کاوش باستان‌شناسی مسجد جامع عتیق اردبیل؛ خلاء تحقیقات پیشین برطرف شد+تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، مسجد جامع عتیق اردبیل معروف به جمعه مسجد از جمله آثار تاریخی مهم شهر اردبیل از عصر سلجوقی است که در 28 خرداد ماه سال 1315 /18 ژوئن 1936 به شماره 248 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

پیشینه‏ تحقیقات باستان‏شناسی در محوطه باستانی و مسجد جمعه به سال های 1353 و 1357 و 1367 و 1374 می‏‌رسد.

مسئول هیئت کاوش طرح پژوهشی این دوره از کاوش‏‌های باستان‏‌شناختی در محوطه باستانی مسجد جمعه را با هدف تکمیل تحقیقات میدانی پیشین و لایه‌نگاری توالی دوره ها و یازنگری عرصه و حریم قبلی و تاریخ‌گذاری شکل‏‌گیری و توسعه مسجد و برنامه‌ریزی جهت ساماندهی و مهیا نمودن زیرساخت‌های گردشگری مذهبی در راستای اقتصاد گردشگری و تدوین برنامه های حفاظتی راهبردی مسجد و محوطه بیان می‌کند و می‌گوید: «بی تردید اطلاعات حاصل از داده‏‌ها و مدارک باستان‏شناسی در کنار بهره مندی از اسناد و منابع تاریخی نه تنها در تکمیل خلاء تحقیقات پیشین محوطه تاریخی مسجد جمعه و تاریخ فرهنگ و تمدن شهر اردبیل در دوره‏های قبل از اسلام و عصر اسلامی موثر خواهد بود بلکه در تحلیل معمارانه و باستان‏‌شناسانه اثر مذهبی مورد نظر و سیر تحول معماری آن نقش اساسی خواهد داشت.»

حسن یوسفی می‌افزاید: « مهم ترین یافته باستان شناختی تا این لحظه کاوش کشف بقایای معماری شبستان غربی شامل ستون های متعدد این بخش است. براساس شیوه ی ساخت یادآور ستون های مساجد ماقبل سلجوقی(سده‌های سوم و چهارم هجری) از جمله تاریخانه دامغان و مسجد جامع نایین است و علاوه بر مشخص شدن نقشه مسجد سمت غربی مسجد جمعه، مواد فرهنگی مکشوفه قطعات سفالی متعدد متعلق به دوره های سلجوقی تا عصر قاجاریه است. یکی از مهم‌ترین یافته‌های تاریخی سنگ حجاری محرابی که مزین به کلمه متبرک الله می‌باشد.»

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل نیز با بیان اینکه بزرگترین محوطه کاوش کشور در جمعه کسجد اردبیل در حال مطالعه و انجام عملیات است، می‌گوید: «محدوده کاوش و خاکبرداری شامل  10 ترانشه در ابعاد 10 در 10 متر است که به مدت بیش از دو ماه است با نظارت هیات کاوش در حال حفاری و مستندنگاری است.»

نادر فلاحی به انجام 9 پروژه کاوش در 17 ماه گذشته در سطح استان را خاطرنشان کرده و اذعان می‌کند: «انجام این تعداد کاوش در کشور بینظیر بوده و این مطالعات باعث پرشدن خلاهای بسیاری در داشته‌های علمی را منجر شده است.»

جمعه مسجد اردبیل یکی از محلات قدیمی مرکز شهر است که تعیین تکلیف این محوطه و ساماندهی آن از مطالبات مردم استان و محققان بود.

گزارش از بهرام آدشیرین پور

انتهای پیام/