پیروان آسیای مرکزی تبار داعش در میانه جنگ ترکیه و کُردها
پس از شروع حمله ترکیه، چند صد نفر از هواداران "داعش" که در اردوگاه‌های شمال سوریه تحت حفاظت قرار داشتند، با سوء استفاده از آشفتگی موجود، دست به شورش زده و موفق به فرار از اردوگاه‌ها شده‌اند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، به نقل از آژانس خبری فرغانه، تهاجم ارتش ترکیه و متحدان آن به شمال سوریه، که کردهای محلی در آنجا خودمختاری خود را ایجاد کرده بودند، محافظت از اردوگاه‌هایی را که ده‌ها هزار نفر از هواداران داعش در آنجا زندانی بودند، را بطور جدی پیچیده کرده است.
تروریست‌های اسیر شده به زندان فرستاده شدند و اعضای خانواده آنها نیز در اردوگاه‌های موقتی تقسیم شدند. در این اردوگاه‌ها حداقل 12 هزار شهروند خارجی از جمله مهاجران آسیای مرکزی وجود دارند. برخی از آنها شکایت دارند که شرایط زندگی آنها بعد از شروع حمله ترکیه به شدت رو به وخامت گذاشته است.
در قلمرو روژاوا (کردستان سوریه)، به اصطلاح خودمختاری ایجاد شده توسط تشکل‌های سیاسی و نظامی کرد در شمال سوریه (که به نام کردستان غربی یا فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه نیز شناخته می‌شود)، سه اردوگاه بزرگ وجود دارد که خانواده‌های شبه نظامیان و چهره‌های فعال داعش در آن قرار دارند: "عین عیسی" ، " الهول" و "روژ" . بزرگترین آنها، الهول، در نزدیکی مرز عراق قرار دارد و 70 هزار نفر در آنجا زندگی می‌کنند، که از این تعداد حدود 60 هزار نفر شهروندان عراق و سوریه هستند. در "عین عیسی" - حدود 13 هزار نفر و در "روژ" - 1700 نفر زندگی می‌کنند.
پس از شروع حمله ترکیه، چند صد نفر موفق به فرار از "عین عیسی" شده بودند. به گفته شاهدان عینی، پس از آنکه گلوله‌های توپخانه ترکیه به اردوگاه افتاد، پیروان داعش شورش کرده و با پراکنده شدن نگهبانان، حدود 750 زن، مرد و کودک فرار کردند. تاکنون طرف کردی مشخص نکرده است که فراری‌ها اهل کدام کشورها بوده‌اند و یا اینکه آیا عملیات جستجویی برای دستگیری آنها سامان یافته است یا نه. در عین حال، نمایندگان مقامات و شبه نظامیان روژاوا آشکارا به خبرنگاران غربی می‌گویند که اکنون آنها آنقدر که نگران حمله ترکیه هستند، نگران دستگیری پیروان داعش نیستند.
پر تنش‌ترین وضعیت در اردوگاه الهول ایجاد شده است. این اردوگاه در ابتدا در سال 2003 برای پناهندگان عراقی که به دلیل حمله ارتش آمریکا و متحدانش کشور خود را ترک کرده بودند، ایجاد شد. پناهندگان بعداً آنجا را ترک کردند، اما زیرساختهای آن باقی ماندند. پس از تسلیم بقایای دسته‌های داعشی و خانواده‌های آنها در مارس امسال در بغوز، ده‌ها هزار نفر از آنها به "الهول" منتقل شدند.
در آن بخش از اردوگاه، که دولت از آن به عنوان "الحاقات" یاد می‌کند، شهروندان خارجی وجود دارند - حدود سه هزار همسر مبارزان داعش و حدود هفت هزار فرزند آنها. در حقیقت قوانینی که سازمان تروریستی داعش در سال 2014 در سوریه و عراق وضع کرد، و "خلافت" خود را اعلام کرد، همچنان در آنجا جاری است. به عنوان مثال، در اوایل ماه اکتبر، در بخش یاد شده، جسد یک زن اویغور چینی کشف شد که یک ماه قبل از آن ناپدید شده بود. احتمال می‌رود، که وی به دلیل رابطه عاشقانه با یک عراقی توسط تندروها کشته شد باشد. در ماه‌های اخیر، ساکنان بخش خارجی بارها با چاقو به نگهبانان حمله کرده‌اند – نهداری چاقو مجاز است، زیرا زنان برای تهیه غذا به آن نیاز دارند. به این ترتیب چندین نگهبان کشته شده‌اند. به همین دلیل، آنها، مانند نمایندگان سازمانهای بشردوستانه و روزنامه نگاران، تنها وارد خاک اردوگاه نمی‌شوند - خیلی خطرناک است. حتی برای معاینه کودکان، پزشکان همیشه با گروهی از نگهبانان مسلح همراه هستند.
بخش خارجی "الهول" توسط سه محیط امنیتی از بقیه اردوگاه جدا شده است. در این بخش، در طی حملات، نیروهای امنیتی تونل‌های زیرزمینی را یافتند که تندروها برای برخی از اهداف خود حفر کرده بودند. خارجی‌ها برای خرید کالاها از فروشندگان آمده از شهرها و روستاهای اطراف، به طور حفاظت شده با اسکورت مسلح کُرد به بازار می‌روند. به گفته سخنگوی پیشین سرویس آسایش (سرویس امنیت داخلی در روژاوا)، مقامات کرد بخش خارجی الهول را مرکز بالقوه ناآرامی‌ها می‌دانند. وی بارها در آنجا بوده و مطمئن است که بستگان تندروها تنها منتظر یک فرصت هستند تا شورش برپا کنند. تهاجم ترکیه لحظه‌ای بسیار مناسب برای آنها بود. آنها واقعاً قابلیت آن را دارند تا داعش را دوباره احیا کنند.
هنوز آمار دقیقی از اینکه چند نفر از جمهوری‌های پسا شوروی در الهول مستقر هستند وجود ندارد، اما گروه روسی زبان در آنجا، به گفته شاهدان عینی، یکی از بیشمارترین افراد هستند. به عنوان مثال، در ماه مِی، دیپلمات‌های ازبک 148 هموطن خود و فرزندانشان را از این اردوگاه جمع کردند. در همان ماه، 231 نفر نیز از الهول به قزاقستان بازگشتند، که عمدتا زنان و کودکان بودند.
در 6 اکتبر مشخص شد که مقامات تاجیکستان نیز قصد داشتند همه شهروندان تاجیک باقی مانده از داعش در اردوگاه‌های سوریه را به کشور خود بازگردانند. به گفته دیپلمات‌های تاجیک، حداقل 575 نفر از تاجیکستان در میان آنها وجود دارند – که بیشتر زنان و کودکان هستند. بیشتر آنها در الهول نگهداری می‌شوند. به گفته یک منبع از دوشنبه: "حدود 90 نفر از آنها زن، بیش از 200 دختر و بیش از 240 پسر در میان آنها وجود دارند. کودکان بین 1 تا 17 سال هستند. این آمار نهایی ما نیست، در حقیقت، تعداد شهروندان تاجیکستان می‌تواند بسیار بیشتر نیز باشد. "
مثل همیشه، هرکسی که می‌خواهد داوطلبانه از اردوگاه‌های سوریه به وطن خود بازگردد، یک داستان تکراری دارد: آنها به اشتباه یا با فریب خوردن از اقوامی که زودتر به مقصد داعش به آنجا رفته و این مطلب را پنهان کرده بودند، وارد سرزمین تحت کنترل داعش شده‌اند. همه آنها به قول خودشان، رویای بازگشت به میهن خود و فراموش کردن کابوس گذشته را دارند. اما در این میان کسانی هستند که ظاهراً به دلیل ترس از رفتن به زندان قصد ندارند به خانه بروند. این گروه تابعیت خود را از طرف مقامات کرد مخفی می‌کنند.
بیوه 36 ساله تاجیکی شورشیان داعش تهمینه اودینایِوا در اردوگاه الهول نگهداری می‌شود. به گفته اودینایوا، او در سال 2015 وارد قلمرو تروریست‌ها شد، زیرا همسرش او را فریب داد بود. او در بازاری در شهر دوشنبه با شوهر اویغوری خود که اهل چین بود و در آنجا کار می کرد، آشنا شده بود. این زوج ازدواج کرده، دو فرزند داشتند که شوهرش اودینایوا را متقاعد به ترک آنجا کرده بود. بعدا شوهرش کشته شد. اودینوا بارها و بارها از مقامات تاجیکستان خواست تا به وی در بازگشت به میهن به همراه فرزندانش کمک کنند.
به گفته نمایندگان روژاوا، اکثر خارجی‌هایی که روزی به داعش ملحق شده بودند، هنوز در اردوگاه‌های سوریه حضور دارند، زیرا اغلب کشورهای موطن آنها نمی‌خواهند که تندروها به آنجا برگشته و احتمالاً جوامع مسلمان محلی را تحریک کنند. به ویژه، طبق داده‌های غیر رسمی، روسیه اکنون به بازگشت شهروندان خود علاقه چندانی ندارد، اگرچه پیش از این مقامات جمهوری چچن به طور فعال در این راستا کار می‌کردند. با این حال، پس از آن سرویس امنیت فدرال روسیه (FSB) با چنین طرح‌هایی مخالفت کرد. اخیراً، بنا به گزارش‌های FSB ، بطور منظم عملیات ویژه‌ای در خاک روسیه علیه هواداران محلی ایدئولوژی اسلامی انجام می‌شود. پس چرا در چنین شرایطی مشکلات بیشتری را به خود اضافه کنند؟
در همین حال، منطقه جنگی به اردوگاه‌هایی که اسلام گرایان و خانواده‌های آنها در آن قرار دارند، در حال نزدیک شدن است. شهروند تاجیکستان، گلناره عارفُوا، که به همراه دو فرزند خود در اردوگاه "روژ" زندگی می‌کند، به خبرنگاران گفت که ساکنان این اردوگاه صدای تیراندازی بین ترک‌ها و کردها را می‌شنوند. به گفته وی: "اکنون چهار روز است که جاده‌ها به سمت ما مسدود شده است و به هیچ وجه محصولات غذایی به دست ما نرسیده است. فروشگاه ها نیز همه خالی شده است و اگر این روند ادامه یابد، طی سه تا چهار روز قحطی آغاز می‌شود. امشب غرش انفجار بمب و خمپاره شنیده می‌شد. چهار تا پنج انفجار رخ داد. با هر انفجاری، همه چادرها می‌لرزیدند. " در کل ، 30 زن و کودک تاجیک در روژ اسکان داده شده‌اند.
روزنامه نگار اهل چک، مارکتا کوتیلُوا، که هم اکنون در قلمرو روژاوا قرار دارد، در صفحه فیسبوک خود با استناد به منبعی از ساختارهای قدرت کرد نوشت که امنیت اردوگاه‌هایی که هواداران داعش در آن قرار دارند، به دلیل لزوم مقاومت در برابر حملات ترکی ، اکنون به میزان قابل توجهی کاهش یافته است ( برای محافظت از تندروها، کردها پرسنلی را از بین حرفه‌ای ترین و با تجربه‌ترین ارتش به کار می‌گرفتند). همچنین، به گفته این منبع، اسلامگرایانی، که پیشتر از اردوگاه "عین عیسی" فرار کرده بودند، به سمت اردوگاه "الهول" حرکت کردند تا به سازماندهی فرار برای ساکنان آنجا کمک کنند.
در هر صورت، با توجه به وخیم‌تر شدن اوضاع در شمال سوریه، بازگشت هواداران سابق داعش به تاجیکستان و دیگر جمهوری های آسیای مرکزی، که سیاست بازگشتی آنها پیگیری می‌شد، برای مدتی به تعویق خواهد افتاد. اگرچه، ممکن است در این شرایط برخی از کسانی که قبلاً در مورد تمایل به بازگشت به خانه صحبت می‌کردند، در وضعیت کنونی به طور فعال به احیای دولت اسلامی در سوریه کمک کند.
انتهای پیام/