دبیران جشنواره نمایش‌های آیینی-سنتی مطالبه‌گر مکانی برای تعزیه و روحوضی شدند
دبیر جشنواره نمایش‌های آیینی-سنتی از شهرداری تهران خواهان ارائه مکانی برای اجرای نمایش‌هایی آیینی چون تعزیه و روحوضی شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، نشست خبری نوزدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی-سنتی با حضور مسئولان برگزاری و سعاتی، شهردار منطقه دوازدهم تهران در محله عودلاجان، در بافت تاریخی تهران برگزار شد.
داوود فتحعلی بیگی دبیر جشنواره با ارائه آماری از جشنواره گفت: «از یازده اثر دوره اول که 27 اثر در آن سال متقاضی بودند امروز قریب به 540 تقاضا داشتیم که نزدیک به 150اثر در بخش‌های مختلف حضور دارند. از کودک چهار ساله تا پیرمرد هشتاد ساله در این جشنواره حضور دارند. دو سوم استان‌های کشور در این جشنواره درگیر هستند واین آمارها معنی دارند. آمار نشان می‌دهد که بیشترین متقاضیان مدرک ارشد دارند. تجربه گذشتگان اگر مورد استقبال هنرمندان تحصیل کرده قرار نمی‌گرفت چه بسا بسیاری از این آثار از میان می‌رفت. از عمر جشنواره سی سال گذشته است. اینکه یک جا مثل بخش خصوصی ورود می‌کند، اینکه شهرداری میزبان می‌شود نشان می‌دهد بازگشت ما به خویشتن تاریخی ما در حال توسعه است.»
در تهران مرکز نمایش‌های آیینی و سنتی نداریم
وی بار دیگر بر راه‌اندازی رشته نمایش‌های سنتی در دانشگاه‌ها تأکید کرد و افزود: «ما در تهران مرکز آیینی و سنتی نداریم که می‌تواند شبیه‌خوانی یک بخش از آن باشد. برای اجرای تمام نسخ دو سال وقت لازم است چرا که نزدیک به پانصد نسخه داریم. برای این همه نیاز به مکان هست و اجرای آن مانع از بین رفتن این میراث می‌شود. سازمان‌دهی نشده و ما هم درست عمل نکردیم. بخش مهمی از این جشنواره دلی بود و منتظری این ضرورت را حس کرد و کانون آیینی سنتی را راه انداخت. به دلیل فقدان امکانات سرعت ما کند بود وگرنه همه ایران را تسخیر می‌کردیم.»
منطقه دوازده مهمانخانه و ویترین تهران قدیم است
سعادتی، شهردار منطقه دوازده نیز درباره نقش این نهاد در برگزاری جشنواره گفت: «ممکن است برخی شهرها بضاعت اقتصادی کمی داشته باشد؛ اما در حوزه فرهنگ درخشان باشند. کسی تهران را مقصد گردشگری تلقی نمی‌کرد و در نوروز خلوت می‌شد و اهالی به نقاط دیگر کشور عزیمت می‌کردند اما امروز در نوروز. و بزنگاه‌های فرهنگی همهمه می‌شود. منطقه دوازده مهمانخانه و ویترین تهران قدیم است. تقارن آن با جشنواره می‌تواند کارکرد اجتماعی خوبی داشته باشید.»
وی ابراز امیدواری کرد این همکاری تداوم داشته باشد و از اقبال نسل جوان به سمت ریشه‌هاو ثروت‌های فرهنگی گفت. وی افزود: «شهرداری از بین نهاد خدماتی در حال حرکت به سوی نهاد اجتماعی شدن است و ما با انجمن‌های هنری همکاری نزدیکی داشته‌ایم»
سعادتی در پاسخ به این پرسش که آیا شهرداری قصد تعیین مکانی برای نمایش‌های آیینی دارد، گفت: «این تعهد را می‌دهم که هیچ برنامه هنری و فرهنگی که امکان حضور در منطقه دوازده باشد روی زمین نخواهد ماند. امکانات و شرایط و زمینه‌های آموزش مستلزم انتقال به نسل بعدی است و شهردار هم در این حوزه حتما حمایت خواهند کرد. درصدد آن هستیم محور لاله‌زار احیا شود و موضوع سینما و تئاتر که در این خیابان مستقر بودند به صاحبان اصلی خود بازگردانده شوند. در این مدت چند سینما متقاضی احیا و بازسازی شده است در حالی که پیشتر به دنبال راهی برای تخریب بودند.»
وی درباره طرح احیا بافت قدیمی منطقه نیز گفت: «تکیه ما در شهرداری به منابع ناپایداری مثل صدور مجوزهای ساختمانی است. این فقدان منابع و انقباض مالی فرایند. تملک ساختمان‌ها را کند کرده است و آن سرعت مدنظررخ نداده است. یک به یک این خانه‌ها ارزشمند است و انتظار شهرداری برای تملک آن و در اختیار گرفتن انتظار درستی نیست چون این خانه با محتوایش زندگی می‌کند نه با کاربریش. باید ساختمان میزبان جریان‌ها باشد و اگر مردم به آنها نروند خانه‌های مرده‌ای خواهند بود. باید تسهیلاتی اختصاص داد که مالکان از این ساختمان‌ها بهره‌برداری کنند. از همه ظرفیت‌ها برای ممانعت از تخریب سازه‌ها استفاده می‌کنیم اما همه انگیزه حمایت از بخش خصوصی در مرمت و بهره‌برداری است.»
وی خبر از انتقال مدرسه ژاندارک به چند تشکل فرهنگی و هنری داد و درباره تئاتر نصر تأکید کرد که پس از تملک و بازگشایی در حال حاضر پیمانکار ذی صلاح مشخص شده و مرمت سالن هم آغاز شده است. وی گفت: «امیدوارم پایگاهی برای هنرهای نمایشی شود. درباره واگذاری اطلاع دقیقی ندارد ولی قرار است میزبان رویدادهای هنری سنتی شود.»
حمیدرضا اردلان، دبیر بخش سمینار جشنواره درباره جایزه ستاری گفت: «این سمینار هفت دوره و چهارده سال دوام آورده و البته در ایران این دوام آوردن سخت است. همه پژوهشها ویراستاری و منتشر شده است.»
وی با تطبیق نگاه مردم و سیاست در باب فرهنگ گفت: «جریان‌های سیاسی نمی‌تواند بگوید فرهنگ چیست و سیاست خود طفیل فرهنگ است و سمینار می‌تواند راهگشای فرهنگ باشد. در این دوره از 45 مقاله ارسالی 27 اثر از تهران و 18 اثر از استان‌ها به دبیرخانه رسیده است که 35 اثر در ارزیابی نخست پذیرفته شده و در نهایت 20 مقاله برای سخنرانی و پوستر پذیرفته شده است. امسال دو نفر از ایتالیا و یک نفر از افغانستان و یک نفر هم از اسپانیا حضور دارد که در نهایت 35 مقاله و پوستر ارائه می‌شود.»
اردلان درباره برگزاری این بخش در کاشان و قمصر گفت و آن را مرتبط به برگزاری رویدادهای فرهنگی در شهرهای قدیمی گفت و آن را سیاست تمرین شده توصیف کرد.
امور مردم نهاد باید مردم نهاد باقی بماند
پیمان شریعتی، دبیر اجرایی جشنواره درباره فعالیت‌های دبیرخانه گفت: «این جشنواره مردمی‌ترین جشنواره ماست و من آرزو دارم که نمایش‌های سنتی از قاب صحنه خارج شود و به جایی برود که بوده و به بستر طبیعی خودش بازگردد. این می‌تواند تلنگری برای مدیران شهری و هنری باش. تا مردم از بودن در این برنامه‌ها لذت بیشتری ببرند و بر همین مبنا ما چنین تصمیمی گرفتیم.»
وی افزود: «دوست داریم شهرهای چون یزد و کرمان هم میزبان این رویداد باشند. این رویداد با حمایت سایر نهادها می‌تواند تمرکززدایی شود و اثرگذاری بیشتری خواهد داشت. جشنواره سنتی گسترده‌ترین جشنواره ماست که برخلاف فجر چندین جدول دارد. شبیه‌خوانی‌های این جشنواره منجر به کشف نسخ غریب شده است. بسیاری از نسخ هم بازنویسی شده است. بخش قهوه‌خانه‌ای از مهمترین بخش‌های ماست که در این دوره در منطقه عودلاجان در عمارت دبیرالملک برگزار می‌شود.»
شریعتی درباره اهمیت پیشکسوتان نیز گفت: «ما در این سال‌ها اساتیدی بزرگی را از دست دادیم. بیشتر این هنر نقل سینه به سینه است و این می‌آید در خطری است. باید از اذهان مدیران را حساس کرد تا قدم‌های محکم‌تر برداشته شود.»
وی تأکید کرد: «امور مردم نهاد باید مردم نهاد باقی بماند. دولت باید حمایت کند و تکلیفی کار کردن منجر به گذری شدن رویدادها می‌شود.»
محمد حسین ناصربخت، قائم‌مقام جشنواره درباره وضعیت پژوهش در این دوره گفت: «امسال از میان پژوهشها شش کتاب منتشر خواهد شد. جشنواره در این سی سال تلاش کرده الهام‌بخش خلق آثار دیگر باید. امیدوارم در این دوره مکانی برای آثار سنتی به شکل دایم تحقق پیدا کند.»
عضو هیئت علمی دانشگاه هنر درباره خطر نابودی تعزیه گفت: «نقالی به عنوان میراث در خطر ثبت شده است تو این خطردرمورد تعزیه هم صادق است. این هنر به شیوه سینه و سینه انتقال داده می‌شدند و بسیاری از فرزندان اساتید از هنرهای سنتی بریده‌اند. از دهه هفتاد در تعزیه تمایلاتی رخ داد اما دیگر رشته‌ها چنین نبوده است. این تمایل هم به باور مردم برمی‌گردد. متولی هنرهای سنتی میراث فرهنگی است و در حوزه ثبت هم این نهاد رقم زد ولی از آن به بعد گامی برداشته نشد که بنیاد تعزیه پایه‌ریزی شود. پیگیری‌های ما شخصی بوده است و آنجا هم تمایلاتی هست و تلاش‌هایی کرده‌اند ولی واقعیت این است که گام عملی برداشته نشده است. برای نجات نمایش‌های سنتی همت ملی نیاز است.»
رضوانیان، دبیر اجرایی بخش کاشان نیز در این نشست گفت: «جشنواره روز هجدهم در قمصر آغاز می‌شود و شب عید قربان در خاتمه طباطبایی آیین گشایش جشنواره را داریم و بعد در منطقه سیلک یک اجرا از عروسکهای غول‌‌پیکر خواهیم داشت و تا 21 چندین نمایش در بافت قدیمی کاشان اجرا می‌شود. نمایش روحوضی در این دوره روی حوض خانه‌ها برگزار می‌شود.»
جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی از نوزدهم مرداد ماه در شهر کاشان آغاز به کار می‌کند.
انتهای پیام/
