروزان در مراتع، باغات و مزارع کشاورزی پرداخته است.

وی گفت: بر اساس ظرفیت های قانونی دستگاه قضا آماده همکاری با نهادهای مرتبط است و در صورت کشف و وجود ادله کافی برای آتش افروزی افراد آماده مجازات آتش افروزان بر اساس قانون هستیم.

فیض الهی عنوان کرد: ظرفیت های قانونی خوبی در این حوزه وجود دارد به طور مثال ماده 679 قانون مجازات اسلامی در خصوص آتش افروزان در طبیعت به جزای نقدی پرداخته است.

مستشار دادگاه تجدید نظر استان قزوین بیان کرد: سال گذشته 7 مورد آتش افروز از سوی منابع طبیعی استان قزوین به دستگاه قضا معرفی که دادگاه برای این افراد تشکیل و با اثبات ادله با جرائم نقدی و غیر نقدی محکوم شدند.

سازمان های مردم نهاد یاری کنند

مستشار محترم دادگاه تجدید نظر استان قزوین و کارشناس پیشگیری معاونت اجتماعی دادگستری قزوین عنوان کرد: قانون برای سازمان های مردم نهاد ظرفیت تنظیم شکایت و اعلام جرم را ایجاد کرده است و سازمان های مردم نهاد به عنوان شاکیان خصوصی میتوانند در پرونده های مرتبط با آتش سوزی وارد عمل شوند و تقاضای مجازات مجرمین را داشته باشند.

فیض الهی عنوان کرد: برای رهایی از وضع موجود نیازمند عزمی همگانی در فرهنگسازی، آگاهی بخشی و نهایتا برخورد با مجرمین هستیم.

پرونده های آتش افروزان محکوم به اطلاع رسانه ها رسانده خواهد شد

علی صفری روابط عمومی دادگستری قزوین نیز در بخش پایانی این نشست گفت: با نظر مثبت دادستان و رئیس کل دادگستری استان قزوین به تعامل با رسانه ها برنامه ریزی هایی برای اطلاع از پرونده های آتش افروزان انجام خواهد شد تا مردم ببیند با کسانی که چوب حراج به طبیعت و داشته های خدادادی این کشور زده اند برخورد می شود.

انتهای پیام/ن