«بانکدار سفارشی»| چرا مدیران ارشد بانک‌ها فساد می‌کنند؟/ ابوالحسنی: اگر ضعفی در نظارت هست، از بانک مرکزی است
رئیس کمیته پولیوبانکی مجمع تشخیص مصلحت نظام با تأکید بر "سرنوشت مدیران متخلف بانکی که پرونده آنها در دستگاه قضایی درحال بررسی است باید درس عبرتی برای انتخاب مدیران عامل سایر بانک‌ها باشد"، گفت: فشار برای اعطای تسهیلات خارج از ضوابط معمولاً زیاد است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، بروز فسادهای پیدا و پنهان از سیستم بانکی در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که در اکثر این فسادها مدیران و اعضای هیئت عامل بانک‌های متخلف حضور داشته‌اند. بررسی ابعاد مختلف بروز فساد در بانک‌ها نشان می‌دهد که نوع انتخاب مدیران عامل و اعضای هیئت عامل بانک‌ها سهم بالایی در فسادهای کوچک و بزرگ بانکی دارد.
تقریباً در اکثر بانک‌های متخلف، مدیران ارشد و اعضای هیئت مدیره با سفارش افراد بانفوذ روی کار آمده‌اند و در دوره مدیریت هم به‌دلیل نوع انتخاب‌شان مجبور به اجرای سیاست‌های سفارشی و فرمایشی بوده‌اند. اجرای این سیاست‌های فرمایشی در نهایت اما به‌ضرر بانک و سپرده گذاران تمام می‌شود.
اصغر ابوالحسنی معاون اسبق اقتصادی بانک مرکزی و رئیس کمیته پولی و بانکی مجمع تشخیص مصلحت نظام در همین ارتباط در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، اظهار داشت: در سیستم‌های بانکی و مالی دنیا، در زمان گزینش مدیران هم شرایط تخصصی و هم شرایط عمومی افراد را در نظر می‌گیرند؛ در این مرحله، ابتدا شرایط تخصصی را با در نظر گرفتن سابقه و عملکرد مدیریتی افراد، سنجیده و نسبت به احراز شغل و پست مدیریتی اقدام می‌کنند. در صورتی که افراد دارای شرایط تخصصی باشند بعد به‌سراغ بررسی سایر شرایط آنها می‌روند.
وی با تأکید بر اینکه در انتخاب مدیران باید چند مسأله را در نظر گرفت، افزود: مرجع پیشنهاددهنده، مرجع بررسی‌کننده و مرجع تأییدکننده باید حتماً در انتخاب مدیران بانکی مورد توجه باشد؛ عموماً در سیستم‌های پولی، مالی و بانکی مرجع پیشنهاددهنده سهامداران بانک‌ها هستند؛ سهامدار در مجمع عمومی افرادی را که مدنظرش است معرفی می‌کند و آنها نیز مراحل احراز شرایط تخصصی و عمومی را طی می‌کنند.
رئیس کمیته پولی و بانکی مجمع تشخیص مصلحت نظام ضمن اشاره به اینکه در تمام دنیا مرجع تأیید صلاحیت دستگاه‌های بالادستی هستند، گفت: مثلاً در آلمان بافین (نهاد نظارتی بازار مالی آلمان) به‌همراه بانک مرکزی، صلاحیت‌های مدیران را بررسی می‌کند؛ در ایران نیز بانک مرکزی وضعیت تخصصی فرد را بررسی می‌کنند. در ایران فرد امتحان‌های مربوط به گزینش را انجام می‌دهد و چنانچه قبول شود، با در نظر گرفتن شرایط عمومی و تخصصی به بانک یا مؤسسه مالی مورد نظر معرفی می‌شود.
ابوالحسنی با ابراز اینکه مدیران بانکی در ایران طبق قانون، معرفی و بررسی و بعد از آن منصوب می‌شوند، در پاسخ به این پرسش که "آیا مرجع معرفی‌کننده ممکن است از طریق رانت و سفارش مدیران را معرفی کند؟" گفت: اگر بانک خصوصی باشد، در مجمع عمومی مدیران انتخاب می‌شوند ولی اگر بانک دولتی باشد طبق قانون، وزیر اقتصاد مدیران را معرفی می‌کند.
معاون اسبق اقتصادی بانک مرکزی در پاسخ به این سؤال که "آیا معاونت نظارتی بانک مرکزی به‌تنهایی می‌تواند مسئولیت نظارت بر مدیران بانکی را داشته باشد؟" تصریح کرد: معاون نظارتی به‌تنهایی مسئول نیست بلکه کمیته تخصصی بررسی‌کننده در بانک مرکزی شامل مجموعه‌ای از مدیران متخصص و صاحب‌نظر هستند که صلاحیت افراد و مدیران معرفی‌شده را بررسی می‌کنند.
خبرنگار تسنیم گفت: وضعیت فعلی که در سیستم بانکی حاکم است نشان می‌دهد این کمیته‌ها نتوانسته‌اند موفق باشند و مؤید آن برخی از مدیران بانک‌هایی هستند که کارنامه کاری‌شان سیاه است و در رفت و آمد به دستگاه قضایی هستند و...
ابوالحسنی در پاسخ تأکید کرد: کنار این کمیته‌ها شرایط عمومی معرفی‌شوندگان، توسط نهادهای امنیتی و نظارتی نیز بررسی می‌شود ولی مانند سایر موارد ممکن است در این مسیر افرادی هم معرفی شوند که صلاحیت نداشته باشند و به‌عنوان مدیر بانک یا مؤسسه اعتباری فعالیت کنند.
وی گفت: تجربه شخصی‌ام نشان داده که هر مدیری که به این صورت انتخاب شود و در نقاط تخصصی و عمومی ضعف داشته باشد، نمی‌تواند خیلی در آن پُست مدیریتی حضور داشته باشد.
رئیس کمیته تخصصی پولی و بانکی مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به این سؤال که "حضور مدیران ناشایست چه‌ضررهایی به بانک و سپرده گذاران می‌زند؟" تصریح کرد: بستگی به نقش آن مدیر در بانک دارد؛ ممکن است مدیرعامل بانک باشد یا عضو هیئت مدیره، بیشتر بستگی به سمت سازمانی و اثرگذاری آن دارد.
وی درباره نقش مدیران عامل بانک‌ها در ناکارآمدی سیستم بانکی گفت: سود و زیان بانک تابع شرایط مختلفی است و مدیرعامل به‌تنهایی نمی‌تواند در این زمینه اثرگذار باشد؛ عواملی در چند ده سال جمع می‌شود و وضعیت فعلی بانک را رقم می‌زند و نمی‌توان به یک دوره یا یک مدیر خاص نسبت داد.
خبرنگار تسنیم گفت: به‌عنوان نمونه اشاره می‌کنم به پرونده مدیران سابق یکی از بانک‌های خصوصی که از چند ماه قبل در دستگاه قضا باز است و هنوز تعدادی از این افراد بازداشت هستند؛ چرا باید این مدیران در سیستم بانکی اجازه حیات داشته باشند و به‌راحتی وام‌های میلیاردی را به نزدیکان و افراد سفارش‌شده پرداخت کنند آن‌هم بدون هیچ ضامن و شرایطی!
ابوالحسنی پاسخ داد: همیشه روی بانک‌ها فشار برای اعطای تسهیلات خارج از ضوابط و دستورالعمل‌ها بوده است، ولی باید در انتخاب مدیر به‌گونه‌ای عمل شود که تحت تأثیر این فشارها قرار نگیرد؛ بدیهی است که در دوره‌هایی ممکن است افرادی که به‌عنوان سهامدار اصلی منصوب می‌شوند افرادی را انتخاب کنند که صلاحیت لازم را نداشته باشند؛ خوب است این موارد درس عبرتی باشد برای اینکه در سایر بانک‌ها افراد متخصص انتخاب شوند.
وی در پاسخ به این سؤال که "بهتر نیست سازمان نظارتی خاصی برای بانک‌ها تشکیل شود تا بر عملکرد مدیران بانک‌ها نظارت دقیق‌تری داشته باشد؟" عنوان کرد: چه نظارتی قوی‌تر از بانک مرکزی می‌توانیم داشته باشیم؛ اگر بانک مرکزی در حوزه نظارت بر بانک‌ها ضعیف است باید این حوزه را تقویت کند و نیازی نیست که نهادی دیگر مسئولیت نظارت بر بانک‌ها را به‌عهده گیرد.
انتهای پیام/+