حکم آزادی گریس ۱ مدیون «مقاومت فعال» و «رئالیسم شجاعانه» ایران

به گزارش خبرگزاری تسنیم، نفتکش گریس 1 که حامل بیش از 2 میلیون بشکه نفت ایران است روز 4 جولای در جبل الطارق توقیف شد. انگلیسی‌ها به بهانه اینکه مقصد این کشتی سوریه بوده و اینکه سوریه تحت تحریم اتحادیه اروپاست، این محموله را توقیف کردند.

در همان ایام، مقامات جبل الطارق گفتند که توقیف گریس 1 متاثر از کشور ثالث بوده است. یک خبرنگار بی‌بی‌سی نیز تایید کرد که این اقدام تحت تاثیر فشار آمریکا بوده است. جوزف بورل، وزیر خارجه موقت اسپانیا که احتمالا جایگزین فدریکا موگرینی در بخش سیاست خارجی اتحادیه اروپا خواهد شد، این گزاره را تایید کرد. کرنش لندن در برابر واشنگتن در شرایطی بود که انگلیس آن روزها مشغول انتخاب نخست وزیر بود و کاندیداها برای خوش خدمتی به آمریکا درگیر رقابت شده بودند. از طرفی ایران پهپاد آمریکایی را به دلیل ورود به حریم هوایی خود سرنگون کرده بود. این اتفاق و انفعال آمریکا در واکنش به آن، ایران را در موضع برتر و قدرت قرار داده بود.

کسی تصور نمی‌کرد که ایران پاسخ آمریکا را بدهد، به همین دلیل اقدام ایران به مثابه مشت محکم می‌ماند که علاوه بر آمریکا، دیگران را متوجه جدی بودن ماجرا کرده بود. به همین دلیل آمریکایی‌ها در همکاری با انگلیسی‌ها توقیف گریس 1 را تدارک دیدند تا ایران را در موضع ضعف قرار داده و از دستاوردهای مقاومت فعال آن بکاهند؛ غافل از اینکه تلاش‌ آنها برای توقیف نفتکش حامل نفت ایران نتیجه عکس می‌دهد. حدود دو هفته پس از توقیف گریس 1، ایران یک کشتی با پرچم انگلیس را به دلیل نقض مقررات بین‌المللی دریایی در منطقه توقیف کرد.  این اقدام ایران، انگلیسی‌ها را در موضع انفعال قرار داد. لندن یا باید اقدامی عملی انجام می‌داد که می‌توانست ریسک درگیری نظامی در منطقه را در پی داشته باشد، یا اینکه خفت تحقیر شدن در برابر ایران را به دوش کشد. با توجه به شرایط موجود، انگلیسی‌ها چاره‌ای جز گزینه دوم را نداشتند. این اتفاق برای کشوری مانند انگلیس که داعیه بازیگری در سطح جهانی دارد، بسیار سنگین بود. به همین دلیل در تکاپو بود تا این قائله ختم به خیر شود. در نهایت دادگاه جبل‌الطارق روز پنجشنبه با اعلام آزادی گریس 1 گفت که حکم توقیف این کشتی تمدید نمی‌شود. این با وجود فشارهای وزارت دادگستری آمریکا بود که حکم توقیف تمدید شود.

آمریکایی‌ها همچنان به فشارهای خود در این زمینه ادامه می دهند، به همین دلیل یک دادگاه آمریکایی‌ حکم توقیف گریس 1 را صادر کرده است. دست و پا زدن واشنگتن به این دلیل است که به خوبی می‌داند اگر این کشتی آزاد شود، ایران به جای یک گام به عقب یک گام به پیش خواهد آمد. به زبانی ساده تر، آمریکایی‌ها از اینکه ایران با مقاومت فعال خود بار دیگر یک تهدید را به فرصت تبدیل کرده‌اند، هراسان هستند. این می‌تواند پیامی جدی به کشورهای دیگر ارسال کند مبنی بر اینکه در تعامل و تقابل با آمریکا باید از مقاومت استفاده کرد تا نرمش؛ اینکه مقاومت منافع بیشتری را احصا می‌کند و می تواند منجر به پیروزی دیپلماتیک هم شود. و این خوشایند مقامات کاخ سفید نیست که هر لحظه منتظر تماس با تهران هستند. توقیف کشتی انگلیسی و حکم آزادی گریس 1، ادامه دومینوی پیروزی‌های مقاومت فعال ایران در منطقه است.

سیر تحولات در منطقه به نوعی نشان از جنگ اراده‌ها دارد، جنگی که در آن هر گونه تساهل و تسامح محکوم به شکست است. ابراهیم متقی اخیرا طی یادداشتی در این زمینه در خبرگزاری تسنیم نوشت: «بازیگرانی که در مدیریت بحران‌های منطقه‌ای از «سیاست سازش و تردید» استفاده نمایند، به گونه اجتناب‌ناپذیر با روندهای برگشت‌پذیر روبه‌رو شده و به این ترتیب، موقعیت خود را از دست می‌دهند. در سال 1395 مقام معظم رهبری این موضوع را مطرح نمودند که 'هزینه‌های سازش از هزینه‌های مقاومت بیشتر است'.»

این یادداشت بر لزوم استفاده از مقاومت فعال در قبال آمریکا تاکید می‌کند و می نویسد که «اگر ایران همچنان از سیاست مماشات در برابر آمریکا بهره می‌گرفت، هم‌اکنون غرش هواپیماهای ایالات‌متحده، آرامش شهروندان ایرانی را خدشه‌دار می‌کرد. تجربه برجام به زمامداران ایرانی آموخت که در برابر اقدامات تهاجمی می‌بایست از سازوکارهای «اقدام متقابل» بهره گرفت. الگوی رفتاری ایران تاکنون نشانه‌هایی از سیاست دفاعی موثر را منعکس می‌سازد.»

این گزاره اشاره به این نکته دارد که آمریکا نمی‌تواند در فضای تصاعد بحران به نتایج مورد نظر خود دست یابد و به همین دلیل است که در پی ادامه تحریم‌ و ابزارهایی از جنس فشار اقتصادی است.

مقایسه تجربه برجام و تحولات دو سال گذشته به خوبی نشان می‌دهد که هرگاه سخن از مماشات بوده، آمریکایی‌ها، به جای همکاری، سعی کرده‌اند ضربه بیشتری را وارد کنند، اما هر گاه پافشاری بر اراده و مقاومت در راستای تحقق منافع وجود داشته، غرب مجبور به عقب نشینی شده است. بنابراین «رئالیسم شجاعانه» جمهوری اسلامی در آزمون اراده‌ها نتیجه بهتری را کسب کرده است.

انتهای پیام/.