بخش زیادی از جوانان غیرفعال نتوانسته اند وارد بازار کار شوند

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، طی سال های اخیر پس از وقوع بحران های مالی و اقتصادی در جهان توجه به مسائل بازارکار جهان تشکیل شده است و تحلیل های مربوط به وضعیت بازار  معمولاً ازسه  شاخص نرخ بیکاری نرخ اشتغال و مشارکت نیروی کار جوانان که به طور معمول به عنوان شاخص های استنادی بازار پایان می شود استفاده می گردد.

این نکته را نباید از نظر دور داشت که شاخص نرخ بیکاری جوانان در مقایسه با نرخ بیکاری کل کشور می‌تواند گویای بخشی از نیروی کار  بالقوه جوانان باشد که به دلایلی نتوانسته اندمشغول فعالیت شوند.

بخش دیگری از ذخیره پنهان نیروی کارجوان نیز جوانان غیر فعالی هستند که علی‌رغم میل خود به اجبار نتوانسته وارد بازار کار شوند و غیرفعال مانده‌اند.

در ایران نیز گذار جمعیتی و سرعت تحولات آن تغییرات گسترده‌ای را در ساختار سنی کشور به همراه داشته است ایران به عنوان کشوری در حال توسعه که در سالهای اخیر تحولات جمعیتی مختلفی را تجربه کردند و در حال حاضر جمعیت کشور در مرحله ورود به میانسالی است علیرغم این مهم همچنان نقش جوانان در ساختار جامعه و تاثیرگذاری آن بر مولفه های اقتصادی و اجتماعی کشور مهم و ارزنده تلقی می‌شود از یک سو وجود سرمایه‌های انسانی جوان و بهره مندی از ظرفیتهای آن فرصتی برای پیشرفت و توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور فراهم می سازد و از سوی دیگر عدم استفاده از پتانسیل‌های نیروی جوان و ائتلاف توانمندی‌های سرمایه های موجود و تهدیدی برای جامعه در زمینه سازی بروز ناهنجاری ها و آسیب های اجتماعی و فرهنگی خواهد بود

با توجه به دسته بندی مذکور، می توان گفت تمامی جوانان در گروه های فوق آسیب پذیر نمی باشند. به طور مثال دسته آخر(بی قید و بندها) به شدت در معرض مواجهه با آسیب های اجتماعی هستند. البته مطالعات جهانی نشان می دهد که این گروه ،بخش کوچکی از مجموعه فوق را تشکیل می دهند.

 شایان ذکر است سنجش شاخصNEET به راحتی امکان پذیر نبوده و نیاز به بررسی و در نظر گرفتن تمامی جوانب و ابعاد قضیه دارد. منظور از کسب مهارت،مهارت آموزی از طریق آموزش های تخصصی است و از آنجایی که آمار مربوطه در طرح های آمارگیری نیروی کار و سایر طرح های جمعیتی، پوشش کامل ندارد. از این رو امکان محاسبه دقیق وجود نداشته که البته تعداد اندک آن،تاثیری در تغییر سهم نداشته و قابل چشم پوشی می باشد. ولی با توجه به مطاحظاتی محاسبه متغیرها و اندازه گیری این شاخص برای کشور،از طرح آمارگیری نیروی کار مرکز آمار ایران،میسر است.

 گزارش حاضر با توجه به نتایج طرح نیروی کار مرکز آمار ایران به محاسبه شاخص NEET برای جوانان در گوره سنی 24-15ساله طی سال های 93 تا97 پرداخته است و محاسبات بدون در نظر گرفتن آمار جمعیت مهارت آموزان می باشد. بررسی ها حاکی از آن است که طی سال های مورد بررسی حدود 30 درصد جوانان 24-15 کشور،شاغل نبوده و در حال تحصیل یا کسب مهارت نیز نمی باشند.

همانطور که در نمودار مشاهده می شود نرخ NEET برای جوانان 24-15 ساله طی سال های 1393 تا 1397 از ثبات نسبی برخوردار بوده و نوسان شدیدی ندارد. به طوری که نرخ مذکور در سال 1393 حدود 31.6 درصد بوده که در سال 1397 به 29.7 درصد کاهش یافته است.

 طی سال های مورد بررسی این شاخص در مردان و زنان به ترتیب 0.4 و 3.4 درصد کاهش داشته است. همچنین می توان گفت سهم زنان غیر شاغل که در حال تحصیل و مهارت آموزی نمی باشند از سهم کل و سهم مردان بیشتر است. با توجه به اینکه جمعیت کشور به سمت میانسالی می رود، سهم NEET نیز رو به کاهش است.

 از جمله علل بالا بودن نرخ NEET در کشور،مربوط به جوانان بیکاری است که بخش عمده ای از این گروه را تشکیل می دهد همچنین علت دیگر آن درک نادرست عامه مردم از واژه شاغل است. به طوری که تلقی عموم مردم از فرد شاغل، کسی است که مزد و حقوق بگیر بوده و در یک بنگاه فعالیت می کند. که دراین صورت در زمره کارکنان فامیلی بدون مزد قرار گرفته ولی به اشتباه خود را بیکاری قلمداد می نمایند و یا افرادی بسیاری هستند که کارکن مستقل بوده یا به ویژه زنان در محل سکونت خود مشغول انجام شغل خانگی و کسب درآمد بوده که در این صورت،آنان نیز در زمره شاغلین محسوب می شوند. همچنین برخی از جوانان به صورت داوطلبانه از چرخه آموزش و بازار کار خارج شده اند.

به طور مثال جوانان دارای درآمد بدون کار در خانواده های با تمکن مالی بالا و یا مادران جوانی که در یک خانوار با درآمد بالا زندگی کرده ولی تصمیم می گیرند که به طور داوطلبانه به منظور مراقبت از فرزاندان خود از بازار کار خارج شوند.

این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت  که برخی از جوانان نیز به طور غیر ارادی و به اجبار دلایلی نظیر ناتوانی،بیماری و معلولیت قادر به اشتغال،تحصیل و یا کسب مهارت نیستند و یا حتی مادر جوانی که توانایی پرداخت هزینه مراقبت از کودک یا کودکان خود را ندارد و به اجبار،بازار کار را ترک می کند.

ولی قسمت نگران کننده موضوع،جوانانی هستند که در هیچ یک از مصادیق برشمرده فوق گنجانده نشده در عین حال نه در جستجوی کار بوده و نه در حال آموزش یا کسب مهارت.

این گروه به شدت در معرض خطر به حاشیه رانده شدن از بازار کار و مواجهه با محرومیت ها و ناهنجاری های اجتماعی هستند که  توجه ویژه برنامه ریزان برای وضع سیاست های حمایتی از جمله فراهم نمودن امکانات تحصیلی،مهارت آموزی و اشتغال را طلب می نمایند.

در دستور کار دستیابی به توسعه پایدار 2030 سازمان ملل متحد نیز،دو هدف برای جوانان در نظر گرفته شده است.

الف- دسترسی کامل و موثر به اشتغال و کار شایسته برای تمامی زنان و مردان از جمله افراد جوان

 کاهش افرادی که شاغل نیستند و در حال تحصیل و مهارت آموزی نمی باشند، کاهش نرخ NEET .

از این رو نقش برنامه ریزان و سیاست گذاران برای منابع انسانی کشور به ویژه کشور به ویژه جوانان در دستیابی به توسعه پایدار امری ضروری و اجتناب ناپذیر خواهد بود.

 انتهای پیام/