فرسودگی ناوگان چاپ و صحافی کشور/نبود شیوه‌نامه تولیدکنندگان دفاتر مشق را سردرگم کرده است
رئیس اتحادیه صحافان با اشاره به افزایش ۱۰۰ تا ۱۵۰ درصدی قیمت دفاتر مشق گفت: متاسفانه هیچ شیوه‌نامه‌ای برای تولید و طراحی جلد دفاتر مشق وجود ندارد، این موجب شده که ما در تولید سردرگم باشیم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کاغذ، بازار اغلب صنایع وابسته به خود را بر هم زده است، اگر تاکنون صحبت از ناشران و تاثیر بحران کاغذ بر کسب و کار نشد بود، حالا دریچه‌های دیگری نیز گشوده شده است که از سایه مخرب بحران کاغذ بر کسب و کارهای مرتبط با کاغذ خبر می‌دهد. در سال‌های اخیر چاپخانه‌ها و لیتوگرافان بسیاری به دلیل نبود و کمبود سفارشات نتوانستند از عهده مخارج خود بر بیایند و عطای کار را به لقایش بخشیدند و از این صنف خارج شدند.
در این میان اما وضعیت صحافان اندکی بهتر از سایر حلقه‌های چاپ و نشر است، این را رئیس اتحجادیه این صنف می‌گوید، فردی که چندی پیش از نامه خود به وزیر ارشاد برای توزیع کاغذ دولتی جهت تهیه دفاتر مشق با قیمت مناسیب در بازار سخن گفته و موجب شده بود که وزارت ارشاد رسما اعلام کند در این زمینه مسئولیتی ندارد.
جلال غفاری رهبر که سالهاست سکان اتحادیه صحافان را در دست دارد، می‌گوید چیزی که باعث شده تا صحافان سرپا بمانند و به مانند چاپخانه‌ها تعطیلی یا ورشکستگی گسترده نداشته باشند، همین تولید دفاتر مشق است، اما حالا دفاتر مشق با کاغذ آزاد بندی 500 هزار تومان منتشر شده و با افزایش 100 تا 150 درصدی قیمت مواجه شده است.
اظهارات غفاری رهبر تنها به قیمت بالای دفاتر مشق ختم نمی‌شود، او به فرهنگ‌سازی در تولید دفاتر مشق با طرح‌های ایرانی و اسلامی نیز اشاره کرده و از نبود سیاست‌های مشخص در این زمینه گلایه دارد. متن این گفت‌وگو به شرح ذیل است:
* تسنیم: بازار کاغذ در سال‌های اخیر بر فعالیت ناشران و چاپخانه‌ها تاثیرات قابل توجهی گذاشته است، از یک سو برشکستگی و تعطیلی و از سوی دیگر تغییر کابری، وضعیت صحافان در این میان چگونه است؟
با بحرانی‌شدن وضعیت کاغذ طبیعتاً صحاف‌ها هم به مانند ناشران و چاپخانه‌داران با مشکلاتی مواجه شدند، مهمترین این مشکلات میزان سفارش کالاست، البته در 3 ماهه تابستان به خصوص دو ماه آخر ما سفارشات تولید دفاتر مشق را داریم که تا اندازه‌ای این کمبود سفارش را جبران می‌کند، کما اینکه خود صحافان بدون اینکه سفارشی از بیرون هم داشته باشند اقدام به تولید دفاتر مشق می‌کنند.
* تسنیم: آماری از تولید دفاتر مشق وجود دارد؟
آمار دقیقی از اینکه چه میزان دفتر منتشر شده است، نداریم چرا که معمولا گزارشی به اتحادیه داده نمی‌شود، اما مشاهده وضعیت انبارهای صحافان نشان می‌دهد که نباید نگران دفاتر مشق سال تحصیلی باشیم و این کالا به اندازه کافی در بازار موجود است، البته نبود کاغذ دولتی در این بخش و استفاده از کاغذ با نرخ آزاد بازار قیمت تمام شده دفاتر را افزایش داده است.
تولید دفاتر مشق امسال به نسبت سال گذشته افزایش داشته است، البته در قیمت نیز شاهد افزایش هستیم چرا که این دفاتر با کاغذ بندی 450 تا 500 هزار تومان تولید شده است.
* تسنیم: آیا امکان این وجود نداشت که از پیش برای کاهش قیمت چاره‌اندیشی شود؟ مثلا ترتیبی اتخاذ شود که کاغذ توسط واردکننده به کشور وارد شود و بدون واسطه در اختیار تولید دفاتر قرار گیرد؟ به جای اینکه بخواهید از بازار آزاد با قیمت بالا تهیه کنید؟
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به درخواست ما برای دریافت کاغذ یارانه‌ای گفته است که مسئولیتی در این زمینه ندارد، ما از آبان سال گذشته در رابطه با گرانی کاغذ و گرانی دفاتر مشق سال بعد از آن ابراز نگرانی کرده بودیم، اما دولت نتوانست اقدامی کند، در نتیجه با افزایش 100 تا 150 درصدی قیمت دفاتر مواجه شده‌ایم.
* تسنیم: بخشی از فعالیت شما در سال تولید تقویم و سررسید و کتاب است، در این بخض وضعیت سفارشات چگونه است؟ ما از شهریور ماه روی تولید سررسید، کتاب و تقویم متمرکز خواهیم شد، اما در سال‌های اخیر چون شمارگان کتاب‌ها بسیار پایین آمده است، حجم سفارش‌ها اندک شده است، دستگاه‌های دولتی نیز چاپ سررسید و تقویم را یا محدود کرده یا متوقف کرده‌اند، بنابراین در نیمه دوم سال حجم سفارشات بسیار پایین است.
با حرکت ناشران به سمت چاپ دیجیتال دیگر صحافی‌ها از چرخه چاپ کتاب خارج می‌شوند، چون در هر واحد دیجیتال یک واحد صخافی نیز راه اندازی شده است.بنابراین ما نسبت به سال گذشته با 20 تا 30 درصد افت تولید کتاب داشته‌ایم.
* تسنیم: در سال‌های اخیر چاپخانه‌های بسیاری به دلیل نبود سفارشات تعطیل شده یا تغییر کاربری داده‌اند، آیا برای صحافان نیز چنین اتفاقی رخ داده است؟
آماری از تعطیلی صحافان نداریم، اگر هم باشد حجم آن بسیار اندک است، حُسن صحافی این است که اگر سفارش نباشد خودش می‌تواند دفاتر تولید کند و بخشی از امورات خود را بگذراند به همین دلیل با تعطیلی مواجه نمی‌شود یا کمتر مواجه می‌شود.
* تسنیم: در سال‌های اخیر در دنیا مجموعه‌های بزرگ چاپ جای خود را به کارگاه‌های کوچک داده‌اند و تولید و انتشار و صحافی کتاب همه در یک مجموعه انجام می‌شود، چرا ایران به این سمت نمی‌رود؟
این موضوع به ماشین‌آلات مرتبط است، در دنیا ماشین‌آلاتی تولید شده است که از صفر تا صد انتشار یک کتاب را انجام می‌دهد، اما ما اکنون عمده کارمان به صورت دستی است به صورت تمام اتوماتیک بسیار اندک داریم، به دلیل گرانی ماشین آلات معمولا کسی مراجعه نمی‌کند تا یک لاین چاپ و صحافی را راه‌اندازی کند. چون نمی‌صرفد، چرا که باید شمارگان کتاب‌ها بین 50 تا 100 هزار نسخه باشد تا گردش سرمایه باشد.
زمانی که دلار 3 هزار تومان بود، ما به دنبال خریداری و راه‌اندازی این دستگاه‌ها در ایران رفتیم، اما باز نمی‌صرفید چه رسد به اینکه الان بخواهیم راه‌اندازی کنیم.
* تسنیم: گویا فرسودگی دستگاه‌ها نیز معضل دیگری در این میان است؟
بله، اکنون آنقدر قیمت‌ها افزایش یافته است که کسی به سراغ نوسازی نمی‌رود، تسهلاتی برای نوسازی دستگاه‌ها وجود ندارد و سرمایه گذاری شخصی نیز در این زمینه سودآور نیست. بنابراین با همان دستگاه‌های فرسوده و قدیمی به کار خود ادامه می‌دهیم.
* تسنیم: اجازه دهید روی بخشی از فعالیت فعلی صحافان متمرکز شویم، تولید دفاتر مشق، در سال‌های اخیر بومی‌سازی تصاویر دفاتر مشق و فرهنگ‌سازی در این زمینه با تولید نوشت افزار ایرانی ـ اسلامی رنگ دیگری به خود گرفته است، خوشبختانه در جامعه نیز اقبالی هر چند نسبی به این سمت شده است، شما در اتحادیه صحافان تا چه اندازه تلاش کرده‌اید ادای دینی به فرهنگی ایرانی و اسلامی کرده و به سمت این نوع تولید حرکت کنید؟
این یک واقعیت است که بازار با عرضه و تقاضا هماهنگ می‌شود، تولیدکنندگان معمولابه این توجه می‌کنندکه چه نوع تولیدی فروش بیشتری دارد، در یکی دو سال گذشته ما به اعضای اتحادیه تاکید کردیم که از طرح‌های مبتذل غربی استفاده نکنند، خوب بسیاری از صحافان به سمت کاراکترهای داخلی رفتند و برخی هم ترجیح دادند که ساده و بدون تصویر تولید کنند.
ممنوعیت‌هایی نیز در این زمینه وجود دارد، مثلا می‌گویند از نمادها و المان‌های غربی استفاده نشود، اما هیچ تفکیکی انجام نشده است که بگویند این را بزن این را نزن. من بارها با مسئولان سازمان تبلیغات اسلامی وارد گفت‌وگو شدم که طرحهایی تولید شود و شیوه‌نامه‌ای به تولیدکنندگان داده شود که طبق آن کار کنند، اینکه سردرگم باشیم وضعیت بدتر است. البته در طراحی طرح‌ها باید نکاتی چون جذابیت‌های بصری را در نظر بگیریم. از طرف دیگر محدودیت‌های زیاد موجب می‌شود که زیرزمینی و قاچاق دفاتر تولید شوند که این خیلی بدتر است.
بنابراین باید دقت کنیم که طرحهایی ارائه کنیم که هم قابل خرید باشند و هم فرهنگ‌ساز، در سال‌های اخیر طرح‌های شکرستان، کلاه قرمزی و ... چاپ شد و تا حدودی هم موفقیت‌آمیز بود، اما باز هم نیاز به طرح های جدید داریم. از سوی دیگر باید برای تبلیغات و معرفی این طرح‌ها به جامعه نیز اقدام کنیم، همین نمایشگاه‌هایی که برگزار می‌شود در این زمینه بسیار مثمر ثمر است.
* تسنیم: آماری از اینکه صحافان بیشتر راغب به تولید کدام یک از دفاتر مشق هستند، دفاتری با طرح‌های بومی و ایرانی یا دفاتری با طرح‌های غربی دارید؟
نمی‌توان به طور دقیق بیان کرد، اما به نظرم برابر است، هم طرح‌های داخلی را استفاده می‌کنند و هم طرح‌های غربی.
انتهای پیام/
