هدف از گشت‌زنی‌های مشترک روسیه-ترکیه در شمال سوریه چیست؟
ترکیه برای توقف حملات خود در این منطقه با روسیه به توافق رسیده است که برای مدتی در شمال شرق سوریه حضور نظامی داشته باشد. در واقع گشت‌زنی‌های مشترک ترکیه با روسیه جنبه بین‌المللی به حضور نظامی این کشور در خاک سوریه داده است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از رسانه‌های ترکیه، نخستین گشت‌زنی مشترک نظامیان ترکیه-روسیه در شمال شرق سوریه به عمق 10 کیلومتر در راستای توافق 30 مهرماه ترکیه و روسیه روز جمعه انجام شد.
بر اساس توافق‌نامه سوچی مقرر شده بود که شبه‌نظامیان یگان‌های مدافع خلق (ی.پ.گ) از روز یکم آبان از شمال شرق سوریه به عمق 30 کیلومتر به سمت جنوب عقب‌نشینی کنند و نظامیان روس و ترک جایگزین آن‌ها در این مناطق شوند و با پایان یافتن عقب‌نشینی ی.پ.گ در هفتم آبان، گشت‌زنی‌های مشترک نظامیان ترکیه-روسیه آغاز شود.
اولین گشت‌زنی با یک و نیم روز تأخیر روز 17 آبان به مدت 4 ساعت انجام گرفت. اینکه این گشت‌زنی با چه تراکمی و به چه طولی انجام شده، هنوز مشخص نشده است. مسئولان ترک از تداوم این گشت‌زنی‌های مشترک خبر داده‌اند و اعلام کرده‌اند که با حضور مسئولان نظامی روس در آنکارا تقویم مشخصی برای آن تعیین خواهند کرد.
رسانه‌های روسی نیز اعلام کرده‌اند که نظامیان روسیه به صورت روزانه در 110 کیلومتر از مرزهای شمالی سوریه اقدام به گشت‌زنی خواهند کرد و نظامیان ترکیه تنها دو روز از هفته در این گشت‌زنی‌ها مشارکت خواهند کرد.
با وجود اینکه وزارت دفاع روسیه روز هفتم آبان از عقب‌نشینی شبه‌نظامیان ی.پ.گ به عمق 30 کیلومتری از مرز ترکیه به سمت جنوب سوریه خبر داد اما آنکارا اعلام کرد که واقعی بودن این عقب‌نشینی در گشت‌زنی‌های مشترک مشخص خواهد شد.
گشت‌زنی‌ها ترکیه با روسیه جنبه سمبلیک دارد
در حالی که گشت‌زنی‌های مشترک ترکیه- روسیه در عمق 10 کیلومتری مرز سوریه انجام خواهد شد، مشخص نیست که آنکارا چگونه مطمئن خواهد شد که شبه‌نظامیان ی.پ.گ به عمق 30 کیلومتری از مرز عقب‌نشینی کرده است.
بنابراین می‌توان از سمبلیک بودن گشت‌زنی‌های مشترک روسیه- ترکیه خبر داد، چراکه در واقع 34 هزار شبه‌نظامی یگان‌های مدافع خلق (ی.پ.گ) به همراه 3200 تجهیزات سنگین نظامی به عمق 30 کیلومتری عقب‌نشینی کرده‌اند.
بنابراین تهدیدی در عمق 10 کیلومتری شمال سوریه که محل گشت‌زنی‌های مشترک روسیه- ترکیه است وجود ندارد و همچنین روسیه در این خصوص به ترکیه تعهد داده است. اما ترکیه می‌خواهد حتی به حالت سمبلیک هم پرچمش در این منطقه به اهتزاز درآید. به طوری که رجب طیب اردوغان پس از مذاکره شش و نیم ساعته با ولادیمیر پوتین، مژده گشت‌زنی مشترک با روسیه را به افکار عمومی ترکیه داد. بنابراین این گشت‌زنی چیزی فراتر از یک حرکت سمبلیک نیست.
رسانه‌های روسیه به نقل از منابع وزارت دفاع این کشور اعلام کردند که نخستین گشت‌زنی با حضور 4 خودروی زرهی روس و 4 خودروی زرهی ترک به همراهی یک هواپیمای بدون سرنشین روسی انجام گرفته است.
وزارت دفاع ترکیه نیز در یک کنفرانس خبری اعلام کرد: گشت‌زنی مشترک با روسیه با حضور 8 خودروی زرهی و یک هواپیمای بدون سرنشین انجام گرفت.
کاملاً مشخص است که با 8 خودروی زرهی نمی‌توان نیروهای ی.پ.گ را شناسایی کرد، چراکه اصلاً نیروهای ی.پ.گ در منطقه گشت‌زنی وجود ندارند.
بشار اسد: گشت‌زنی‌های روس-ترک موقتی است
بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه روز پنجشنبه در مصاحبه اختصاصی با شبکه تلویزیونی دولتی سوریه، گشت‌زنی‌ها مشترک روسیه- ترکیه در شمال سوریه را موقت دانسته و اعلام کرد: هدف نهایی، حاکمیت دولت دمشق بر تمام سرزمین‌های سوریه است.
اسد اعلام کرد: ارتش سوریه بار دیگر بر تمام مرزهای این کشور حاکم خواهد شد و خاک سوریه را از مناطقی که ترک‌ها حضور دارند باز پس خواهد گرفت اما تا حاکمیت کامل، بر واقعیت‌های میدانی احترام خواهیم گذاشت.
در واقع به نظر می‌رسد که بشار اسد نظامیان روسیه را به عنوان پیاده‌نظام سوریه در شمال این کشور می‌داند و بر روی آن‌ها به عنوان تنها نیرویی که قادر به وادار کردن نظامیان ترکیه به ترک خاک سوریه هستند حساب ویژه‌ای باز کرده است.
به نظر نمی‌رسد که ترکیه قصد داشته باشد به این زودی نظامیان خود را از شمال شرق سوریه خارج کند چراکه برای توقف حملات خود در این منطقه با روسیه به توافق رسیده است که برای مدتی در شمال شرق سوریه حضور نظامی داشته باشد. در واقع گشت‌زنی‌های مشترک ترکیه با روسیه جنبه بین‌المللی به حضور نظامی این کشور در خاک سوریه داده است.
بشار اسد توافق روسیه و ترکیه و همچنین عقب‌نشینی شبه‌نظامیان ی.پ.گ به عمق 30 کیلومتری از مرز سوریه را به عنوان یک اقدام مثبت در راستای کمک به حاکمت کامل دمشق کل سوریه قلمداد کرده است.
وی در خصوص حاکمیت ارتش ترکیه در رأس العین و تل ابیض اعلام کرد: این مناطق در نهایت به ارتش سوریه بازگردانده خواهد شد.
هدف روسیه از گشت‌زنی مشترک با ترکیه چیست؟
«الکساندر لاورنتیف» نماینده ویژه ولادیمیر پوتین در امور سوریه پیش از توافق 30 مهر روسیه با ترکیه اعلام کرده بود: مسکو اجازه نخواهد داد تا بین ترکیه و سوریه درگیری به وجود آید.
در مناطقی که نظامیان روسیه و ترکیه به گشت‌زنی مشترک می‌پردازند، نظامیان سوریه هم وجود دارند. به طوری که روز هفتم آبان ماه 18 نفر از نظامیان ارتش سوریه توسط ارتش ترکیه اسیر شده بودند که این نظامیان پس از مذاکره میان مسکو آنکارا به روسیه تحویل داده شدند.
مسکو از به اهتزاز درآمدن پرچم ترکیه در کنار پرچم روسیه سود می‌برد. چراکه رسانه‌های روسی با بهره‌گیری از این اتفاق، روزانه گزارش‌های مفصلی از به وجود آمدن شکاف میان اعضای ناتو ارائه می‌کنند.
هدف استراتژیک روسیه در تحولات اخیر، دور نگه داشتن آمریکا از سوریه، حفظ کُردها زیر نظر دولت سوریه و کنترل ترکیه است.
ترکیه به عنوان یکی از اعضای اصلی ناتو به گشت‌زنی مشترک با روسیه به عنوان رقیب اصلی ناتو در سوریه می‌پردازد و این مسئله با واکنش «ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو مواجه می‌شود به طوری که وی در یک کنفرانس خبری به تاریخ سوم آبان ماه اظهار داشت: ما در میدان سوریه حضور نداریم. به همین دلیل برای ارزیابی فعالیت‌های هر یک از متحدانمان در سوریه احتیاط می‌کنیم. مبارزه ناتو با داعش ادامه دارد و به دنبال راه‌حل سیاسی برای حل بحران سوریه هستیم.
همچنین روسیه با توجه به اینکه مذاکرات ژنو برای تدوین قانون اساسی به منظور حل بحران سوریه آغاز خواهد شد، تلاش می‌کند تا ترکیه را با دادن منطقه رأس العین تا تل ابیض کنترل کند تا در این مذاکرات در مورد خواسته‌های روسیه پرخاش نکرده و با سکونت رفتار کند.
البته گشت‌زنی‌های ترکیه در سوریه نه‌تنها موقت خواهد بود بلکه حضور نظامی این کشور در ادلب، عزاز، جرابلس و عفرین نیز طولانی نخواهد بود. چراکه آمریکا و روسیه در مورد سوریه به توافق با یکدیگر رسیده‌اند و تنها سهم کوچکی به ترکیه دادند تا در منطقه مشخصی از سوریه حضور نظامی داشته باشد. حتی خبر آغاز عملیات اخیر نظامی ترکیه در سوریه توسط آمریکا و پایان آن توسط روسیه اعلام شد.
حضور چند هزار نفری نظامیان آمریکا در مناطق نفتی سوریه و توافق با روسیه در این خصوص، دور از ذهن نیست.
انتهای پیام/