نگاهی به مستند «پازن‌های خانگُرمَز»|یک مستند حیات وحش با کیفیت بالا
کارگردان مستند پازن‌های خانگُرمَز تلاش کرده است با به‌کارگیری نکته‌ای دراماتیک، عناصر داستانی را برخلاف انتظار در یک مستند حیات وحش وارد کند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، مستند «پازن‌های خانگرمز» تصاویری بکر از حیات وحش استان همدان است که در جشنواره تلویزیونی مستند به روی آنتن شبکه مستند رفت. در زیر نگاهی به این مستند داریم:
شاید تصور اینکه یک مستند حیات وحش دارای روایتی داستانی باشد تا حدودی سخت به نظر برسد، اما مستند «پازن‌های خانگُرمَز» اثری است که به واسطه توجه بر نکته‌ای دراماتیک در سوژه خود، توانسته تا حدودی روایتی بسازد که از عناصر داستانی بی‌بهره نباشد. مستندساز با تمهیداتی همچون تصویربرداری باشکوه و گفتار متنی که زیبایی ویژه‌ای دارد، زیست پازن‌های کوه خانگُرمَز را با تأکید بر جدایی نرها و ماده بعد از بارداری روایت می‌کند. نکته همین‌جاست. اینکه مستند پازن‌های خانگُرمَز فقط یک مستند حیات‌وحش که اطلاعات علمی می‌دهد نیست. مستندساز زمینۀ روایت را بر این جدایی عجیب می‌گذارد و همین کافی است تا نه تنها جذابیت‌های بصری و زیبایی‌های طبیعی در مستند به چشم بیاید بلکه ما به عنوان مخاطب، درگیر این رویداد منحصربه‌فرد نیز باشیم؛ اما افسوس مستندی که بنیانش بر معاشقه‌ای جانوری بنا شده به دلیل محدودیت‌های عجیب‌وغریب ممیزی، حتی در چنین آثاری که به حیوانات مربوط است، مخاطب از نمایش تمام و کمال سوژه محروم است. این ممیزی آنجایی اثر را دستخوش ضعف می‌کند که اساس روایتش بر همین جفت‌یابی و نهایتاً جدایی چندماهۀ نر و ماده‌ها تا تولد بزغاله‌هاست.
مستند پازن‌های خانگُرمَز لحظات درخشانی را برای ثبت جفت‌یابی قوچ و میش و کل و بز به تصویر می‌کشد و بدون اینکه وارد حاشیه شود روایتش را بر مبنای تغییر فصول پیش می‌برد. اثری که بی‌شک یکی از بهترین نمونه‌های مستند جانوری ایرانی است که تا به حال در داخل توسط فیلمسازان بومی تولید شده است. یکی از نقاط قوت مستند پازن‌های خانگُرمَز تصویربرداری بی‌بدیل آن است. هم از این جهت که تصاویر از نظر زیبایی بصری و قاب‌بندی درخشانند و هم از نظر ثبت لحظات حساس یا نادر که نشان از صرف هزینه زمانیکافی برای پرداختن مفصل به سوژه دارد. دوربین مستند پازن‌های خانگُرمَز موفق شده است تصاویر نادر و کمتر دیده شده‌ای از سوژه ارائه کند و برای ثبت آن از انواع تصویربرداری هوایی و زمینی و همچنین تصویربرداری با دوربین‌هایی با قدرت زوم بالا بهره برده است.
تدوین نیز در این مستند یک ایده‌آل برای مستندهای حیات وحش است. برش‌هایی از نماهای مختلف محیط و سوژه سبب می‌شود تا همراهی گفتار متن و تصاویر به‌خوبی با یکدیگر کامل‌کننده محتوا باشند. به‌طور مثال مستندساز با صرف کمترین زمان، ترس پازن‌ها از ورود انسان به محیط‌زیستشان را با چند برش از رفتار و واکنش آن‌ها به نمایش می‌گذارد. نمایی کوتاه از ورود یک انسان، نمایی کوتاه از نگاه خیره چند پازن به لنز دوربین، نمایی کوتاه از برخاستن چند پازن و نهایتاً فرارشان، گرچه شاید امری واقع نباشد اما در واقع‌نمایی موفق است. از موارد دیگر در تائید کیفیت مستندی که داعیه پرداختن بر سوژه‌ای جانوری دارد، می‌توان به صدابرداری و صداگذاری با کیفیت خوب، موسیقی متناسب با فضا، تصویربرداری متنوع از سوژه و اشراف بر موضوع از نظر علمی اشاره کرد که تمامی این موارد در مستند پازن‌های خانگُرمَز به شکلی تحسین‌برانگیز به‌کار رفته‌اند.
انتهای پیام/