اورنگ: عامل جذابیت "دزد کتاب" شخصیت‌پردازی است
هشتمین برنامه از سلسله نشست‌های "فیلمنامه فیلم" حوزه هنری، با موضوع نقد و بررسی فیلم سینمایی «دزد کتاب» به کارگردانی «برایان پرسیوال» در سالن اوستای حوزه هنری برگزار شد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران پویا به نقل از روابط عمومی سازمان سینمایی حوزه هنری، هشتمین قسمت از سلسله نشست‌های «فیلمنامه فیلم» حوزه هنری، با نقد و بررسی فیلم سینمایی «دزد کتاب» به کارگردانی «برایان پرسیوال» و نویسندگی «مایکل پترونی» در سالن اَوستای حوزه هنری برگزار و همزمان با اکران فیلم، «سید رضا اورنگ» مدرس و منتقد سینما، به نقد و بررسی این فیلمنامه پرداخت.
فیلم «دزد کتاب» که بر اساس رمانی پرفروش و موفق به همین نام اثر «مارکوس زوساک» نویسنده استرالیایی ساخته شده است، دومین اثر هالیوودی است.
«سیدرضا اورنگ» مدرس و منتقد سینما در این خصوص گفت: فیلم سینمایی «دزد کتاب» فیلمی بسیار جذاب و دلنشین است و شخصیت به یادماندنی را به تصویر کشیده است. ما در ادبیات واژه‌ای به نام «برائت استدلال» داریم که در هنر به معنای تعریفی از قصه است و مخاطب را برای آنچه که قرار است اتفاق افتد آماده می‌کند. برای مثال در شاهنامه فردوسی در داستان رستم و سهراب، با تراژدی روبرو هستیم. در این قصه، ما با مرگ آماده اتفاق جدیدی هستیم.
وی افزود: فیلمنامه‌نویس باید به جزئیات دقت بسیار کند، در این فیلم هم جزئیات بسیار مهم بوده است و سینما را با جزئیات به اوج می‌رساند. در واقع کلیات جایگاهی در این عرصه ندارد و جذابیت آن به بیان شرح و حال زندگی است. در سینما و فیلمنامه‌نویسی ایران، کمتر به شخصیت‌پردازی پرداخته می‌شود، چرا که اگر اصولی انجام شود فیلم بسیار جذاب می‌شود.
اورنگ خاطرنشان کرد: قصه از رفتار و زبان شخصیت‌ها باورپذیر می‌شود. اگر این شخصیت‌ها نباشند جذابیتی برای فیلم نمی‌ماند. در واقع اتفاقاتی رقم می‌خورد که ما دوست داریم، فردی مهربان که به بچه‌ای کمک می‌کند. فکر می‌کنند برای به دست آوردن شخصیت جذاب باید خیلی تلاش کرد، اما اصلا اینگونه نیست. شما اگر برخورد اول فرانس را با این دختر دیده باشید که با مهربانی او را «اعلی‌حضرت» صدا می‌کند، ما ناخودآگاه از فرانس خوشمان می‌آید، فرانس برای ما شخصیتی جذاب می‌شود یا رزا را شخصیتی بی‌رحم می‌بینم که در طول داستان تغییر می‌کند.
این منتقد سینما اظهار داشت: در فیلمنامه شخصیت و شخصیت‌پردازی خیلی مهم است و اگر شخصیت نداشته باشید نمی‌توانید قصه را تعریف کنید. شخصیت‌ها مثل خود ما سه بعد ظاهری، درونی یا عاطفی و اجتماعی دارند و شما هر سه بعد فرانس را به راحتی در فیلم دیدید، اول قصه وقتی نشان می‌دهد کتابی را بر می‌دارد نشان می‌دهد که این دختر به کتاب علاقه دارد در حالی که بی‌سواد است و حتی نمی‌داند کتاب دستورالعمل دفن مردگان است. حتی در ایران خودمان هم خیلی‌ها را دیدیم که کتاب‌ها را در خانه‌شان نگه می‌دارند و گاهی سواد هم ندارند.
اورنگ در خصوص اقتباس گفت: اقتباس مبحث مهمی در فیلمنامه است، چرا ما در سینمای ایران سینمای اقتباسی نداریم، دو دلیل عمده دارد، اول اینکه کتاب‌ها و رمان‌هایی که ما داریم تصویری نیستند و حتی دیالوگی وجود ندارد، دوم اینکه اقتباس کردن برگرداندن نعل به نعل نیست، باید شخصیت‌های فردی و قصه‌های اضافه را کم کنید اما حق ندارید به محتوای قصه دست بزنید، در این صورت کل قصه از بین می‌رود.
این منتقد سینما عنوان کرد: در اقتباس اختیار کم کردن شخصیت‌ها و کاراکترها وجود دارد اما حق نداریم به محتوا دست بزنیم. در شخصیت‌های فیلم هم نسبت به پایداری محتوا اقدام شده و آشنایی‌ها توسط کتاب صورت می‌گیرد در اصل جنگ در فیلم بهانه‌ای برای بیان قصه آدم‌ها است تا نهایتا به داستان‌پردازی کتاب‌ها بپردازد.
وی ادامه داد: این فیلم در بیان علاقه مردم به کتابخوانی موفق بوده و منجر به کاهش ترس‌ها در شخصیت‌ها می‌شود. اگر فیلمنامه‌نویس به بیان سه بعد شخصیت نمی‌پرداخت، داستان و مفهوم قصه نابود می‌شد. در این میان بازیگر و پرداخت به شخصیت بسیار مهم است تصور برخی افراد سینمایی در خصوص عدم توصیف شخصیت‌ها در فیلمنامه بسیار تأسف‌آور است. من معتقدم شخصیت‌پردازی در فیلمنامه مهمترین بخش فیلمنامه بوده و اگر شخصیت‌ها نباشند فیلمنامه بی‌اهمیت می‌شود.
اورنگ یادآور شد: کارگردان نمی‌تواند فارغ از فیلمنامه به بیان شخصیت‌ها بپردازد بلکه با توصیفات افراد و چک کردن بازیگران قادر است داستان موفقی را خلق کند. بنابراین امکان نادیده گرفتن شخصیت‌های یک فیلمنامه وجود ندارد. نویسنده به دنبال نشان دادن تفکرات آدم‌ها فارغ از رنگ پوست است.
وی بیان کرد: دوربین بر اساس ساختار انسان‌ها ساخته شده است، پس قادر به درک حالات از این طریقیم. این در حالی است که از تمام خاصیت‌های انسان در سینما استفاده شده است. زمان درونی و بیرونی فیلم با هم متفاوت بوده است و در فیلمنامه هر شخصیت داستان خاص خود را دارد در حالی که برخی فیلم‌ها شخصیت را به راحتی حذف می‌کنند. در فیلم «دزد کتاب» مرگ تعاریف مختلف و جذابی دارد و به دلیل جذابیت پیچیده انسان، مرگ موضوع مناسبی برای مخاطب محسوب می‌شود.
اورنگ عنوان کرد: داستان‌های اقتباسی وجود دارد، اما محدود است؛ کشورهای دیگر یاد گرفته‌اند، مردم به دنبال تصویر هستند که 80 درصد فیلم‌های هالیوودی اقتباس است و شخصیت‌ها توصیف می‌شود. در قصه باید توصیفات برای خواننده تداعی شود اما در فیلمنامه باید عکس‌العمل‌ها به تصویر کشیده شود.
دربیشتر فیلم‌های هالیوودی چند نویسنده به بیان جزئیات می‌پردازند، اما در ایران این اتفاق نمی‌افتد؛ ما در سینما به دنبال اتفاقیم که متاسفانه کمتر رخ می‌دهد؛ وقتی قصه و شخصیت‌ها جذاب باشد به مابقی جزئیات فکر نمی‌شود.
شایان ذکر است برنامه "سینماپاتوق" حوزه هنری به منظور توسعه تعامل سینماگران، حمایت از فیلمسازان جوان و گسترش مراودات بین اهالی رسانه و هنرمندان و بسترسازی برای معرفی بهتر محصولات سینمای ایران زیر نظر روابط‌عمومی و امور محافل سازمان سینمایی حوزه هنری ایجاد شده است.
انتهای پیام/
