میزگرد| بررسی مشکلات دانش‌آموزان با نیازهای ویژه؛ از کمبود فضا و تجهیزات تا بی‌توجهی مسئولان کردستان
میزگرد تخصصی بررسی «مشکلات، چالش‌ها و راهکارهای برطرف کردن موانع پیش‌روی فعالیت دانش‌آموزان با نیازهای ویژه» در دفتر تسنیم استان کردستان برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، میزگرد تخصصی بررسی «مشکلات، چالش‌ها و راهکارهای برطرف کردن موانع پیش‌روی فعالیت دانش‌آموزان با نیازهای ویژه» با حضور رئیس آموزش و پرورش استثنایی استان، معاونین، کارشناسان و دانش‌آموزان در دفتر تسنیم استان کردستان در سنندج برگزار شد.
در این میزگرد حاضرین به بیان فعالیت‌ها، موفقیت‌ها و مشکلات این حوزه و انتظارات خود از مسئولان استانی پرداختند که مشروح صحبت‌های آنان از نظر خوانندگان محترم می‌گذرد:
خلیل رنجبر رئیس آموزش و پرورش استثنایی استان کردستان در این میزگرد ضمن قدردانی از مجموعه خبرگزاری تسنیم بابت پوشش اخبار، فعالیت‌ها و مشکلات دانش‌آموزان با نیازهای ویژه استان اظهار داشت: انتشار و انعکاس برنامه‌های این حوزه علاوه‌بر ایجاد انگیزه و رسالت خبری که این رسانه مردمی به آن پایبند است، بحث باقی‌الصالحات را نیز شامل می‌شود.
و به تشریح وضعیت آموزش‌وپرورش استثنایی در استان پرداخت و افزود: تمام فعالیت‌های این دانش‌آموزان از جمله خدمات تخصصی و نیروی انسانی آموزش‌دیده همگی به‌صورت ویژه و تخصصی ارائه می‌شود و در دو سال اخیر تلاش شده که دیدگاه جامعه را نسبت به این موضوع که معلولیت موجب محدودیت می‌شود را تا حدودی حذف کنیم.
رئیس آموزش‌وپرورش استثنایی استان کردستان نتیجه این تلاش‌ها را موفقیت‌های کسب‌شده توسط تعداد زیادی از دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در حوزه‌های ورزشی و آموزشی عنوان کرد و گفت: والدینی که دارای فرزند معلول بوده‌اند ناامید نشده و با تمام تلاش جهت شکوفا کردن استعداد و توانایی‌های فرزندان خود گام برداشتند به‌گونه‌ای که بسیاری از این افراد در مسابقات ورزشی با دانش‌آموزان عادی به رقابت پرداخته و با پیشی گرفتن از سایرین توانایی‌های خود را به منصه ظهور رسانده‌اند.
وی بابیان اینکه کسب این موفقیت‌ها می‌تواند به تغییر نگرش و دیدگاه جامعه و مسئولان کمک شایانی کند، بیان کرد: بااطلاع‌رسانی اخبار این دانش‌آموزان توسط رسانه‌ها بسیاری از مدیران حوزه شهرسازی، خدماتی و اجتماعی با مشاهده این دستاوردها سعی در ارائه خدمات هرچه بیشتر و اجرای قانون جامع حمایت از معلولین را خواهند داشت.
رنجبر با اشاره به اینکه تمام خدمات آموزشی از جمله کلاس‌های آمادگی و دوره ابتدایی که در مدارس عادی تدریس می‌شود به دانش‌آموزان با نیاز ویژه ارائه‌شده و از نظر محتوا هیچ تفاوتی باهم ندارند، اذعان کرد: نحوه آموزش دانش‌آموزان در دوره ابتدایی تا کلاس ششم هیچ تفاوتی با دوره ابتدایی در مدارس عادی نداشته و تنها آموزش در مقطع اول ابتدایی طی دو دوره تکمیلی و مقدماتی و با تأخیر زمانی و به‌صورت تخصصی‌تری صورت می‌گیرد.
وی اظهار کرد: بسیاری از دانش‌آموزان در حال تحصیل در هنرستان‌های پیش حرفه‌ای و حرفه‌ای به دلیل علاقه به کار و حس مسئولیت‌پذیری خود بسیار موفق‌تر از دانش‌آموزان عادی در حال کسب مهارت و فعالیت هستند و تمام فعالیت‌ها و برنامه‌های ارائه‌شده به دانش‌آموزان با آسیب‌های بینایی، شنوایی، ذهنی و جسمی حرکتی همگی به‌صورت مناسب‌سازی شده است.
رئیس آموزش‌وپرورش استثنایی استان کردستان با اشاره به اینکه در حوزه خدمات آموزشی و پرورشی، برنامه‌های درسی و محیط آموزشی و ساختار اجتماعی بستر را مناسب‌سازی کرده تا دانش‌آموزان راحت جهت رسیدن به نتایج مطلوب گام بردارند، یادآور شد: تنها تفاوتی که در امر مناسب‌سازی با آموزش‌وپرورش عادی وجود دارد «توان‌بخشی» است چراکه اساس کار در آموزش‌وپرورش استثنایی بحث توان‌بخشی، تشخیص، پیشگیری و بهداشت است.
وی یکی از کارها و فعالیت‌های تخصصی پیش‌رو نسبت به آموزش‌وپرورش عادی، خدمات توان‌بخشی جهت جایدهی صحیح آموزشی و سنجش دانش‌آموزان بدو ورود به دبستان عنوان کرد و افزود: هرساله سنجش برای دانش‌آموزان پیش‌دبستانی و دبستانی انجام می‌شود که سال گذشته 26 هزار و 977 نفر در این سنجش حضور پیدا کرده که این آمار برابر صد درصد دانش‌آموزان بدو ورود امسال ما هستند.
رنجبر بابیان اینکه قبل از مهرماه و سال‌تحصیلی جدید هیچ دانش‌آموزی بدون سنجش نباید وارد کلاس اول ابتدایی شود، گفت: تمام دانش‌آموزان باید سنجش شده و افرادی که ممکن است در نیمه سال‌تحصیلی از شهری دیگر وارد استان شوند نیز با برنامه‌ریزی‌های پیش‌بینی‌شده در طول سال مورد سنجش قرار می‌گیرند.
وی تصریح کرد: از مجموع افراد سنجش شده در سال گذشته 11 هزار و 73 نفر پیش‌دبستانی بوده و بالغ‌بر 2 هزار و 400 پرسنل تخصصی در پایگاه‌های تخصصی بینایی، شنوایی، ذهنی و جسمی حرکتی خدمات ارائه کرده‌اند.
رئیس آموزش‌وپرورش استثنایی استان کردستان خاطرنشان کرد: امسال 732 نفر دیرآموز در پایگاه‌های سنجش، 3 دانش‌آموز مبتلا به اوتیسم در پیش‌دبستان و 21 دانش‌آموز آموزش‌پذیر شناسایی و به آنان خدمات ارائه و به مدارس با نیازهای ویژه هدایت شدند.
وی با بیان اینکه در تابستان سال‌جاری نیز 15 هزار و 904 نفر در دوران دبستان مورد سنجش قرار گرفته و از این تعداد 3 هزار و 845 نفر در حوزه‌های بینایی، شنوایی، ذهنی و جسمی حرکتی به مراکز تخصصی ارجاع داده شدند، افزود: ارجاع به معنی مشکل‌دار بودن فرد نیست بلکه جهت پیگیری تخصصی این امر صورت می‌گیرد و از این تعداد 89 نفر دانش‌آموز آموزش‌پذیر به مدارس با نیاز ویژه هدایت شده‌اند.
رنجبر بیان کرد: خوشبختانه در تمام شهرستان‌های استان کارشناس تشخیص تخصصی هوش در بحث اوتیسم وجود دارد و این امر باعث شده کردستان جزو پنج استان برتر کشور باشد که دارای مدارس ویژه و تخصصی برای دانش‌آموزان مبتلابه اوتیسم بوده و قصد داریم این مراکز در شهرستان‌های مریوان و سقز به‌دلیل بالا رفتن دانش‌آموزان مبتلابه اوتیسم فعال شود.
وی عنوان کرد: سنجش بدو ورود و پیش‌دبستان شامل کنترل خدمات بهداشتی است که در صورت داشتن هر نقضی به پایگاه‌های بهداشتی ارجاع داده شده و بعد از آن به‌صورت تخصصی وضعیت بینایی، شنوایی این دانش‌آموزان جداگانه و به‌صورت رایگان موردبررسی قرار می‌گیرد.
رئیس آموزش‌وپرورش استثنایی استان کردستان سخت‌ترین بخش سنجش را سنجش هوش که در دو مرحله انجام می‌شود بیان کرد و افزود: در مرحله نخست یک تست استاندارد و آمادگی تحصیلی از دانش‌آموز گرفته می‌شود که در صورت وجود هر شبهه‌ای نسبت به دامنه هوشی فرد به تست تخصصی ارجاع داده شده و نتیجه آن تنها ملاک قابل‌قبول برای جایدهی مناسب آموزشی دانش‌آموز از نظر هوش است.
وی به ضرورت داشتن فضای ویژه موردنیاز برای دانش‌آموزان با نیازهای ویژه اشاره کرد و گفت: با توجه به محدودیت‌های جسمی حرکتی و ذهنی که ممکن است دانش‌آموزان تعادل حرکتی نداشته باشند، باید حتی‌الامکان از ساختمان‌های چندطبقه و بدون آسانسور استفاده نشود که خوشبختانه بعد از پیگیری‌های مداوم امسال نخستین آسانسور در هنرستان دخترانه این شهر افتتاح شد.
رنجبر با بیان اینکه از ابتدای تأسیس آموزش‌وپرورش استثنایی و طی 18 سال گذشته هیچ فضای آموزشی به فضاهای آموزشی کردستان اضافه نشده و این امر ما را با مشکلات فراوانی مواجه کرده بود، خاطرنشان کرد: در سه چهار سال اخیر به کمک خیرین ساخت مدرسه‌ای 12 کلاسه در شهرستان سقز آغاز شده که اتمام آن پاسخگوی نیاز دانش‌آموزان شهرستان تا ده سال آینده خواهد بود.
وی با اذعان به اینکه در بخش فضای آموزشی در شهرستان سنندج با مشکل جدی مواجه هستیم، اظهار کرد: در حال حاضر یک سالن ورزشی استاندارد در حال ساخت است که هزینه ساخت فضای داخلی از اعتبارات ملی و سالن از اعتبارات استانی تأمین‌شده که جهت بازپروری و مناسب برای نمایشگاه دائمی عرضه محصولات این دانش‌آموزان است.
رئیس آموزش‌وپرورش استثنایی استان کردستان مشکل اصلی پیش‌رو را فضای مناسب‌سازی نشده برای دانش‌آموزان تلفیقی فراگیر بیان کرد و ادامه داد: دانش‌آموزان دارای آسیب‌های بینایی، شنوایی و جسمی حرکتی که از نظر هوشی مشکلی ندارند برای تحصیل به مدارس عادی هدایت می‌شوند اما متأسفانه این مدارس مناسب‌سازی نشده و خواستار کمک مسئولان و خیرین هستیم.
وی عنوان کرد: طی ده سال اخیر سیاست آموزش‌وپرورش در ایران به سمت آموزش تلفیقی فراگیر بوده تا دانش‌آموزان با نیازهای ویژه بتوانند راحت در مدارس عادی تحصیل کنند.
رنجبر به کمبود تجهیزات آموزشی و اداری و هوشمندسازی نکردن کلاس‌ها در مدارس استثنایی اشاره کرد و افزود: مدارس استثنایی نسبت به مدارس عادی از خدمات بهتری برخوردارند اما تجهیزات مورد استفاده در مراکز آموزش‌وپرورش استثنایی همگی فرسوده و نیازمند بازسازی است.
وی با اشاره به اینکه بخش‌های گفتاردرمانی، بینایی‌سنجی و شنوایی‌سنجی بانیروی متخصص در مراکز دایر هستند و ما تنها با کمبود امکانات و تجهیزات دست‌وپنجه نرم می‌کنیم، گفت: والدین این دانش‌آموزان در بحث گفتاردرمانی و کاردرمانی بیشترین هزینه‌ها را متحمل می‌شوند.
رئیس آموزش‌وپرورش استثنایی استان کردستان یکی دیگر از مشکلات پیش‌رو را ناتوانی در تأمین هزینه‌های تهیه سرویس مدارس ذکر کرد و افزود: در این زمینه شورای شهر و شهرداری‌ها می‌توانند با ارائه سرویس‌های مناسب‌سازی شده کمک شایانی به دانش‌آموزان با نیازهای ویژه داشته باشند اما متأسفانه تاکنون اقدامی ندیده‌ایم.
وی بابیان اینکه هرماه 100 میلیون تومان از سوی سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی به‌حساب مدارس جهت هزینه‌های سرویس به دانش‌آموزان پرداخت می‌شود، اذعان کرد: میزان کمک‌هزینه سرویس مدارس از سوی سازمان هرساله متفاوت بوده اما استان کردستان جزو ده استان برتر کشور بوده که سالانه 75 درصد از این ردیف اعتبار را شامل می‌شود در حالی‌که سهم سایر استانها 30 الی 40 درصد است.
وی خاطرنشان کرد: مجموعه استانداری و اداره‌کل بهزیستی کردستان در تلاش‌ند تا خدمات مناسبی جهت مناسب‌سازی مدارس صورت گیرد اما دستگاه‌های مربوطه خواسته یا ناخواسته این امر را نادیده گرفته و بیشتر معلولان از خدمات اجتماعی و خاص شهری محروم می‌شوند.
رنجبر در پاسخ به سؤال خبرنگار تسنیم که آیا طرح اظهاراتی مبنی بر انجام تخلفات در مدارس با نیازهای ویژه کردستان صحت دارد یا خیر، توضیح داد: شکایات و گزارش‌هایی در این زمینه مبنی بر توزیع ناعادلانه تجهیزات در مجموعه آسیب‌های بینایی داده شد که خوشبختانه بعد از بازرسی و نظارت کارشناسان مربوطه، مسئله حل شد چراکه ما هیچ حسابداری نداشته و تمام خریدها توسط مجموعه اداره‌کل آموزش‌وپرورش استان انجام و تنها وظیفه نظارت تخصصی، آموزشی، پرورشی و توان‌بخشی دانش‌آموزان برعهده ماست.
حسین محمدی مسئول امور اداری کارگزینی، پرورشی و تربیت‌بدنی اداره آموزش‌وپرورش استثنایی استان کردستان نیز در ادامه ضمن قدردانی از مجموعه خبرگزاری تسنیم بابت برگزاری این میزگرد، به تعداد سرویس‌های موردنیاز جهت ایاب و ذهاب دانش‌آموزان با نیازهای ویژه اشاره کرد و افزود: جهت ارائه خدمات مناسب به این افراد نیازمند ارائه 100 دستگاه ماشین‌سواری هستیم.
وی بابیان اینکه هرساله مسابقات استانی مخصوص دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در سنندج برگزار می‌شود، اظهار داشت: سال گذشته 270 دانش‌آموز با نیاز ویژه از سراسر استان طی سه روز جهت حضور در مسابقات فرهنگی هنری و ورزشی در سنندج باهم به رقابت پرداختند.
محمدی با اشاره به اینکه در مسابقات استانی افراد مستعد و توانا انتخاب‌شده و جهت حضور در مسابقات کشوری آماده می‌شوند، بیان کرد: ما در استان از امکانات ضعیفی برخورداریم و بااین‌وجود سال گذشته رتبه دوم کشوری را در حوزه ورزش دانش‌آموزان با نیازهای ویژه کسب کردیم.
مسئول امور اداری کارگزینی، پرورشی و تربیت‌بدنی اداره آموزش‌وپرورش استثنایی استان کردستان اذعان کرد: هیچ سالن ورزشی مخصوص این دانش‌آموزان در غرب کشور وجود ندارد و سایر شهرستان‌ها به دلیل تعداد زیاد سالن‌های ورزشی از سالن‌هایی که مناسب‌سازی شده استفاده می‌کنند.
وی بیان کرد: نخستین سالن مخصوص دانش آموزان با نیازهای ویژه در سنندج در حال ساخت است که در صورت افتتاح آن تا یک سال آینده نزدیک به 85 درصد مشکلات حوزه تربیت‌بدنی و ورزش در استان برطرف می‌شود.
شجاع شیخله، کارشناس آموزش دانش‌آموزان دارای آسیب‌های بینایی اداره آموزش‌وپرورش استثنایی استان کردستان به ارائه آمار و اطلاعاتی از مشکلات مربوط به این حوزه پرداخت و اظهار داشت: سال گذشته به 96 نفر دانش‌آموز با آسیب بینایی خدماتی ارائه شد اما به تعدادی از افراد نیز به‌دلایل مختلف از جمله رضایت ندادن خانواده‌ها، کمبود نیروی متخصص و ویژه آموزشی هیچ خدماتی ارائه نشد.
وی بابیان اینکه در حوزه آسیب بینایی هرساله 4 یا 5 نفر از دانش‌آموزان با رتبه‌های خوب در دانشگاه‌ها پذیرش می‌شوند، افزود: به علت وجود تحریم‌ها و همچنین گرانی قیمت‌ها ما در مراکز خود با یکسری کمبودها در زمینه تجهیزات برای دانش‌آموزان کم‌بینا و نابینا مواجه هستیم و قربانی اصلی این موضوع همین دانش‌آموزان با نیازهای ویژه هستند.
شیخله بیان کرد: وسایلی که در مراکز خود برای دانش‌آموزان با آسیب بینایی استفاده می‌کنیم متأسفانه بعد از گذشت یک سال فرسوده شده و تعمیر هم نمی‌شوند و این دانش‌آموزان برای آموزش در کلاس درسی نیازمند دستگاه‌های دور نمایی هستند تا بتوانند تخته را ببیند که این دستگاه در هیچ شهری از کشور وجود ندارد.
وی خاطرنشان کرد: آموزش‌وپرورش استثنایی کتاب‌های آموزشی با نوشته‌های درشت را برای دانش‌آموزان تا پایه ششم ابتدایی تهیه کرده و در اختیار آنان قرار می‌دهد اما با توجه به حضور دانش‌آموزان با آسیب بینایی که تنها یک‌دهم بینایی دارند، «نیازمند تجهیزات ویژه هستیم» که تهیه آن برای آموزش‌وپرورش و والدین سخت و ناممکن است.
وی دستگاه درشت نما را که با قرار دادن بر روی کتاب درسی منجر به درشت شدن نوشته‌ها می‌شود را از ضروری‌ترین تجهیزات برای دانش‌آموزان با آسیب بینایی بیان کرد و گفت: دستگاهی که بتوان به‌وسیله آن خط بریل برای کتاب‌های آموزشی دانش‌آموزان نابینا چاپ کرد در استان وجود نداشته و با شرایط موجود آموزش‌های تحصیلی دچار مشکل شده و تنها می‌توان با مناسب‌سازی محیط و فضاهای آموزشی بخشی از مشکلات را جبران کرد.
کارشناس آموزش دانش‌آموزان با آسیب بینایی اداره آموزش‌وپرورش استثنایی استان کردستان با اشاره به اینکه تمام قوانینی که در دنیا برای معلولان نوشته‌شده دوری از تبعیض و بی‌عدالتی است، اذعان کرد: متأسفانه در بحث‌های مربوط به استخدام، اشتغال و کاریابی معلولین تبعیض‌های زیادی صورت می‌گیرد و این در حالی است یک معلول به‌عنوان یک شهروند شامل تمام حق‌وحقوق‌ها و تکالیف از جمله پرداخت مالیات می‌شود و برعکس حق‌وحقوقمان در جامعه به‌هیچ‌وجه‌ی رعایت نشده و این امر نیز نیازمند تغییر در نگرش جامعه است.
پیام یارالهی دانش‌آموز با نیاز ویژه و مبتلا به سندروم داون کردستانی نیز به‌عنوان یکی از دانش‌آموزان موفق در حوزه ورزشی در میزگرد دفتر تسنیم حضور پیدا کرده و به معرفی خود پرداخت؛ وی 22 ساله و در دوره متوسطه حرفه‌ای در حال تحصیل است.
این دانش‌آموز موفق کردستانی «کسب مقام اول المپیک مسابقات شنای 50 متر ویژه دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در سال 2018 امارات، مقام دوم کشوری شنای کرال سینه جانبازان و معلولین در تهران، رتبه دوم کشوری شنای کرال سینه اداره بهزیستی در بابلسر، مقام اول استانی دوومیدانی سندروم داون در دو 40 متر و کسب مقام دوم استانی دوومیدانی سندروم داون در دو 20 متر را در پرونده ورزشی خود دارد.
ایوب نوری نیز از دیگر دانش‌آموزان با نیازهای ویژه با معلولیت کم‌توان ذهنی از جمله نام‌آوران حوزه ورزش در آموزش‌وپرورش استثنایی استان کردستان است که در مسابقات ورزشی دارای دو مقام اول کشوری در دوی 5 هزار متر، مقام سوم کشوری در دوی 1500 متر، دو مقام دومی، یک مقام اولی در دوی 1500 متر ورزش دانش‌آموزی و مقام سوم در دوی 800 متر هست.
وی در مسابقات استانی نیز خوش درخشیده و دارای 7 مقام اول ورزش استانی در دوی 1500 و 800 متر در سطح استان است و در مسابقات فرهنگی هنری انشای نماز دارای 5 رتبه اول کشوری و دو رتبه اول استانی است.
نوری از مسئولان استان کردستان خواست که به مشکلاتشان توجه کرده و جوانان مستعد مورد بی‌توجهی آنان قرار نگیرند؛ وی خواستار شد که زمین و تجهیزات ورزشی مناسب در اختیار آنان قرار گیرد تا بتوانند بدون دغدغه به تمرینات خود بپردازند.
اقبال خانی مدیر متوسطه حرفه‌ای با نیازهای ویژه نوآموزان سنندج نیز در مورد موفقیت‌های این دانش‌آموزان گفت: حضور پیام یارالهی در مسابقات جهانی نیازمند حمایت‌ها مالی مسئولان کردستان است؛ وی به‌دلیل نبود اسپانسر تنها توانسته در مسابقات المپیک 2018 امارات شرکت کند در حالی‌که اگر این دانش‌آموزان اسپانسر و حامی داشته باشند استعدادهایشان شکوفا شده و قطعاً به نام‌آورانی مطرح نه تنها در سطح استان بلکه در سطح کشور تبدیل خواهند شد.
وی به توانایی بالای این دانش‌آموزان در حوزه ورزشی اشاره کرد و افزود: دانش‌آموزان با نیازهای ویژه دارای توانایی حتی به‌مراتب بیشتر از دانش‌آموزان عادی هستند که نمونه آن «ایوب نوری» دانش‌آموز دونده کردستانی است که در رقابت‌های دوومیدانی با دانش آموزان سالم موفق به کسب رتبه اول هم در ناحیه یک و هم در ناحیه دو در سطح استان شد.
برزان هارونی 19 ساله از دانش‌آموزان با آسیب بینایی است که توانسته با کسب رتبه 164 منطقه 3 در گروه علوم ریاضی کنکور سراسر 98 در رشته ریاضی دانشگاه امیرکبیر تهران پذیرفته شود؛ وی نیز به بیان برخی از مشکلات این حوزه در مراکز آموزش‌وپرورش استثنایی اشاره کرد و افزود: بنده علاقه زیادی به تحصیل در رشته دبیری را داشتم اما با توجه به شرایطم از تحصیل در این رشته منع شدم.
وی در مورد نحوه آموزش و مطالعه خود برای کنکور سراسری گفت: تمام دروس را خود مطالعه می‌کردم و در سر کلاس درس به دلیل نبود تجهیزات مناسب و ندیدن تخته وایت برد دچار مشکل بودم؛ آموزش‌وپرورش استثنایی تمام کتاب‌های دوره ابتدایی را برای ما تأمین می‌کرد اما از مقطع راهنمایی به بعد تمام کتاب آموزشی را خودم چاپ می‌کردم.
رئیس آموزش‌وپرورش استثنایی استان کردستان نیز با اشاره به اجرایی نشدن برخی از قوانین برای این دانش‌اموزان توضیح داد: باوجود قانون جامع حمایت از معلولان و بخش‌نامه صریح دولت در تمام استخدامی‌ها از جمله استخدام دبیران در دانشگاه فرهنگیان 3 درصد سهمیه شامل افراد معلول می‌شود اما علی‌رغم پیگیری‌های زیاد، این موضوع در پذیرش دانشگاه فرهنگیان هنوز اجرا نشده است.
رنجبر از اصحاب رسانه خواستار شد که به‌صورت جدی به این موضوع پرداخته تا اگر دانش‌آموز با نیاز ویژه علاقه‌مند به تحصیل در رشته دبیری بود، بعد از محاسبه علمی نمره فرد؛ مصاحبه و تشخیص توانایی فرد به آموزش‌وپرورش استثنایی و بهزیستی سپرده شود.
حال باید منتظر ماند و دید که آیا مسئولان و خیران در جهت تامین هزینه‌ها و خریداری تجهیزات لازم، اصلاً توجهی به مشکلات این دانش‌آموزان با نیازهای ویژه کردستان می‌کنند یا همچنان خیر!
انتهای پیام/ ت