پدیده‌ای به نام آب‌فروشی در استان فارس‌؛ رهاسازی ۱۱۵ میلیون مترمکعب آب برای کشاورزان

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، پیش از ظهر امروز جلسه شورای حفاظت آب استان فارس با 3 دستور کار رهاسازی آب به منظور حقابه کشاورزی، تعیین و رهاسازی حقابه دریاچه بختگان و مسلوب‌المنفعه کردن چاه‌های غیرمجاز با حضور استاندار فارس و دیگر مسئولان مرتبط به این جلسه برگزار شد. 

رهاسازی 115 میلیون مترمکعب آب 

در ابتدای جلسه حمیدرضا دهقانی، مدیرعامل آب منطقه‌ای استان فارس با اشاره به وضعیت سدهای استان فارس و میزان حجم آب آنها از رهاسازی 115 میلیون مترمکعب آب به منظور حقابه کشاورزی خبر داد. 

به گفته وی امسال به لحاظ بارندگی شرایط بهتری در استان حاکم بوده و با در نظر گرفتن مجموع شرایط امکان رهاسازی آب وجود دارد. دهقانی همچنین بیان کرد که رهاسازی به گونه‌ای انجام می‌شود که همه مردم بتوانند حداکثر استفاده را داشته باشند و اگر بارش‌های نیمه دوم مطلوب باشد تامین حقابه‌ها به صورت بهتری انجام می‌شود. 

مدیرعامل آب منطقه‌ای استان فارس همچنین از کشاورزان درخواست کرد که در حد سهمیه و به اندازه کشت کنند تا با این میزان آب مشکلی برای آبیاری اراضی پیدا نکنند. 

وی همچنین از مسئولان جهاد کشاورزی و دیگر مسئولان مرتبط درخواست کرد که 48 ساعت قبل از رهاسازی اطلاع‌رسانی‌های لازم برای کشاورزان و مردم منطقه صورت گیرد. 

مسعود ده‌ملایی، مدیرکل هواشناسی استان فارس نیز با تاکید بر اینکه در هنگام رهاسازی آب باید وضعیت جوی استان در نظر گرفته شود تا منجر به سیل یا سیلاب نشود، وضعیت جوی استان در 3 ماهه پاییز را تشریح کرد. 

به گفته وی پیش‌بینی کلی 3 ماه پاییز در هفته آینده اعلام می‌شود اما در حال حاضر در شهریور و مهر بارش در استان در حد میانگین و در آبان ماه مقداری بیش از حد میانگین است. 

علی اکبری، نماینده شیراز نیز درباره این دستور کار گفت: ابتدای امر باید ضمانت اجرایی لازم برای تعیین و تامین حقابه‌ها را از این رهاسازی در نظر گرفت. وی ضمن تائید و بیان ضرورت حقابه افزود: نظام حقابه بهم خورده است به گونه‌ای که از 40 هزار هکتار در ابتدای برنامه این امر اکنون به 100 هزار هکتار رسیده است. 

الله‌بخش نظرپور، مدیر آبفای شیراز نیز در این جلسه با توجه به اینکه بخشی از آب سد درودزن به منظور تامین آب شرب شیراز مورد استفاده قرار می‌گیرد، در خواست کرد توجه به حجم مرده آب سد در نظر گرفته شود. 

به گفته وی حجم مرده سد 330 است و اگر به حجم آب به زیر 400 بیاید و آب برای شرب منتقل شود، آب دارای طعم و بوی نامطلوبی خواهد بود که مردم نیز معترض خواهند شد. مدیر آبفای شیراز درخواست کرد در تامین آب از سد این موضوع در نظر گرفته شود. 

در پایان این دستور کار، عنایت‌الله رحیمی، استاندار فارس اظهار داشت: امسال 115 میلیون مترمکعب در بهترین زمان ممکن برای کشاورزان رهاسازی می‌شود و میزان کشت در هر منطقه باید براساس و مبنای حقابه باشد. 

وی همچنین از جهاد کشاورزی درخواست کرد که کشت‌های کم آب بر را در برنامه قرار دهد چراکه اگر محصولات پرآب بر انتخاب شوند این حجم از آب کفایت نخواهد کرد. 

استاندار فارس بیان کرد: این میزان آب با توجه به حجم سد و بارندگی است، طبیعی است که در صورت بارندگی بیشتر آب بیشتری هم رهاسازی می‌شود. 

رحیمی درباره ضمانت اجرایی طرح که از سوی نماینده شیراز مطرح شد نیز گفت: محیط و شیب رودخانه ضمانت اجرای درست این طرح است اما مردم نیز می‌دانند که استفاده غیر حق مشکل شرعی دارد علاوه بر این در مورد حقابه اولویت با کسانی است که برنامه ابتدایی سد ذکر شده اگر آبی اضافه باشد به دیگر مناطق داده می‌شود. 

وی ضمن تاکید چندباره این مطلب که کشاورزان براساس واقعیت موجود اقدام به کشت کنند، درخواست کرد قبل از زمان رهاسازی به ویژه در شهرستان خرامه بستر رودخانه از درختچه‌های گز پاکسازی شود چراکه احتمال بالا آمدن آب و تغییر بهره‌برداران می‌شود. 

حقابه بختگان به آبان ماه رسید 

تامین حقابه بختگان از آب رهاسازی شده از دیگر دستور کارهای جلسه امروز بود که براساس اعلام محیط زیست در جلسه پیشین شورای حفاظت آب باید این آب در مردادماه رها می‌شد. نبی‌اله مرادی، معاون محیط زیست استان ضمن تشریح وضعیت بختگان دلایل خشکسالی آن و لزوم تامین حقابه را بیان کرد. 

در نهایت استاندار فارس با تامین حداکثر 40 میلیون مترمکعب آب موافقت کرد که بنا شد در آبان ماه که زمان مناسبتری به لحاظ دما و شرایط بارش است برای رهاسازی آب به بختگان اقدام شود. 

موضوع دیگری که در این جلسه مطرح شد و چالش برانگیز نیز بود، بحث مسلوب‌المنفعه کردن چاه‌های غیرمجاز و پدیده آب فروشی در استان بود. 

رواج پدیده آب فروشی در استان فارس 

ابتدا احمد رحمانیان، معاون دادگستری استان فارس با بیان اینکه آمار واقعی چاه‌های غیرمجاز بیش از آمار مطرح شده است، اظهار داشت: با این روند پر کردن چاه‌ها به هیچ جا نمی‌رسیم و  تاکنون 500 حلقه چاه مسلوب المنفعه شده که این موضوع در نیمه دوم سال با حساسیت بیشتری همراه است. 

به گفته وی بیش از 30 هزار حلقه چاه غیرمجاز در استان وجود دارد که اگر چاه جدیدی اضافه نشود، پر کردن و مسلوب المنفعه کردن آنها 15 تا 16 سال طول می‌کشد. رحمانیان با دسته‌بندی کردن 3 دسته چاه غیرمجاز در استان فارس افزود: دسته نخست آنهایی است که حکم قضایی برایشان صادر شده اما هنوز اجرایی نشده است. 

معاون دادگستری استان فارس بیان کرد: دسته دیگر آنهایی است که حکم قضایی ندارند که بیشترین میزان چاه غیرمجاز هستند و دسته آخر گروهی هستند که در کمیسیون‌ها رای به پر کردن آنها داده شده، اعتراض گذاشته شده و در دیوان عالی حکم تائید شده اما باز هم اجرایی نشده است. 

به گفته رحمانیان بختگان و پریشان به دلیل چاه‌های غیرمجاز اطرافشان خشک شدند و تا زمانی که این چاه‌ها پر نشود و مصرف آب در اطراف دریاچه و تالاب مدیریت نشود، هر چقدر باران ببارد دریاچه احیا نمی‌شود. 

وی به مشکل دیگری نیز برای مسلوب المنفعه کردن چاه‌ها در برخی از مناطق اشاره کرد. به گفته وی در برخی از مناطق مانند کامفیروز و  سد درودزن به دلایل مختلف چاه‌ها پر نشده که در شورای بیت المال مصوب شد پس از برداشت برنج نسبت چاه‌های غیرمجاز که در اراضی ملی حفر شدند، اقدام شود. 

معاون دادگستری استان فارس همچنین به پدیده آب فروشی در استان به عنوان یک مشکل جدی اشاره کرد و گفت: باید اراده جدی برای مقابله با این موضوع وجود داشته باشد و بازنگری‌هایی نیز در نحوه و زمان بندی برخوردها صورت گیرد. 

حمیدرضا دهقانی، مدیرعامل آب منطقه‌ای استان فارس نیز در این باره اعلام کرد که 20 درصد از چاه‌های غیرمجاز کشور در استان فارس است و سعی شده علاوه بر چاه‌های غیرمجاز بر میزان برداشت چاه‌های مجاز نیز نظارت شود و به همین دلیل 195 اکیپ گشت برای این منظور در نظر گرفته شده است. 

وی عنوان کرد که تلاش شده که نظارت‌ها به نحوی عمل شود که نه کشاورز صدمه ببیند و نه آب زیادی از چاه‌ها برداشت می‌شود. دهقانی همچنین پر و مسلوب المنفعه کردن چاه‌های غیرمجاز به صورت برش شهرستانی را پیشنهاد داد. 

صنایع از آب‌های غیرمتعارف استفاده کنند نه شرب

رحیمی، استاندار فارس با اشاره به اهمیت این مطلب درباره این دستور کار اظهار داشت: چاه‌هایی که آرا قطعی آنان صادر شده باید پیش از رسیدن به التهابات انتخابات اجرایی شود و در بحث برش شهرستانی نیز با توجه به توان محدود اجرایی ما می‌توانیم درصدی را مشخص کنیم و هر شهرستان به تناسب چاه‌های غیرمجاز این درصد را اجرا کند. 

وی با تاکید بر اینکه نباید اجازه حفر چاه جدید صادر شود، گفت: در چاه‌های مجاز نیز باید برداشت آب با نظارت و کنترل همراه باشد تا برداشت به صورت غیرمجاز نباشد. 

استاندار فارس ضمن تاکید بر برخورد با پدیده آبفروشی در استان فارس افزود: صنایعی که آب زیادی نیاز دارند باید از پساب فاضلاب و آب‌های غیرمتعارف استفاده کنند در صورتی که به این موضوع توجه جدی از سوی آب منطقه‌ای نشده است. 

رحیمی با انتقاد از روندی که در برخی از صنایع مثل پتروشیمی‌ها وجود دارد، بیان کرد: چه لزومی دارد که در اطراف شیراز کشاورز چاه آبش را به پتروشیمی بفروشد و این صنعت نیز بیش از حد مجاز از آب چاه برداشت کند، صنایعی مثل پتروشیمی‌ها باید از پساب فاضلاب شهرهای کناردست خود استفاده کنند. 

وی با اشاره به مصرف کم صنایع در مجموع سرانه آب تصریح کرد: هر چند این میزان کم است و اثر محسوسی ندارد اما در زمینه شرب همین مقدار اندک نیز مفید و قابل استفاده است. 

استاندار فارس همچنین عنوان کرد: نباید صنایع آب بر در استان استقرار یابد به اضافه اینکه آب بیشتری مصرف می‌شود با آمایش سرزمین نیز همخوانی ندارد. 

علی اکبری، نماینده شیراز نیز با بیان اینکه در حوزه آب گرفتار یک چرخه باطل هستیم، بیان کرد: در استان مواردی وجود دارد که چاه‌ها با مجوز صنعت حفر شده اما مصرفی غیر از صنعت دارد که از جمله آنها فروش آب است. 

وی با بیان اینکه در این حوزه باید با سختگیری بیشتری عمل کنیم، گفت: پاسخ‌گویی بیشتر، سختگیری بیشتر و به کار بردن روش‌های تنبیهی می‌تواند تا حدی مشکلات جدی آب استان را برطرف کند. 

گزارش از علی شاهسون

انتهای پیام/ش