گزارش| ابعاد راهبردی نخستین سفر خارجی رئیس‌جمهور ترکمنستان به سنگاپور
سفر روز گذشته بردی‌محمداف نخستین سفر رئیس‌جمهور ترکمنستان به سنگاپور و نخستین سفر خارجی وی پس از شایعات بیماری و فوت وی محسوب می‌شود، و از این دو جنبه حائز اهمیت می‌باشد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، قربانقلی بردی‌محمداف، رئیس‌جمهور ترکمنستان طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر مرکز توجهات رسانه‌ها و تحلیل‌گران آسیای مرکزی بود. حدود یک ماه پیش بود که نخستین بار شایعات بیماری وی و سفرهای محرمانه‌اش به ترکیه برای مداوا از سوی برخی محافل غیررسمی مطرح شد. نارسایی کلیوی بیماری بردی‌محمداف اعلام شده و در برخی اظهارنظرها از سوی اپوزوسیون ترکمن، وضعیت وی وخیم گزارش شده بود. با این حال دولت ترکمنستان بدون هیچ توضیحی تمام ادعاهای مربوطه را رد کرده و رفت و آمدهای پزشکان به محل زندگی رئیس‌جمهور این کشور را در راستای مداوای بیماری مادرش عنوان کردند. پس از مدتی اما مجددا رسانه‌های اپوزوسیون خبرهایی مبنی بر احتمال فوت رئیس‌جمهور ترکمنستان ارائه نمودند. این دور از شایعات با مشارکت برخی چهره‌ها و رسانه‌های روس بسیار بیش از شایعات پیشین جدی گرفته شد. به ویژه عملکرد ضعیف دولت ترکمنستان در پخش تصاویر آرشیوی از رئیس‌جمهور به عنوان تصاویر روز و فقدان پاسخگویی، بر این شایعات دامن زد.
با این حال، مجمع اقتصادی خزر نقطه پایان این شایعات بود. در این مجمع که نخست‌وزیران و معاونین اول روسای جمهور کشورهای ساحلی از جمله اسحاق جهانگیری شرکت کردند، نخستین بار خبری از دیدارهای رسمی بردی‌محمداف و اثبات زنده بودن وی منتشر شد. با این وجود همچنان شایعات دیگری در خصوص تداوم بیماری وی و تحلیل تصاویر بردی‌محمداف قبل و پس از شایعات وجود داشت.
امروز اما نخستین سفر خارجی بردی‌محمداف به مقصد سنگاپور صورت گرفت. سفری که می‌تواند نشانه‌ای از سلامت کامل و حتی نسبی وی باشد. طبیعتا سفر خارجی با تدابیر امنیتی شدید و فشردگی دیدارها با مقامات سنگاپور، در وضعیت بیماری امکان‌پذیر نیست و از همین جهت باید شاهد کاهش شایعات در این زمینه باشیم.
در همین راستا، انتخاب سنگاپور به عنوان مقصد سفر خارجی بردی‌محمداف نشان از اهداف دیگری، وراء از پاسخگویی به شبهات و شایعات دارد. چرا که در غیر این صورت، وی می‌توانست با سفر به کشورهایی نظیر روسیه، آلمان و یا حتی ترکیه که متحدین نزدیک‌تری بوده و همکاری بیشتری را با ترکمنستان در زمینه بیماری و یا درمان وی می‌توانستند صورت دهند، اهداف دیگری را به دست آورد.
ترکمنستان و سنگاپور روابط دیپلماتیک خود را در 12 سپتامبر 1996 آغاز کرده‌اند. طی این بازه هیچ رئیس‌جمهوری از ترکمنستان تا کنون به سنگاپور سفر نکرده بود و از این منظر، سفر بردی‌محمداف به این کشور در جنوب شرق آسیا، در شرایطی که پیش‌تر ذکر شد، می‌تواند نشان از تحول در روابط دو کشور باشد.
در ژوئن 2019 نخستین زمزمه‌های تحول در روابط سیاسی دو کشور مطرح شد. در این ماه، وزارت امور خارجه ترکمنستان خبر از سفر یک هیات دیپلماتیک از این کشور به سنگاپور و برگزاری دیدارهای سیاسی با مقامات سنگاپوری می‌دهد. گفت‌و‌گو و رایزنی پیرامون توسعه همکاری‌ها و امضای چند سند، برگزاری دیدارهایی با وزرای دفاع و امور خارجه این کشور، و رایزنی با نمایندگان شرکت همکاری‌های سنگاپور (SCE)، موسسه مدیریت و توسعه، و فدراسیون کسب‌و‌کارهای سنگاپور، از جمله مواردی بود که در این دیدار مطرح شد. با این حال بدیهی است که فراهم آوردن زمینه‌های سفر بردی‌محمداف به سنگاپور، اصلی‌ترین کارویژه این دیدارها بوده است.
به هر ترتیب روز گذشته، قربانقلی بردی‌محمداف در صدر یک هیات عالی‌رتبه وارد سنگاپور شد. مهم‌ترین دیدار بردی‌محمداف در این سفر امروز با حلیمه یعقوب، رئیس‌جمهور سنگاپور صورت می‌گیرد. پیش از دیدار وی با مقامات عالی‌رتبه سنگاپوری نیز، بنا به دستور رئیس‌جمهور ترکمنستان، مقامات سطوح پایین‌تر دیدارهایی را با طرف‌‌های سنگاپوری به ویژه با حلقه‌های تجاری و شرکت‌های بازرگانی صورت دادند.
مجمع مشترک اقتصادی سنگاپور و ترکمنستان روز گذشته با حضور هیات ترکمنی و نمایندگان کسب و کارهای سنگاپوری برگزار شد. بحث و تبادل نظر در حوزه‌هایی نظیر نفت و گاز و تجهیزات مربوطه، مواد شیمیایی، انرژی، کشاورزی و صنایع غذایی، صنایع ساختمانی، کشتی‌سازی، حمل و نقل، ارتباطات، تجارت، بانک‌داری و حوزه‌های نرم‌افزاری و مهندسی، محورهای مطرح شده در این مجمع اقتصادی بود. در پایان این مجمع نیز 9 سند دوجانبه به امضای دو طرف رسید.
کو پوه کون، وزیر تجارت و صنعت سنگاپور مهمان ویژه این مجمع بود. وی با اشاره به اینکه حجم مبادلات تجاری میان دو کشور از سال 2016 به بعد رشدی 5 برابری داشته است، اظهار می‌دارد که پتانسیل بسیار زیادی برای توسعه مناسبات تجاری همچنان وجود دارد.
در همین حال، یک نمایشگاه اختصاصی از محصولات و تولیدات ترکمنستان نیز در سنگاپور دائر شده است. بنا بر گزارش خبرگزاری دولتی ترکمنستان، در این نمایشگاه شماری از محصولات و تولیدات شیمیایی این کشور، برخی کتابچه‌ها و جزوات آشنایی با ترکمنستان و پتانسیل‌های تجاری آن، و نیز ظرفیت‌های تولید نفت و گاز این کشور ارائه می‌شود. در این نمایشگاه همچنین برنامه‌های ویژه‌ای برای معرفی بندر ترکمن‌باشی ارائه شده است.
در همین راستا، اداره خدمات مهاجرتی ترکمنستان در مقاله‌ای که چند روز پیش منتشر کرده است، راهبرد اصلی روابط ترکمنستان با سنگاپور را در چارچوب مناسبات آسیا-پاسیفیک و بخشی از سند مفهوم سیاست خارجی بی‌طرف ترکمنستان برای سال‌های 2018 تا 2023 عنوان می‌کند. موضوع دیگری که در کنار زمینه‌های همکاری با سنگاپور در این مقاله مطرح می‌شود، جایگاه این کشور به عنوان یک قطب مالی بین‌المللی است.
این موضوع در حالی است که ترکمنستان طی سال‌های اخیر با دو مشکل اساسی روبرو بوده است. نخست، تامین سرمایه ارزی برای تکمیل پروژه‌های بلندپروازانه‌ای نظیر تاپی و یا توسعه بندر ترکمن‌باشی و احیاء زیرساخت‌های ترانزیتی خود. و دوم، یافتن یک مرکز امن برای ذخیره سرمایه‌های احتمالی. سال گذشته بود که برخی رسانه‌های غربی خبر از سرمایه‌های چند میلیارد دلاری ترکمنستان در برخی بانک‌های سوئیس و آلمان دادند که موجب بروز حواشی بسیاری برای این کشور، آن هم در بحبوبه یک بحران ارزی گردید. طبیعتا جابجایی چنین سرمایه‌هایی می‌تواند یکی دیگر از اهداف دولت ترکمنستان برای توسعه مناسبات با سنگاپور باشد. بدین ترتیب، علاوه بر یافتن یک مرکز امن، می‌تواند بخش قابل توجهی از سرمایه خارجی غیرچینی را نیز به این کشور جلب نماید.
حوزه انرژی نیز کلیدی دیگر ترکمنستان است که می‌تواند برای سنگاپور حائز اهمیت است. با این حال، ترانزیت همچنان یک مشکل اساسی پیش‌روی دو کشور محسوب می‌شود. بعد مسافت و فقدان زیرساخت‌های ترانزیتی، موضوعی است که می‌تواند زمینه‌های بیشتری برای تحلیل این سفر در حوزه مسائل سیاسی و مالی ارائه دهد. طبیعتا هر نوع مبادله تجاری در فاصله مذکور و با حضور قدرت‌های اقتصادی جهانی در این فاصله، مقرون به صرفه نبوده و منطقی به نظر نمی‌رسد.
انتهای پیام/