گزارش| دورنمای بازگشت روسیه به گروه «۷» در هاله‌ای از ابهام
نشست رهبران کشورهای عضو گروه «۷» در فرانسه که بیش از پیش اختلافات موجود بین آنها را آشکار کرد، در حالی به پایان می‌رسد که مسئله بازگشت روسیه به ترکیب این گروه هم مورد توافق طرفین قرار نگرفته و امکان تحقق آن بعید است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، نشست سران گروه «7» امروز، دوشنبه در بندر "بیاریتس" فرانسه به پایان می‌رسد، طی سه روز گذشته رهبران کشورهای آمریکا، کانادا، انگلیس، آلمان، ایتالیا، فرانسه و ژاپن مسائل مربوط به اقتصاد، تجارت و امنیت جهانی را مورد بررسی قرار دادند که از جمله یکی از موضوعات مطرح در این اجلاس، امکان بازگشت روسیه به جمع این باشگاه است. در این رابطه روسیه امیدوار است که عقل سلیم بر کشورهای عضو گروه 7 حاکم شود.
موضع گیری رسمی روسیه
"دمیتری پسکوف" سخنگوی دفتر ریاست جمهوری روسیه در گفت‌وگویی اختصاصی با خبرگزاری «تاس» اعلام کرد، در رابطه با امکان از سرگیری روابط با روسیه، مقامات مسکو امیدوارند که عقل سلیم بر همه کشورهای شرکت کننده در گروه هفت حاکم شود. وی گفت: «اگر گروه 7 را در نظر بگیریم، روابط روسیه با اکثریت کشورهای عضو این گروه در حال ازسرگیری بوده یا مسیر نسبتاً مثبتی را طی می کند که نمونه آن روابط با فرانسه و ایتالیا است و روابط روسیه به طور مرسوم با دو کشور آلمان و ژاپن نیز نزدیک و دوستانه است. ولی با برخی از کشورها هنوز این روابط از سر گرفته نشده و ما امیدواریم که عقل سلیم در این رابطه دیر یا زود بر همه کشورهای این گروه حاکم شود.»
سخنگوی کرملین یادآور شد که ولادیمیر پوتین طرفدار از سرگیری روابط با همه کشورهایی است که روابط دوجانبه در این اواخر روند رو به بهبودی را در پیش نگرفته است.
پسکوف در تفسیر خبر برخی رسانه‌ها که کشورهای عضو گروه هفت توافق کردند که روسیه به جمع آنها نپیوندد و هماهنگی اقدامات تنها محدود به برخی موارد شود، ـآکید کرد که یک هماهنگی موثر در حل و فصل مسائل مربوط به اقتصاد و سیاست جهانی، بدون حضور چین و هند غیرممکن خواهد بود.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا روسیه حاضر است هماهنگی بیشتری با اعضای گروه هفت داشته باشد اگر چنین تمایلی از طرف مقابل وجود داشته باشد، گفت: «مسلماً هر مشارکتی با گروه هفت باید یک هدف نهایی داشته باشد. به منظور هماهنگی درباره رویدادهای جهانی چه سیاسی، و چه اقتصادی مسلماً چنین مشارکتی بدون حضور کشورهای بزرگ جهان از جمله چین و هند ممکن نبوده و حضور آنان منطقی و تاثیر بیشتری خواهد داشت.»
سخنگوی دفتر ریاست جمهوری روسیه پیش از این نیز تاکید کرده بود که بازگشت به ترکیب گروه 8 به خودی خود برای روسیه یک هدف نیست، ولی این کشور از تماس با هر گروه بین المللی خودداری نخواهد کرد.
به گفته وی، دیگر گروه‌های بین المللی از جمله، گروه 20 ، برای حل و فصل مسائل و مشکلات بین المللی مفیدتر به نظر می‌رسند.
"ماریا زاخارووا" سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه نیز یادآور شده بود کشورهای گروه هفت باید موضع گیری واحدی در رابطه با مسئله بازگشت روسیه به ترکیب این گروه اتخاذ کرده و این مسئله را به یک شوی جهانی تبدیل نکنند.
به گفته وی، طرف روسی همواره حاضر به بررسی پیشنهادات گروه هفت درباره بازگشت به ترکیب گروه هشت خواهد بود، اگر آنها واقعاً به چنین مسئله‌ای تمایل داشته و پیشنهادات مربوط به طرف روسی ارائه شود.
اختلافات بین کشورهای عضو گروه 7 بیش از پیش آشکار شده است
روزنامه روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا» در تحلیلی نوشته است: نشست سران گروه 7 در حالی امروز (دوشنبه) به کار خود پایان می‌دهد که با توجه به اختلاف نظرات عمیق بین شرکت کنندگان در آن، بعید است بیانیه پایانی این نشست تصویب شود.
به نوشته این روزنامه، در میان مسائل مهم بین المللی، اوضاع کنونی پیرامون ایران در مرکز توجه نشست سران گروه 7 قرار داشت. "امانوئل ماکرون" رئیس جمهوری فرانسه به عنوان میزبان این نشست، دستور داد تا مذاکرات با تهران انجام شود تا از وخامت اوضاع در منطقه خلیج‌فارس کاسته شده. این در حالی است که دیدگاه "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری آمریکا در این باره متفاوت است.
از جمله دیگر مسائل مطرح در این دور از نشست سران گروه هفت، امکان بازگشت روسیه به جمع این کشورها بود. رئیس جمهوری آمریکا در جریان این نشست، امکان دعوت از "ولادیمیر پوتین" برای شرکت در نشست بعدی سران گروه 7 که در ایالات متحده برگزار خواهد شد را بعید ندانسته و گفت: «کاملاً امکان دارد که پوتین برای شرکت در نشست سران آینده دعوت شود.»
رئیس جمهوری آمریکا با اشاره به اینکه بازگشت روسیه به جمع گروه هفت برای حل و فصل بسیاری از مسائل بین المللی سودمند خواهد بود، افزود که برخی رهبران کشورهای این گروه نیز با این نظریه موافق هستند و لازم است تا این موضوع مورد بررسی قرار گیرد. البته از نام بردن کشور مشخصی خودداری کرد.
در این رابطه رئیس جمهوری فرانسه پیش از این نیز گفته است که بازگشت روسیه به گروه 8 ، بدون حل و فصل بحران کنونی در اوکراین، اشتباه راهبردی برای گروه 7 خواهد بود. "آنگلا مرکل" صدراعظم آلمان نیز معتقد است که پیشرفت در تحقق توافقنامه مینسک برای حل و فصل مناقشه نظامی در شرق اوکراین، می‌تواند شرایط جدیدی برای بازگشت روسیه به ترکیب گروه هشت بوجود آورد.
سخنگوی کاخ کرملین در واکنش به اظهارات دونالد ترامپ اعلام کرد که در صورت دریافت چنین دعوت‌نامه‌ای، این مسئله قطعاً مورد بررسی قرار خواهد گرفت. پسکوف یادآور شد، همانطور که رئیس جمهوری روسیه پیش از این گفته است، مسکو هرگونه تماس با کشورهای عضو گروه 7 را مفید دانسته، هرگز از برقراری روابط با کشورهای این گروه صرف‌نظر نکرده و مسئله بازگشت روسیه به این گروه را غیرممکن نمی‌داند.
روزنامه نیزاویسیمایا گازیتا افزوده است، البتهبه طور کلی رهبران کشورهای گروه هفت نتوانستند به توافقی درباره بازگشت روسیه به این باشگاه در سال 2020 دست یابند. شروط برخی رهبران این گروه در این باره که آن را به حل و فصل شدن بحران در اوکراین مربوط دانسته‌اند، امکان تحقق این مسئله را بعید کرده است.
در نهایت، با توجه به اختلافات عمیق بین شرکت کنندگان در نشست سران گروه هفت، دستیابی به توافق درباره بیانیه پایانی این نشست بسیار بعید است. ماکرون از هم اکنون اعلام کرده که نشست سران گروه هفت کار خود را بدون تصویب بیانیه پایانی، به اتمام خواهد رساند و این نخستین بار در طول تاریخ موجودیت این باشگاه است.
به عقیده "آندری بیستریتسکی" استاد مدرسه عالی اقتصاد مسکو و رئیس شورای بنیاد توسعه و پشتیبانی باشگاه «والدای» روسیه، نشست سران بیاریتس را نمی‌توان موفق دانست. به گفته وی، ماکرون درک می کند که وضعیت گروه 7 نسبتاً پیچیده بوده و نیازمند تلاش جدی برای تغییر شکل آن است تا این باشگاه بتواند به موجودیت خود ادامه دهد ولی اختلافات سیاسی بین اعضای آن امکان برقراری روابط موثر و تاثیرگذاری بیشتر این گروه در عرصه جهانی را نمی دهد. البته اهمیت سیاسی این باشگاه چندان زیاد نیست و گروه هفت یک سازمان غیررسمی به شمار می‌رود.
این کارشناس معتقد است، رهبران کشورهای گروه هفت سعی کرده‌اند تا شکل نشست‌های این گروه را مورد ارزیابی مجدد قرار دهند، اما اختلاف نظرات بین آنها نتوانسته باعث رسیدن به توافقی در این باره شود.
به گفته وی، گروه هفت سعی دارد به یک باشگاه 7 قدرت برتر در عرصه دموکراسی و اقتصادی تبدیل شود. ولی اکنون اوضاع تغییر کرده و نقش کشورهایی مانند چین و هند در جهان افزایش یافته است. در این بین، تنها کشوری که در این بین برنده شده میزبان این نشست سران یعنی فرانسه بوده است. چرا که پاریس می‌خواست نقش بیشتری در عرصه سیاست جهانی ایفا کند و با برگزاری این نشست، تا حدودی به این هدف خود رسیده است.
فرانسه هم تمایل دارد تا گفت‌وگوها با روسیه را فعال کرده و هم علاقه مند است تا تلاش‌های مشترک برای حل و فصل اوضاع در اوکراین از سر گرفته شود. البته انتظار نمی رود نتیجه مشخصی از این تلاش‌ها در آینده نزدیک دیده شود.
گروه 7 نقش منحصر به فرد و چندان تاثیرگذاری بر تحولات بین المللی ندارد
"آندری سوشنتسوف" مدیر موسسه تحقیقات بین‌المللی در دانشگاه روابط بین الملل روسیه نیز پیش از این به این روزنامه توضیح داد: «ترامپ مسئله امکان بازگشت روسیه به ترکیب گروه 8 را برای به چالش کشیدن مخالفان سیاسی خود عنوان کرده است. وی نخستین بار در اوایل سال 2017 این موضوع را مطرح کرد که این مسئله یکی از موارد اتهامات وارده به وی از سوی مخالفان وی در حزب دموکرات بود. البته این به منزله آن نیست که ترامپ تمایل زیادی برای بازگشت روسیه دارد. ظاهراً وی این عقیده است که گروه هفت یکی از مراکز بزرگ جهانی است که تصمیمات هماهنگی در رابطه با مسائل جهانی گرفته و نقش غرب در روند تحولات بین المللی را تقویت می کند. تمایل وی برای بازگشت روسیه به این گروه برای جلب روسیه به سمت غرب و فاصله گرفتن از چین باشد.
این کارشناس یادآور شد که این واقعیت را باید پذیرفت که گروه هفت سازمان چندان منحصربه فرد و دارای نقش اساسی در جهان نیست. گروه 20 نیز همین وضعیت را دارد. در حقیقت نقش اصلی در هدایت روند تحولات جهانی را شورای امنیت سازمان ملل ایفا می‌کند.
لازم به یادآوری است، ترکیب گروه هشت کشور بزرگ صنعتی جهان از سال 1998 ایجاد شد. در سال 2014 و بعد از الحاق شبه جزیره کریمه به ترکیب فدراسیون روسیه، این گروه به گروه هفت تقلیل یافت و رهبران کشورهای عضو آن شرکت در نشست سرانی که قرار بود در بندر سوچی در خاک روسیه برگزار شود را تحریم کرده و به جای آن در بروکسل و بدون حضور روسیه گرد هم جمع شدند. با توجه به کنار گذاشته شدن روسیه از ترکیب گروه 8، در حال حاضر کشورهای آمریکا، فرانسه، انگلیس، آلمان، ایتالیا، کانادا و ژاپن در گروه 7 عضویت دارند.
انتهای پیام/