مصاحبه|بسام ابو عبدالله: عملیات «خان شیخون» فشارها بر ترکیه برای اجرای توافقات سه‌جانبه را فراهم می‌کند

خبرگزاری تسنیم: ارتش سوریه امروز موفق به ورود به شهر خان‌شیخون از منطقه شمال غربی این کشور شد. آزادسازی خان شیخون از نظر نظامی، باعث خواهد شد که ارتش سوریه به راحتی بتواند به سمت شمال یعنی «کفرسجنة» و «معرة النعمان» پیشروی کند؛ منطقه‌ای که حلقه وصل مسیرهای بین‌المللی سوریه به سمت شمال، جنوب، شرق و غرب است. در این رابطه با بسام ابوعبدالله  استاد دانشگاه دمشق و پژوهشگر مسائل منطقه گفت‌وگویی انجام دادیم که در زیر به صورت سوال و جواب می آید. 

تسنیم: اهمیت راهبردی شهر خان شیخون را که ارتش عربی سوریه کنترل آن را در دست گرفته است، چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا این عملیات می‌تواند باعث سرکوب تروریست‌ها در ادلب شود و زمینه را برای بازگشت ارتش سوریه به این استان فراهم کند؟

بسام ابو عبدالله: وقتی به نقشه نگاه می‌کنیم، شهر خان‌شیخون نقطه تقاطع مهمی برای بازگشایی مسیر حلب به دمشق و حلب به لاذقیه به شمار می‌رود. این مسیرهای مواصلاتی همان‌هایی هستند که در توافق سوچی در سال 2018 نیز میان روسای جمهور روسیه و ترکیه وجود داشت، اما ترک‌ها به تعهدات خود در این خصوص عمل نکردند. همین موضوع باعث شد که بعد از نشست‌های اخیر آستانه عملیات نظامی گسترده‌ای برای فشار بر ترک‌ها از یک طرف و پایان دادن به شرایط سستی و فریبکاری رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه در خصوص پرونده ترکیه آغاز شود.

لذا آزادسازی خان‌شیخون از دست گروه‌های تروریستی پیامدهایی را در مراحل آینده خواهد داشت و فشار بیشتری بر ترکیه وارد می‌کند تا به مطالبات مطرح شده در توافق سوچی و آستانه عمل کند و از حمایت از تروریست‌ها دست بر دارد. این در حالی است که وزیر خارجه دمشق در سفر به پکن اعلام کرده بود که عقب‌نشینی اشغالگران ترکیه و توقف حمایت آنها از گروه‌های تروریستی باعث عادی سازی روابط سوریه با آنکارا می شود.

البته عملیات نظامی خان شیخون فشارها بر عناصر تروریست را افزایش می‌دهد که همواره و به صورت روزانه مناطق مسکونی نظیر محردة در حومه حماه را هدف حملات خود قرار می‌دادند و باعث کشتار غیرنظامیان می‌شدند. آنها همچنین پایگاه نظامی حمیمیم روسیه را نیز هدف قرار داده بودند.

مشخص است که این گروه‌های تروریستی امکان رسیدن به راه حل مسالمت‌آمیز را نیز ندارند، چرا که در عرصه بین‌المللی تروریستی به حساب می‌آیند و باید به صورت کامل از بین بروند.

به همین علت من اعتقاد دارم که این عملیات نظامی در مراحل مشخص خود انجام می‌شود. ما نمی‌دانیم طرح‌های نظامی آینده در این زمینه چیست؛ اما این موضوع نیازمند توافق بین متحدان یعنی روسیه و سوریه و همچنین دوستان ایرانی است.

تسنیم: آیا عملیات آزادسازی خان شیخون تنها توسط ارتش سوریه انجام شده و یا روسیه نیز در این عملیات شرکت و یا توسط نیروی هوایی خود از ارتش سوریه حمایت کرده است؟

بسام ابوعبدالله: حمایت هوایی روسیه به شکل مستقیم وجود داشت؛ چراکه موسکو این گروه‌ها را تروریست می‌داند. روسیه بر روی امکان دستیابی به یک سازش با ترکها حساب می کرد٬ اما مدت زمان طولانی طول کشید تا این حقیقت اثبات شود که گزینه‌های سازش واقعیت ندارد و ترکیه با نیروهای خود در حال مانور دادن است. این امر منجر به انتقال از این محله به مرحله فشار نظامی به منظور پایان دادن به کیان گروههای تروریستی شد. چندین بار اعلام کرده‌ایم که این گروههای تروریستی به نفع مسکو و تهران و دمشق نیستند؛ چراکه این گروه‌ها هیچگونه چشم‌انداز یا مطالبه سیاسی ندارند. اساس ایدئولوژی آنها تکفیری بوده و به همین دلیل امکان هیچ مذاکره سیاسی با آنها وجود ندارد. آنها به هیچ وجه برنامه سیاسی ندارند و این امر از واکنش «ابومحمدجولانی» سرکرده جبهه تروریستی النصره که توافق آستانه را رد کرد، کاملا مشخص است.

تسنیم: یک منبع در وزارت خارجه سوریه گفت که خودروهای حامل مهمات ترکیه به سمت شهر خان شیخون برای نجات تروریست‌های جبهه النصره وارد عمل شده‌اند. چرا ترکیه برای حمایت از تروریسم در سوریه بویژه در شمال یا مناطق تحت کنترل تروریست‌ها پافشاری می‌کند وهمچنان میخواهد به نقش تروریستها در سوریه دل ببندند؟

بسام ابوعبدالله: این ناپختگی سیاسی ترک‌ها و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه است که تاکنون نفهمیده و درک نکرده است که تکیه به این گروه‌های تروریستی سودی برایش نخواهد داشت و ثبات داخلی برایش به همراه نخواهد آورد و همچنین چشم‌اندازی برای وضعیت ترکیه در منطقه و نقش منطقه‌ای آن بدست نخواهد داد. از این رو، تداوم حمایت از تروریست‌ها واقعیت امر را تغییر نخواهد دارد. اما این شکست‌های آنها آشکار است و ادامه خواهد یافت زیرا یک کشور محترم و متمدن نمی‌تواند از گروههای تروریستی مثل این گروهها که در استان ادلب می‌جنگند، حمایت کند.

لذا اگر ترکیه به این امر متوسل نشود، مجبور خواهد شد که در مرحله بعدی به خاطر تلفات و برملا شدن طرح‌ها و ضعف گفتمان سیاسی ترکیه به آن متوسل شود. گفتمان سیاسی ترکیه توجیهی ندارد. علاوه بر این، تغییری در وضعیت داخلی ترکیه و افکار عمومی ترک‌ها و احزاب سیاسی وجود دارد. این احزاب بر ناپختگی و عقیم بودن سیاست خارجی ترکیه در طول سالهای گذشته تاکید می‌کنند. مشکل رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه این است که فکر می‌کند که شکست تروریسم به معنای شکستی برای خودش است زیرا او حامل ایدئولوژی برای این گروهها بود و فکر می‌کرد که آنها می‌توانند برخی از اهداف سیاسی را برای او محقق کنند؛ به ویژه که اردوغان چشم به نفوذ سیاسی و جمعیتی در این منطقه در شمال ترکیه دوخته بود تا بازوی کمکی برایش در آینده سیاسی سوریه باشد اما همه اینها ناکام مانده و به جایی نرسیده است.

انتهای پیام/