شرایط دشوار برای کردها در شرق فرات

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ دیروز بسیاری از رسانه‌ها و تحلیل‌گران سیاسی ترکیه منتظر آن بودند که در نشست سه جانیه آنکارا٬ در مورد ادلب یک تصمیم سریع و عاجل اتخاذ شود، اما شواهد نشان می‌دهد٬ موضوع شرق فرات و کردهای سوریه در نتیجه گفت‌وگوهای آنکارا٬ بیش از سایر موضوعات تحت تاثیر قرار گرفت.

ترس کردها از نامه دمشق

دو روز گذشته برای کردهای سوری تحت امر پ.ک.ک٬ روزهای مهم و تعیین کننده‌ای بودند. چرا که:

1.در حالی که دولت سوریه٬ هنوز هم حقوق تمام کارمندان و مسئولین مناطق کُردی تحت امر شبه نظامیان پ.ک.ک را پرداخت می‌کند و تاکنون با آنان در سازش و تعامل بوده است٬ با ارسال نامه‌هایی به سازمان ملل و شورای امنیت سازمان ملل٬ ماهیت و فعالیت نیروهای موسوم به «نیروی سوریه دموکراتیک» را زیر سوال برده و آنان را تروریست خواند.

سوریه این گروه را متهم کرده که در چارچوب همکاری با آمریکا و اسراییل در حال تجزیه کردن سوریه هستند و هر چه زودتر٬ نظامیان تحت امر بشار اسد٬ مناطق تحت کنترل آنان را پس خواهند گرفت.

2.علاوه بر آن که هر سه شریک اصلی مذاکرات آستانه یعنی روسای جمهور ایران٬ ترکیه و روسیه٬ برای چندمین بار بر ضرورت حفظ تمامیت ارضی سوریه و مخالفت با ایجاد هر گونه نظام دفاکتو و غیررسمی در شمال سوریه تاکید کردند٬ حضور آمریکا در سوریه را نیز زیر سوال بردند.

3.حسن روحانی رئیس جمهور ایران٬ برای نخستین بار بدون آن که به شکل مستقیم از پ.ی.د٬ ی.پ.گ و نیروهای سوریه دموکراتیک اسم ببرد٬ گروه‌های همکار و همدست با آمریکا در شرق فرات را تروریست قلمداد کرد. کیست که نداند در شمال سوریه و در شرق فرات٬ غیر از گروه‌های کُرد وابسته به پ.ک.ک٬ کسی با آمریکا همکار نیست و این سخن مهم روحانی٬ غروب دیروز زیرنویس بسیاری از شبکه‌های تلویزیونی خبری ترکیه بود و تیتر صفحه نخست بسیاری از روزنامه‌های مهم این کشور.

4.دیروز همزمان با برگزرای نشست سه جانیه روسای جمهور ایران٬ ترکیه و روسیه در آنکارا٬ 5 خانواده کُرد ایرانی به شهر کردنشین دیاربکر رفته و پس از حضور در کنار 35 خانواده کُرد که در اعتراض به پ.ک.ک در برابر ساختمان حزب دموکراتیک خلق‌ها تحصن کرده‌ بودند٬ اعلام کردند که فرزندان آنها نیز توسط پژاک و کودار زیرمجموعه پ.ک.ک ربوده شده و با مادران دیاربکری همدردی می‌کنند.

5.در شهر کولپ یا به قول کردها پاسور٬ چند تن از مقامات سیاسی و همچنین شهردار وابسته به حزب دموکراتیک خلق‌ها به اتهام همکاری با پ.ک.ک و دست داشتن در انفجار مین و کشته شدن 7 روستایی٬ دستگیر و روانه زندان شدند و این اتفاق نشان می‌دهد که اراده دولت ترکیه برای تعطیل کردن حزب دموکراتیک خلق‌ها و برکنار کردن دیگر شهرداران این حزب جدی است.

طبیعتاً در وهله نخست٬ تعطیلی این حزب به ضرر کردهای ترکیه است. اما این رویداد احتمالی٬ با در نظر گرفتن برخی مسائل مهم مرتبط با نگرش امنیتی ترکیه٬ به شکل عجیبی بر وضعیت کردهای سوریه نیز تاثیر می‌گذارد. چرا که اولاً این حزب در بسیاری از مقاطع در برابر اراده ترکیه به منظور حمله به کردهای سوریه در شرق فرات٬ گاه به مثابه یک ضربه‌گیر و گاه در قامت میانجی عمل کرده است.

دوم این که اگر حزب مزبور تعطیل شود و ترکیه تحرکات نظامی جدی در شرق فرات انجام دهد٬ امکان و ابزار تاثیرگذاری برای سازماندهی اعترضات مردمی کردهای ترکیه وجود نخواهد داشت. سوم این که تعطیلی حزب مزبور می‌تواند تجلی و نمادی باشد از اراده دولت ترکیه به منظور نابودی کامل پ.ک.ک و راه ندادن به گفت‌وگو و مذاکره.

کردها  و هول و ولای اعتماد به ترامپ

اگر چه اعلام ناگهانی تصمیم آمریکای ترامپ٬ دال بر خروج نظامیان کشورش از سوریه٬ هیچگاه عملی نشد٬ اما همچون شوک و هشداری نهادهای قدرتمند کردها در شمال سوریه را دچار ترس و وحشت کرد و الهام احمد از سران کردهای سوری پ.ی.د به سرعت به واشنگتن رفت و رسانه‌های وابسته به پ.ک.ک٬ اعلام کردند که او توانسته در لابی یک هتل با دونالد ترامپ دیدار کند و از او بخواهد که از تصمیم خروج٬ منصرف شود.

در همین حال٬ لیندزی گراهام و چندین سناتور دیگر نیز از ترامپ خواستند متحدین محلی را رها نکند. اما واقعیت این است که عدم خروج نیروهای نظامی آمریکا از شمال سوریه٬ نشانه‌ای مبنی بر طراحی و نهایی شدن استراتژی حمایت کامل واشنگتن از کردهای سوریه نیست و کردها هنوز هم در شرایطی نیستند که بتوانند با خاطری آسوده به حمایت لاینقطع آمریکا دلخوش و امیدوار باشند. 

شواهد سالیان اخیر نشان داده که دونالد ترامپ و اکیپ سیاست خارجی و دفاع و امنیت ملی او٬ در اتخاذ تصمیمات ناگهانی و تغییر مسیرهای منطقه‌ای ابایی ندارند و بعید نیست که تحت شرایط خاصی٬ حمایت از کردهای سوریه را رها کنند.

به عنوان مثال٬ اگر اختلافات کنونی واشنگتن و آنکارا در خصوص مسائل نظامی نه چندان مهمی همچون اف 35 و اس 400 به پایان برسد و آینده سوریه٬ مسیری دیگر پیدا کند٬ دلیلی برای تداوم حضور آمریکا در شمال سوریه و ادامه حمایت این کشور از کردها٬ وجود نخواهد داشت.

کما این که کردهای مزبور در موقعیتی هستند که با مخالفین سوری عرب و کُرد تحت حمایت آمریکا و ترکیه٬ نه تنها ارتباطی ندارند٬ بلکه بسیاری از آنان را از دیار خود بیرون رانده و آنها را مجبور کرده‌اند که در استانبول و یا اربیل٬ اقامت کنند.

اما در هر حال٬ امکان اتخاذ تصمیمات ناگهانی از سوی آمریکا٬ یگانه مشکل کردها نیست و بر مبنای نگاهی واقع‌بینانه باید گفت: شکاف در روابط کردهای شمال سوریه با دولت مرکزی این کشور٬ حتی از تصمیمات آتی آمریکا نیز مهم‌تر است و دمشق می‌تواند آنان را در شرایط بسیار سختی قرار دهد.

به عنوان مثال٬ اگر در شرایط کنونی٬ حتی اگر به خاطر حضور نیروهای آمریکایی٬ حمله به مناطق کردنشین از سوی دمشق در دستور کار نباشد٬ بشار اسد می‌تواند با استفاده از ابزارهای کارآمدی همچون قطع تعهدات مالی در قبال این مناطق٬ پ.ی.د را در شرایط بحرانی قرار دهد.

انتهای پیام/