یادداشت| مسأله کشمیر و فرصت طلایی تجارت با پاکستان/ وقتی می‌شود جای شیخ‌نشینان را گرفت
مسأله این روزهای کشمیر و تنش‌های مجدد میان هند و پاکستان از یک سو و اتخاذ تدابیر هوشمندانه از سوی مقام معظم رهبری در رابطه با این مسأله باعث شده است تا بار دیگر بتوان نگاهی جدی به بازار جذاب پاکستان انداخت.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، حدود یک ماه از آغاز تصمیم جدید هند در مورد کشمیر و آغاز تنش‌های جدی میان هند و پاکستان می‌گذرد و همین مدت زمان کافی بود تا شرایط در منطقه به صورت جدی تغییر یابد.
هر یک از بازیگران مهم منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با توجه به اصول اساسی حکومتداری خود مواضعی را نسبت به اتفاقات اخیر کشمیر اتخاذ کرده‌اند.
آنچه مردم مسلمان کشمیر و همچنین مردم مسلمان پاکستان از کشورهای اسلامی انتظار داشتند این بود که از هویت مستقل مسلمانان این منطقه دفاع کرده و خود را در کنار آن‌ها ببینند با این حال کشورهای شیخ‌نشین حوزه خلیج‌فارس یا مانند عربستان در سکوت کامل به سر می‌برند و یا مانند امارات به صورت عجیب و غیرمنتظره‌ای به سمت هند متمایل شده و خشم مردم مسلمان کشمیر و پاکستان را برانگیخته‌اند.
در این میان اما جمهوری اسلامی ایران و در صدر آن رهبر معظم انقلاب و ترکیه مواضع جدی‌تری در حمایت از مردم مطلوم کشمیر گرفته‌اند که این موضوع با استقبال گسترده‌ای در جامعه این منطقه و کشور پاکستان روبرو شده است.
شاید تاکنون سیاستمداران پاکستانی که به شدت از سوی آمریکا و به واسطه تحریم‌های واشنگتن علیه ملت ایران تحت فشار گسترده بودند تصور نمی‌کردند که در بزنگاهی چنین مهم جمهوری اسلامی ایران پشتوانه محکمی برای مردم مظلوم کشمیر باشد و این موضوع در آینده نزدیک می‌تواند باعث گسترده‌تر شدن روابط همه‌جانبه میان دو کشور شود.
از سوی دیگر شواهد میدانی حاکی از آن است که مردم پاکستان پس از موضع‌گیری قاطع رهبر معظم انقلاب در رابطه با کشمیر آن هم پس از حوادث و تنش‌های اخیر، به شدت وارد موج حمایتی از جمهوری اسلامی ایران و موج تنفر و انزجار از کشورهای غربی به ویژه عربستان سعودی و امارات متحده عربی شده‌اند.
با این حال نوعی نگاه در بدنه مدیران میانی دولت جمهوری اسلامی ایران وجود دارد که باید تنها نقش میانجی در این حوزه از سوی جمهوری اسلامی ایران بازی شود و نباید شریک نفتی مانند هند را برای موضوع کشمیر تحت فشار قرار داد زیرا ممکن است این شریک نفتی از دست برود. در این گزارش به برخی منافع اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در پاکستان و فرصت استثنایی ایجاد شده در زمان کنونی می‌پردازیم تا مدیران میانی دولتی نیز دست از بازی نفتی که مدنظر رهبر معظم انقلاب نیز برداشته و شرایط را برای تسهیل مبادلات تجاری با همسایگان از جمله بازار نزدیک به 200 میلیون نفری پاکستان تسهیل کنند.
امارات پس از سرمایه‌گذاری گسترده چین در پاکستان برای بزرگراه «سی-پک» و بندر تجاری گوادر به شدت نگران از دست رفتن موقعیت تجاری استراتژیک خود است بنابراین در سال‌های اخیر چرخش محسوسی به سمت هند رقیب جدی اقتصادی چین داشته است تا از این طریق بتواند چین را در معرض خطر اقتصادی بازار دریایی قرار دهد. این موضوع به شدت پاکستانی‌ها را اذیت کرده و اکنون در بدنه مردم و حتی دولت پاکستان بحث کاهش تعاملات تجاری با امارات که عمدتا از جنس انرژی است مطرح شده و در عمل نیز چنین اتفاقی حادث شده است.
از سوی دیگر هم‌زمان با افزایش تنش‌ها میان هند و پاکستان و تصمیمات جدید دهلی در رابطه با منطقه کشمیر باعث شده است تا دولت پاکستان دستور توقف فعالیت‌های تجاری میان دو کشور را صادر کند بنابراین پاکستان یکی دیگر از منابع تأمین نیازهای خود را محدود و یا حتی بهتر است بگوییم بسته است.
موضوع‌گیری ناخوشایند عربستان سعودی در رابطه با موضوع کشمیر نیز باعث انزجار مردم مسلمان پاکستان شده است. اخیرا هیأت تجار ایرانی به پاکستان سفر داشته است. آن‌ها از شرایط بد عربستان سعودی در میان جامعه تجار پاکستانی می‌گویند و اعلام می‌کنند تجار پاکستانی پس از حوادث اخیر تمایلی برای ادامه ارتباط تجاری گسترده با سعودی‌ها ندارند هرچند دولت پاکستان همپنان بخشی از نیازهای انرژی خود را از طریق عربستان سعودی تأمین می‌کند.
محدود شدن بازارهایی که در بالا ذکر شد از یک طرف، موضع جدی جمهوری اسلامی ایران در موضوع کشمیر از طرف دیگر، آغاز موج محبوبیت مجدد ایران و کالاهای ایران در پاکستان و بازار 200 میلیون نفری این کشور، همه و همه ادله محکمی هستند که اکنون زمان آن رسیده تا دولت روحانی و عمران‌خان وعده تجارت 5 میلیارد دلاری را محقق سازند.
حدود پنج سال پیش ایران و پاکستان به این تفاهم‌نامه رسیده بودند که حجم تجارت فی‌مابین را به 5 میلیارد دلار برسانند عددی که هم‌اکنون چیزی حدود 1 میلیارد و 300 میلیون دلار است. دو کشور هم‌اکنون باید موانع اندکی که بر سر راه تجارت وجود دارد از جمله قوانین گمرکی و بندری را برداشته و زمینه تجارت میان تجار غیردولتی از ایران و پاکستان را فراهم سازند.
بازار پاکستان به شدت مستعد دریافت کالاهای مرغوب ایرانی است و آمارهای بین‌المللی حکایت از محبوبیت بازار ایران در پاکستان دارد با این حال طی سال‌های گذشته فشارهای خارجی و برخی کم‌کاری‌ها در داخل دو کشور باعث شده بود این حجم تجارت انبوه میان دو کشور محقق نشود.
ایران اکنون در موقعیتی قرار دارد که می‌تواند به سرعت جای بازارهای هند، امارات و عربستان سعودی را در پاکستان بگیرد در واقع اکنون موقعیتی ایجاد شده است که در حوزه تجارت بین‌الملل موقعیت طلایی برای ایران محسوب می‌شود.
در حوزه تجارت بین‌الملل هنگامی که یک بازیگر بخواهد جایگزین بازیگر دیگری در یک بازار مشترک شود باید زمان و هزینه گزافی را پرداخت کند مگر آنکه مؤلفه‌ای بالاتر بتواند جایگاه بازیگر اولی را تخلیه و در اختیار بازیگر دوم قرار دهد که این مؤلفه می‌تواند قطع روابط تجاری دو کشور و یا کاهش محسوس سطح این روابط باشد. اکنون این موقعیت در پاکستان برای جمهوری اسلامی ایران ایجاد شده و ایران نیز در شرایط تحریم به بازارهای کشورهای همسایه نیاز دارد. پس باید این فرصت طلایی را غنیمت شمرد و از آن بهره برد.
انتهای پیام/.